ဆည္ေတြေၾကာင့္ မဲေခါင္ျမစ္ ငါးမ်ိဳးတံုးႏိုင္

မဲေခါင္ျမစ္ဝွမ္း ဆည္စီမံကိန္း။

မဲေခါင္ျမစ္မွာ ေရအားလွ်ပ္စစ္ထုတ္ဖို႔ ဆည္ေတြ တည္ေဆာက္မယ္ဆိုရင္ ငါးအရင္းအျမစ္ေတြကို အႀကီးအက်ယ္ ထိခိုက္ေစလိမ့္မယ္လို႔ မဲေခါင္ျမစ္ေကာ္မရွင္ MRC က အေသးစိတ္ ေလ့လာျပဳစုထားတဲ့ အစီရင္ခံစာတေစာင္မွာ သတိေပးထား ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ေကာ္မရွင္မွာပါတဲ့ အဖြဲ႔ဝင္ႏုိ္င္ငံေတြထဲ ဗီယက္နမ္ကလြဲလို႔ က်န္တဲ့ေခါင္းေဆာင္ေတြကေတာ့ ဒီအေျခ အေနကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားတယ္ဆိုတဲ့ အရိပ္လကၡဏာမ်ဳိး မျပၾကပါဘူး။ မဲေခါင္ျမစ္ ဆည္စီမံကိန္းေတြေၾကာင့္ သက္ဆိုင္ရာ ႏုိင္ငံေတြေပၚ ဘယ္ေလာက္ ထိခိုက္လာႏုိင္သလဲဆိုတာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ကေမာၻဒီးယားႏုိင္ငံ၊ Siem Reap ၿမိဳ႕ကေန David Boyle နဲ႔ Sun Narin တို႔ေပးပို႔ ထားတဲ့ သတင္းလႊာကို ကိုေက်ာ္ေက်ာ္သိန္းက ေျပာျပပါမယ္။

မဲေခါင္ျမစ္ေကာ္မရွင္ MRC က ၆ ႏွစ္ၾကာ အခ်ိန္ယူၿပီး ေလ့လာျပဳစုထားတဲ့ အစီရင္ခံစာကို Siem Reap မွာလုပ္တ့ဲ တတိယအႀကိမ္ MRC ထိပ္သီး အစည္းအေ၀းအတြင္း အဖြဲ႔ဝင္ေလးႏုိ္င္ငံက ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေတြကို တင္ျပခဲ့တာပါ။ လက္ရွိစီစဥ္ထား တဲ့ ေရအားလွ်ပ္စစ္ထုတ္လုပ္ေရး ဆည္စီမံကိန္းေတြကို ဆက္လုပ္သြားမယ္ဆိုရင္ ဆိုးရြားတဲ့အက်ဳိးဆက္ေတြ ျဖစ္လာမယ္ဆို တာကို ေလ့လာခ်က္မွာ သတိေပးထားပါတယ္။

ဒီေလ့လာခ်က္ထဲမွာ စိုးရိမ္စရာအေကာင္းဆံုး ေတြ႔ရွိခ်က္ကေတာ့ လက္ရွိဆည္ စီမံကိန္းေတြကိုသာ အျပည့္အ၀ ဆက္ၿပီး အေကာင္အထည္ေဖာ္မယ္ဆိုရင္ ၂၀၄၀ ျပည့္ႏွစ္ေရာက္တဲ့အခါ မဲေခါင္ျမစ္ဝွမ္းကိုစီးဝင္တဲ့ ႏုန္းေျမပမာဏဟာ ၉၇% ထိ ဆံုး႐ံႈး သြားႏိုင္တယ္ဆိုတာပါပဲ။

မဲေခါင္ျမစ္ရဲ႕ ေဂဟစနစ္နဲ႔ သဘာဝပတ္၀န္းက်င္ဟာ ဆိုးရြားစြာ ယုိယြင္းေနၿပီလို႔ဆိုၿပီး အထူးအေလးထား တုန္႔ျပန္လုပ္ေဆာင္ၾက ဖို႔ ဗီယက္နမ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ Nguyen Xuan Phuc က ထိပ္သီးအစည္းအေဝးအတြင္း ႏိႈးေဆာ္သြားပါတယ္။

“မိုးေခါင္ေရရွားျဖစ္မႈ တာရွည္တာ၊ ဆားငံေရစီးဝင္တာ၊ ကမ္း႐ိုးတန္းေတြ၊ ျမစ္ကမ္းပါးေတြနဲ႔ ေျမေတြ တိုက္စား ဆံုး႐ံႈးလာတာေတြက လူေပါင္း သန္္း ၂၀ ေက်ာ္ရဲ႕ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းကို ၿခိမ္းေျခာက္လာေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မဲေခါင္ျမစ္ဝွမ္းျမစ္ဝကၽြန္းေပၚေဒသ ဆက္ၿပီး ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး၊ ေဒသတြင္းအတြက္ စပါးက်ီအျဖစ္၊ ငါးဖမ္းလုပ္ငန္းအဓိကေနရာ အျဖစ္ ႏွစ္ေပါင္းရာေပါင္းမ်ားစြာ ျဖစ္တည္လာတာနဲ႔အမွ် ေဒသတြင္း စားနပ္ရိကၡာဖူလံုေရး အဓိက ဆန္ထုတ္လုပ္ရာေဒသအျဖစ္ ဆက္ၿပီး တည္ရွိေနေရးအတြက္ ခုိင္မာတဲ့လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြ အခ်ိန္မီလုပ္ၾကဖို႔လိုပါတယ္။”

ထိပ္သီးအစည္းအေဝးအိမ္ရွင္ ကေမာၻဒီးယားႏုိင္ငံဟာလည္း ျမစ္အတြင္း ဆည္ေတြတည္ေဆာက္တာေၾကာင့္ ဆိုးရြားတဲ့ အက်ဳိး ဆက္ကို ခံစားရလိမ့္မယ္လုိ႔ စာမ်က္ႏွာ ၃၆၀၀ ပါ ေလ့လာခ်က္မွာ ေျပာထားပါတယ္။ အေၾကာင္းကေတာ့ ကေမာၻဒီးယားလူထု အမ်ားအျပားဟာ အဟာရအရင္းအျမစ္အျဖစ္ ငါးကို အဓိက စားသံုးေနၾကတာေၾကာင့္ပါ။

ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဟြန္ဆန္က သူ႔ရဲ႕အဖြင့္မိန္႔ခြန္းမွာ ေရအားလွ်ပ္စစ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဘာမွေျပာမသြားဘဲ လူဦးေရတိုးတက္မႈ၊ အလ်င္ အျမန္ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈနဲ႔ ေရ၊ စားနပ္ရိကၡာနဲ႔ စြမ္းအင္ ပိုၿပီလိုအပ္လာတဲ့ အေျခအေနေတြကို အေလးထားေျပာသြားပါတယ္။

လာအုိဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ Thongloun Sisoulith ကေတာ့ ေရအားလွ်ပ္စစ္စီမံကိန္းေတြကို ေရရွည္ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအေပၚ အေျခခံၿပီး တည္ေဆာက္မယ္လို႔ ကတိေပးေျပာဆိုပါတယ္။ လာအိုႏုိင္ငံဟာ Xayaburi နဲ႔ Don Sahong ဆည္ေတြအပါအဝင္ အျငင္းပြား ဖြယ္အရွိဆံုး ဆည္ေတြကို တည္ေဆာက္ေန၊ တည္ေဆာက္ဖို႔ စီစဥ္ေနတာပါ။

၂၀၄၀ ျပည့္ႏွစ္ေရာက္တဲ့အခါ ငါးအေရအတြက္ ထက္ဝက္ေက်ာ္ ဆံုး႐ံႈးသြားမယ္လုိ႔ ေလ့လာခ်က္ရဲ႕ နမူနာအေျခအေန အနည္း ဆံုးႏွစ္ခုမွာ ေတြ႔ရွိထားတဲ့ ထိုင္းႏုိင္ငံရဲ႕ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ Prayuth Chan-o-cha ကလည္း ဆည္ေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဘာမွမေျပာပါဘူး။

ထိပ္သီးအစည္းအေဝးမတိုင္ခင္ သီတင္းပတ္မွာ MRC ေကာင္စီရဲ႕ ေလ့လာမႈမွာ ေတြ႔ရွိခ်က္ေတြအေပၚ သိပၸံပညာရွင္ေတြ၊ သုေတ သီေတြ၊ အရပ္ဖက္လူမႈအဖြဲ႔ေတြ ႏွစ္ရက္ၾကာ ဆန္းစစ္သံုးသပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။

ကီလိုမီတာရာေပါင္းမ်ားစြာ ေရႊ႕ေျပာင္းသြားလာေနထိုင္တဲ့ ငါးအမ်ဳိးကြဲ အမ်ားအျပား ဆိုးရြားတဲ့သက္ေရာက္မႈ ခံစားရၿပီး တျခား အႏၲရာယ္ရွိတဲ့ ေရသတၱဝါမ်ဳိးကြဲေတြ ဝင္ေရာက္ႀကီးစိုးလာမယ္ဆိုတာ သုေတသီေတြ ေတြ႔ရွိခဲ့ပါတယ္။ MRC အတြင္းေရးမွဴးအဖြဲ႔၊ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ဆိုင္ရာ အရာရွိခ်ဳပ္ So Nam က ထိပ္သီးအစည္းအေဝးျပင္ပမွာ အခုလိုေျပာပါတယ္။

“ဆည္ ၁၁ ခုအျပင္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက ဆည္ေတြ၊ တျခားႏုိင္္ငံေတြကဆည္ေတြ အားလံုးတည္ေဆာက္ၿပီးရင္ေတာ့ ၂၀၄၀ ျပည့္ႏွစ္ေရာက္တဲ့အခါ ထိုင္္းမွာ၊ လာအိုမွာ ငါးမ်ဳိးကြဲေတြ ေပ်ာက္သြားပါလိမ့္မယ္။”

ဗီယက္နမ္ကလြဲလို႔ က်န္တဲ့ မဲေခါင္ျမစ္ေကာ္မရွင္ အဖြဲ႔ဝင္ႏုိ္င္ငံေတြအားလံုးရဲ႕ ျပည္တြင္း အသားတင္ ထုတ္လုပ္မႈတန္ဖိုး GDP ဟာ ၂၀၄၀ ျပည့္ႏွစ္မွာ ေဒၚလာဘီလီယံေပါင္းမ်ားစြာ က်ဆင္းသြားဖြယ္ရွိတယ္လုိ႔ ခန္႔မွန္းထားပါတယ္ခင္ဗ်ား။

ေက်ာ္ေက်ာ္သိန္း  / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com