ကခ်င္နဲ႔ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ ဒုကၡသည္ေတြ ေရေဘးသင့္

စင္​း​ေဘာ္​ကိုင္​းစခန္​း (သတင္းဓာတ္ပံု - Khine Murn Chun (Mrauk U))

ျမန္မာႏုိင္ငံ ေနရာေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ဒီရက္ပုိင္းအတြင္း မုိးသည္းထန္ ရြာသြန္းမႈေတြေၾကာင့္ ေရႀကီးမႈေတြ ႀကံဳေနရၿပီး အထူးသျဖင့္ လက္နက္ကုိင္ ပဋိပကၡေတြကေန တိမ္းေရွာင္ေနရတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြ ေရေဘးဒဏ္ေၾကာင့္ အတိဒုကၡ ေရာက္ေနၾကရပါတယ္။ ကခ်င္ျပည္နယ္နဲ႔ ရခုိင္ျပည္နယ္ေတြက စစ္ေရွာင္ဒုကၡသည္ေတြအတြက္ အေရးေပၚ ကူညီကယ္ဆယ္မႈေတြ ရွိေပမဲ့ လုံေလာက္မႈ မရွိဘူးလုိ႔လည္း ကူညီကယ္ဆယ္ေပးေနသူေတြက ေျပာပါတယ္။ စစ္ေဘးသင့္ ျပည္သူေတြမွာ သဘာဝေဘးအႏၱရာယ္ျဖစ္တဲ့ ေရေဘးပါ ထပ္သင့္ေနရခ်ိန္ ႀကံဳေနရတဲ့အခက္အခဲေတြကို မဆုမြန္ စုစည္းတင္ျပေပးထားပါတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံတဝွမ္း မိုးသည္းထန္စြာ ရြာသြားၿပီးေတာ့ ျမစ္ေရေတြ စိုးရိမ္ေရမွတ္အထိ ေက်ာ္လြန္ျမင့္တက္လာေနသလို ေနအိမ္ေတြပါ ေမ်ာပါသြားတဲ့အထိ ျမစ္ကမ္းပါးၿပိဳက်မႈေတြ လူေနအိမ္ေတြထဲအထိ ေရလႊမ္းမိုးမႈေတြ ျဖစ္ေနပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ကေတာ့ ကခ်င္ျပည္နယ္ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕ အပါအဝင္ ေနရာတခ်ိဳ႕မွာ မိုးမ်ား ေရႀကီးေနၿပီး ျမစ္ေရလွ်ံေနလို႔ ဒုကၡသည္ေတြနဲ႔ ေဒသခံေတြ ေရေဘးသင့္ေနၾကရတယ္လို႔ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕ခံ ကခ်င္လူငယ္ မဆိုင္းႏုပန္က ဗီြအိုေအျမန္မာပိုင္းကို ေျပာျပပါတယ္။

"ရာသီဥတုေဖာက္ျပန္တဲ့ဟာက အရင္ ၂၀၀၄ တုန္းက တေခါက္ျဖစ္ဖူးတယ္။ အဲေနာက္ပိုင္းေတာ့ မျဖစ္ေတာ့ဘူးေပါ့။ ဒါေပမဲ့ အခု ၂၀၁၉ ခုႏွစ္မွာ ျပန္ျဖစ္လာတယ္ေပါ့။ ဒီ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာကလည္း ဒီေရေဘးဒုကၡသည္ေတြကလည္း သိပ္မသိဘူးေပါ့ေနာ္။ ဒီ ေရနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ security ဘယ္လိုမ်ိဳး ရွိရမယ္ဆိုတဲ့ အသိပညာ awareness ေတြ မရွိၾကေတာ့ အခု က်မတို႔ ဒီမွာ ၾကက္ေပါင္ၿခံမွာ ေရာက္ေနတယ္။ သူတို႔ဆိုရင္ ေရကို အိမ္ပတ္ပတ္လည္ေရ အကုန္လႊမ္းထားတယ္ ေရက အကုန္လံုးျပည့္ေနတယ္ေပါ့ေနာ္။ ဒါေပမဲ့ ဘယ္ေနရာမွာ ထြက္ေျပးရမွာလဲ သူတို႔ဆီမွာ ဘာမွ ျပင္ဆင္ထားတာမရွိဘူး။ အကုန္လံုး ပစၥည္းေတြဆိုရင္လည္း အိမ္ေပၚမွာက ခ်ထားတယ္ ။ အဲမွာပဲ ေနၾကတယ္။ ဘယ္မွ မသြားၾကဘူး.. အဲလိုမ်ိဳးဆိုေတာ့ အစိုးရဘက္ကေန သူတို႔ကို အေထာက္အကူ ကူညီေပးထားတာလည္း ဘာမွမရွိေတာ့ တခ်ိဳ႕ဆိုရင္ေတာ့ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမွာ ေနတယ္၊ တခ်ိဳ႕ကေတာ့ ဘုရားေက်ာင္းမွာ သြားေနတယ္။ တခ်ိဳ႕က်ေတာ့ အိမ္မွာ တိရစာၦန္ေတြရွိေတာ့ အဲ့တိရစာၦန္ၾကည့္ရင္းနဲဲ႔ အိမ္မွာပဲ ေစာင့္ေနတယ္ဆိုတဲ့ဟာေတာ့ ေတြ႔တယ္ေပါ့ေနာ္။ အဓိကက ေရရယ္၊ ဒီဘက္ အစားအေသာက္ေတြလည္း အစိုးရဘက္ကေန စီစဥ္ေပးႏိုင္ရင္ ပိုေကာင္းမယ္ေပါ့ေနာ္။"

ကခ်င္ဒုကၡသည္စခန္းတခ်ိဳ႕မွာလည္း ေရေဘးသင့္ေနတဲ့အတြက္ အခက္အခဲေတြ ျဖစ္ေနၿပီး လတ္တေလာ ေဒသခံေတြနဲ႔ ကခ်င္လူငယ္ေတြဘက္က ေရေဘးသင့္ျပည္သူေတြ လိုအပ္ေနတဲ့ ေသာက္သံုးေရနဲ႔ လိုအပ္ခ်က္ေတြကို လုိက္လံကူညီေပးေနေပမဲ့ ေရေဘးပညာေပးနဲ႔ အေျခခံ စားသံုးပစၥည္းလိုအပ္တာေတြကေတာ့ မ်ားစြာရွိေနတုန္းပဲလို႔လည္း ကခ်င္လူငယ္ မဆိုင္းႏုပန္က ေျပာျပပါတယ္။

"ဒီဘက္ ေျမႏွိမ့္ပိုင္းျဖစ္တဲ့ေပါ့ေနာ္... ဇီးလြန္တို႔၊ ၾကက္ေပါင္ၿခံတို႔ အဓိက ပိုၿပီးေတာ့ ေရႀကီးတာက ဒီဘက္က ပိုၿပီးေတာ့လည္းျဖစ္တယ္... မိုးေကာင္း ၿပီးေတာ့ ဒီဘက္ မိုေဖာင္း၊ ဝိုင္းေမာ္။ ဒီဘက္ ေရျပႆနာလည္း ေတာ္ေတာ္ေတာ့ ရွိတယ္။ ေရတြင္းက အကုန္လံုး ေရလႊမ္းၿပီး ဖုံး ျပည့္သြားေတာ့ ေသာက္မယ့္ေရ အဆင္မေျပတဲ့ ျပႆနာေတြ ရွိတယ္။ အခု camp မွာလည္း က်မတို႔ ဒီမနက္... အခု ဇီးလြန္camp ဆိုရင္ စစ္ေရွာင္ camp ဟုတ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ စစ္ေရွာင္မွာလည္း ေရႀကီးလာေတာ့ အခု ဘုရားေက်ာင္းကို ျပန္ၿပီးမွ ေရႊ႕ရတယ္။ ဆိုလိုတာက စစ္လည္းေရွာင္ရတယ္၊ ေရေဘးလည္း ေရွာင္ရတယ္ေပါ့ေနာ္။ ႏွစ္ခါခံရတယ္ေပါ့။ က်မတို႔က သူတို႔ကို ဘယ္လို အခက္အခဲႀကံဳေတြ႔ေနရလဲ ေမးေတာ့ သူတို႔က ေရျပႆနာေတြ ႀကံဳေတြ႔ေနရတယ္ေပါ့ေနာ္။ လူကလည္း အရမ္းမ်ားတယ္။ ၈၀၀ ေက်ာ္ေတာင္မွ ေနတာေပ့ါေနာ္။ ၿပီးေတာ့ လူေတြက ေပါင္းစံုေနၾကတာဆိုေတာ့ ဒါက်န္းမာေရး ျပႆနာေတြ ေတာ္ေတာ္ေလး ႀကီးေနတယ္လို႔ က်မတို႔ကို ဒီလို ေျပာျပတယ္ေပါ့ေနာ္။"

ေရလွဴေနတဲ့ ကခ်င္လူငယ္မ်ား (သတင္းဓာတ္ပံု - ဆိုင္းႏုပန္)

​စစ္ျဖစ္ပြားေနတဲ့ ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္းမွာလည္း မိုးသည္းထန္စြာ ရြာသြန္းၿပီး ေရလႊမ္းမိုးမႈေတြျဖစ္ေနလို႔ ေျမာက္ဦး၊ မင္းျပားနဲ႔ ေက်ာက္ေတာ္ေဒသေတြက ဒုကၡသည္စခန္းေတြ ေရေဘးသင့္ေနၾကၿပီး မင္းျပားနဲ႔ ေျမာက္ဦးကေတာ့ အေျခအေန ေတာ္ေတာ္ေလး ဆိုးဆိုးဝါးဝါး ႀကံဳေတြ႔ေနရတယ္လို႔ ဒုကၡသည္ေတြကို ကူညီကယ္ဆယ္ေပးေနတဲ့ ရခိုင္တုိင္းရင္းသားမ်ိဳးႏြယ္မ်ား အစည္းအ႐ံုးက ကိုေဇာ္ေဇာ္ထြန္းက အေျခအေနကိုေျပာျပပါတယ္။

"ဒီ သံုးၿမိဳ႕နယ္ျဖစ္တဲ့ ေနရာမွာ ေျမာက္ဦး၊ မင္းျပား၊ ေက်ာက္ေတာ္ဘက္မွာပါ။ အေျခအေနက အဆိုးဆံုးကေတာ့ မင္းျပားနဲ႔ ေျမာက္ဦးေပါ့ေလ။ ဒီေရႀကီးေနတယ္လို႔ သိရတဲ့ အဲ့စခန္းေတြမွာ ရွိေနတဲ့ လူဦးေရေတြကို စာရင္းေကာက္လိုက္တဲ့အခါက်ေတာ့ အကုန္လံုးက ၁၅,၀၀၀ ဝန္းက်င္ေတာင္မွ ရွိေနပါတယ္ အမ။ အခု ေနာက္ဆံုးအေျခအေနကေတာ့ ဒီေရ-ကလည္း ျမင့္တက္ေနတာေပါ့ေလ။ ဒီၾကားထဲ မိုးကလည္း ဆက္တိုက္ဆိုသလို ရြာတယ္ေပါ့။ ေလာေလာဆယ္ကေတာ့ ဒီကားလမ္းမေတြေတာင္မွပဲ ဒီေရျမွဳပ္တဲ့ အေျခအေန ရွိတယ္။ ဆိုေတာ့ ဒီလမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရးကလည္း မရေတာ့ဘူးေပါ့ေနာ္။ ေနာက္ ေရလမ္းဆိုလို႔ရွိရင္လည္းပဲ ေလာေလာဆယ္မွာ ျမစ္ေရေတြ၊ ေခ်ာင္းေရေတြ အကုန္လံုးက ေရတိုးေနတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္မို႔လို႔ သြားလာရ အဆင္မေျပေတာ့ဘူး။ ဆိုတဲ့အခါက်ေတာ့ ဒီစစ္ေဘးေရွာင္ စခန္းေတြကို ကူညီေထာက္ပံ့မႈေတြက ေလာေလာဆယ္မွာ မလုပ္ႏိုင္ၾကတဲ့ အေျခအေနမွာေတာ့ ျဖစ္ေနတာေပါ့။"

စင္​း​ေဘာ္​ကိုင္​းစခန္​း (သတင္းဓာတ္ပံု - Khine Murn Chun (Mrauk U))

​မိုးက အဆက္မျပတ္ရြာသြန္းေနဆဲျဖစ္ၿပီး ရခိုင္ ေလးၿမိဳ႕ျမစ္ ေရတိုးေနလို႔ ေရေဘးလြတ္ရာေနရာေတြကို အေရးေပၚ ေျပာင္းေရႊ႕ေပးေနရၿပီး ဒုကၡသည္ေပါင္း ၁၅,၀၀၀ ေက်ာ္ ဒုကၡ ေရာက္ေနၾကရတယ္လို႔လည္း သူကေျပာပါတယ္။ လတ္တေလာ စစ္နည္းနည္းၿငိမ္သြားခ်ိန္ စစ္ေဘးသင့္ျပည္သူေတြ လိုအပ္ေနတဲ့ အကူညီေတြကို အဟန္႔အတားမရွိဘဲ ေပးပို႔ႏို္င္ေရး တာဝန္ရွိသူေတြဘက္က အေရးေပၚ စီစဥ္ေပးဖို႔ကိုလည္း ေတာင္းဆိုပါတယ္။

"က်ေနာ္တို႔ ေျပာခ်င္တာကေတာ့ ဒီအစိုးရဘက္က တကယ့္လက္ရွိမွာ တကယ့္ကို ျဖစ္ေနတဲ့ ဒုကၡေရာက္ေနတဲ့သူေတြ ဒုကၡေရာက္ေနတဲ့ အေျခအေနေတြကို သူတို႔ ေသေသခ်ာခ်ာ စစ္ေဆးေလ့လာၿပီးေတာ့မွ လိုအပ္တဲ့ ကူညီေဆာင္ရြက္မႈေတြကို ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ေပးဖို႔သင့္ပါတယ္။ ဒါမွမဟုတ္လို႔ရွိရင္လည္း ဒီႏိုင္ငံတကာအဖဲြ႔အစည္းေတြကို ကူညီေထာက္ပံ့မႈေတြ ေပးဖို႔အတြက္ကို ခြင့္ျပဳခ်က္ေတြ ေပးသင့္ၿပီးေပါ့။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ အခုေန ဒီရက္ပိုင္းအေျခအေနကို ၾကည့္မယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ တိုက္ပဲြျဖစ္တဲ့ အေနအထားေတြ သိပ္မေတြ႔ရေတာ့ဘူးေပါ့။ ကူညီေထာက္ပံ့မႈေတြကို ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္နဲ႔ ခြင့္ျပဳခ်က္ေပးသင့္ၿပီ၊ ခြင့္ျပဳေပးသင့္တယ္။"

ေရေဘးပါထပ္သင့္ေနရတဲ့ ကခ်င္နဲ႔ ရခုိင္က စစ္ေဘးသင့္ျပည္သူေတြအတြက္ အေရးေပၚေနထုိင္ႏုိင္ဖို႔ ယာယီအေဆာက္အဦး ေဆာက္လုပ္ႏုိင္ဖို႔ မိုးကာ၊ တာလပတ္၊ အဝတ္အထည္ ေသာက္သံုးေရ နဲ႔ ဆန္ စားနပ္ရိကၡာ၊ မသန္႔ရွင္းတဲ့ ေရေၾကာင့္ ျဖစ္လာႏုိင္တဲ့ ေရာဂါေတြကို ကာကြယ္ႏုိင္မယ့္ အေျခခံေဆးဝါး အကူညီေတြ အေရးေပၚလိုအပ္ေနတယ္လို႔ ကူညီကယ္ဆယ္ေပးေနသူေတြက ေျပာပါတယ္။

လတ္တေလာ ရာသီဥတုအေျခအေနကေတာ့- ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္မွာ မုန္သုန္ေလ အားေကာင္းေနၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံတဝွမ္း ကခ်င္ျပည္နယ္ ရခုိင္ျပည္နယ္ ဧရာဝတီတုိင္း ရန္ကုန္တုိင္းနဲ႔ ခ်င္းျပည္နယ္ေတြမွာ မိုးႀကီးႏုိင္ၿပီး၊ စစ္ကိုင္းတုိင္း၊ မေကြးတိုင္း၊ မႏၱေလးတုိင္း မိုးထစ္ခ်ဳန္း ရြာႏိုင္သလို ျမစ္ဝကၽြန္းေပၚနဲ႔ ရခုိင္ကမ္း႐ိုးတန္း၊ မြန္-တနသၤာရီ ကမ္း႐ိုးတန္းေတြ ေလျပင္းတိုက္ခတ္ၿပီး ပင္လယ္ျပင္ လိႈင္းအသင့္အတင့္ ရွိတယ္လို႔ မိုးေလဝသနဲ႔ ဇလေဗဒက မိုးေလဝသအေျခအေနကို အခ်ိန္နဲ႔ တေျပးညီ သတိေပးေၾကညာေနပါတယ္။

မဆုမြန္  / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com