ဆိုက်ဘာလုံခြုံရေး ကန့်သတ်မှု ထိရောက်နိုင်မလား

မှတ်တမ်းဓါတ်ပုံ ၂၀၁၃ နိုဝင်ဘာတုန်းက Hanoi မြို့မှာ Facebook သုံးနေတဲ့ တတ်ကြွလှုပ်ရှားသူ တဦး

မြန်မာနိုင်ငံက အာဏာသိမ်းစစ်အုပ်စုအနေနဲ့ ဆန့်ကျင်ဆန္ဒပြနေတဲ့လှုပ်ရှားမူတွေကို ကန့်သတ်ထိန်းချုပ်နိုင်ရေး အင်တာနက်ဆိုင်ဘာလုံခြုံရေးဥပဒေတွေပြင်နေပေမဲ့၊ အဲဒီဥပဒေကြမ်းပါ တားဆီးကန့်သတ်ချက်တွေကို အဓိကလှုပ်ရှားနေတဲ့ လူငယ်တွေရဲ့ ခေတ်သစ်လူမူမီဒီယာနည်းပညာတွေနဲ့ ကျော်လွှားသွားနိုင်မှာပါလို့ ဒီလှုပ်ရှားမူမှာပါဝင်နေသူတွေကဆိုပါတယ်။ ကိုဝင်းမင်းကမေးထားပါတယ်။

အခုလို အင်တာနက်ဆိုင်ဘာလုံခြုံရေးဥပဒေကြမ်းအကြောင်းကို လက်ရှိ စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို ဆန့်ကျန် ဆန္ဒပြနေတဲ့ ရန်ကုန် ဆေးတက္ကသိုလ် (၂) က ကျောင်းသားသမဂ္ဂ ဥက္ကဋ္ဌ ကို ဥက္ကာမြတ်က

“ ဒီဆိုင်ဘာလုံခြုံရေးဥပဒေကြမ်းက အရင်ကတည်းက စပြီးတော့ ဆွဲထားတယ်။ ဒါပေမယ့် အခုထွက်လာတဲ့ မူကြမ်းက သူတို့ လိုသလို ပြောင်းထားတယ်။ ဆိုလိုတာက အခုကျနော်တို့ လူငယ်တွေက ဒီ နည်းပညာနဲ့ ပေါင်းစပ်ပြီးတော့မှ စစ်အာဏာရှင် ခေါင်းဆောင်တွေကို ဆန့်ကျင်တာဆိုတော့ ဒီ ဥပဒေကြမ်းကို အစောဆုံး သူတို့ ပြဌာန်းတယ်ဆိုတာကတော့ ဒါ လူငယ်တွေကို ကန့်သတ်ဖို့ ကြိုးစားတယ်လို့ ကျနော်မြင်ပါတယ်။”

ဒါ့အပြင် ရန်ကုန်က ဆန္ဒပြပွဲတွေမှာ တက်ကြွစွာ လှုပ်ရှားနေတဲ့ မွန်လူငယ် ကိုသန့်စင်ဖြိုးကလည်း

“ ဒါကတော့ ဖြတ်တောက်တာပေါ့ သတင်းကို အဓိကတော့ Information စီးဆင်းမှုကို သူတို့ ဖြတ်တောက်တာလို့ပဲ ကျနော်ယူဆတယ်။ ကျနော်တို့ရဲ့ အသံတွေ ကျနော်တို့ရဲ့ Movement တွေကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ထပ်မဖြစ်စေချင်လို့ ကျနော်ရိုးရိုးလေးပဲမြင်တယ်ဗျ။”

ဒီအပေါ် ၁၉၈၈ ဒီမိုကရေစီ အရေးတော်ပုံမှာ ပါဝင်ခဲ့ပြီး လက်ရှိလည်း လူငယ်တွေနဲ့ ပူးပေါင်းပါဝင် လှုပ်ရှားနေတဲ့ ကိုဝင်းတင်က

“ဒီ အင်တာနက်တွေ သုံးလို့မရအောင်ပေါ့ဗျာ သူတို့လုပ်မယ်ဆိုတာတော့ ကျနော်တို့ကြားနေတာ ကြာပါပြီ။ တကယ်လက်တွေ့ သူတို့ အာဏာသိမ်းပြီးတဲ့ နောက်ပိုင်းကနေစပြီးတော့ အဲဒီ အင်တာနက်တွေ အကုန်လုံးက ကျသွားတာပေါ့လေ။”

ဒီနေရာမှာ အခုလို အင်တာနက် သုံးရ ခက်လာနေပုံကို သတိထားမိတဲ့ ကိုသန့်စင်ဖြိုးကလည်း

“အဓိကတော့ Facebook မှာပေါ့နော် ပိုသံသယရှိတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ရက်ပိုင်း ကျနော်တို့ အင်တာနက်အပိတ်ခံလိုက်ရတဲ့ အခြေအနေ ပြီးသွားတဲ့နောက်မှာ ကျနော် တောက်လျှောက် နိုင်ငံရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီးကြည့်တဲ့နောက်ပိုင်းမှာ ကျနော့် Connection တွေမကောင်းတော့ဘူး။ ကျနော် VPN ခံပြီးသုံးတဲ့အခြေအနေမှာ နည်းနည်းကောင်းတယ်၊ နောက်ပိုင်းမှာ Connection အရမ်း weak ဖြစ်တယ်။ အခုဆိုရင် ကျနော့် MPT ဖုန်းလေးနဲ့ အွန်လိုင်းဖွင့်ပြီးသုံးတာဆိုရင် သုံးလို့မရဘူး၊ လုံးဝ New Feed မတက်ဘူး။ Facebook မှ မဟုတ်ဘူး Safari တို့ Chrome တို့မှာဝင်ရင် တခုမှ ဝင်လို့မရဘူး။ ကျနော့် တခြားဖုန်းကနေ Hotspot လုပ်ပြီးတော့သုံးမှပဲ သုံးလို့ရတယ်။ ဒီနေ့နေ့လည်က ကျနော် Live ၃ ခု ၄ ခုလောက် လွှင့်လိုက်တယ်။ အဲဒါကျတော့ ချက်ချင်းကြီး ကျနော့်ရဲ့ device ပေါ့နော် ၊ ကျနော်ထင်တယ် ဖုန်းနံပတ်ပေါ်ကိုပဲ အဓိကထားပြီးတော့ သူတို့ ban တာလားပေါ့နော် ၊ အခုတော့ Ban တဲ့ အဆင့်တော့ မရောက်သေးဘူး။”

အလားတူ အခုလို ဆန့်ကျင်ဆန္ဒပြနေတဲ့ လှုပ်ရှားမှုတွေ ရှိနေချိန်မှာ ဒီ အင်တာနက် ကန့်သတ်မှုကြောင့် ဖမ်းဆီးမှုတွေက အထူးသဖြင့် နယ်တွေမှာ လူမမြင် သူမမြင် ပိုဖြစ်မှာ စိုးရိမ်ရတယ်လို့ ဆေးတက္ကသိုလ် (၂) က ကျောင်းသားသမဂ္ဂ ဥက္ကဋ္ဌ ကို ဥက္ကာမြတ်က ဆိုပါတယ်။

“ပြီးခဲ့တဲ့ ရက်တွေကဆိုရင် အင်တာနက် ပျက်တောက်သွားတဲ့အခါမှာ သူက Information delay တွေရော ဖြစ်လာတယ်ခင်ဗျ။ အဲဒီတော့ Social Media Network အားနည်းသွားမယ်ဆိုရင်တော့ မမှန်ကန်တဲ့ သတင်းတွေ ၊ သတင်းအမှောင်ချတာတွေ ဖြစ်လာနိုင်တယ်။ အခုက ဘာဖြစ်သလဲဆိုတော့ ဒီ မတရား ဖမ်းဆီးခံရတဲ့လူတွေ ရှိလာတယ်။ ဥပမာဆိုရင် ကျနော်တို့ နယ်မြို့တွေမှာဆိုရင် ညဆိုရင် အဲဒီလိုမျိုး အဖမ်းအဆီးတွေရှိတယ်။ CDM ဦးဆောင်သူတွေကို အခုဆိုရင် စပြီးတော့ ဖမ်းနေပြီပေါ့နော်။ အဲဒီလိုမျိုး အဖမ်းအဆီးသတင်းတွေက အဲလိုပဲ လူမသိ သူမသိနဲ့ အဖမ်းခံရတဲ့ ဆရာဝန်တွေလည်း ရှိလာတယ်။ အဲဒီသတင်းတွေက မရောက်လာဘူးဆိုရင် ပြည်သူတွေက မသိနိုင်ဘူး။ မသိနိုင်တဲ့အခါကျရင် ကျနော်တို့ လူထုအချင်းချင်း ကာကွယ်ဖို့က အားနည်းသွားလိမ့်မယ်ဗျ။”

ဒါပေမယ့် အခုလို အင်တာနက် ကန့်သတ်မှုကြောင့်တော့ လက်ရှိ လှုပ်ရှားမှုကို ရပ်တန့်စေမှာ မဟုတ်ဘူးလို့ ပြောင်းလဲသွားနေပုံကို ကိုဝင်းတင်က

“ဒီလို ဖြတ်တောက်လို့လည်း ကျနော်တို့ လုပ်ငန်းစဉ်ကြီးက လက်ရှိ ရွေ့နေတဲ့ အရွေ့ကြီးကတော့ ပြီးသွားမှာတော့ မဟုတ်ဘူး။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ ဒီဘက်ခေတ်မှာ generation ပြောင်းသွားပြီ။ ကျနော်တို့ ၈၈ ပုံစံမျိုးနဲ့ မတူတော့ဘူးလေ။ ကလေးတွေရဲ့ နည်းပညာ အခုလက်ရှိ ဒီ ၂၀၂၁ တို့ကို ဖော်ဆောင်နေတာက လူငယ်တွေ အများစု ။ သူတို့တွေမှာ နည်းပညာတွေရှိတယ်။ အစွမ်းတွေ အများကြီးရှိပါတယ်။ နောက် အခြားအခြားသော နိုင်ငံတကာကနေပြီးတော့ ကျနော်တို့နဲ့ ချိတ်ဆက်ပြီးတော့ တကယ် IT ပညာကို ကျွမ်းကျင်နေတဲ့ မြန်မာလူငယ်တွေ နိုင်ငံခြားမှာ အများကြီးရှိပါတယ်။ သူတို့ဘက်က အကူအညီတွေလည်း အများကြီးရပါတယ်ခင်ဗျ။”

အလားတူ ကို ဥက္ကာမြတ်ကလည်း

“ကျနော်တို့အနေနဲ့ကတော့ Cyber security Law ကိုတော့ စိုးရိမ်မှုရှိတာပေါ့နော် ။ ဒါပေမယ့် ဒါကြီးဖြစ်လာပြီဆိုရင် ဘယ်လိုပဲ ဖိနှိပ်ဖိနှိပ် ကျနော်တို့ ရအောင်ဖောက်ထွက်မယ်ဆိုတဲ့ ယုံကြည်ချက်တော့ ထားတယ်ခင်ဗျ။ ကျနော်တို့ လူငယ်တွေအချင်းချင်းကလည်း နည်းပညာနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ အချင်းချင်း ဝေမျှပြီးတော့ ကျော်လွှားသွားနိုင်ဖို့ ။ အခုလက်တလောဆို ကျနော်တို့ဆို VPN ကျော်ပြီးတော့သွားရတယ်ခင်ဗျ။ တရုတ်နိုင်ငံမှာလည်း လူငယ်တွေက firewall ကာထားတာတောင်မှာ သူတို့ Facebook သုံးနိုင်တာ၊ ကျနော်တို့ရော ဒီကာလမှာ ဒါကို ဖောက်ထွက်ပြီးတော့သုံးနိုင်မယ်လို့ ယုံကြည်ကြတယ်ခင်ဗျ။ အကုန်လုံးက အခုအချိန်မှာ ဒီ Cyber security Law က လူငယ်တွေကို စိတ်အားလျော့ကျသွားအောင် လုပ်နေတဲ့ဟာလို့ မြင်ပြီး ကျနော်တို့ဒီ အပေါ်မှာ ပိုပြီးတော့ ဒီ ဥပဒေကို တိုက်မယ်၊ ကျနော်တို့ ရအောင် ကျော်လွှားပြီးတော့ဒီတော်လှန်ရေးကို ဆက်လုပ်မှာပါ။”

တကယ်တော့ အခုလုပ်ရှားမှုမှာ ပါဝင်နေတဲ့ သူတွေကလည်း ဒီ အင်တာနက် ကန့်သတ်မှုကြောင့် ဆန္ဒပြပွဲတွေအပေါ် သက်ရောက်တဲ့ ၊ တကယ်တမ်းမှာ လူမှုစီးပွားရေးအပေါ် ပိုထိခိုက်မှာ စိုးရိမ်တယ်လို့ ဆိုနေပါတယ်။ 

၀င်းမင်း/ VOA Burmese

https://burmese.voanews.com/a/myanmar-new-cyber-security-law-draft-/5775488.html