သြစတြေးလျလွှတ်တော်အတွင်း မြန်မာ့အရေး ကြားနာပွဲပြုလုပ်

 

သြစတြေးလျလွှတ်တော်တွင်း မြန်မာ့အရေး ကြားနာပွဲ တက်ရောက်သူတချို့။ (ဧပြီ ၁၃၊ ၂၀၂၁)

မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းအုပ်ချုပ်ပြီး ဆန္ဒပြပြည်သူတွေကို အကြမ်းဖက်နှိမ်နင်းနေတာကြောင့် နိုင်ငံတကာရဲ့ စိုးရိမ်မှုတွေ မြင့်တက်လာချိန်မှာ သြစတြေးလျလွွှတ်တော်မှာလည်း မြန်မာ့အရေးနဲ့ ပတ်သက်လို့ ကြားနာပွဲ တရပ်ကျင်းပခဲ့ပါတယ်။ သြစတြေးလျနိုင်ငံရဲ့နိုင်ငံခြားရေး၊ ကာကွယ်ရေးနဲ့ ကုန်သွယ်ရေး ပူးတွဲအမြဲတမ်းကော်မတီက ဦးစီးပြီး ဧပြီလ ၁၃ ရက်နေ့မှာ ကျင်းပခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီကြားနာပွဲကိုတော့ သြစတြေးလျရောက် မြန်မာလူမျိုးစုပေါင်စုံပါဝင်တဲ့ ကိုယ်စားလှယ်တွေ တက်ရောက်ပြီး မြန်မာ့လက်ရှိအခြေအနေကို တင်ပြခဲ့ကြပါတယ်။ ဒီကနေ့ကျင်းပတဲ့ လွှတ်တော်ကြားနာပွဲကို ကိုယ်တိုင်တက်ရောက်ဆွေးနွေးခဲ့သူတွေကို နန်းလောင်ဝ်က မေးမြန်းတင်ပြထားပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဒီမိုကရေစီနည်းကျရွေးချယ်ထားတဲ့ အရပ်သားအစိုးရကို ဖယ်ရှားပြီး စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းအုပ်ချုပ်နေတာကို လက်မခံတဲ့ ဆန္ဒပြပြည်သူတွေကို လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့တွေက အကြမ်းဖက်နှိမ်နင်းသတ်ဖြတ်နေတာကြောင့် နိုင်ငံတကာရဲ့စိုးရိမ်မှုတွေ မြင့်တက်လာနေပါတယ်။ ဒီအချိန်မှာပဲ သြစတြေးလျနိုင်ငံမြို့တော် Canberra က လွှတ်တော်မှာ မြန်မာ့အရေးကို ဧပြီလ ၁၃ ရက် ဒီကနေ့မှာ ဆွေးနွေးခဲ့ကြတာပါ။ သြစတြေးလျရောက်မြန်မာနိုင်ငံက တိုင်းရင်းသားတွေ၊ နိုင်ငံရေး အသိုင်းအဝိုင်းက လူတွေနဲ့ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေလည်း ကြားနားပွဲကို တက်ရောက်ဆွေးနွေးခဲ့ကြပါတယ်။ ဒီကနေ့ကျင်းပတဲ့ မြန်မာ့အရေး လွှတ်တော် ကြားနာပွဲမှာ ကိုယ်တိုင်တက် ထွက်ဆိုခဲ့တဲ့ ၈၈ မျိုးဆက် ကိုနိုင်က ခုလိုရှင်းပြပါတယ်။

“အဓိကကတော့ သူတို့အနေနဲ့ ဒီသြစတြေးလျမှာ ရှိတဲ့ မြန်မာ လူမှုအသိုင်းအဝိုင်း အားလုံးကို ဖိတ်ခေါ်ပြီး သြစတြေးလျအစိုးရအနေနဲ့ ဘယ်လိုလုပ်ဆောင်ပေးလို့ရမလဲဆိုတာ အဓိကအလေးထားပြီးတော့ မေးပါတယ်ခင်ဗျ။ ဒီပါလီမန်ကြားနာပွဲက ပုံမှန်ဆိုရင် တခြားနိုင်ငံတွေရဲ့အရေးကိုပါထည့်ပြီးတော့ ဆွေးနွေးလေ့ရှိပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဒီနေ့မှာလုပ်လိုက်တာကတော့ အင်မတန်ထူးခြားပါတယ်။ ဘာကြောင့်လည်းဆိုတော့ မြန်မာနိုင်ငံအရေးတခုထဲကိုပဲ ဘက်ပေါင်းစုံက တိုင်းရင်းသားလူမှုအသိုင်းအဝိုင်းတွေကအစ၊ NGO၊ Human Rights အဖွဲ့အစည်းအားလုံးကို ဖိတ်ခေါ်ပြီးတော့ မြန်မာ့အရေးတခုထဲကိုပဲ ဆွေးနွေးတာဖြစ်ပါတယ်ခင်ဗျ။”

ကြားနာပွဲကို တက်ရောက်လာသူတွေထဲမှာ မြန်မာနိုင်ငံတွင်းက ချင်း၊ ကချင်၊ ရှမ်း တိုင်းရင်းသားပေါင်းစုံပါဝင်သလို Youth Organization လူငယ်အဖွဲ့အစည်းတွေ၊ ၈၈ မျိုးဆက်တွေ၊ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် ပါတီ NLD အမတ်ဟောင်းတွေ ပါဝင်တက်ရောက်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ အများပြည်သူကိုထုတ်လွှင့်ပြသတဲ့ ဒီလိုကြားနာပွဲကို လူတဦးချင်းအလိုက်ရော အဖွဲ့အစည်းအလိုက်ပါ တင်ပြခွင့်ပြုထားတာဖြစ်ပါတယ်။ တိုင်းရင်းသားပေါင်းစုံပါဝင်တဲ့ ကိုယ်စားလှယ်တွေကတော့ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လွှတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်အဖွဲ့ AI အနေနဲ့ ကြားနာပွဲကို တက်ရောက်ပြီး မြန်မာအသိုင်းအဝိုင်းကိုယ်စား တင်ပြဆွေးနွေးခဲ့တာဖြစ်စ်တယ်လို့ ကိုနိုင်ကပြောပါတယ်။

“ကျနော်တို့တိုင်းရင်းသားတွေအပါ .. အတူတူပေါ့နော်၊ ပါဝင်ဆွေးနွေးခဲ့ကြတဲ့အဓိကအချက်တွေကတော့ CRPH ကိုအသိအမှတ်ပြုဖို့၊ ပြီးတော့စစ်ကောင်စီရဲ့ လုပ်ဆောင်နေမှုတွေကို ပြစ်တင်ရှုတ်ချဖို့၊ ပြီးတော့ Civil Service Aid ပြည်သူလူထုအတွက် အကူအညီတွေပေးဖို့၊ စစ်ဘေးရှောင်ပြည်သူတွေကိုထောက်ပံ့ပေးဖို့၊ အဲဒါတွေကိုအဓိက အလေးထားပြီးပြောပါတယ်။ အဲဒီမှာ ကျနော်တို့ ဘာကိုသွားပြီး သတိထားမိလည်းဆိုတော့ သြစတြေးလျအစိုးရက CRPH ကို တော်တော်လေးကို စိတ်ဝင်စားပြီး မေးခွန်းတွေမေးပါတယ်ခင်ဗျ။ သူတို့ဘယ်လိုဆက်သွယ်လို့ရမလဲ၊ ဘယ်လိုဆက်သွယ်ပြီးစကားပြောလို့ရမလဲ၊ UN က အမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ်နဲ့ ဆက်သွယ်ပြီးစကားပြောလို့ရမလား။ ပြီးတော့ ပြည်တွင်းက CRPH အဖွဲ့ဝင်တွေကို ဘယ်လိုလမ်းကြောင်းတွေနဲ့ဆက်သွယ်စကားပြောလို့ရမလဲ။ အဲဒီလိုမေးခွန်းတွေ ကျနော်တို့ကိုမေးပါတယ်ခင်ဗျ။"

မြန်မာအပေါ်သြဇာညောင်းတဲ့ တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ အဓိက ကုန်သွယ်ရေးမဟာမိတ်ဖြစ်တဲ့ သြစတြေးလျအစိုးရအနေနဲ့ မြန်မာစစ်တပ်ရဲ့လုပ်ရပ်တွေနဲ့ပတ်သက်လို့ တုံ့ပြန်ဆောင်ရွက်မှုနှောင့်နှေးနေတဲ့အတွက် လွှတ်တော်အမတ်တွေနဲ့ နိုင်ငံရေးအသိုင်းအဝိုင်းကြား စိတ်အနှောင့်အယှက်ဖြစ်နေပုံရတယ်လို့လည်း သုံးသပ်မှုတွေ ရှိပါတယ်။

စစ်အာဏာသိမ်းမှုမှာ တာဝန်ရှိတဲ့ စစ်ဗိုလ်ချုပ်တွေ၊ စစ်တပ်နဲ့ဆက်စပ်ပတ်သက်နေတဲ့ စီးပွါးရေးလုပ်ငန်းတွေကို အမေရိကန်၊ ဗြိတိန်၊ ကနေဒါနဲ့ ဥရောပသမဂ္ဂတို့က အစောပိုင်းကတည်းက ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့ထားပြီးပါပြီ။ သြစတြေးလျအစိုးရကတော့ မြန်မာ့အရေးနဲ့ ပတ်သက်လို့ သိပ်ပြီးတက်တက်ကြွကြွမရှိတဲ့အတွက် လွှတ်တော်အမတ်တွေနဲ့ နိုင်ငံရေးအသိုင်းအဝိုင်းက ဒီကိစ္စကို သံတမန်ရေးနည်းလမ်းတွေနဲ့ ဆောင်ရွက်လာတာလို့လည်း ကြားနာပွဲတက်ရောက်သူတွေက မြင်ကြပါတယ်။

နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့အတူ ဖမ်းဆီးခံထားရတဲ့ စီးပါွးရေးအကြံပေး၊ သြစတြေးလျနိုင်ငံသား Sean Turnell ကြောင့်လည်း မြန်မာအပေါ် သြစတြေးလျက သတိထားဆက်ဆံနေတာလို့ လွှတ်တော်ကြားနာပွဲတက်ရောက်ခဲ့သူတွေက သုံးသပ်ပါတယ်။

အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၊ ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ်အခြေစိုက်တဲ့ Global Movement for Myanmar Democracy (GM for Myanmar) အဖွဲ့ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် ဒီကနေ့ ကြားနာပွဲကိုတက်ရောက်ခဲ့တဲ့ မထက်ယမုံအောင်ကလည်း သူ့အမြင်ကို ဗွီအိုအေကို ခုလိုပြောပါတယ်။

“အားရကျေနပ်မှုရှိပါတယ်။ အဓိကက ထောက်ပြနိုင်ခဲ့တာက သြစတြေးလျက တခြားနိုင်ငံတွေနဲ့စာရင် သူကနောက်ကျနေတာပေါ့နော်။ ထိထိရောက်ရောက်နဲ့ အရေးယူမှုတွေဘာမှမလုပ်သေးလို့.. သူတို့အနေနဲ့ ဘယ်လိုအရေးယူမှုတွေတော့ လုပ်သင့်ပါတယ်။ နောက်ကျနေတယ်ဆိုတာကို ထောက်ပြနိုင်ခဲ့လို့ အားရကြေနပ်မှု အတိုင်းအတာတခုတော့ ရှိပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဒါကလည်း ပထမခြေလှမ်းတွေထဲက တခုလို့ပဲ မြင်ပါတယ်။ အော်စီက မြန်မာတွေလည်း ထပ်ပြီးကြိုးပမ်းသွားဖို့ရှိပါတယ်။”

မြန်မာနိုင်ငံမှာ လက်ရှိဖြစ်နေတဲ့ Crime against Humanity issue (လူသားထုအပေါ်ကျူးလွန်တဲ့ရာဇဝတ်မှု)နဲ့ ပတ်သက်ပြီး တင်းတင်းကြပ်ကြပ်ကိုင်တွယ်မယ်ဆိုရင် မြန်မာကိုတရုတ်နိုင်ငံလက်ထဲ ၀ကွက်အပ်လိုက်သလိုဖြစ်သွားနိုင်တာကြောင့် သတိနဲ့ ချည်းကပ်နေတယ်လို့ ရှုမြင်နေကြတာလည်းဖြစ်ပါတယ်။ နိုင်ငံရေး အကျဉ်းသားများကူညီစောင့်ရှောက်ရေးအသင်း AAPP ကလည်း မြန်မာနိုင်ငံမှာပေါ်ပေါက်နေတဲ့ စစ်တပ်ရဲ့အကြမ်းဖက်သတ်ဖြတ်မှုတွေဟာ လူသားထုအပေါ်ကျူးလွန်တဲ့ ရာဇဝတ်မှုမြောက်တယ်လို့ မကြာသေးခင်ရက်ပိုင်းကပဲ ကြေငြာချက်ထုတ်ပြန်ထားတာဖြစ်ပါတယ်။

နန်းလောင်ဝ်/ VOA Burmese

https://burmese.voanews.com/a/ausi-myanmar-hearing/5851308.html