ႏိုင္ငံျခားသံ႐ံုးမ်ား ေနျပည္ေတာ္ေျပာင္းေရး ညိွႏိႈင္းေဆာင္ရြက္ေနဆဲ

ေနျပည္ေတာ္ အစိုးရရံုးမ်ား

ျမန္မာႏိုုင္ငံ ဆိုုင္ရာ ႏိုုင္ငံတကာသံရံုုးေတြကိုု ႏွစ္ ၉၀ ၾကာေျမေနရာဌားရမ္းမႈနဲ႔ ေနျပည္ေတာ္ သံတမန္ ဇံုမွာဌားရမ္းသြားဖိုု႔ရွိပါတယ္။ အင္အားႀကီးႏိုုင္ငံေတြ ျဖစ္တဲ့ အေမရိကန္နဲ႔ တရုုတ္ႏိုုင္ငံတိုု႕က ေျမကြက္ ၅ကြက္ အထိရယူထားၿပီး မေလးရွား၊ ဘဂၤလားေဒရွ္႕၊ ဘရူႏိုုင္းတိုု႔လိုု အာဆီယံႏိုုင္ငံေတြ လည္းေျမေနရာ ရယူထားေနၿပီလိုု႔ ႏိုုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးဌာနက အျမဲတမ္းအတြင္းဝန္ ဦးျမင့္သူ ကဆိုုပါတယ္။ ေျပာင္းေရႊ႕မႈနဲ႔ ပတ္သတ္လိုု႔ အစိုုးရနဲ႔ သံတမန္ေတြ ေတြ႔ဆံုုေဆြး ေႏြးပြဲတခုု လုုပ္ဖိုု႔ စီစဥ္ေနတာလည္း ရွိပါတယ္။ ေျပာင္းေရႊႊမယ့္ အစီအစဥ္ေတြနဲ႔ပတ္သတ္လိုု႔ ေနာက္ဆံုုး အေျခ အေနေတြကိုု ဗီြအိုုေအ ျမန္မာပိုုင္းက သတင္းေထာက္ေမခက ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားပါတယ္။

ေမခ။ ။ ဆရာတို႔ ႏိုင္ငံျခားသံရံုးေတြအကုန္လံုးကို ေနျပည္ေတာ္ဘက္မွာ ေရြ႕ေျပာင္းဖို႔ ကိစၥေလးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ေၾကညာထားၿပီးသြားၿပီလား သူတို႔ဘက္ကေရာ ဘယ္လုိ အေၾကာင္းျပန္တာမ်ိဳး ရွိေနၿပီလဲ။

ဦးျမင့္သူ။ ။ က်ေနာ္တို႔ ၂၀၁၆ တုန္းကတည္းက စၿပီးေတာ့ ေျမကြက္ေတြ သူတို႔နဲ႔ စၿပီးေတာ့ ျပပါတယ္။ သံတမန္ေတြကို သံရံုး ၁ ရံုးကို ေျမကြက္ ၂ ကြက္နဲ႔ allocate လုပ္ေပးပါတယ္။ တခ်ိဳ႕သံရံုးေတြဆိုရင္ လာၿပီးေတာ့ ေနရာေရြးၿပီးသြားပါၿပီ။ အခု လက္ရွိအေနအထားမွာေတာ့ တရုတ္က က်ေနာ္တို႔ ေျမကြက္ ၅ ကြက္ ခြင့္ျပဳၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ အလားတူပဲ အေမရိကန္သံရံုးကလည္း ေျမကြက္ ၅ ကြက္ ခြင့္ျပဳဖို႔ ရွိပါတယ္။ ဒါက က်ေနာ္တို႔ ဒီ ၁ ႏွစ္ ၂ ႏွစ္အတြင္းက တိုးတက္မႈပါ။ က်ေနာ္တို႔ ဒီဟာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ျပီးခဲ့တဲ့ လကုန္အပိုင္းမွာ က်ေနာ္တို႔ အစည္းအေ၀းေလး လုပ္တယ္။ ဒါၿပီးရင္ေတာ့ ဒီအစည္းအေ၀းမွာ က်ေနာ္တို႔ ေဆြးေႏြးခ်က္ေတြ သံတမန္ေတြကို ေခၚၿပီး အသိေပးပါ့မယ္။ အဲဒါ က်ေနာ္တို႔ဘက္က လုပ္ေပးႏိုင္တာ ကေတာ့ ေနျပည္ေတာ္ေကာင္စီနဲ႔ ညိွႏိႈင္းၿပီးေတာ့ ေျဖေလ်ာ့မႈေတြကို ေဆာင္ရြက္ ေပးပါ့မယ္။ ေနာက္တခုက ႏိုင္ငံျခားသံရံုးေတြ ေျပာင္းေရႊ႕တဲ့အခါမွာ ေဆာက္လုပ္ေရး ပစၥည္းေတြ ၊ အခြန္ခေတြ ပါဖို႔အတြက္ က်ေနာ္တို႔ ညိွႏိႈင္းေဆာင္ရြက္ေပးပါ့မယ္။ က်ေနာ္တို႔ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာနကေတာ့ ေနျပည္ေတာ္ေကာင္စီနဲ႔ အာဏာပိုင္ အဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီးေတာ့ သူတုိ႔ ျမန္ျမန္ေရြ႕ဖို႔အတြက္ ေဆာင္ရြက္ေပးမွာပါ။

ေမခ။ ။ သူတို႔ကို ဘယ္အခ်ိန္အတိုင္းအတာဆိုၿပီးေတာ့ သတ္မွတ္ထားတာရွိပါသလား။

ဦးျမင့္သူ။ ။က်ေနာ္တို႔က ျမန္ျမန္ေရႊ႕ႏိုင္ဖို႔အတြက္ က်ေနာ္တို႔သူတို႔ကို တိုက္တြန္းေနတာပါ အဲဒါေၾကာင့္လည္း က်ေနာ္တို႔ သူတို႔နဲ႔ ရန္ကုန္မွာ အစည္းအေ၀းေလးတခုထပ္လုပ္ဖို႔ ရွိပါတယ္။ အဲဒီမွာ က်ေနာ္တို႔ ေဆာင္ရြက္ထားတာေတြလည္း အသိေပးပါ့မယ္။ အထူးသျဖင့္ က်ေနာ္တို႔ ေနျပည္ေတာ္ေကာင္စီကေန ပံ႔ပိုးမယ့္အစီအစဥ္ေတြလည္း အသိေပးပါ့မယ္။ အခုကေတာ့ သံရံုးေတာ္ေတာ္မ်ားမာ်က လာၿပီးေတာ့လည္း ၾကည့္ေပးပါၿပီ။ တခ်ိဳ႕ဆိုရင္ က်သင့္တဲ့ေငြေတြလည္း စတင္ ေပးေခ်တဲ့ အေန အထားလည္း ရွိပါၿပီ။ က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ ဒီေ့ျမကို ႏွစ္ ၉၀ အထိ ေျမကို ဌားမယ့္ သေဘာရွိပါတယ္။ ဒါၿပီးရင္ေတာ့ ဒီမွာ ေဆာက္လုပ္မယ့္လုပ္ငန္းေတြ စပါမယ္။ အဲဒီေတာ့ ပထမအဆင့္က ေျမေနရာေရြးမယ္၊ ေနာက္ဒုတိယအဆင့္ကေတာ့ သူတို႔ေဆာက္ၿပီးရင္ ရန္ကုန္မွာရွိတဲ့ သံရံုးေတြကို ေရႊ႕လာပါ့မယ္။ က်ေနာ္တို႔အခ်ိန္အတိုင္းအတာကေတာ့ သတ္မွတ္လို႔မရပါ ဘူး။

ေမခ။ ။အစိုးရဘက္က ဘယ္လို အခ်က္ေတြကို ပံ႔ပိုးကူညီဖို႔ စီစဥ္ထားပါသလဲရွင့္။

ဦးျမင့္သူ။ ။အခုကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာရရင္ ေျမကြက္ကို က်ေနာ္တို႔ သူတို႔ကို ပံ႔ပိုးေပးပါ့မယ္။ Reciprocity ေပါ့ ၊ ဥပမာ Brunei နဲ႔ က်ေနာ္တို႔နဲ႔ ဆိုရင္ လက္မွတ္ေရးထိုးၿပီး Brunei မွာလည္း က်ေနာ္တုိ႔ ေပးတဲ့ ေျမကြက္နဲ႔ တန္းတူရွိတဲ့ ေျမကြက္ကို Brunei အစိုးရကေန က်ေနာ္တို႔ကို ေပးပါ့မယ္။ တခ်ိဳ႕ကလည္း ႏွစ္ ၉၀ ကို က်ေနာ္တို႔ က်သင့္တဲ့ေငြ ေပးေျခၿပီးေတာ့ ဌားတာရွိသလို၊ တခ်ိဳ႕ကလည္း Reciprocity အေနနဲ႔ သူတို႔ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ ရွိပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ အဲလိုေဆာင္ရြက္တဲ့အခါမွာ က်ေနာ္တို႔က လိုအပ္တာေတြ ပံ႔ပိုးေပးသြားမွာပါ။ ရန္ကုန္မွာကေတာ့ တခ်ိဳ႕က ေဆာက္တယ္၊ တခ်ိဳ႔ကေတာ့ ဌားပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ရန္ကုန္အတိုင္းေတာ့ မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ ဒီမွာကေတာ့ အစကေန စၿပီးေတာ့ ေဆာက္ရပါမယ္။

ေမခ။ ။သံရံုးေတြအကုန္လံုးကို ဒီေနျပည္ေတာ္ကို ေျပာင္းေရႊ႕ရတဲ့ ရည္ရြက္ခ်က္ေတြ ဘာမ်ားျဖစ္မလဲ။

ဦးျမင့္သူ။ ။ ဒါအလြယ္ဆံုး အေျဖကေတာ့ ေနျပည္ေတာ္က အစိုးရရံုးစိုက္တဲ့ၿမိဳ႕ ျဖစ္ပါတယ္။ အစိုးရရံုးစိုက္တဲ့ ၿမိဳ႕ေတာ္ ျဖစ္တဲ့အတြက္ International Practice အရ သံရံုးမ်ားက အစိုးရ ရံုးစိုက္တဲ့ေနရာကို ေျပာင္းရ ၊ ေရႊ႕ရမယ့္ တာ၀န္ရွိပါတယ္။ ရန္ကုန္မွာ က်ေနာ္တို႔က ေကာင္စစ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ရံုးခန္းအေနနဲ႔ ဆက္ၿပီးေတာ့ ေဆာင္ရြက္လို႔ ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သံအမတ္ႀကီး ရံုးဆိုက္တဲ့ေနရာသည္ ေနျပည္ေတာ္ ေဖစ္ရပါမယ္ ခင္ဗ်။

ေမခ။ ။ဒီလို အေျပာင္းအေရႊ႕ကေရာ ဘယ္လို အခက္အခဲေတြ ရွိလာႏုိင္မလဲ ၊ ဘယ္လို စိန္ေခၚမႈ ရွိလာမယ္လို႔ ထင္ပါသလဲ။

ဦးျမင့္သူ။ ။ဒါကေတာ့ သံရံုးအေပၚ မူတည္ပါတယ္။ သံရံုးေတြမွာလည္း အေမရိကန္၊ တရုတ္လို ေငြေၾကးျပည့္စံုတဲ့ သံရံုးေတြ ရွိပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ သံရံုးအေသးေလးေတြ ရွိပါတယ္။ သူတို႔အတြက္လည္း က်ေနာ္တို႔ စဥ္းစားေပးဖို႔လည္း လိုပါ့မယ္။ ႏွစ္ ၉၀ ဌားဖို႔အတြက္ တခ်ိဳ႕က ေငြေၾကးပမာဏ မ်ားတဲ့အတြက္ အခက္အခဲ ရွိတာမ်ိဳးေလးေတြေတာ့ ရွိႏိုင္ပါတယ္။

ေမခ  / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com