လူသားခ်င္းစာမႈ အကူအညီေပးေရး တူရကီစတင္ေဆာင္ရြက္

ရခုိင္ျပည္နယ္က ထြက္ေျပးလာၾကတဲ့ ရုိဟင္ဂ်ာ မြတ္ဆလင္ ဒုကၡသည္ေတြ အေရးနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ တူရကီ သမၼတက ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ေ၀ဖန္လုိက္ၿပီး မၾကာခင္မွာ စားနပ္ရိကၡာ၊ ေဆး၀ါးနဲ႔ အ၀တ္အထည္ စတဲ့ တန္ခ်ိန္ တေသာင္းရွိတဲ့ အကူအညီေတြ ေပးပုိ႔သြားမွာ ျဖစ္ေၾကာင္း တူရကီသမၼတက ဗုဒၶဟူးေန႔မွာ ေျပာၾကားလုိက္ပါတယ္။ တခ်ိန္ထဲမွာဘဲ တူရကီ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဟာလည္း ဘဂၤလာေဒ့ရွ္ ႏုိင္ငံကုိ ဗုဒၶဟူးေန႔က ထြက္ခြာသြားၿပီး ရုိဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္ေတြ အေရး ေဆြးေႏြးဖုိ႔ ရွိေနပါတယ္။ အျပည့္အစုံကုိေတာ့ ကုိေဇာ္၀င္းလႈိင္က တင္ျပေပးပါမယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံ ရခုိင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပုိင္းမွာ ၾသဂုတ္လ ၂၅ ရက္ေန႔က ျပန္လည္ ျဖစ္ေပၚခဲ့တဲ့ ပဋိပကၡေတြေၾကာင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏုိင္ငံဘက္ကုိ ထြက္ေျပးခဲ့ၾကရတဲ့ ရုိဟင္ဂ်ာ မြတ္ဆလင္ ဒုကၡသည္ေတြ အေရး ကုိင္တြယ္ ေျဖရွင္းတဲ့ ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ တူရကီက ျမန္မာအစုိးရကုိ ေ၀ဖန္ ေျပာဆုိမႈေတြ မၾကာခန ျပဳလုပ္လာေန သလုိ ဒီကိစၥမွာ ထဲထဲ၀င္၀င္ ပါ၀င္ ပတ္သက္ လာေနတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

ရုိဟင္ဂ်ာေတြ အေရး စစ္တပ္က စစ္ဆင္ေရး ျပဳလုပ္ေနတဲ့ လုပ္ရပ္အေပၚ သမၼတ Recep Tayyip Erdogan က ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ေ၀ဖန္ ေျပာၾကား လုိက္ပါတယ္။

“ အဲဒီေဒသမွာ လူမ်ဳိးတုန္း သတ္ျဖတ္မႈ ျဖစ္ေနပါတယ္။ အဲဒီလုိ လူမ်ဳိးတုန္း သတ္ျဖတ္ေနတဲ့ ကိစၥကုိ ဒီမုိကေရစီ ဆုိတဲ့ အေရၿခံဳၿပီး မ်က္စိမွိတ္ ေနၾကသူေတြဟာ ဒီ သတ္ျဖတ္မႈမွာ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ ေနသူေတြ ျဖစ္တယ္။”

တူရကီ အစုိးရ အေနနဲ႔ လက္ရွိမွာ ရုိဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္ေတြ အတြက္ တန္ခ်ိန္ တေထာင္ရွိတဲ့ အကူအညီေတြကုိ ပုိ႔ေပးခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ အခု ဒုတိယ အသုတ္ အေနနဲ႔ ေနာက္ထပ္ စားနပ္ရိကၡာ၊ ေဆး၀ါးနဲ႔ အ၀တ္အထည္ အကူအညီ တန္ခ်ိန္ တေသာင္းကုိ တူရကီ အကူအညီေပးေရး ေအဂ်င္စီျဖစ္တဲ့ TIKA အဖြဲ႔က ပုိ႔ေပးဖုိ႔ စီစဥ္ေနေၾကာင္း အန္ကာရာ ၿမိဳ႕မွာ က်င္းပတဲ့ လက္ရွိ အာဏာရ AK ပါတီ စည္းေ၀းပြဲ တခုမွာ သမၼတ Recep Tayyip Erdogan က ဗုဒၶဟူးေန႔မွာ ေျပာၾကားလုိက္ပါတယ္။

“ ဒုတိယအသုတ္ အျဖစ္နဲ႔ တန္ခ်ိန္ တေသာင္းရွိတဲ့ အကူအညီေတြကုိ ပုိ႔ေပးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအထဲမွာ စားနပ္ရိကၡာေတြ၊ ေဆး၀ါးေတြ၊ အ၀တ္အထည္ေတြ ပါ၀င္ပါမယ္။ မၾကာခင္မွာ ကုလသမဂၢ အေထြေထြ ညီလာခံ က်င္းပဖုိ႔ ရွိေနပါတယ္။ ညီလာခံက ဒီလ ၁၉ ရက္ေန႔မွာ စမွာျဖစ္ေပမယ့္ က်ေနာ္တုိ႔ကေတာ့ အဲဒီကုိ ၁၇ ရက္ေန႔မွာ သြားပါမယ္။ အေထြေထြ ညီလာခံဟာ အခုလုိ အေရးပါတဲ့ကိစၥကုိ ေဆြးေႏြးဖုိ႔အတြက္ အသင့္ေတာ္ဆုံး ေနရာျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္ အဲဒီမွာ မိန္႔ခြန္း ေျပာပါမယ္။”

သမၼတ Erdogan နဲ႔ ႏုိင္ငံေတာ္ အတုိင္ပင္ခံပုဂၢဳိလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တုိ႔ဟာ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ လက္ရွိျဖစ္ေပၚေနတဲ့ အေျခအေနေတြ အတြက္ ၿပီးခဲ့တဲ့ အဂၤါေန႔က တယ္လီဖုန္းနဲ႔ ဆက္သြယ္ စကားေျပာခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။

သမၼတ Erdogan ဟာ မႏွစ္က တူရကီႏုိင္ငံမွာ ျဖစ္သြားခဲ့တဲ့ အာဏာသိမ္းရန္ ႀကံစည္မႈကိစၥကုိ အၾကမ္းဖက္ ကုိင္တြယ္ ေျဖရွင္းမႈမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြမႈေတြ က်ဴးလြန္ခဲ့တယ္ဆုိၿပီး ႏုိင္ငံတကာရဲ႕ ျပစ္တင္ ေ၀ဖန္မႈေတြကုိ ခံေနရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ သမၼတ Erdogan ဟာ ရုိဟင္ဂ်ာ အေရးအတြက္ တျခား မြတ္ဆလင္ ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ေျပာဆုိ ေဆြးေႏြးေနၿပီး ဒီကိစၥကုိ အခုလ ေႏွာင္းပုိင္းမွာ က်င္းပမယ့္ ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံမွာ တင္ျပ ေဆြးေႏြးသြားဖုိ႔ ျပင္ဆင္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။

တခ်ိန္ထဲမွာပဲ တူရကီ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး Mevlut Cavusoglu ကလည္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္ကုိ ထြက္ေျပးလာၾကတဲ့ ရုိဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္ေတြ အေရး ေဆြးေႏြးဖုိ႔ အတြက္ ဗုဒၶဟူးေန႔မွာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏုိင္ငံကုိ သြားေရာက္မွာ ျဖစ္ေၾကာင္း Azerbaijan ႏုိင္ငံ၊ Baku ၿမိဳ႕မွာ ျပဳလုပ္တဲ့ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲ အတြင္း ဗုဒၶဟူးေန႔က ေျပာပါတယ္။

“ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ နယ္စပ္မွာ လူသားခ်င္း စာနာမႈဆုိင္ရာ အခက္အခဲေတြနဲ႔ ရင္ဆုိင္ေနရတဲ့ ကိစၥကုိ ကမၻာ့ ျပည္သူေတြ ေရွ႕မွာ စိတ္မခ်မ္းေျမ့စြာ ေတြ႔ျမင္ ေနရပါတယ္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ နယ္စပ္ကုိ က်ေနာ္တုိ႔ ဒီကေန႔ သြားပါမယ္။ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ အရင္ကလည္း ျပႆနာေတြ ျဖစ္ခဲ့ဘူးပါတယ္။ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ အရင္က ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ပဋိပကၡေၾကာင့္ေရာ၊ အခုေနာက္ဆုံး ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ပဋိပကၡေၾကာင့္ပါ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ဘက္ကုိ ထြက္ေျပးလာၾကတဲ့ က်ေနာ္တုိ႔ရဲ႕ ရုိဟင္ဂ်ာ ညီအကုိေတာ္ေတြကုိ က်ေနာ္တုိ႔ သြားေတြ႔ပါမယ္။”

တူရကီႏုိင္ငံက အကူအညီေတြ ရခုိင္ျပည္နယ္ အေနာက္ေျမာက္ပုိင္း ေမာင္ေတာနဲ႔ ဘူးသီးေတာင္ ေဒသေတြကုိ ပုိ႔ေပးမွာ ျဖစ္ေပမယ့္ သယ္ယူပုိ႔ေဆာင္ သြားေရး အခက္အခဲ ရွိတဲ့အတြက္ ရဟတ္ယာဥ္နဲ႔ ခ်ေပးမွာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ျပႆနာေတြ အတြက္ အၿမဲတမ္း ေျဖရွင္းခ်က္ တရပ္ ရွာေဖြ လုပ္ေဆာင္ရမွာ ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး Cavusoglu က ေျပာပါတယ္။

“ရခုိင္ျပည္နယ္ အတြင္းက ျပႆနာေတြ အတြက္ အၿမဲတမ္း ေျဖရွင္းခ်က္ တရပ္ လုပ္ေဆာင္ဖုိ႔ လုိအပ္ေနပါတယ္။ အရင္ကလည္း ျပႆနာေတြ ျဖစ္ခဲ့ဘူးတာေၾကာင့္ လူေတြအမ်ားအျပား ေသဆုံးခဲ့ရၿပီး အုိးအိမ္ စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးရသူေတြလည္း အေျမာက္အမ်ား ရွိခဲ့ပါတယ္။ စိတ္တုိစရာ တခုက သူတုိ႔ ေနထုိင္ရတဲ့ အေျခအေနပါ။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ ႏွစ္၊ ရာမာဒန္ ကာလတုန္းက က်ေနာ္တုိ႔ ရခုိင္ျပည္နယ္ကုိ သြားေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီမွာ သူတုိ႔ေနရတဲ့ အေျခအေနဟာ ေလဟာျပင္ထဲက ရြံ႕ေတြထဲမွာ တဲထုိး ေနရတဲ့ အေျခအေနပါ။ ဒီကေန႔ ေခတ္ကာလႀကီးမွာ အဲဒီလုိ လူေတြ ေနထုိင္ေနၾကရတဲ့ အေျခအေနဟာ လုံး၀ လက္ခံႏုိင္စရာ ကိစၥမဟုတ္ပါဘူး။”

သမၼတကေတာ္ Emine Erdogan ဟာလည္း သားျဖစ္သူနဲ႔ အတူ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏုိင္ငံမွာ ရွိေနတဲ့ ရုိဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္စခန္းေတြကုိ သြားေရာက္ၿပီး တူရကီအစုိးရက ေပးတဲ့အကူအညီေတြ ျဖန္႔ခ်ိတဲ့ လုပ္ငန္းေတြကုိ ႀကီးၾကပ္သြားမွာ ျဖစ္ေၾကာင္း တူရကီအစုိးရက သတင္း ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။

ကိုုေဇာ္၀င္းလႈိင္  / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com