TNLA က ဖမ္းဆီးေငြေတာင္းခံေနေၾကာင္း ပန္ေဆးေဒသခံေတြေျပာ

မႏၱေလးၿမိဳ႕ မီဒီယာစင္တာမွာ ၂၀၁၉၊ မတ္ ၁၃ ရက္ေန႔က ပန္ေဆးေဒသခံေတြ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲ ျပဳလုပ္စဥ္ / Photo: Khaymani Win/ RFA

တအာင္း ပေလာင္လက္နက္ကုိင္အဖြဲ႕ TNLA က ရွမ္းျပည္နယ္ ေျမာက္ပုိင္း နမ့္ခမ္းၿမိဳ႕နယ္က ပန္ေဆးေဒသမွာ ေနထုိင္ေနတဲ့ ခိုလံုလီေရွာ တိုင္းရင္းသားေတြကို လူမ်ိဳးသုဥ္းေအာင္၊ လူမ်ိဳးေရး ပဋိပကၡျဖစ္ေအာင္ ဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေဆာင္ၿပီး၊ ေငြေတာင္းခံတာ၊ ျပန္ေပးဆြဲတာ၊ ဓားစာခံအျဖစ္ ဖမ္းဆီးေဆာင္ရြက္တာေတြ ရွိေနေၾကာင္း ပန္ေဆးေဒသခံေတြက ေျပာပါတယ္။

မႏၱေလးၿမိဳ႕ မီဒီယာစင္တာမွာ ပန္ေဆးေဒသခံေတြနဲ႔ ဖမ္းဆီးခံရသူေတြက သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲ လုပ္ၿပီး ေျပာဆုိလုိက္တာပါ။

လက္ရွိအခ်ိန္မွာ ခုိလုံလီေရွာတုိင္းရင္းသားေတြကုိ ကာကြယ္ေပးသူမရွိတာေၾကာင့္ အစုိးရတာဝန္ရွိသူေတြအေနနဲ႔ ပစ္မထားဘဲ အကူအညီေတြ ေပးေစခ်င္တယ္လုိ႔ ခုိလုံလီေရွာတုိင္းရင္းသား ျပန္ၾကားေရးအဖြဲ႕က မသိမ့္သိမ့္ထြန္းက သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာ ေျပာပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ ဖမ္းဆီးခံထားရသူေတြကုိ ျပန္လႊတ္ေပးဖို႔နဲ႔ ခုိလုံလီေရွာ တိုင္းရင္းသားေတြအေနနဲ႔ တျခား တိုင္းရင္းသားေတြလိုပဲ တန္းတူအခြင့္ အေရးရခ်င္တယ္လို႔လည္း ေျပာပါတယ္။

ေဒသခံေတြ ဖမ္းဆီးခံရတယ္ဆုိတဲ့ ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး TNLA အဖြဲ႔ကုိ ဆက္သြယ္ရာမွာ မူးယစ္ေဆးဝါးနဲ႔ ပတ္သက္ေနတာေၾကာင့္ ဖမ္းဆီးခဲ့တာျဖစ္ေၾကာင္း RFA ကုိ ေျပာဆုိထားပါတယ္။

TNLA က တုံ႔ျပန္ခ်က္ကုိ ပန္းေဆးေဒသခံေတြက ျငင္းဆုိၿပီး ကေလးေတြနဲ႔ ဝက္ေတြကုိ ဖမ္းဆီးသြားတာေတြဟာ မူးယစ္ေဆးဝါးေၾကာင့္လားဆုိတာကို အမ်ားျပည္သူ သုံးသပ္ႏိုင္မယ္လုိ႔ ေဒသခံေတြက ေျပာၾကပါတယ္။

မူးယစ္ေဆးဝါးကိစၥေတြမွာ ပန္ေဆးေဒသခံေတြ ပါဝင္ပတ္သက္မႈရွိလားဆုိတဲ့ကိစၥကုိေတာ့ RFA က သီးျခားအတည္ျပဳလို႔ မရေသးပါဘူး။

ပန္ေဆးေက်းရြာက ေဒသခံေတြကုိ TNLA အဖြဲ႕က ဖမ္းဆီးၿပီး လူတစ္ဦးကုိ ေငြက်ပ္ သိန္းသုံးဆယ္ေက်ာ္နဲ႔ ျပန္ေရြးခုိင္းတာေတြ ရွိေနတယ္လုိ႔ ေဒသခံေတြက ေျပာပါတယ္။

ဒီလုိဖမ္းဆီးၿပီး ေငြနဲ႔ ျပန္ေရြးခုိင္းတာေတြ မၾကာခဏ ဆုိသလုိျဖစ္လာတာေၾကာင့္ ေဒသခံေတြၾကားမွာ စုိးရိမ္မႈေတြမ်ားလာတယ္လုိ႔ မႏၱေလးၿမိဳ႕မွာ က်င္းပတဲ့ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲကုိ တက္ေရာက္လာတဲ့ ခုိလုံလီေရွာတုိင္းရင္းသား ျပန္ၾကားေရးအဖြဲ႕က မသိမ့္သိမ့္ထြန္းက ေျပာပါတယ္။

"ေဒသကို TNLA အဖြဲ႔က မတရား ႏွိပ္စက္ေနတယ္။ လူအခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္ေနတယ္။ တစ္ႀကိမ္ကေန ႏွစ္ႀကိမ္၊ ႏွစ္ႀကိမ္ကေန သံုးႀကိမ္၊ လူေတြ႔တိုင္းလည္း ဖမ္း၊ တိုင္းရင္းသားေတြ႔တိုင္း ဖမ္း၊ ေငြညစ္၊ ေငြေတာင္း၊ ရြာ၀င္ရင္လည္း ၾကက္၊ ၀က္ ဖမ္းယူသြားတယ္။ ဖမ္းထားတဲ့သူေတြကိုလည္း ေငြေတာင္းတယ္။ သိန္း ၃၀၊ သိန္း ၅၀ ေတာင္းတယ္။ ကေလး လူႀကီး အကုန္ဖမ္းတယ္"

၂၀၀၉-၂၀၁၀ စစ္တမ္းမွာ နမ့္ခမ္းၿမိဳ႕နယ္အတြင္း ခိုလံုလီေရွာ ၅ ေသာင္းေက်ာ္ရိွေပမယ့္ အလုပ္အကုိင္ရွားပါးတာနဲ႔ လက္နက္ကုိင္ အဖြဲ႔ေတြက ဖမ္းဆီးမွာကုိေၾကာက္ၿပီး ေနရာေရႊ႕ေျပာင္းသူေတြမ်ားလာတာေၾကာင့္ အခုအခ်ိန္မွာ ၂ ေသာင္းေက်ာ္သာ ရိွေတာ့ေၾကာင္း မသိမ္႔သိမ္႔ထြန္းက ေျပာပါတယ္။

TNLA အဖြဲ႔ဟာ အမ်ိဳးသမီး၊ အမ်ိဳးသားနဲ႔ ကေလး၊ လူႀကီးမခြဲျခားဘဲ ဖမ္းဆီးေနတာလုိ႔လည္း ေဒသခံေတြက ေျပာၾကပါတယ္။

ကေလး သံုးေယာက္ ဖမ္းဆီးခံရၿပီး တစ္ေယာက္ကုိ ေငြက်ပ္ သိန္း ၃၀ ေက်ာ္နဲ႔ ျပန္ေရြးခဲ့ရတဲ့ မိခင္ျဖစ္သူတစ္ဦးကလည္း သူၾကံဳေတြ႕ခဲ့ရတာကုိ အခုလိုေျပာပါတယ္။

"ကေလး သံုးေယာက္ကို သြားေရြးရတယ္။ ကေလးအႀကီးက သိန္း ၅၀ ေပးရတယ္။ ငယ္တဲ့ဟာက ၃၆ သိန္း၊ အဖိုး၊ အဖြားပိုင္ ဆိတ္ေတြ၊ ႏြားေတြကို ေရာင္းရတယ္။ က်မတို႔ ေငြျဖဴစုၾကတယ္။ ေရာင္းၿပီးမွ သြားေရြးရတယ္။ စား၀တ္ေနေရး ေတာ္ေတာ္အခက္အခဲျဖစ္တယ္"

TNLA အဖြဲ႕ဟာ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္အတြင္းမွာ ပန္ေဆးေက်းရြာသားေတြကုိ ၃ ႀကိမ္ဖမ္းဆီးခဲ့ၿပီး ပထမအႀကိမ္က  ၂၂ ေယာက္၊ ဒုတိယအႀကိမ္က ၁၅ ေယာက္နဲ႔ တတိယအႀကိမ္မွာေတာ႔ ၈ ေယာက္ စုစုေပါင္း ၄၅ ေယာက္ကုိ ဖမ္းဆီးသြားခဲ့တယ္လုိ႔ ေဒသခံေတြက ေျပာၾကပါတယ္။

အဲဒီထဲက ေငြေပးႏိုင္တဲ႔သူေတြသာ ျပန္လြတ္လာၿပီး ၁၅ ေယာက္ကေတာ႔ အခုအခ်ိန္အထိ ဖမ္းဆီးခံထားရဆဲျဖစ္တယ္လုိ႔ ေဒသခံေတြထံက သိရပါတယ္။

ကေလး ၂ ေယာက္ ဖမ္းဆီးခံရတာေၾကာင့္ တျခားသူဆီကေန ေခ်းငွားၿပီး ေရြးခဲ့ရတယ္လို႔လည္း ကိုယ္တုိင္ၾကံဳေတြ႕ခဲ့ရတဲ့ မိခင္တစ္ေယာက္ကလည္း ေျပာပါတယ္။

"ကေလးႏွစ္ေယာက္ ပါသြားေတာ႔ အခက္အခဲ တအားျဖစ္တယ္။ ကေလးအႀကီးက သိန္း ၅၀၊ အငယ္ေကာင္က ၃၆ သိန္းေလာက္ပါသြားတာေပါ႔။ အိမ္မ်ာရိွတဲ႔ ၾကက္၊ ၀က္ေတြလည္း ပါသြားတာေပါ႔။ တျခားေနရာမွာ ေခ်းငွားၿပီးေတာ႔ သြားေရြးရတယ္။ စား၀တ္ေနေရး အခက္အခဲျဖစ္တယ္။ အေၾကြးေတြ မဆပ္ႏို္င္ေသးဘူး။ ေက်ာင္းအဆင္းမွာ ေက်ာင္းသားေတြကို ဖမ္းေခၚသြားတာျဖစ္လို႔ အခုဆိုရင္ ေက်ာင္းလည္းပိတ္ထားတယ္"

ေဒသခံ ခိုလံုလီေရွာတိုင္းရင္းသားေတြ စိတ္ထဲမွာ ေၾကာက္ရြ႔ံစိတ္ေတြျဖစ္ေပၚေနၿပီလို႔ မိခင္ေတြက ေျပာပါတယ္။

ဖမ္းဆီးမႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔လည္း TNLA အဖြဲ႔အေနနဲ႔ ထုတ္ျပန္ထားၿပီးျဖစ္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။

ဖမ္းဆီးတာက ခိုလံုလီေရွာ မိုလို႔ ဖမ္းတာမဟုတ္ေၾကာင္းနဲ႔ မူးယစ္ေဆး၀ါးနဲ႔ ဆက္ႏြယ္တဲ့ ဘယ္သူ႔ကိုမဆို ဖမ္းဆီးတာျဖစ္ေၾကာင္း TNLA အဖြဲ႔က ဗိုလ္မွဴး တာအိုက္ေက်ာ္က RFA ကို ေျပာပါတယ္။

"ဘိန္းစိုက္တဲ့ ေတာင္သူကို ဖမ္းတယ္။ ဖမ္းတာေတာ့ နွစ္ႀကိမ္ ရိွတယ္။ ပထမ ၅ ဦးကေတာ႔  ျပန္လြတ္ၿပီး ျဖစ္တယ္။ ေငြေၾကးေတာင္းခံတာေတာ႔ မရိွပါဘူး။ တခ်ိဳ႕ကေရာင္းတာ၊ ၀ယ္တာ၊ စိုက္ပ်ိဳးတာရိွလို႔ ဖမ္းတာ။ ေတာ္လွန္ေရးကာလမို႔ ဘယ္သူ႔ကိုမဆို ႏွစ္နဲ႔ခ်ီၿပီး ဖမ္းဖို႔ အခက္အခဲျဖစ္လို႔ လပိုင္းေလာက္ဖမ္းၿပီး ျပန္လြတ္တာျဖစ္တယ္"

TNLA ဘက္က ေျပာဆုိခ်က္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာ ပါဝင္တဲ့ ခုိလုံလီေရွာတုိင္းရင္းသားေတြကုိ RFA က ေမးျမန္းခဲ့ပါတယ္။

ဖမ္းဆီးတဲ့အထဲမွာ ေက်ာင္းေနတဲ့ ကေလးေတြကို ဖမ္းတာ၊ ၾကက္၀က္ေတြ ဖမ္းၿပီးယူသြားတာေတြဟာ ဘိန္းစိုက္လို႔ေၾကာင့္လားဆုိတာကုိ အမ်ားျပည္သူ စဥ္းစားလုိ႔ရႏိုင္မယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ အစုိးရအေနနဲ႔ ခုိလုံလီေရွာတုိင္းရင္းသားေတြကုိ ကူညီေစာင့္ေရွာင့္ေပးဖို႔ ေတာင္းဆုိေၾကာင္းလည္း မသိမ့္သိမ့္ထြန္းက ေျပာပါတယ္။

"အစိုးရအေနနဲ႔ ကူညီပါအံုး၊ ပစ္မထားေစခ်င္ဘူး။ လူမ်ိဳးမေပ်ာက္သြားေအာင္ ထိန္းသိမ္းေပးေစခ်င္တယ္။ တျခားလူမ်ိဳးႀကီးေတြလို တန္းတူ အခြင္႔ေရးရေအာင္ ကူညီေပးဖို႔ လိုပါတယ္။ လူ႔အဖြဲ႔စည္းေတြေရာပါ။ က်မတို႔ေဒသဆို အကူအညီ လံုး၀မရဘူး။ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး ခက္တယ္။ ျပႆနာျဖစ္ရင္ေတာင္ ခ်က္ခ်င္းမသိရဘူူး"

ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ရွမ္းျပည္နယ္အစုိးရ တာဝန္ရွိသူေတြကုိ RFA က ဆက္သြယ္ဖုိ႔ ႀကိဳးစားေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။

နမ္႔ခမ္းၿမိဳ႕နယ္၊ ပန္းေဆးေဒသမွာ ခိုလံုလီေရွာ လူမ်ိဳးေတြရိွတာျဖစ္ၿပီး ရြာေပါင္း ၁၀၀ ေက်ာ္ရိွေပမယ့္ ပေလာင္ရြာေတြနဲ႔ နီးကပ္တဲ့ အခ်ိဳ႕ရြာေတြမွာ လူေတြ သိပ္မေနရဲၾကေတာ့ဘူးျဖစ္ေနတယ္လို႔ ေဒသခံေတြက ေျပာၾကပါတယ္။

ဒီသတင္းကို RFA သတင္းေထာက္ မေခမဏီဝင္း ေပးပုိ႔တာပါ။

RFA Burmese
https://www.rfa.org/burmese