တတိယအႀကိမ္ ပင္လံုညီလာခံနဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေမွ်ာ္လင့္ခ်က္

တတိယအႀကိမ္ ပင္လံုညီလာခံနဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေမွ်ာ္လင့္ခ်က္

လာမယ့္ ဗုဒၶဟူးေန႔မွာ စတင္မယ့္ ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံ ၂၁ ရာစုပင္လံု တတိယအစည္းအေ၀းမွာ ႏိုင္ငံေရးသေဘာတူညီခ်က္မ်ားမ်ားစားစားရစရာမရိွႏိုင္ေၾကာင္း ဦးေဆာင္ပါ၀င္သူေတြနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးသံုးသပ္သူေတြက ေျပာပါတယ္။ ဒီတၾကိမ္ညီလာခံဟာ တစ္ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာမွ ျပန္လည္က်င္းပႏိုင္တာ ျဖစ္ၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ကို အသက္ဆက္ေပးတဲ့အေနအထားတခု ျဖစ္ေၾကာင္း သံုးသပ္တာေတြ ရိွေနပါတယ္။ ဒီသတင္းကိုေတာ့ ေနျပည္ေတာ္ကို ေရာက္ရိွေနတဲ့ ဗီအုိေအျမန္မာပိုင္းရဲ့သတင္းေထာက္ ကိုမုိးေဇာ္က တင္ျပထားပါတယ္။

ဟုတ္ကဲ့။ ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံ- ၂၁ ရာစုပင္လံု တတိယအစည္းအေ၀းကို ဒီလ ၁၁ ရက္ကေန ၁၆ ရက္ေန႔အထိ ေနျပည္ေတာ္မွာ က်င္းပမွာျဖစ္ၿပီး ဒီညီလာခံကို NCA ေခၚ အပစ္ရပ္စာခ်ဳပ္ လက္မွတ္ေရးထုိးထားတဲ့အဖဲြ႔ေတြေရာ၊ မေရးထိုးေသးတဲ့အဖဲြ႔ေတြပါ အပါအ၀င္ အစိုးရ၊ လႊတ္ေတာ္၊ တပ္မေတာ္၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီနဲ႔ တုိင္းရင္းသားကိုယ္စားလွယ္စတဲ့ နယ္ပယ္ေပါင္းစံုက ကိုယ္စားလွယ္ေတြ ပါ၀င္တက္ေရာက္ၾကမွာျဖစ္ပါတယ္။

၂၀၁၇ ခုႏွစ္က ေနာက္ဆံုးက်င္းပတဲ့ ညီလာခံမွာ က႑ၾကီး ၅ ရပ္အနက္ အခ်က္ ၄၁ ခ်က္ေဆြးေႏြးၿပီး ၃၇ ခ်က္ သေဘာတူညီခ်က္ ရခဲ့ေပမဲ့ လာမယ့္ ညီလာခံမွာေတာ့ သေဘာတူညီခ်က္မ်ားမ်ားစားစားရႏိုင္ဖို႔ မရိွေၾကာင္း UPDJC ေခၚ ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးမႈပူးတဲြေကာ္မတီ အတြင္းေရးမႈးတဦးျဖစ္တဲ့ စိုင္းေက်ာ္ညႊန္႔က ေျပာပါတယ္။

“ ႏိုင္ငံေရးက႑မွာဆုိရင္ က်ားမဆုိင္ရာ တန္းတူညီမွ်ေရး ဆုိတဲ့ ေခါင္းစဥ္တခုပဲ ရိွပါတယ္။ လုပ္ငန္းလမ္းညႊန္အရေပါ့ က်ားမ တန္းတူေရးဆုိင္ရာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အခ်က္ ၄ခ်က္ပဲ ေဆြးေႏြးဖုိ႔ ရိွပါတယ္။ စီးပြားေရးမွာဆုိရင္လည္း တစ္ခ်က္ပဲ ရိွပါတယ္။ လူမႈေရးက႑မွာဆုိ ၇ခ်က္ရိွမွာေပါ့ေလ။ ေျမယာက႑မွာဆုိ ၂ခ်က္ပဲရိွပါတယ္။ ဒီတေခါက္ေဆြးေႏြးရမယ့္ ေဆြးေႏြးပဲြမွာ ေဆြးေႏြးမယ့္ အေၾကာင္းအရာေတြက လံုၿခံဳေရးက႑မွာဆုိရင္ေတာ့ သေဘာတူထားတာ တခ်က္မွ မရိွဘူးဆုိေတာ့ကာ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြကိုပဲ ျပန္ၿပီးေတာ့ ရွင္းျပရမယ့္ သေဘာရိွပါတယ္။ ၿခံဳၿပီးေျပာရမယ္ဆုိရင္ျဖင့္ က်ေနာ္တုိ႔ဒီညီလာခံမွာ ႏိုင္ငံေရးသေဘာတူညီမႈအခ်က္အလက္ မ်ားမ်ားစားစားရစရာမရိွဘူး။ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ေဆြးေႏြးႏိုင္မႈမရိွဘူး။ အဲလုိပဲ ေျပာလုိ႔ရပါတယ္။ ”

NCA စာခ်ဳပ္မွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံကို တစ္ႏွစ္မွာ ၂ ၾကိမ္က်င္းပဖို႔ သေဘာတူညီထားတာျဖစ္ေပမဲ့ ႏိုင္ငံေရးက႑မွာပါ၀င္တဲ့ ျပည္ေထာင္စုက ခဲြမထြက္ေရးနဲ႔ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္အေရး၊ လံုၿခံဳေရးက႑မွာပါ၀င္တဲ့ တပ္ေတြ ျပန္လည္ေပါင္းစည္းေရးစတဲ့အခ်က္ေတြကို မညိွႏိႈင္းႏိုင္တာေၾကာင့္ ညီလာခံက တစ္ႏွစ္ေက်ာ္ ရပ္ဆုိင္းေနခဲ့တာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

လက္ရိွညီလာခံ ျပန္လည္က်င္းပႏိုင္တဲ့အေပၚမွာ စိုင္းေက်ာ္ညႊန္က အခုလုိ သံုးသပ္ေျပာဆုိပါတယ္။

“ဒီပဲြကေနၿပီးေတာ့ ေမွ်ာ္မွန္းစရာေတာ့ အမ်ားၾကီး မရိွႏိုင္ဘူး။ ဒါေပမဲ့ ဟိုဘက္ ဒီဘက္ ေတြ႔ဆံုလုိ႔ ရႏိုင္ေသးတယ္။ ေဆြးေႏြးလုိ႔ ရႏိုင္ေသးတယ္ဆိုတာကိုကပဲ က်ေနာ္တုိ႔ ဘာပဲ ေျပာေျပာ ေနာက္ေတာ့ ျပန္မဆုတ္ေသးဘူးဆုိတဲ့ သေဘာျမင္ရတယ္။ စဥ္ဆက္မျပတ္ ဆက္ျဖစ္ေနေသးတယ္။ ဒီေပၚမွာ နည္းနည္းရရင္လည္း နည္းနည္း ေရႊ႔မယ္ဆုိတဲ့ အဆင့္ထိကို တတ္ႏိုင္တဲ့ဖက္က ၾကိဳးစားေနၾကတယ္လုိ႔ပဲ ဒီလုိပဲ ေျပာရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ”

လက္ရိွက်င္းပမယ့္ ညီလာခံကို တရုတ္အစိုးရရဲ့ ၾကား၀င္ေဆာင္ရြက္ေပးမႈေၾကာင့္ တရုတ္နယ္စပ္အေျခစိုက္ ျပည္ေထာင္စု ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးညိွႏိႈင္းမႈေကာ္မတီ FPNCC ေခၚ ေျမာက္ပိုင္းအဖဲြ႔ ၇ဖဲြ႔လည္း ပါ၀င္တက္ေရာက္ဖို႔ ရိွေနပါတယ္။ ဒီအဖဲြ႔ေတြကေတာ့ ညီလာခံမွာ တရား၀င္ေဆြးေႏြးတာမ်ိဳးမရိွဘဲ သီးျခားေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးတာေတြ ရိွႏိုင္ေၾကာင္း ႏိုင္ငံေရးေလ့လာသံုးသပ္သူ ဦးေမာင္ေမာင္စုိးက အခုလို ေျပာပါတယ္။

“ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရယ္၊ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ရယ္နဲ႔ သီးသန္ေတြ႔ဆံုမႈေတြ ရိွပါလိမ့္မယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း FPNCC ၇ဖဲြ႔ကို အစိုးရေကာ တပ္မေတာ္ေကာက တရား၀င္ အသိအမွတ္ျပဳထားတာ မရိွေသးပါဘူး။ အဲေတာ့ ေလာေလာဆည္မွာ သူတုိ႔အေနနဲ႔ကေတာ့ Bilateralထိုးၿပီးသား ၄ဖဲြ႔ေပါ့ ၊ ၀ရယ္၊ မုိင္းလားရယ္၊ SSPPရယ္၊ KIA ရယ္ ၄ဖဲြ႔သပ္သပ္။ ေနာက္ Bilateral မထိုးရေသးတဲ့ ၃ဖဲြ႔ေပါ့ ဒီ ၃ဖဲြ႔ကို သပ္သပ္ သီးသန္႔ေတြ႔မယ္ဆုိတဲ့ အေနအထားေတာ့ ရိွပါတယ္။ အဲေတာ့ 11 ရက္ေန႔ကေတာ့ ဖြင့္ပဲြေနျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ၁၂-၁၃ ဒီ ၂ရက္မွာေတာ့ ေတြ႔ၾကလိမ့္မယ္လုိ႔ ထင္ပါတယ္။ ”

ေျမာက္ပိုင္း၇ဖဲြ႔မွာ KIA ကခ်င္၊ TNLA တအာင္း -ပေလာင္၊ MNDAA ကိုးကန္႔နဲ႔ AA ရခုိင္တပ္ဖဲြ႔ေတြဟာ အစိုးရတပ္မေတာ္နဲ႔ တုိက္ပဲြေတြဆက္လက္ျဖစ္ပြားေနတာျဖစ္ပါတယ္။ လက္ရိွထိပ္ပိုင္းေခါင္းေဆာင္ေတြေဆြးေႏြးပဲြမွာ နားလည္မႈတည္ေဆာက္ႏိုင္ရင္၊ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြမွာ ပါ၀င္ဖို႔ ညိွႏိႈင္းႏိုင္ရင္ေတာ့ တုိက္ပဲြေတြ ေလ်ာ့က်လာႏိုင္မယ္လုိ႔လည္း ဆက္ေျပာပါတယ္။

၂၁ ရာစု တတိယအၾကိမ္ပင္လံုအစည္းအေ၀းအေပၚမွာေတာ့ ဦးေမာင္ေမာင္စိုးက အခုလို သံုးသပ္ပါတယ္။

“ တတိယအၾကိမ္ ပင္လံုညီလာခံက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ကို အသက္ဆက္ေပးယံုေလာက္ပဲလုိ႔ က်ေနာ္ေတာ့ အဲလိုပဲ ျမင္ပါတယ္။ ဒါကေတာ့ NCA လက္မွတ္ထုိးၿပီးသားအဖဲြ႔ေတြရဲ့ ႏိုင္ငံေရးသေဘာတူညီခ်က္ ယူတဲ့အေပၚ ၾကည့္ေျပာတာပါ။ သေဘာတူညီခ်က္ရယူရာမွာ ဒီေလာက္ၾကီးေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္မရႏိုင္ဘူး။ ဒါအျပင္ အဓိက အခ်က္ျဖစ္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးျပႆနာနဲ႔ လံုၿခံဳေရးဆုိင္ရာကိစၥကို ဒီတေခါက္ မေဆြးေႏြးႏိုင္ဘူး။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ သြားေနေသးတယ္ဆို ဒါကို က်ေနာ္တုိ႔က ေနာက္ ဒီထက္ၿပီး carry ဆက္လုပ္လုိ႔ ရပါတယ္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ဒါကို ဆက္တြန္းခ်င္တယ္ဆုိရင္ ႏိုင္ငံေရးအရ ေဆြးေႏြးညိွႏိႈင္းမႈနဲ႔ လံုၿခံဳေရးဆုိင္ရာက႑ေတြကို ဘယ္လုိ ညိွႏိႈင္းအေျဖရွာမလဲဆိုတာက အေရးပါတဲ့ အခန္းကို ေရာက္လာၿပီလုိ႔ ထင္ပါတယ္။ အဲေတာ့ ဒီအခန္းေတြကို က်ေနာ္တုိ႔က ဆက္ၿပီးေတာ့ မတြန္းႏိုင္ဘူးဆုိရင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္က ရပ္တန္႔တာတို႔၊ေနာက္ေလ်ာက်တာတုိ႔က အခ်ိန္မေရြးျဖစ္ပြားႏိုင္ပါတယ္။ ”

၂၁ ရာစုပင္လံု တတိယအၾကိမ္ မစတင္ခင္ကေတာ့ UPDJC ေခၚ ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးမႈ ပူးတဲြေကာ္မတီ အစည္းအေ၀းမွာ ၂၀၁၈ခုႏွစ္မွာ ေနာက္ထပ္ ညီလာခံ တၾကိမ္နဲ႔ ၂၀၁၉ ခုႏွစ္ မွာ ညီလာခံ၂ၾကိမ္က်င္းပဖို႔၊ ဒီညီလာခံ ၃ၾကိမ္အတြင္းမွာ အေရးၾကီးတဲ့ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ေရးဆုိင္ရာ အေျခခံမူေတြ ခ်မွတ္ဖို႔ေဆြးေႏြးထားပါတယ္။ လတ္တေလာ ညိွႏိႈင္းလုိ႔ မရေသးတဲ့အခ်က္ေတြကိုေတာ့ ဒီညီလာခံေတြနဲ႔ ၾကားကာလေတြအတြင္းမွာ ညိွႏိႈင္းႏိုင္မယ္လုိ႔လည္း ေမွ်ာ္လင့္ထားၾကပါတယ္။

ကိုမိုးေဇာ္/ ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com