ရုိဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္အေရး ကုလမွာဘဂၤလားေဒ့ရွ္ လုပ္ေဆာင္မႈ ျမန္မာေ၀ဖန္

ရုိဟင္ဂ်ာ ပဋိပကၡနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ျမန္မာနဲ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အစုိးရအၾကား ေဆြးေႏြး ညွိႏႈိင္းမႈေတြ ျပဳလုပ္ ေဆာင္ရြက္ေနေပမယ့္လည္း ကုလသမဂၢဆုိင္ရာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ကုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ရဲ႕ ခ်ဥ္းကပ္ ေဆာင္ရြက္ပုံကုိ ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ဒီျပႆနာ ေျပလည္ေရးထက္ ပုိမုိ ရႈပ္ေထြးေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေနသလားဆုိတာ သံသယျဖစ္မိေၾကာင္း ေအာက္တုိဘာလ ၃၀ ရက္ေန႔က ကုလသမဂၢမွာ ျပဳလုပ္တဲ့ ေဆြးေႏြးပြဲအတြင္း ျမန္မာကုိယ္စားလွယ္က ေျပာၾကားလုိက္ပါတယ္။ နယူးေယာက္ၿမိဳ႕မွာ က်င္းပေနတဲ့ ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံမွာ လူ႔အခြင့္အေရးကိစၥေတြကုိ ကုိင္တြယ္ ေဆာင္ရြက္တဲ့ တတိယေကာ္မီတီရဲ႕ ၃၆ ႀကိမ္ေျမာက္ စည္းေ၀းပြဲ ေရွ႕ေမွာက္မွာ ကုလသမဂၢဆုိင္ရာ ျမန္မာကုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ရုံးက သံမွဴးႀကီး ဦးရဲမင္းသိန္းက အဲဒီလုိ ေျပာၾကားလုိက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အျပည့္အစုံကုိေတာ့ ကုိေဇာ္၀င္းလႈိင္က တင္ျပေပးပါမယ္။

ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္း တေက်ာ့ျပန္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ပဋိပကၡေတြေၾကာင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္ကုိ ထြက္ေျပးသြားၾကတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြ မိမိသေဘာ ဆႏၵအေလွ်ာက္ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္မွာ ရရွိထားတဲ့ သေဘာတူညီခ်က္နဲ႔အညီ ေဘးကင္းလုံၿခံဳစြာ ေနရပ္ျပန္ႏုိင္ေရးအတြက္ ႏွစ္ႏုိင္ငံ အာဏာပုိင္ေတြအၾကား ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈ ရွိေနေၾကာင္း၊ ဒါေၾကာင့္လည္း ဒုကၡသည္ေတြ ေနရပ္ျပန္ေရးနဲ႔ နယ္စပ္ေဒသ လုံၿခံဳေရး ကိစၥရပ္ေတြ ေဆြးေႏြးဖုိ႔အတြက္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီး ဦးေဆာင္တဲ့ ကုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ဟာ မၾကာေသးခင္ ရက္ပုိင္းအတြင္းကဘဲ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ သြားေရာက္ခဲ့ေၾကာင္း၊ အဲဒီ ခရီးစဥ္အတြင္း နယ္စပ္ ဆက္ဆံေရးရုံးေတြ ဖြင့္လွစ္ေရးနဲ႔ လုံၿခံဳေရးဆုိင္ရာ ကိစၥရပ္ေတြမွာ ေဆြးေႏြး၊ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ေရး စတဲ့ ႏွစ္ႏုိင္ငံ နားလည္မႈ စာခၽြန္လႊာ ၂ ခုကုိလည္း လက္မွတ္ေရးထုိးႏုိင္ခဲ့ေၾကာင္း နယူးေယာက္ၿမိဳ႕မွာ ရွိတဲ့ ကုလသမဂၢဆုိင္ရာ ျမန္မာကုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ရုံးက သံမွဴးႀကီး ဦးရဲမင္းသိန္းက တတိယ ေကာ္မီတီေရွ႕မွာ တနလၤာေန႔က ထြက္ဆုိခဲ့ပါတယ္။

ထြက္ေျပးသြားၾကတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြ ျပႆနာ ေျပလည္ေရးအတြက္ ႏွစ္ႏုိင္ငံ အစုိးရအရာရွိေတြ အၾကား အဲဒီလုိ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈေတြ ရွိေနေပမယ့္ ကုလသမဂၢဆုိင္ရာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ကုိယ္စားလွယ္ အဖြဲ႔ရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြအေပၚ ေမးခြန္းထုတ္စရာ ရွိေနေၾကာင္း ဦးရဲမင္းသိန္းက ေျပာပါတယ္။

“ႏွစ္ႏုိင္ငံအၾကား ထိေတြ႔ဆက္ဆံမႈေတြ ရွိေနေပမယ့္လည္း ကုလသမဂၢ ေဆြးေႏြးပြဲေတြမွာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ကုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ရဲ႕ ခ်ဥ္းကပ္ေဆာင္ရြက္ပုံေတြအေပၚ က်ေနာ္တုိ႔အေနနဲ႔ အံ့အားသင့္စရာ ေတြ႔ျမင္ေနရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ကုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႔အေနနဲ႔ ဒီျပႆနာကုိ တကယ္ ေျပလည္လုိတဲ့ ဆႏၵရွိသလား၊ ဒါမွမဟုတ္ ဒီျပႆနာ ပုိမုိ ႀကီးထြားလာေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေနသလား ဆုိတဲ့အေပၚ က်ေနာ့္အေနနဲ႔ ေမးခြန္းထုတ္စရာ ျဖစ္လာပါတယ္။”

ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးေဟာင္းလည္းျဖစ္၊ လက္ရွိ လႊတ္ေတာ္ ႏုိင္ငံျခားေရးရာ ေကာ္မီတီ၀င္လည္း ျဖစ္တဲ့ Dipu Moni က လုံၿခံဳေရးေကာင္စီရဲ႕ တရား၀င္ ေဆြးေႏြးမယ့္ အစီအစဥ္ေတြမွာ ျမန္မာ့အေရး ထည့္သြင္းၿပီး ဆုံးျဖတ္ခ်က္ ခ်ေပးဖုိ႔၊ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္အေနနဲ႔ ျမန္မာ့အေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ထဲထဲဝင္ဝင္ လုပ္ေဆာင္ဖို႔၊ အထူးအႀကံေပး ကိုယ္စားလွယ္တဦး ခန္႔အပ္ဖို႔၊ တတိယေကာ္မတီမွာ OIC အစၥလာမ္မစ္အဖြဲ႔က တင္ျပထားတဲ့ အႀကံေပးခ်က္ကိုလည္း လိုက္နာဖုိ႔ တုိက္တြန္းခဲ့တာေတြအျပင္ ရုိဟင္ဂ်ာ အေရးနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ ျမန္မာအစုိးရမွာ တာ၀န္ရွိေၾကာင္း ကုလသမဂၢမွာ စည္းရုံး ေျပာၾကားမႈေတြ လုပ္ေဆာင္ေနတာနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ျမန္မာ ကုိယ္စားလွယ္ဘက္က ျပန္လည္ ေခ်ပ ေျပာၾကားခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

တခ်ိန္က East Pakistan အျဖစ္ လက္ရွိ ပါကစၥတန္ႏုိင္ငံ လက္ေအာက္မွာ တည္ရွိခဲ့တဲ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံရဲ႕ လြတ္ေျမာက္ေရး စစ္ပြဲအၿပီး ျပည္တြင္း မတည္ၿငိမ္မႈေတြနဲ႔ ရင္ဆုိင္ေနရတဲ့ ကာလေတြတုန္းက ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္ကေန ျမန္မာႏုိင္ငံ၊ ရခုိင္ျပည္ဘက္ကုိ ဒုကၡသည္ေတြ အလုံးအရင္း ထြက္ေျပးခဲ့စဥ္က ျမန္မာအစုိးရက ၾကည္ျဖဴစြာ လက္ခံထားခဲ့တဲ့ကိစၥကုိလည္း အဲဒီအခ်ိန္က ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ သံအမတ္ႀကီးအျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနသူနဲ႔ ၿဗိတိသွ်သံအမတ္ႀကီးတုိ႔အၾကား ေဆြးေႏြးခဲ့တဲ့ကိစၥကုိ သံမွဴးႀကီး ဦးရဲမင္းသိန္းက ဥပမာေပးၿပီး တနလၤာေန႔က တင္ျပ ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။

“၁၉၇၅ ခုႏွစ္က ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ ၿဗိတိသွ် သံအမတ္ႀကီး T.J. O’Brien နဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ သံအမတ္ႀကီးတုိ႔ ေတြ႔ဆုံ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတဲ့အထဲက လွ်ဳိ႕၀ွက္အဆင့္အတန္း သတ္မွတ္ခ်က္ ေလ်ာ့ခ်ၿပီး ထုတ္ျပန္ထားတဲ့ အေၾကာင္းအရာတခုကုိ နမူအျဖစ္ ဒီေနရာမွာ တင္ျပလုိပါတယ္။ သူတုိ႔ ၂ ဦးဟာ ၁၉၇၅ ခု၊ ဒီဇင္ဘာလ ၂၃ ရက္ေန႔မွာ ေတြ႔ခဲ့ၾကတာပါ။ အဲဒီ ေတြ႔ဆုံပြဲမွာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏုိင္ငံသား ၅ သိန္းေလာက္ ရခုိင္ျပည္နယ္ထဲ ျဖတ္ေက်ာ္ ၀င္ေရာက္သြားၾကတဲ့အေၾကာင္းနဲ႔ အဲဒီလူေတြကုိ ျမန္မာအစုိးရဘက္က ျပန္လည္ ေမာင္းထုတ္ပုိင္ခြင့္ရွိေၾကာင္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ သံအမတ္ႀကီးက ေျပာပါတယ္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံမွာ မတည္ၿငိမ္မႈေတြ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ကာလအတြင္း ျမန္မာအာဏာပုိင္ေတြအေနနဲ႔ အဲဒီကိစၥကုိ ဖိအားေပး လုပ္ေဆာင္ျခင္းမျပဳဖုိ႔ သံအမတ္ႀကီးက အႏူးညြတ္ ေမတၱာရပ္ခံခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာအစုိးရဘက္က ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ အခြင့္ေကာင္းမယူတဲ့အေပၚ ေက်နပ္မိေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။”

ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ လြတ္ေျမာက္ေရး စစ္ပြဲဟာ ၁၉၇၁ ခုႏွစ္ မတ္လ ၂၆ ရက္ေန႔ကေန ဒီဇင္ဘာလ ၁၆ ရက္ေန႔အထိ ၾကာျမင့္ခဲ့တာပါ။ အဲဒီ လြတ္ေျမာက္ေရး စစ္ပြဲအၿပီးမွာ လြတ္လပ္တဲ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏုိင္ငံအျဖစ္ စတင္ တည္ရွိလာခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္း လက္ရွိျဖစ္ေပၚေနတဲ့ စာနာမႈဆုိင္ရာ အခက္အခဲေတြအေပၚ ႏုိင္ငံတကာက စုိးရိမ္ပူပန္ေနတဲ့အတုိင္း ျမန္မာ အစုိးရဘက္ကလည္း စုိးရိမ္ပူပန္မႈရွိတာနဲ႔အညီ ဒီကိစၥေျပလည္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေနေၾကာင္းလည္း တတိယ ေကာ္မီတီမွာ သံမွဴးႀကီး ဦးရဲမင္းသိန္းက တင္ျပ ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။

“လက္ရွိ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ လူသားခ်င္း စာမႈဆုိင္ရာ အခက္အခဲေတြအေပၚ ႏုိင္ငံတကာက စုိးရိမ္ ပူပန္တဲ့အတုိင္း ျမန္မာအစုိးရကလည္း စုိးရိမ္ပူမႈ ရွိတာနဲဲ႔အညီ ဒီကိစၥကုိ အေလးေပး ေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္။ ျမန္မာ အစုိးရဘက္က ဒုကၡသည္ေတြ ေနရပ္ျပန္ႏုိင္ေရးနဲ႔ ျပန္လာၾကတဲ့သူေတြအတြက္ လူသားခ်င္း စာနာမႈ အကူအညီေတြ ေပးႏုိင္ေရး၊ ေနရပ္ ေရြ႕ေျပာင္းခံရသူ အားလုံးအတြက္ ျပန္လည္ေနရာ ခ်ထားေရးနဲ႔ ျပန္လည္ ထူေထာင္ေရး၊ ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္း ေရရွည္တည္တန္႔တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ ဖံြ႔ၿဖိဳးေရး အစီအစဥ္ ခ်မွတ္ေဆာင္ရြက္ေရး စတဲ့ အခ်က္ (၃) ခ်က္ကုိ မဆုိင္းမတြ ေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္။”

ဒီအေတာအတြင္း ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္း ျဖစ္ေပၚခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈေတြေၾကာင့္ ကေန႔အခ်ိန္ထိ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္ကုိ ထြက္ေျပးသြားၾကတဲ့ သူတုိ႔အေခၚ ရုိဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္ အေရအတြက္ဟာ ၆၀၇,၀၀၀ ရွိသြားၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ရုံး ေျပာခြင့္ရပုဂၢဳိလ္ Stephane Dujarric က ေအာက္တုိဘာလ ၃၀ ရက္ေန႔မွာ ေျပာပါတယ္။

“ကုလသမဂၢ လူသားခ်င္းစာနာမႈဆုိင္ရာ အကူအညီေပးေရးရုံး - UNOCHA ရဲ႕ ေျပာၾကားခ်က္အရ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္ကုိ ထြက္ေျပးလာၾကတဲ့ဒုကၡသည္ အေရအတြက္ဟာ ၆၀၇,၀၀၀ ရွိသြားၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီဒုကၡသည္ ထက္၀က္ေက်ာ္ဟာ မူလက ေရာက္ေနၾကတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြ ယာယီ တဲထုိးၿပီး ေနထုိင္ေနၾကတဲ့ Kutupalong တုိးခ်ဲ႕ ေဒသနဲ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အစုိးရက သတ္မွတ္ေပးထားတဲ့ မလွမ္းမကမ္း ေဒသမွာ ေနထုိင္ေနၾကပါတယ္။”

ဒီဒုကၡသည္ေတြ အားလုံးအတြက္ လုိအပ္တဲ့ အကူအညီ စုစုေပါင္းရဲ႕ ၃၁% သာ ရရွိေသးေၾကာင္းနဲ႔ ေအာက္တုိဘာလ ၂၃ ရက္ေန႔က ကုလသမဂၢ စာနာမႈဆုိင္ရာ အကူအညီေပးေရး ေအဂ်င္စီေတြက ဦးေဆာင္ၿပီး ရုိဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ေတြအတြက္ တရက္တာ ႏုိင္ငံတကာ ရံပုံေငြရွာေရး အစီအစဥ္ ျပဳလုပ္တာမွာ အလႈရွင္ေတြက ေဒၚလာ သန္း ၃၆၀ လႈဒါန္းဖုိ႔ ကတိက၀တ္ေတြ ရထားခဲ့ၿပီး ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း Stephane Dujarric က ေျပာပါတယ္။

ကိုုေဇာ္၀င္းလႈိင္  / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com