BRICS ၅ ႏိုင္ငံ ဘယ္ေလာက္ ညီညြတ္သလဲ

ႏိုင္ငံ ၅ ႏိုင္ငံပါဝင္တဲ့ စီးပြားေရးအင္အားေကာင္းစႏုိင္ငံမ်ား BRICS ထိပ္သီးစည္းေဝးပြဲကို တနဂၤေႏြေန႔က်ရင္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမွာ က်င္းပမွာျဖစ္ပါတယ္။ ကမာၻ႔ေရးရာေတြအေပၚ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ၾသဇာလႊမ္းမုိးမႈကို တန္ျပန္ႏိုင္ဖုိ႔ BRICS ႏိုင္ငံေတြက သူတုိ႔ရဲ႕ပူးေပါင္းစီးပြားအင္အားကို ျပသဖို႔ ရည္႐ြယ္တဲ့စည္းေဝးပဲြလို႔ ေလ့လာသူေတြက ေျပာၾကပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ တ႐ုတ္သမၼတက ႏိုင္ငံတကာေရးရာမွာ ဦးေဆာင္ႏိုင္သူျဖစ္တယ္ဆိုတာကို ကမာၻ႔အလယ္မွာ ျပသဖုိ႔ႀကိဳးစားေနတယ္လို႔ သံုးသပ္ခ်က္ေတြလည္း ထြက္ေပၚေနပါတယ္။ ေဘဂ်င္းၿမိဳ႕ေတာ္ကေနသတင္းေထာက္ William Ide နဲ႔ Saibal Dasgupta တို႔ေပးပို႔တဲ့သတင္းကိုအေျခခံၿပီး မစုျမတ္မြန္က ဆက္ၿပီးတင္ျပပါမယ္။

BRICS လို႔အတိုေကာက္ေခၚတဲ့ Brazil, Russia, India, တ႐ုတ္ နဲ႔ ေတာင္အာဖရိကႏိုင္ငံေတြ ပါဝင္တဲ့ စီးပြားေရးအင္အားေကာင္းစႏိုင္ငံမ်ားထိပ္သီး စည္းေဝးပြဲကို တ႐ုတ္ႏိုင္ငံအေ႐ွ႕ေတာင္ပိုင္း Xiamen ၿမိဳ႕မွာ က်င္းပမွာျဖစ္ပါတယ္။ အဖဲြ႔ဝင္ႏိုင္ငံေတြၾကား သိသာတဲ့သေဘာာထားကဲြမႈေတြ႐ွိေနခ်ိန္ အိမ္႐ွင္တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက သူ႔ရဲ႕ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ စီးပြားေရးအက်ဳိးအတြက္ BRICS အဖဲြ႔ကို အသံုးခ်ေနသလားဆိုတဲ့ သံသယေတြ႐ွိေနခ်ိန္မွာ ဒီထိပ္သီးစည္းေဝးပြဲကို က်င္းပတာျဖစ္ပါတယ္။

အေမရိကန္မွာ သမၼတ Trump အစိုးရက အေမရိကန္ဦးစားေပးေဆာင္႐ြက္ေနခ်ိန္မွာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံကေတာ့ ႏိုင္ငံစံုအက်ဳိးကို ဦးစားေပး လုပ္ေနပါတယ္ဆိုတာျပသဖုိ႔ အခြင့္အလမ္းေကာင္းအျဖစ္ တ႐ုတ္အစိုးရက တြက္ထားတာေသခ်ာတယ္လို႔ အေမရိကန္အေျခစိုက္ Asia-Pacific Center for Security Studies အဖဲြ႔က ပါေမာကၡ Mohan Malik ကေျပာပါတယ္။

မိတ္ေဆြႏိုင္ငံ မဟာမိတ္ႏိုင္ငံ သိပ္မမ်ားတဲ့ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက ဖြံ႔ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံေလးေတြ အလယ္အလတ္ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ႏိုင္ငံစံုပါဝင္တဲ့ေဆြးေႏြးပြဲေတြ။ ဘ႑ာေရးအဖဲြ႔အစည္းေတြကို မ်ားႏိုင္သမွ် မ်ားေအာင္လုပ္ဖုိ႔ စိတ္အားသန္ေနတယ္လို႔ ပါေမာကၡ Malik က VOA ကိုေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

BRICS ထိပ္သီးစည္းေဝးပြဲက်င္းပတဲ့အတြက္ တ႐ုတ္သမၼတ Xi Jinping ကို ကမာၻ႔ေခါင္းေဆာင္တေယာက္အျဖစ္ ပိုၿပီးအျမင္ေရာက္ေစတယ္လို႔ တ႐ုတ္ျပည္သူတခ်ဳိ႕ကလည္း ယံုၾကည္ေနၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ BRICS အဖဲြ႔ထဲမွာပါတဲ့ ႐ု႐ွားနဲ႔ India ႏို္င္ငံေတြဖက္က ဒါကို သေဘာတူရဲ႕လားဆိုတာ ေမးခြန္းထုတ္စရာျဖစ္ပါတယ္။

အာ႐ွအလယ္ပိုင္းႏိုင္ငံေတြမွာ အေျခခံအေဆာက္အအံုေတြ တိုးတက္ဖြံ႔ၿဖိဳးေစတဲ့ တ႐ုတ္ရဲ႕ ေခတ္သစ္ပိုးလမ္းမႀကီးစီမံကိန္းကို ႐ု႐ွားတို႔ဖက္က တက္တက္ႂကြႂကြ ေထာက္ခံျခင္း မ႐ွိပါဘူး။ ႐ု႐ွားကိုယ္တုိင္က အာ႐ွ ဥေရာပစီးပြားေရးသမဂၢ Eurasian Economic Union အစီအစဥ္ကို လုပ္ေနတာပါ။ တခါ တ႐ုတ္နဲ႔ India ကလည္း သေဘာထားကြဲမႈေတြ ႐ွိပါတယ္။ ၂ ႏိုင္ငံနယ္စပ္မွာ႐ွိတဲ့ ဘူတန္ႏို္င္ငံထဲက Doklam ကုန္းျပင္ျမင့္ကိစၥနဲ႔ပါတ္သက္လို႔ စစ္ေရးပဋိပကၡ ျဖစ္လာေတာ့မယ့္အထိ တင္းမာမႈေတြလတ္တေလာမွာပဲျဖစ္ခဲ့တာပါ။

နယ္နမိတ္အျငင္းပြားမႈနဲ႔ပါတ္သက္လို႔ တ႐ုတ္တို႔ဖက္က ေနာက္ဆုတ္လိုက္တယ္လို မေၾကညာမခ်င္း India ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ Narendra Modi က BRICS ထိပ္သီးစည္းေဝးပြဲတက္ မတက္ဆိုတာ India အစိုးရဖက္က မေၾကညာခဲ့ပါဘူး။

တ႐ုတ္အစိုးရဟာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံထဲမွာ ႏိုင္ငံတကာအဖဲြ႔အစည္းေတြ တည္ေထာင္ လာေအာင္ အခုေနာက္ပိုင္းႏွစ္ေတြမွာ အားေပးလာပါတယ္။ တ႐ုတ္လုပ္ငန္းေတြ ဦးေဆာင္တဲ့ ဒီအဖဲြ႔အစည္းေတြထဲမွာ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြက မပါဝင္သေလာက္ျမင္ရပါတယ္။ BRICS အဖဲြ႔အျပင္။ အာ႐ွအေျခခံအေဆာက္အအံု ရင္းႏွီးျမွပ္ႏွံမႈဘဏ္ AIIB။ ႐ွန္ဟုိင္းပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္ေရးအဖဲြ႔ SCO ႐ံုးခ်ဳပ္ေတြကို တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမွာ ဖြင့္လွစ္ေစပါတယ္။ BRICS အဖဲြ႔ထဲမွာ တျခားႏိုင္ငံေတြပိုပါဝင္လာေအာင္ BRICS Plus အျဖစ္တိုးခ်ဲ႕ဖုိ႔လည္း တ႐ုတ္အစိုးရက လတ္တေလာမွာပဲ အဆိုျပဳခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီအဆိုျပဳခ်က္အေပၚ က်န္အဖဲြ႔ဝင္ႏုိင္ငံေတြက ခိုင္ခိုင္မာမာကန္႔ကြက္ခဲ့ၾကပါတယ္။

""တ႐ုတ္ကအဖဲြ႔ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ခ်င္တယ္။ ဒါေပမဲ့ တျခား ၄ ႏိုင္ငံက လက္ခံခ်င္မွ လက္ခံမွာပါ။ ဒါေၾကာင့္ တ႐ုတ္ကေနာက္ထပ္အဖဲြ႔ဝင္ေတြ ထပ္ပါလာေအာင္ တြန္းတြန္းတိုက္တိုက္လုပ္ေနတာျဖစ္ပါတယ္။"

တ႐ုတ္ ဥေရာပ ႏိုင္ငံတကာစီးပြားေရးတကၠသိုလ္က ဘ႑ာေရးနဲ႔ စာရင္းအင္းဌာန ပါေမာကၡ Oliver Rui ရဲ႕သံုးသပ္ခ်က္ပါ။ BRICS အဖဲြ႔ ပိုၿပီးခိုင္မာေစဖုိ႔ထက္ တ႐ုတ္ရဲ႕အေနအထား ပိုၿပီးအားေကာင္းေစဖို႔လို႔ တခ်ဳိ႕ကလည္းေျပာၾကပါတယ္။ တ႐ုတ္နဲ႔ ႐ု႐ွားတို႔ ဦးေဆာင္လႊမ္းမုိးေနတဲ့ SCO အဖဲြ႔လို အေနာက္ဆန္႔က်င္တဲ့အဖဲြ႔အစည္းမ်ဳိးျဖစ္ေအာင္ BRICS ကိုလုပ္ၿပီး တ႐ုတ္ရဲ႕ေခါင္းေဆာင္မႈနဲ႔ တ႐ုတ္အက်ဳိးစီးပြားကို တုိးတက္ေအာင္ လုပ္ခ်င္ပံုရတယ္လို႔ ပါေမာကၡ Mohan Malik ကေျပာပါတယ္။ တနဂၤေႏြေန႔ကေန အဂၤါေန႔အထိ Xiamen ၿမိဳ႕မွာက်င္းပမယ့္ ထိပ္သီးစည္းေဝးပြဲမွာေတာ့ ဒီကိစၥကို တ႐ုတ္အစိုးရက ေ႐ွ႕တန္းတင္ႏိုင္မွာမဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ BRICS Plus အျဖစ္ႏိုင္ငံေတြ တုိးခ်ဲ႕ဖုိ႔ဘာေၾကာင့္ အေရးႀကီးတယ္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းေတြကို ေနာင္မွာ ထပ္ၿပီး႐ွင္းျပဖုိ႔လိုမယ္လို႔ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Wang Yi ကေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

ပါေမာကၡ Oliver Rui ကေတာ့ လက္႐ွိ႐ွိေနတဲ့ BRICS အဖဲြ႔ဝင္ ၅ ႏိုင္ငံၾကား စည္းစည္းလံုးလံုး႐ွိေစမယ့္ကိစၥေတြကို ႐ွာေဖြဖို႔လိုမယ္လို႔ ခုလိုေျပာပါတယ္။

"အေၾကာင္းအခ်က္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို အေျခခံေျပာရင္ BRICS အဖဲြ႔ႀကီးဟာ ၿပိဳကြဲေနၿပီလို႔ ကၽြန္ေတာ္ထင္ပါတယ္။ အဖဲြ႔ဝင္ ၅ ႏိုင္ငံအေနနဲ႔ အဖဲြ႔အစည္း ၁ ခုထဲမွာပဲ မပါဝင္ေနသင့္ပါဘူး။"

အဖဲြ႔ဝင္ႏုိင္ငံတခုခ်င္းစီမွာ မတူညီမႈေတြအမ်ားႀကီး႐ွိေနတယ္လို႔ သူကေျပာပါတယ္။ BRICS အဖဲြ႔ဟာ ကုန္သြယ္ေရးအဖဲြ႔ႀကီးမဟုတ္တဲ့အတြက္ WTO ကမာၻ႔ကုန္သြယ္ေရး အဖဲြ႔ႀကီးရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြအေပၚ လႊမ္းမိုးေအာင္မလုပ္ႏုိင္ပါဘူး။ ဒါ့အျပင္ ဒီအဖဲြ႔နဲ႔ ကုန္သြယ္ေရးမမွ်တမႈ ႀကီးမားတယ္လို႔ BRICS ရဲ႕စီးပြားဖက္ႏိုင္ငံ တခ်ဳိ႕ကလည္း ေထာက္ျပေနၾကပါတယ္။ တ႐ုတ္နဲ႔စီးပြားေရးမွာ သူမ်ားႏိုင္ငံေတြဆီက ဝယ္တာထက္ သူတုိ႔ကုန္ပစၥည္းေတြေရာင္းတာ ပိုမ်ားတဲ့အတြက္ ကုန္သြယ္ေရးမမွ်တဘူးလို႔ ေျပာၾကတာပါ။

ဒါေပမဲ့ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံကေတာ့ ကမာၻ႔လူဦးေရရဲ႕ ၄၀% ကိုကိုယ္စားျပဳထားတဲ့ BRICS အဖဲြ႔ႀကီးဟာ အင္အားေကာင္းစ ေစ်းကြက္ေတြပိုၿပီးတိုးတက္ရမယ္ဆိုတဲ့ ရည္မွန္းခ်က္နဲ႔ စီးပြားေရးပိုမိုခိုင္မာေအာင္လုပ္ေနတယ္လို႔ေျပာပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ႏုိင္ငံတကာၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ ဖြ႔ံၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ အေရးႀကီးတဲ့အခန္းကေန ပိုၿပီးပါဝင္လာၿပီလို႔ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Wang Yin က ေျပာပါတယ္။

မစုုျမတ္မြန္  / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com