Catalonia နဲ႔ စပိန္ ထိပ္တိုက္တိုးဖြယ္ရွိ

Catalonia ေဒသ သမၼတ Carles Puigdemont နဲ႔ အတူ သူ႔ကိုေထာက္ခံသူ လူထု ခ်ီတက္ေနၾကစဥ္။

Catalonia ေဒသကို စပိန္ႏုိင္္ငံကေနခြဲထြက္ၿပီး လြတ္လပ္ေရး ေၾကညာလုိက္ၿပီးတဲ့ေနာက္ သိပ္မၾကာခင္မွာပဲ Catalan အစိုးရကို ထုတ္ပစ္လိုက္ေၾကာင္းနဲ႔ လႊတ္ေတာ္ကိုပါ ဖ်က္သိမ္းလိုက္တဲ့အေၾကာင္း စပိန္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္က ေၾကညာပါတယ္။ အဲဒီလိုေၾကညာ လိုက္တဲ့အတြက္ Catalan အုပ္ခ်ဳပ္ေရးနဲ႔ လႊတ္ေတာ္တို႔ရဲ႕ လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာေတြ အားလံုးကို ဗဟိုအစိုးရက ခ်ဳပ္ကိုင္လိုက္တာပဲျဖစ္ပါတယ္။ Catalonia ေဒသမွာေတာ့ လြတ္လပ္ေရးေၾကညာတဲ့အေပၚ ေအာင္ပြဲခံေနဆဲပါ။ ဒီအေျခအေန အျပည့္အစံုကုိ ကိုေက်ာ္ေက်ာ္သိန္းက ဆက္ေျပာျပပါမယ္။

(လက္ခုပ္တီးသံ)

Catalonia ေဒသကို စပိန္ကေနခြဲထြက္ဖို႔ ေထာက္ခံမဲ ၇၂ မဲ၊ ကန္႔ကြက္မဲ ၁၀ မဲ၊ ပလာမဲ ၂ မဲနဲ႔ Catalan လႊတ္ေတာ္မွာ မဲခြဲဆံုးျဖတ္လိုက္ၿပီးတဲ့ေနာက္ ခြဲထြက္ေရးေထာက္ခံသူ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြ လက္ခုပ္တီး ေအာင္ပြဲခံခဲ့ၾကတာ ပါ။ မဲခြဲဆံုးျဖတ္ၿပီးတဲ့ေနာက္ Catalonia ေဒသ သမၼတ Carles Puigdemont က မိန္႔ခြန္းေျပာတာမွာ -

“စက္တင္ဘာလ ၂၇ ရက္ေန႔ကလုပ္တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲေတြကေနျဖစ္လာတဲ့ က်ေနာ္တို႔ႏုိင္ငံရဲ႕ တရား၀င္ လႊတ္ေတာ္ဟာ အဓိကေမွ်ာ္လင့္ထားၾကတဲ့၊ အမ်ားအားျဖင့္ ႐ုန္းကန္ရယူထားတဲ့ လုပ္ေဆာင္ခ်က္တခုကုိ လုပ္လိုက္ပါၿပီ။ တရား၀င္ေရြးခ်ယ္ထားတဲ့ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အမ်ားစုႀကီးက မဲဆႏၵရွင္ေတြေပးအပ္ထားတဲ့ လုပ္ပိုင္ခြင့္အတိုင္း လုပ္ေဆာင္လိုက္ၾကပါၿပီ။”

လြတ္လပ္ေရးေၾကညာတဲ့အေပၚ အားလံုးက ေထာက္ခံၾကတာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ကန္႔ကြက္သူေတြထဲမွာ အထူးသျဖင့္ေတာ့ စပိ္န္ဗဟိုအစိုးရက အဓိကပါပဲ။ လြတ္လပ္ေရးေၾကညာတဲ့ တရက္ထဲမွာပဲ စပိန္အစိုးရက အေရးေပၚအစည္းအေ၀းတရပ္ ေခၚယူ ၿပီး အထက္လႊတ္ေတာ္က အတည္ျပဳထားတဲ့ အေရးေပၚအေျခအေန လုပ္ေဆာင္ခ်က္ တစိတ္တပို္င္းအေနနဲ႔ Catalan အစိုးရကို ထုတ္ပစ္လိုက္သလို လႊတ္ေတာ္ကိုလဲ ဖ်က္သိမ္းလိုက္ၿပီး ေဒသဆိုုင္ရာ ေရြးေကာက္ပြဲအသစ္ကို ဒီဇင္ဘာလအတြင္းမွာ က်င္းပ မယ္လုိ႔ စပိန္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ Mariano Rajoy က အစည္းအေ၀းအၿပီးမွာ ေၾကညာပါတယ္။

“အရင္တုန္းက က်ေနာ္တို႔ ေျပာထားသလိုပါပဲ၊ ဒါဟာ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို ရပ္ဆိုင္းတာ၊ ၀င္စြက္ဖက္တာ၊ ျဖတ္ေတာက္ပစ္တာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါဟာ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို ျဖစ္ႏုိင္သမွ်အျမန္ဆံုး ပံုမွန္ျပန္ေရာက္ေအာင္ လုပ္တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဖြဲ႔စည္းမႈဆိုင္ရာ တရား၀င္မႈကို ျပန္လည္ထူေထာင္ၿပီး Catalan လူထုကို လုပ္ပိုင္ခြင့္ ျပန္အပ္ႏွင္းျခင္းအားျဖင့္ ပံုမွန္ အေျခအေနကို စတင္တာပါ။ ဒါေၾကာင့္ Catalan လႊတ္ေတာ္ကို ဖ်က္သိမ္းလိုက္တဲ့အေၾကာင္းနဲ႔ ဒီဇင္ဘာလ ၂၁ ရက္ေန႔မွာ Catalonia ေဒသ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပမယ့္အေၾကာင္း က်ေနာ္ ဒီကေန႔ အသိေပးအပ္ပါတယ္။”

Catalan လႊတ္ေတာ္မွာ မဲခြဲဆံုးျဖတ္ၿပီးခ်ိန္ကတည္းက ဒီကိစၥ ေအးေအးေဆးေဆး ၿပီးသြားမွာ မဟုတ္ဘူးဆိုတာ ေထာက္ခံသူနဲ႔ ကန္႔ကြက္သူ လႊတ္ေတာ္ကို္ယ္စားလွယ္ေတြ ေျပာခဲ့တာကိုၾကည့္႐ံုနဲ႔ ခန္႔မွန္းႏုိင္ပါတယ္။ Joan Corominas က ခြဲထြက္ေရးကို ေထာက္ခံသူ Catalan ေဒသ အာဏာရ ၫြန္႔ေပါင္းအဖြဲ႔ရဲ႕ လႊတ္ေတာ္အမတ္တဦးပါ။

“က်ေနာ္ သိပ္ကို စိတ္လႈပ္ရွားပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ေပ်ာ္ပါတယ္။ တာ၀န္ေတြအမ်ားႀကီး ရွိလာတာကေတာ့ အေသအခ်ာပါပဲ။ Catalonia လူထုအပ္ႏွင္းထားတဲ့ လုပ္ပိုင္ခြင့္အတိုင္း လုပ္လိုက္ရတာ၊ ဒီအခ်ိန္အခါေရာက္လာဖို႔ ႏွစ္ေပါင္းမ်ား စြာ အားေပးခဲ့သူတိုင္းအတြက္ လုပ္ေဆာင္ရတာ၊ အထူးသျဖင့္ ေအာက္တိုဘာလ ၁ ရက္ လူထုဆႏၵခံယူပြဲမွာ မဲေပးခဲ့သူေတြ အတြက္ လုပ္လိုက္ရတာေၾကာင့္ ေပ်ာ္ပါတယ္။”

ကန္႔ကြက္ခဲ့ၾကသူေတြထဲမွာ Catalonia ျပည္သူ႔ပါတီက ေဒသဆိုင္ရာလႊတ္ေတာ္အမတ္ Xavier Garcia Albiol လဲ တဦးအပါ အ၀င္ပါ။

“Catalan လႊတ္ေတာ္မွာ ဒီေန႔ က်ေနာ္တို႔ေတြ႔ခဲ့ရတာ ရွက္ဖြယ္လိလိလုပ္ရပ္ပါ။ မျမင္ႏုိင္တဲ့ အေနအထားတခုကို က်ေနာ္တို႔ ေရာက္သြားပါၿပီ။ ဖြဲ႔စည္းမႈပိုင္း ပံုမွန္ျပန္ေရာက္ေအာင္ စပိန္အစိုးရက ခ်က္ျခင္းလုပ္မွာျဖစ္တာေၾကာင့္ Catalonia ဟာ စပိန္ႏုိင္ငံရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းတခုအျဖစ္ကေန ကြဲထြက္သြားမွာမဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ အခုကိစၥဟာ Catalonia သမုိင္းမွာ အမည္း ေမွာင္ဆံုးေန႔လို႔ က်ေနာ္ယူဆပါတယ္။”

လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြၾကားထဲမွာ အကြဲကြဲအျပားျပား ျဖစ္႐ံုသာမက စပိန္လူထုၾကားမွာလဲ ဒီလြတ္လပ္ေရးကိစၥအေပၚ သေဘာ ထားက လံုး၀ ကြဲျပားေနပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ေထာက္ခံသူေတြက Catalan ေဒသခံေတြျဖစ္ၾကၿပီး အဲဒီထဲမွာ အသက္ ၅၄ ႏွစ္ အရြယ္ Monserrat Prats လဲ ပါပါတယ္။

“က်ေနာ္တို႔က လြတ္လပ္ေရး လိုလားသူေတြပါ။ က်ေနာ္တို႔အမ်ားစုပါ။ က်ေနာ္တို႔က ဒီမုိကေရစီကို လိုလားသူေတြပါ။ တရားမွ်တတယ္လုိ႔ က်ေနာ္တို႔ယံုၾကည္တာအတြက္ တိုက္ပြဲ၀င္ေနၾကတာပါ။”

Catalonia ေဒသအျပင္ဘက္က စပိန္ႏုိင္ငံသားအမ်ားစုကေတာ့ ဒီလို လြတ္လပ္ေရးေၾကညာတာကို မႏွစ္ၿမိဳ႕ၾကပါဘူး။ မက္ဒရစ္ ၿမိဳ႕ေတာ္က အသက္ ၈၅ ႏွစ္အရြယ္ ပင္စင္စားအမ်ဳိးသမီးႀကီး Maria ရဲ႕ေလသံမွာဆုိ စိုးရိမ္စိတ္ေတြထင္ဟပ္ေနပါတယ္။

“Catalonia မွာျဖစ္ေနတာေတြကို က်မေတာ့ လံုး၀မႀကိဳက္ဘူး။ တဘက္နဲ႔တဘက္ ပစ္ခတ္ၾကမယ့္အစား ေဆြးေႏြး ေျပာဆိုၿပီး ေျဖရွင္းႏုိုင္မယ္လုိ႔ ေတြးထင္ၾကမွာပဲ။ က်မေတာ့ မေျပာတတ္ဘူးရွင္။ ႏွစ္ဘက္စလံုးအေနနဲ႔ နားလည္မႈတခုရဖို႔ေတာ့ လိုအပ္ပါတယ္။”

Catalonia ေဒသဟာ စပိန္ႏုိင္ငံမွာ အႂကြယ္၀ဆံုးေဒသျဖစ္ၿပီး စပိန္ႏုိင္ငံဟာလဲ ဥေရာပသမဂၢ EU အဖြဲ႔၀င္ႏုိင္ငံေတြထဲမွာ နံပါတ္ ၄ အဆင့္ စီးပြားေရးအင္အားအႀကီးဆံုးႏိုင္္ငံပါ။ လက္ရွိမွာေတာ့ ႏုိင္ငံတကာက ဒီအေျခအေနကို ေစာင့္ၾကည့္ေနၾကပါတယ္။

လက္ရွိမွာေတာ့ လြတ္လပ္ေရးေၾကညာတာမွာ တာ၀န္ရွိသူေတြကို ႏုိင္္ငံေတာ္ပုန္ကန္မႈ၊ သစၥာေဖာက္ဖ်က္မႈစြဲခ်က္ေတြနဲ႔ တရားစြဲ ဖို႔ စပိန္ေရွ႕ေနခ်ဳပ္႐ံုးက လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့အျပင္ Catalan သမၼ Carles Puigdemont နဲ႔ ဒုသမၼတ Oriol Junqueras တို႔ကိုသာ မက ေထာက္ခံတဲ့ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြကိုပါ စြဲခ်က္တင္မလားဆိုတာ ဆန္းစစ္ေနပါတယ္။

တဘက္မွာလဲ ေထာက္ခံသူေတြက ေၾကညာထားတဲ့လြတ္လပ္ေရးကို ႐ုပ္သိမ္းဖို႔ ဘယ္လိုမွ ေမွ်ာ္လင့္မရတာေၾကာင့္ Catalonia အေရးဟာ မၾကာခင္အခ်ိန္အတြင္း ေအးသြားမယ့္ပုံေတာ့ မရွိပါဘူး။

ေက်ာ္ေက်ာ္သိန္း  / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com