ကုလလံုၿခံဳေရးေကာင္စီတြင္း ျမန္မာသံအမတ္ ကန္႔ကြက္မႈ

ကုလ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီမွာ တင္ျပေနတဲ့ ကုလသမဂၢဆိုင္ရာ ျမန္မာအၿမဲတမ္းသံအမတ္ႀကီး ဦးေဟာက္ဒိုဆြမ္ ( ေအာက္တိုဘာ ၂၃-၂၀၁၈)

ကုလသမဂၢလူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီရဲ႕ ျမန္မာ့လူအခြင္အ့ေရးဆိုင္ရာ အခ်က္အလက္စုေဆာင္းေရးအဖဲြ႔ဟာ မေန႔တုန္းက ကုလ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီမွာ သူတို႔ေတြ႔ရိွခ်က္ေတြ တင္ျပေဆြးေႏြးသြားတဲ့အေပၚ ျမန္မာအစိုးရကိုယ္စားလွယ္ဘက္က ျပင္ျပင္းထန္ထန္ကို ကန္႔ကြက္ခဲ့ပါတယ္။ အစည္းအေ၀းအတြင္းမွာ ကုလတံဆိပ္နဲ႔ စာရြက္စာတမ္းေတြ ေ၀ခဲ့တဲ့ကိစၥကိုေရာ၊ ကုလ လူ႔အခြင့္အေရးစံုစမ္းေရးအဖဲြ႔ရဲ႕ တင္ျပခဲ့တဲ့အစီရင္ခံစာပါ အခ်က္ေတြကိုပါ ကန္႔ကြက္ခဲ့တာပါ။ ကုလသမဂၢဆိုင္ရာ ျမန္မာအၿမဲတမ္းသံအမတ္ႀကီး ဦးေဟာက္ဒိုဆြမ္ကို မအင္ၾကင္းႏိုင္က ဆက္သြယ္ေမးျမန္းခဲ့ရာမွာ - သူ႕ကန္႔ကြက္ခဲ့တဲ့ကိစၥကို အခုလို ရွင္းျပပါတယ္။

ကုလသမဂၢဆိုင္ရာ ျမန္မာအၿမဲတမ္းသံအမတ္ႀကီး ဦးေဟာက္ဒိုဆြမ္။ ။ သူတို႔က စာေဝတယ္ခင္ဗ်ာ။ အခန္းထဲမွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဳးၾကီး ပံုေတြနဲ႔ လက္ကမ္းစာေစာင္ေတြထဲမွာ Atrocities နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ genocide နဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ အခ်က္အလက္ေတြကို လုပ္တယ္။ ေဝတာေပါ့။ ေဝတဲ့သေဘာမ်ိဳး တင္ထားတာေပါ့။ UN တံဆိပ္ၾကီးနဲ႔ အဲ့တာကို ကန္႔ကြက္တာ။

မအင္ၾကင္းႏုိင္။ ။ လံုျခံဳေရးေကာင္စီ ဒီတေခါက္ ေဆြးေႏြးပြဲမွာ သံအမတ္ၾကီး အဓိက ေထာက္ျပခဲ့တဲ့ အခ်က္ေလးေတြကို ေျပာျပေပးပါ။

ကုလသမဂၢဆိုင္ရာ ျမန္မာအၿမဲတမ္းသံအမတ္ႀကီး ဦးေဟာက္ဒိုဆြမ္။ ။ သီးျခားလုပ္ေနတဲ့ ကိစၥေလးေတြကို လံုျခံဳေရးေကာင္စီကေနေခၚၿပီးေတာ့ ၾကားနာတယ္ဆိုတာ အစဥ္အလာမရွိဘူး။ အဲ့တာေၾကာင့္ ႐ုရွားတို႔ တ႐ုတ္တို႔ ေလးႏုိင္ငံေလာက္ရွိတယ္ သူတို႔က ကန္႔ကြက္တယ္။ ဒီဟာ ဟာ အစဥ္အလာမရွိတဲ့ဟာျဖစ္တယ္။ လံုျခံဳေရးေကာင္စီရဲ႕ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းနဲ႔လည္း ေက်ာ္လြန္ေနတယ္။ အဲ့ေတာ့ ဒီဟာကို မလုပ္သင့္ဘူးဆိုၿပီးေတာ့လည္း ကန္႔ကြက္တယ္။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ UK တို႔ US တို႔ ဆီြဒင္တို႔ အဲ့ဒီ့ႏုိင္ငံေတြက ဦးေဆာင္ၿပီးေတာ့မွ ကူဝိတ္တို႔ေပါ့ဗ်ာ သူတို႔ေတြက ဒီဟာကို အမ်ားစုမဲနဲ႔ ရသြားတဲ့အခါက်ေတာ့ fact-finding mission ရဲ႕ ဥကၠ႒ျဖစ္တဲ့ Marzuki Darusman က လာၿပီးေတာ့ ေျပာတာေပါ့။ အဲ့ေတာ့ ေျပာတဲ့အခါက်ေတာ့ နံပတ္တစ္-ခုနက ေျပာသလို ဒါက လုပ္ထံုးလုပ္နည္းနဲ႔မညီတဲ့အတြက္ က်ေနာ္တို႔ ကန္႔ကြက္ၿပီးေျပာတယ္။

ေနာက္တခ်က္က ဒီအစီရင္ခံစာဟာ ခိုင္လံုမႈ မရွိဘူး။ က်ေနာ္တို႔ အစကတည္းက ဒီဟာကို မယံုၾကည္ဘူး။ က်ေနာ္တို႔က သူ႔ရဲ႕ Mandate ကို လက္မခံတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံကိုလည္း သြားခြင့္မေပးတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ သူတို႔က အျပင္ကေနၿပီးေတာ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္ကေန ဟိုဘက္ကို ထြက္ေျပးသြားတဲ့သူေတြ ဘဂၤလီေတြရဲ႕ ထြက္ဆိုခ်က္ေတြနဲ႔ ဒါေတြနဲ႔ပဲ တည္ေဆာက္ၿပီး အမႈကို တည္ေဆာက္ထားတာကိုး။ ေတြ႔ရွိခ်က္ကို ။ ေနာက္ သူ႔ရဲ႕ ရိုးသားမႈကိုလည္း က်ေနာ္တို႔က သံသယရွိတယ္။ ႏွစ္ပတ္ေလာက္ ၾကိဳၿပီးေတာ့မွ အစီရင္ခံစာကို ကမန္းကတမ္း ထုတ္ၿပီးေတာ့မွ လံုျခံဳေရးေကာင္စီ အစည္းအေဝးအမွီ သူထုတ္လုိက္တာရွိတယ္။ အဲ့တာမွာ သူ႔ရဲ႕ မရိုးသားမႈကို ဒီအေပၚမွာ သံသယရွိတယ္။ ဒါ့အျပင္ ေရးထားတဲ့ဟာက တပ္မေတာ္နဲ႔ လံုျခံဳေရးတပ္ဖြဲ႔ေတြက က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ ျပစ္မႈေတြကို စံုစမ္းရမယ္ဆိုတာပဲ ပါတယ္။ က်န္တဲ့ ARSA တျခားအဖြဲ႔အစည္းေတြဟာဆို လံုးဝကို မပါဘူးေလ နဂိုကတည္းက သူ႔ရဲ႕ Mandate ကိုက တပ္မေတာ္ကိုပဲ ဦးတည္ၿပီး လုပ္ထားတာျဖစ္တဲ့အခါက်ေတာ့ သူ႔ရဲ႕ေတြ႔ရွိခ်က္နဲ႔ စံုစမ္းတဲ့ဟာေတြကလည္း တပ္မေတာ္အေပၚမွာပဲျဖစ္ေနေတာ့ ဒီအခ်က္ကို က်ေနာ္တို႔က highlight လုပ္ၿပီးေျပာတယ္။

ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ နံပတ္တစ္က Mandate မွာကိုက ဘယ္သူက Atrocities ကို ျပစ္မႈကို က်ဴးလြန္တဲ့သူျဖစ္တယ္။ ဘယ္သူက အက်ဴးလြန္ခံခဲ့တဲ့သူျဖစ္တယ္ဆုိတာကိုပဲ တခါတည္း ပါၿပီးသား။ ဆိုေတာ့ သူ႔ရဲ႕ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈဟာ ဘယ္လိုမွ သမာသမတ္ျဖစ္ၿပီးေတာ့ မွ်တတဲ့ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈ အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ စံုစမ္းမႈမျဖစ္ႏုိင္ဘူးဆိုတာ က်ေနာ္တို႔ ထပ္ေလာင္းၿပီးေတာ့ ေျပာထားတယ္ေလ။

မအင္ၾကင္းႏုိင္။ ။ ဟုတ္ကဲ့ ေစာေစာကေျပာသလိုေပါ့ေနာ္ ခုိင္မာတဲ့အေထာက္အထားေတြ၊ ခိုင္မာတဲ့သက္ေသေတြ ျပႏိုင္ဖို႔တို႔ ရဖို႔တို႔ဆိုတဲ့ အပိုင္းမွာက်ေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံကေနၿပီးေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံကေနၿပီးေတာ့ ဘယ္လိုပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ႏုိင္သလဲ။ အဲ့ဒီ့လိုအခ်က္အလက္ေတြ ရဖို႔ေရာ ဘယ္လို အၾကံေပးႏုိင္မလဲရွင့္။

ကုလသမဂၢဆိုင္ရာ ျမန္မာအၿမဲတမ္းသံအမတ္ႀကီး ဦးေဟာက္ဒိုဆြမ္။ ။ မဟုတ္ဘူး။ က်ေန္ာတို႔ အခုစေနၿပီေလ လုပ္ေနၿပီေလ။ က်ေနာ္တို႔က လြတ္လပ္ေသာ အခ်က္အလက္ရွာေဖြေရး ၊ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးအဖြဲ႔ကို ဖြဲ႔ထားၿပီးၿပီေလ။ က်ေန္ာတို႔ သံအမတ္ၾကီး Rosario Manalo နဲ႔ ေခါင္းေဆာင္အဖြဲ႔ကေနၿပီးေတာ့ ေလးဦးပါတဲ့ အဖြဲ႔ ဖြဲ႔ထားၿပီးၿပီပဲ။ သူတို႔လုပ္ငန္းလည္း စေနၿပီ။ သူတို႔ လုပ္ငန္းလည္း စေနၿပီ သူတို႔ကိုလည္း လုပ္ပိုင္ခြင့္ေပးထားၿပီ။ က်ေနာ္တို႔ ျပည္တြင္းမွာ ႏိုင္ငံတကာဥပေဒအရ ျပစ္မႈတခုကို စံုစမ္းဖို႔ ဒီလိုအမ်ားနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ျပစ္မႈကို စံုစမ္းဖို႔ဆိုတာ ျပည္တြင္းမွာ အရင္လုပ္ရမွာေလ။ ျပည္တြင္းမွာ လုပ္ႏုိင္တဲ့အရည္အခ်င္းနဲ႔ လုပ္ႏုိင္တဲ့ဆႏၵရွိဖို႔ လိုတယ္။ က်ေနာ္တို႔မွာ လုပ္ႏုိင္တဲ့ အရည္အခ်င္းလည္းရွိတယ္ ဆႏၵလည္းရွိတယ္။ က်ေနာ္တို႔က လုပ္လည္းလုပ္ေနၿပီ ဒါကို သူတို႔က ေစာင့္ရမယ္။

မအင္ၾကင္းႏုိင္က ကုလသမဂၢဆိုင္ရာ ျမန္မာအၿမဲတမ္းသံအမတ္ႀကီး ဦးေဟာက္ဒိုဆြမ္ကို ဆက္သြယ္ေမးျမန္းခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

အင္ၾကင္းႏိုင္/ ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com