ရခိုင္ပဋိပကၡ အေမရိကန္အိမ္ျဖဴေတာ္ အနီးကပ္ေစာင့္ၾကည့္

အေမရိကန္ သမၼတ အိမ္ျဖဴေတာ္ အေနနဲ႔ျမန္မာႏုိင္ငံ ရခုိင္ျပည္နယ္က အေျခအေနေတြကို အနီးကပ္ ေစာင့္ၾကည့္ ေနတယ္လုိ႔ အဂၤါေန႔ အိမ္ျဖဴေတာ္ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲ အတြင္း သမၼတရဲဲ႕ေျပာခြင့္ရက ေျပာသြားပါတယ္။ အေမရိကန္ ကြန္ဂရက္ လႊတ္ေတာ္က ထင္ရွားတဲ့ လႊတ္ေတာ္အမတ္ ႏွစ္ဦးကလည္းစက္တင္ဘာလ ၆ ရက္ေန႔ တရက္ထဲမွာပဲ ေဒၚေအာင္ဆန္းစု ၾကည္ ဆီကို ရခိုင္ျပည္ အေရးနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ သီးျခားစာေတြ ေရးသားေပးပို႔ ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းေတြနဲ႔ အတူ အေမရိကန္ အေနနဲ႔ ရခိုင္ျပည္က အေျခအေန အေပၚ ဘယ္လို ခ်ဥ္းကပ္ လုပ္ေဆာင္သင့္တယ္ ဆိုတဲ့အေပၚ သံအမတ္ႀကီးေဟာင္းရဲ႕အျမင္ ေတြကို ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းထားတဲ့ ကိုေက်ာ္ေက်ာ္သိန္းက စုစည္း တင္ျပထားပါတယ္။

အဂၤါေန႔က လုပ္တဲ့ အေမရိကန္သမၼတ အိမ္ျဖဴေတာ္ ပံုမွန္ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲ အတြင္း ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ အေျခအေနေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ သမၼတ ေဒၚနယ္လ္ဒ္ ထရမ့္ပ္ကို အစီရင္ခံတင္ျပ ထားပါသလား ဆိုတာနဲ႔ မၾကာခင္ က်င္းပေတာ့မယ့္ ကုလသမဂၢ အေထြေထြ ညီလာခံမွာ ဒီအေျခအေနနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေခါင္းေဆာင္တဦးဦးနဲ႔ ေဆြးေႏြးေျပာဆိုဖို႔ ရွိပါသလားဆိုတဲ့ ေမးခြန္းအေပၚ ေျပာခြင့္ရ Sarah Sanders က ျပန္ေျဖသြားတာပါ။

“ဒါဟာ က်မတို႔ အနီးကပ္ ေစာင့္ၾကည့္ေနတဲ့ အေျခအေန တခုဆိုတာ က်မသိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လက္ရွိ အခ်ိန္မွာေတာ့ ေဆြးေႏြးေျပာဆိုဖို႔ စီစဥ္ထားတာမ်ဳိး ရွိတယ္လုိ႔ က်မ သိမထားပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ပံုမွန္ လုပ္ေနသလိုပါပဲ အဲဲဒီလို ေတြ႔ဆံုတာမ်ဳိး ရွိလာရင္ သတင္းထုတ္ျပန္ ေပးမွာပါ။”

ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ လက္ရွိျဖစ္ေနတဲ့ အေျခအေနက အားလံုးအတြက္ တကယ့္ကို စိုးရိမ္ဖြယ္ရာ ျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ ပိုၿပီးေတာ့ အလ်င္အျမန္ လုပ္ေဆာင္ဖို႔ လိုေနတယ္လုိ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံဆုိင္ရာ အေမရိကန္ သံအမတ္ႀကီးေဟာင္း Derek Mitchell က ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။ ပထမဆံုး အေနနဲ႔ လုပ္ရမွာက ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏုိ္င္ငံမွာ ဒုကၡသည္ေတြ အျဖစ္နဲ႔ ေရာက္ေနသူေတြကို ကူညီေစာင့္ေရွာက္ဖုိ႔ ျဖစ္တယ္လုိ႔ သံအမတ္ႀကီး Mitchell ကေျပာပါတယ္။

“သူတို႔ဟာ တကယ့္ကို ဆိုးရြားတဲ့ အေျခအေနမွာ ေရာက္ေနပါတယ္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဟာ ခ်မ္းသာတဲ့ ႏုိင္ငံတခု မဟုတ္ပါဘူး။ စားနပ္ရိကၡာနဲ႔ အမိုးအကာေတြ အပါအ၀င္ ဒုကၡသည္ေတြ အတြက္ အေျခခံ လိုအပ္ခ်က္ေတြ အားလံုး သူတို႔ လိုအပ္ေနပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ သူတုိ႔ရဲ႕မူလ ေက်းရြာေတြဆီကို အခ်ိန္နဲ႔ တေျပးညီ ျပန္သြားႏုိင္ေရး အတြက္လည္း က်ေနာ္တို႔ အားေပးသင့္ပါတယ္။ ဆိုေတာ့ လူေတြကို အကူအညီေပးဖို႔က နံပါတ္ ၁ အခ်က္ပါ။”

ဒုတိယ အေနနဲ႔ ကိစၥရပ္ႏွစ္ခုနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အထူး ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာဆိုဖို႔ လိုတဲ့အေၾကာင္း၊ တခုက ရခုိင္ေျမာက္ပိုင္းမွာ ေနထိုင္တဲ့ အခုအခါ ဒုကၡသည္ေတြ ျဖစ္ေနၾကတဲ့ သူ႔အေခၚအားျဖင့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြ အပါအ၀င္ အဲဒီေဒသမွာ ေနထိုင္သူ အားလံုးကုိ အစိုးရ အေနနဲ႔ အကာအကြယ္ေပးဖို႔ ျဖစ္ၿပီး ေနာက္တခု ကေတာ့ ARSA အဖြဲ႔နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း လူသိရွင္ၾကား ေျပာဆိုဖုိ႔ ျဖစ္တယ္လုိ႔ မစၥတာမစ္ခ်ဲလ္က အၾကံေပးပါတယ္။

“မေတာ္မတရား လုပ္တာေတြ ရွိတယ္ဆိုရင္ အဲဒါကို ေသခ်ာေပါက္ လူသိရွင္ၾကား ေျပာဆိုရမွာ ျဖစ္သလို က်ေနာ္တို႔ အခ်ိန္နဲ႔ တေျပးညီ ေတြ႔ေနရတဲ့ ေဘးဒုကၡေတြ ျဖစ္ေနတယ္ဆုိတာကို လက္ေတြ႔ျပရပါမယ္။ တခ်ိန္ထဲမွာပဲ ARSA နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး လူသိရွင္ၾကား ေျပာရပါမယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲ ဆိုေတာ့ ဘာျဖစ္ခဲ့တယ္ ဆုိတာနဲ႔ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အခ်ိန္ကို ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ သူတုိ႔ဟာ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြရဲ႕ အက်ဳိးစီးပြားကို တကယ္ပဲ ထည့္စဥ္းစားပံုေတာင္ မရပါဘူး။ ဒီအေပၚ တုန္႔ျပန္ခ်က္က လက္ရွိျဖစ္ထားတဲ့ ပံုအတိုင္း ရွိမယ္ဆုိတာ သူတို႔ သိထားၿပီးသား ျဖစ္ပါမယ္။ ဒါဟာ ႐ိုဟင္ဂ်ာ အသိုင္းအ၀ိုင္းက ဘယ္သူ႔ကိုမွ အေထာက္အကူ မျဖစ္ပါဘူး။ အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္တာကေန ဘာအေျဖမွ မရပါဘူး။ ျမန္မာႏုိင္ငံဘက္ကပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ဘက္ကပဲျဖစ္ျဖစ္ အၾကမ္းဖက္ လုပ္ရပ္နဲ႔ေတာ့ ဒါအတြက္ အေျဖကို ရမွာ မဟုတ္ပါဘူး။”

ဒါ့အျပင္ ကုိဖီအာနန္ ေကာ္မရွင္ရဲ႕အၾကံေပးခ်က္ေတြကို အခ်ိန္နဲ႔ တေျပးညီ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေရး အထူးအေလးထားဖို႔လည္း မစၥတာ မစ္ခ်ဲလ္က ေထာက္ျပပါတယ္။

“အခုေတာ့ ဒီကိစၥက အတိုင္းအတာတခုထိ အာ႐ံုစိုက္မခံရတဲ့ အေျခအေနမွာရွိေနပါတယ္။ ဒီအေပၚမွာ သႏၷိ႒ာန္ အခုိ္င္အမာ ရွိတယ္ဆုိတာ မၾကာေသးခင္ကပဲ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာခဲ့ပါေသးတယ္။ အဲဒီ အၾကံေပးခ်က္ေတြကို အခ်ိန္နဲ႔ တေျပးညီ ဂ႐ုတစိုက္နဲ႔ ဘယ္လို အေကာင္အထည္ ေဖာ္သင့္တယ္ ဆိုတာကို အစိုးရနဲ႔ အေသအခ်ာ ေျပာဆို ေဆြးေႏြးသင့္တယ္လုိ႔ က်ေနာ္ ထင္ပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ အေပါင္းလကၡဏာ ေဆာင္တဲ့ လမ္းေၾကာင္းနဲ႔ အရွိန္အဟုန္ကို ရလာမွာျဖစ္ၿပီး ဘယ္သူမွ အၾကမ္းဖက္နည္းလမ္းသံုး ေျဖရွင္းဖုိ႔ အခြင့္အေရး ရေတာ့မွာ မဟုတ္ပါဘူး။”

ဒီအေတာအတြင္းမွာပဲ အေမရိကန္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္၊ ႏုိင္္ငံျခားေရးရာ ေကာ္မတီ ဥကၠဌ၊ ေအာက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ Ed Royce က စက္တင္ဘာလ ၆ ရက္ ေန႔စြဲနဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ထံကို စာတေစာင္ ေရးသား ေပးပို႔ခဲ့ပါတယ္။ သူ႔အေခၚအားျဖင့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြ အေပၚ အၾကမ္းဖက္ လုပ္ရပ္ေတြကို ရပ္ဆိုင္းဖို႔၊ ရခုိင္ျပည္နယ္ အတြက္ လူသားခ်င္း စာနာမႈ အကူအညီေတြကို အကန္႔ အသတ္မရွိ ခြင့္ျပဳဖုိ႔နဲ႔ သတင္းေထာက္ေတြကို သြားခြင့္ျပဳဖုိ႔ ျမန္မာအစိုးရကို တိုက္တြန္းပါေၾကာင္း ေအာက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ Ed Royce ရဲ႕ စာထဲမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

အထက္လႊတ္ေတာ္၊ လက္နက္ကိုင္ တပ္ဖြဲ႔မ်ားေရးရာ ေကာ္မတီဥကၠဌ၊ ထင္ရွားတဲ့ အထက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္ ဂၽြန္မက္ကိန္း ကလည္း စက္တင္ဘာလ ၆ ရက္ေန႔စြဲနဲ႔ပဲ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ထံကို စာတေစာင္ ေရးသား ေပးပို႔ခဲ့ပါေသးတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္က သူ႔အေခၚ အတိုင္းဆိုရင္ ႐ိုဟင္ဂ်ာ လူထုအေပၚ ဆိုးရြားတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္္မႈေတြ ဆက္ျဖစ္ေနတယ္ ဆိုတဲ့ သတင္းေတြေၾကာင့္ မိမိရဲ႕ပိုႀကီးမားလာတဲ့ စိုးရိမ္ခ်က္ကို ေဖာ္ျပဖို႔ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာၿပီျဖစ္တဲ့ မိတ္ေဆြတဦး အေနနဲ႔ ဒီစာကို ေရးပါတယ္လုိ႔ မစၥတာ မက္ကိန္းက သူ႔စာထဲမွာေျပာထားပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ ေနာ္ေ၀း ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးကလည္း ရခိုင္ျပည္နယ္က လူသားစာနာမႈ ဆုိင္ရာ အေျခအေန အေပၚ အထူးပဲ စိုးရိမ္တဲ့ အေၾကာင္း၊ အၾကမ္းဖက္ လုပ္ရပ္ေတြ အဆံုးသတ္ဖို႔ အတြက္ အထူးသျဖင့္ အာဏာပိုင္ေတြမွာ တာ၀န္ရွိတဲ့ အေၾကာင္း မၾကာေသး ခင္ရက္ပိုင္း ထုတ္ျပန္ခ်က္တခုမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

ေက်ာ္ေက်ာ္သိန္း  / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com