အေမရိကန္ သက္တမ္း၀က္ေရြးေကာက္ပြဲ အလားအလာ

အေမရိကန္ရဲ႕ သက္တမ္းဝက္ေရြးေကာက္ပြဲ မဲေပးရမယ့္ ျမင္ကြင္း

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ ႏုိဝင္ဘာလ ၆ ရက္ အဂၤါေန႔က်ရင္ သက္တမ္းဝက္ ေရြးေကာက္ပြဲေတြ က်င္းပမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေရြးေကာက္ပြဲေတြရဲ႕ရလဒ္ဟာ သမၼတ ေဒၚနယ္လ္ဒ္ ထရမ့္ပ္ရဲ႕ က်န္တဲ့ ႏွစ္ႏွစ္တာသက္တမ္းကာလမွာ အေမရိကန္ရဲ႕ ႏုိင္ငံေရး အာဏာခ်ိန္ခြင္လွ်ာအေပၚ အေရးပါတဲ့ သက္ေရာက္မႈ ျဖစ္သြားႏို္င္ေျခရွိေနတာပါ။ Jim Malone ရဲ႕ သတင္းလႊာကို ကိုေက်ာ္ေက်ာ္သိန္းက တင္ျပေပးထားပါတယ္။

အဂၤါေန႔ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ေအာက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ေနရာ ၄၃၅ ေနရာစလံုးအျပင္ အထက္ လႊတ္ေတာ္ အမတ္ေနရာ ၁၀၀ ထဲက ၃၅ ေနရာနဲ႔ ျပည္နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး ၃၆ ေနရာအတြက္ မဲေပး ေရြးခ်ယ္ၾကရမွာပါ။

မဲဆြယ္စည္း႐ံုးပြဲ ေနာက္ဆံုးရက္ေတြမွာေတာ့ သမၼတထရမ့္ပ္က လူဝင္မႈႀကီးၾကပ္္ေရးဆိုင္ရာကို အဓိကေျပာဆိုၿပီး ရီပတ္ဘလီ ကန္ပါတီကုိ ေထာက္ခံသူေတြ မဲသြားေပးၾကေအာင္ တြန္းအားေပး စည္း႐ံုးပါတယ္။

“ရီပတ္ဘလီကန္ေတြလိုခ်င္တာက ခိုင္မာတဲ့နယ္စပ္ေတြျဖစ္ၿပီး ရာဇဝတ္မႈ၊ ပရမ္းပတာ အေျခ အေနနဲ႔ ေရႊ႕ေျပာင္းဝင္မယ့္ လူတန္းရွည္ႀကီးေတြကို မလိုခ်င္ပါဘူး။ ဒီမိုကရက္ေတြက နယ္စပ္ေတြ ကို ဖြင့္ထားခ်င္ၿပီး လူတန္းရွည္ႀကီး တခုၿပီးတခု က်ေနာ္တို႔ႏုိင္ငံထဲ ဝင္လာေအာင္ ဖိတ္ေခၚခ်င္ပါ တယ္။ ဒါဟာ ရာဇဝတ္မႈေတြ ထူေျပာလာမယ့္ကိစၥပါ။”

ဒီမိုကရက္ေတြကေတာ့ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈဆိုင္ရာနဲ႔ သမၼတထရမ့္ပ္ အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ပံုစံေတြကို အဓိကေျပာဆိုၾကၿပီး မဲသြားေပးသူအေရအတြက္မ်ားဖို႔အတြက္ သမၼတေဟာင္း ဘရာ့ခ္ အိုဘားမားလို ထိပ္တန္းဒီမုိကရက္ေတြရဲ႕ အကူအညီနဲ႔ စည္း႐ံုး ေျပာဆိုေနပါတယ္။

“ပိုၿပီး ႀကီးမားတဲ့၊ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ ပိုရွိလာမယ့္၊ သေဘာထား ေစတနာ ပိုၿပီးႀကီးမားတဲ့ အျမင္ရွိတဲ့ အေမရိကန္ႏုိင္ငံ တခုျဖစ္လာဖို႔ ေရြးခ်ယ္ႏုိင္္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီလိုျဖစ္ေအာင္လုပ္ဖို႔ မဲသြားေပးၾက ရပါမယ္။”

ဒီေရြးေကာက္ပြဲမွာ ဒီမုိကရက္ေတြက အသာစီးရဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားၾကတယ္လုိ႔ Brookings အင္စတီက်ဴက ေလ့လာသံုးသပ္သူ John Hudak ကေျပာပါတယ္။

HUDAK: “ေအာက္လႊတ္ေတာ္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ဒီမုိကရက္ေတြ အေတာ္ေလး အေျခအေန ေကာင္းမယ့္ပံု ရွိေနပါတယ္။ ေအာက္ လႊတ္ေတာ္ကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏုိင္မယ့္ အမ်ားစုအေရအတြက္ ရသြားႏုိုင္ေျခရွိပါတယ္။ အထက္လႊတ္ေတာ္ကေတာ့ ရီပတ္ဘလီကန္ ေတြလက္ထဲမွာ ဆက္ရွိ သြားႏုိင္ၿပီး အေတာ္ေလး အကြဲကြဲအျပားျပား ဆက္ျဖစ္ေနပါလိမ့္မယ္။”

အထက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္ေနရာ ၁၀၀ မွာ လက္ရွိအားျဖင့္ ရီပတ္ဘလီကန္ပါတီက ၅၁ ေနရာ၊ ဒီမုိကရက္ပါတီက ၄၉ ေနရာနဲ႔ ရီပတ္ဘလီကန္ေတြ အနည္းငယ္ အသာရထားတာကို ဆက္ထိန္း ထားႏုိင္မယ့္ အလားအလာရွိေနတာပါ။

ပါတီႏွစ္ရပ္စလံုးက မဲဆႏၵရွင္ေတြအတြက္ သမၼတထရမ့္ပ္ကိုယ္တိုင္ဟာ အဓိကကိစၥရပ္တခု ျဖစ္ေနတယ္လုိ႔ ေလ့လာသူေတြက သံုးသပ္ပါတယ္။ သမၼတဟာ သမိုင္းအစဥ္အလာကို အန္တု ရင္ဆိုင္ေနရတာျဖစ္ေနတယ္လို႔ ေလ့လာသူ Kyle Kondik က ေျပာပါတယ္။

“သက္တမ္းဝက္ေရြးေကာက္ပြဲသမိုင္းက အေတာ္ေလးကိုရွင္းပါတယ္။ လက္ရွိသမၼတရဲ႕ ပါတီဟာ ဒီေရြးေကာက္ပြဲမွာ ႐ံႈးေလ့ရွိၿပီး တကယ္တမ္းၾကည့္ရမွာက ဘယ္ေလာက္ထိ ႐ံႈးမလဲဆိုတာပါပဲ။ အခုသမၼတလိုမ်ဳိး လူႀကိဳက္နည္းတဲ့ သမၼတ လက္ထက္မွာ အဲဒါက ပိုမွန္ပါတယ္။”

ေအာက္လႊတ္ေတာ္ကို ဒီမုိကရက္ေတြက ျပန္ၿပီးထိန္းခ်ဳပ္ႏုိင္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ သမၼတထရမ့္ပ္ရဲ႕ က်န္တဲ့သက္တမ္း ႏွစ္ႏွစ္အေပၚ အေျပာင္းအလဲေတြနဲ႔ ႐ိုက္ခတ္ႏုိင္ေျခရွိေနပါတယ္။

အခုေရြးေကာက္ပြဲမွာဝင္ၿပိဳင္တဲ့ အမ်ဳိးသမီး လႊတ္ေတာ္ကို္ယ္စားလွယ္ေလာင္း အေရအတြက္ ဟာလည္း အရင့္အရင္ ေရြးေကာက္ ပြဲေတြထက္ စံခ်ိန္တင္ ပိုမ်ားၿပီး ႐ုပ္သံေၾကာ္ျငာေတြနဲ႔ အၿပိဳင္အဆိုင္ မဲဆြယ္ စည္း႐ံုးေနၾကပါတယ္။

လက္ရွိ ႏုိင္ငံေရး အေၾကာင္းခံ အေျခအေနေတြေၾကာင့္ အစဥ္အလာကိုေဖာက္ထြက္တဲ့ အမ်ဳိးသမီး လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ေလာင္းေတြ ဒီႏွစ္မွာ ပိုမ်ားလာတာလို႔ ေလ့လာသူေတြက သံုးသပ္ပါတယ္။

ေအာက္လႊတ္ေတာ္ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အမ်ဳိးသမီးအမတ္ေလာင္း ၂၃၇ ဦး၊ အထက္လႊတ္ေတာ္ အတြက္ ၂၃ ဦးနဲ႔ ျပည္နယ္ အုပ္ခ်ဳပ္ ေရးမွဴးေနရာအတြက္ ၁၆ ဦး ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ေနၾကၿပီး အနာဂတ္မွာ ဒီ့ထက္ ပိုမ်ားလာႏုိင္တယ္လို႔ ခန္႔မွန္းၾကပါတယ္။

ေက်ာ္ေက်ာ္သိန္း / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com