ေတာင္ကိုရီးယားကို သတိေပးဖို႔ တာတိုဒုံးက်ည္ စမ္းသပ္ပစ္ခတ္တာလို႔ ကင္ဂ်ဳံအြန္းေျပာ

 ေျမာက္ကိုရီးယားႏိုင္ငံက တာတိုပစ္ ဒုံး ၂လုံး ဂ်ပန္ ပင္လယ္ထဲ ပစ္ခတ္။

ဂ်ပန္ ပင္လယ္ထဲကို ေျမာက္ကိုရီးယားႏိုင္ငံက တာတိုပစ္ဒုံးႏွစ္လုံး ဇူလိုင္ ၂၅ ရက္ေန႔က ပစ္ခတ္ခဲ့တာဟာ စစ္မီးေမႊးလိုတဲ့ ေတာင္ကိုရီးယားကို အထူးသတိေပးဖို႔ ရည္႐ြယ္တာလို႔ ေျမာက္ကိုရီးယားက ဇူလိုင္ ၂၆ ရက္မွာ ထုတ္ျပန္ပါတယ္။

စစ္မဲ့ဇုန္မွာ သမၼတထရမ့္နဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယား ေခါင္းေဆာင္ ကင္ဂ်ဳံအြန္းတို႔ ဇြန္လ ၃ဝရက္ေန႔က ေတြ႕ဆုံခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ ပထမဆုံး စမ္းသပ္မႈ အေနနဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယား အေရွ႕ဘက္ ေဝါင္ဆန္ ကြၽန္းဆြယ္ကေန အေရွ႕ပင္လယ္ ေခၚ ဂ်ပန္ပင္လယ္ထဲကို တာတိုပစ္ဒုံးက်ည္ ႏွစ္လုံး ပစ္ခတ္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေရွ႕လမွာ ႏွစ္စဥ္ လုပ္ေဆာင္ေနက် ေတာင္ကိုရီးယားနဲ႔ အေမရိကန္တို႔ ပူးတြဲစစ္ေရး ေလ့က်င့္မႈ ထပ္လုပ္မယ္လို႔ ဆုံးျဖတ္ခဲ့တဲ့အေပၚ ေျမာက္ကိုရီးယားက မေက်မနပ္ ျဖစ္ခဲ့ၿပီး အခုလို စမ္းသပ္ ပစ္ခတ္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီစစ္ေရး ပူးတြဲေလ့က်င့္မႈက ကိုရီးယား ကြၽန္းဆြယ္မွာ န်ဴကလီးယား ကင္းမဲ့ေစဖို႔ ျပန္လည္ ေဆြးေႏြးေျပာဆိုမႈကို ထိခိုက္ေစလိမ့္မယ္လို႔လည္း ေျမာက္ကိုရီးယားက သတိေပးထားပါတယ္။

အလားအလာရွိတဲ့ တိုက္႐ိုက္ ၿခိမ္းေျခာက္မႈေတြကို ဖယ္ရွားဖို႔ လက္နက္ေတြကို မထြင္မေနရထြင္မယ္လို႔ မစၥတာ ကင္ကေျပာပါတယ္။

ဒီစမ္းသပ္မႈမွာ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ ပစ္မွတ္ကို ရွာေဖြႏိုင္တဲ့ လက္နက္ စနစ္သစ္ ပါဝင္တယ္။

ဒီစမ္းသပ္မႈမွာ ပစ္မွတ္ကို အလိုအေလ်ာက္ ရွာေဖြႏိုင္တဲ့ လက္နက္စနစ္သစ္ ပါဝင္တယ္လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။ ဒီစနစ္ကို ကာကြယ္ဖို႔ မလြယ္ သလို ဒီလက္နက္စနစ္ကိုလည္း ေက်နပ္တယ္ လို႔လည္း မစၥတာ ကင္က ဆိုပါတယ္။ အခုလို ပစ္ခတ္သတိေပးမႈကို ေတာင္ကိုရီးယားက လစ္လ်ဴ ရႈၿပီး အမွားတခု မက်ဴးလြန္သင့္ဘူးလို႔လည္း သူက ေျပာပါတယ္။

ေတာင္ကိုရီးယားနဲ႔ အေမရိကန္တို႔ ေရွ႕လမွာ ပူးတြဲ စစ္ေရး ေလ့က်င့္မယ္လို႔ ဆုံးျဖတ္ခဲ့တဲ့အေပၚ ေျမာက္ကိုရီးယားက ေဝဖန္ခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ မစၥတာ ကင္ဂ်ဳံအြန္းရဲ႕ ေျပာၾကားခ်က္ကို အစိုးရ သတင္းမီဒီယာေတြမွာ ေဖာ္ျပထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေျမာက္ကိုရီးယားက အေမရိကန္နဲ႔ ေတာင္ကိုရီးယားတို႔ရဲ႕ ပူးတြဲ စစ္ေရး ေလ့က်င့္မႈကို က်ဴးေက်ာ္မႈတခုဆိုၿပီး သတ္မွတ္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့ ေမလကလည္း တာတိုပစ္ဒုံးက်ည္ေတြကို ေျမာက္ကိုရီးယားက စမ္းသပ္ခဲ့ပါေသးတယ္။

တာတိုပစ္ဒုံးက်ည္ ပစ္ခတ္မႈအေပၚ ေတာင္ကိုရီးယားနဲ႔ အေမရိကန္က ဘာေျပာလဲ။

ဒုံးက်ည္က ၄၂၈ မိုင္အထိ ေရာက္သြားခဲ့တယ္လို႔ ေတာင္ကိုရီးယားႏိုင္ငံ ၾကည္း၊ ေရ၊ ေလ တပ္ဖြဲ႕ေတြကအႀကီးအကဲေတြနဲ႔ ပါဝင္ဖြဲ႕စည္းထားတဲ့ ပူးတြဲ အဖြဲ႕က ေျပာပါတယ္။ ဒုံးက်ည္က တာတိုပစ္ဒုံးေတြ ျဖစ္တယ္ဆိုတာ အေမရိကန္က အတည္ျပဳပါတယ္။

 ပထမ ဒုံးက်ည္က ကီလိုမီတာ ၄၃ဝ အထိေရာက္။ ဒုတိယ ဒုံးက်ည္က ကီလိုမီတာ ၆၉၀ အထိေရာက္။

ဒီလို ပစ္ခတ္မႈဟာ စစ္ေရးအရ ၿခိမ္းေျခာက္မႈ တခုျဖစ္ၿပီး ေျမာက္ကိုရီးယား အေနနဲ႔ တင္းမာမႈကို ေလွ်ာ့ခ်ဖို႔အတြက္ အေထာက္အကူ မျဖစ္တဲ့ အျပဳ အမႈေတြကို ရပ္တန္႔ဖို႔လည္း ေတာင္ကိုရီးယားက တိုက္တြန္းပါတယ္။

အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီး မိုက္ပြန္ေပယိုက ႏွစ္ဖက္ ညႇိႏႈိင္းေဆာင္႐ြက္ဖို႔ ေတာင္းဆိုပါတယ္။ သံတမန္ေရးက အလုပ္ျဖစ္ဖို႔ ဆႏၵရွိေနၿပီး ဒီလို ျဖစ္ဖို႔လည္း အခ်ိန္ယူရမယ္လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။

ကြၽမ္းက်င္သူေတြက ဒီပစ္ခတ္မႈကို ဘယ္လို သုံးသပ္လဲ။

ဒီစမ္းသပ္မႈက ေျမာက္ကိုရီးယားနဲ႔ အေမရိကန္တို႔ရဲ႕ ဆက္ဆံေရးကို မထိခိုက္ႏိုင္ဘူးလို႔ ကိုရီးယား အေရးေလ့လာတဲ့ ကြၽမ္းက်င္သူ ေရာဘတ္ ကယ္လီက ေျပာပါတယ္။'ဒါက တာတိုပစ္ဒုံးပါ၊ တရားဝင္ စာနဲ႔ေပနဲ႔ မဟုတ္ေပမယ့္ အေမရိကန္ သမၼတနဲ႔ ကင္ဂ်ဳံအြန္းတို႔အၾကားက သေဘာ တူညီထားတာက အေမရိကန္ကို ေရာက္ႏိုင္တဲ့ တာေဝးပစ္ဒုံးေတြ မစမ္းဖို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္'လို႔ ေျပာသြားတာပါ။

ေျမာက္ကိုရီးယားရဲ႕ စမ္းသပ္မႈက အဓိကအားျဖင့္ ေတာင္ကိုရီးယားကို ရည္႐ြယ္တယ္လို႔ ေတာင္ကိုရီးယားအေျခစိုက္ ဘီဘီစီသတင္းေထာက္ ေလာ္ရာဘစ္ကာက ေျပာပါတယ္။

 ေတာင္ကိုရီးယားအေျခစိုက္ ဘီဘီစီသတင္းေထာက္ ေလာ္ရာ ဘစ္ကာ

တာတိုဒုံးစမ္းသပ္ပစ္ခတ္မႈကို ၾကည့္ရင္ ကိုရီးယားကြၽန္းဆြယ္တခုလုံးကို ဒီဒုံးက်ည္က ေရာက္ႏိုင္ေျခရွိတယ္လို႔လည္း သူက ေျပာပါတယ္။

တဖက္မွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလို႔ ေတာင္ကိုရီးယားက ေျပာေနေပမယ့္ တျခားတဖက္မွာ အေမရိကန္နဲ႔ ပူးတြဲ စစ္ေရး ေလ့က်င့္မႈမွာ ပါဝင္ေနတယ္ဆိုတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္ေတြက ေျမာက္ကိုရီးယားနဲ႔ ဆက္ဆံေရး ပိုေကာင္းဖို႔ ႀကိဳးစားေနတဲ့ ေတာင္ကိုရီးယား သမၼတ မြန္ေဂ်အင္းအတြက္ ထိခိုက္ေစလိမ့္မယ္လို႔ သူက သုံးသပ္ပါတယ္။

ဒါက ေတာင္ကိုရီးယားအေပၚ ဘယ္ေလာက္ လႊမ္းမိုးမႈ ရွိသလဲဆိုတာကို ေျမာက္ကိုရီးယားက စမ္းသပ္တာ ျဖစ္ၿပီး အေမရိကန္နဲ႔ ေတာင္ကိုရီးယား တို႔ရဲ႕ အတူတကြျဖစ္ေနတဲ့ ရပ္တည္ခ်က္ ခြဲျခားဖို႔ ေျမာက္ကိုရီးယားက ႀကိဳးစားတာလို႔လည္း သူက သုံးသပ္ပါတယ္။

ေျမာက္ကိုရီးယားနဲ႔ ယုံၾကည္မႈ တည္ေဆာက္တဲ့ အေနနဲ႔ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔ အေရးယူမႈေတြထဲက တခ်ိဳ႕ကို ေလွ်ာ့ေပးဖို႔ ေတာင္ကိုရီးယား အစိုးရက တိုက္တြန္း ခဲ့ပါတယ္။

န်ဴကလီးယားလက္နက္စမ္းသပ္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေျမာက္ကိုရီးယားက ဘာေျပာခဲ့လဲ။

ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္က ေျမာက္ကိုရီးယားက န်ဴကလီးယား စမ္းသပ္မႈေတြရပ္ၿပီး တိုက္ခ်င္းပစ္ ပဲ့ထိန္းဒုံးက်ည္ေတြ မစမ္းသပ္ေတာ့ဘူးလို႔ မစၥတာကင္က ေျပာဆိုထားပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ ၿဂိဳဟ္တုက ရရွိတဲ့ ေျမာက္ကိုရီးယားရဲ႕ အဓိက န်ဴကလီးယား စမ္းသပ္တဲ့ ေနရာမွာ လႈပ္ရွားမႈေတြရွိေနတာေၾကာင့္ န်ဴကလီးယား စမ္းသပ္မႈ ေတြက ဆက္လုပ္ေဆာင္ေနတယ္ဆိုတဲ့ ခန္႔မွန္းမႈေတြရွိေနပါတယ္။

တင္းၾကပ္တဲ့ စီးပြားေရး ဒဏ္ခတ္အေရးယူ ပိတ္ဆို႔မႈေတြရွိေနေပမယ့္ လက္နက္သစ္ေတြကို ေျမာက္ကိုရီးယားက ဆက္လက္တီထြင္ေနတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ဒီလအေစာပိုင္းကလည္း ပဲထိန္းဒုံးေတြ သယ္ေဆာင္ႏိုင္တဲ့ ေရငုတ္သေဘၤာ အမ်ိဳးအစားသစ္ကို မစၥတာ ကင္က စစ္ေဆးခဲ့တယ္ဆိုၿပီး ေျမာက္ကိုရီးယား အစိုးရ သတင္းေတြမွာ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။

BBC Burmese
https://www.bbc.com