ျမန္မာႏုိင္ငံၿမိဳ႕ႀကီးတခ်ဳိ႕မွာ အၾကမ္းဖက္တုိက္ခုိက္မယ့္အႏၱရာယ္ အစုိးရသတိေပး

ခရိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးရံုးအနီး လံုၿခံဳေရးတဦး

ရခုိင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပုိင္းက ပဋိပကၡေတြမွာ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ က်ဳးလြန္ေန တယ္လုိ႔ဆုိတဲ့ ARSA စစ္ေသြးၾကြအုပ္စုဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္းက ၿမိဳ႕ႀကီးျပႀကီးေတြမွာပါ တုိက္ခုိက္ဖုိ႔ ႀကံစည္ေနေၾကာင္း ျမန္မာစစ္တပ္နဲ႔ အစုိးရက ဒီကေန႔ပဲ ေျပာဆုိလုိက္ပါတယ္။ မၾကာေသးခင္ကစလုိ႔ တေက်ာ့ျပန္ ႀကီးထြားလာတဲ့ ရခုိင္ျပည္နယ္ ပဋိပကၡေတြမွာ စစ္္တပ္က အင္အားသုံး ေျဖရွင္းေနတဲ့အေပၚ စုိးရိမ္မႈေတြ ထြက္ေပၚေနခ်ိန္မွာပဲ အခုလုိ သတိေပးခ်က္ ထြက္ေပၚလာခဲ့တာပါ။ အျပည့္အစုံကုိေတာ့ ဆက္သြယ္စုံစမ္းထားတဲ့ နန္းေလာ၀္ က တင္ျပေပးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ရခုိင္ျပည္နယ္ ေမာင္ေတာေဒသက မတည္မၿငိမ္ အေျခအေနေတြနဲ႔ ဆက္ႏြယ္ၿပီး၊ ေနျပည္ေတာ္၊ ရန္ကုန္၊ မႏၱေလး အပါအ၀င္ ၿမိဳ႕ႀကီးေတြမွာ အၾကမ္းဖက္၀ါဒီေတြက တုိက္ခုုိက္ဖုိ႔ ႀကံစည္ေနေၾကာင္း တပ္မေတာ္ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္႐ုံးက ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ခဲ့တာပါ။ ကုလသမဂၢ အေထြေထြ ညီလာခံ က်င္းပမယ့္ ဒီလထဲမွာပဲ အခ်ိန္ကုိက္ တုိက္ခုိက္မႈေတြ လုပ္ေဆာင္ဖုိ႔ ျပည္ပႏုိင္ငံတခုမွာ စီစဥ္ေနေၾကာင္း ေျပာဆုိခဲ့ေပမဲ့၊ ဘယ္ႏုိင္ငံဆုိတာကုိေတာ့ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေျပာဆုိမထားပါဘူး။

ႏုိင္ငံေတာ္ အတုိင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္႐ုံးကလည္း အၾကမ္းဖက္ တုိက္ခုိက္မႈ အႏၱရာယ္အတြက္ သတိထားဖုိ႔ သက္ဆုိင္ရာ အာဏာပုိင္ေတြကုိ အေၾကာင္းၾကားထားၿပီး ျဖစ္သလုိ၊ လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရး ပဋိပကၡေတြ ဖန္တီးမယ့္ အႏၱရာယ္ေတြကုိ ေရွာင္ရွားဖုိ႔ ႏႈိးေဆာ္တဲ့ ေၾကညာခ်က္ တရပ္ကုိလည္း ထုတ္ျပန္ခဲ့တာပါ။

အၾကမ္းဖက္တုိက္ခုိက္သူေတြကို ႏွိမ္ႏွင္းဖို႔အတြက္ ျမန္မာအစိုးရ လုံၿခဳံေရးတပ္ဖဲြ႔ေတြက နယ္ေျမရွင္းလင္းရာကေန ဒုကၡသည္ေတြ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံဘက္ကို ထြက္ေျပးခဲ့ၿပီး လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၂ ရက္တာကာလအတြင္း ေရာက္ရွိလာတဲ့ ဒုကၡသည္အေရအတြက္ တသိိန္း ႏွစ္ေသာင္းေက်ာ္ရွိေနတယ္လို႔အဲဒီမွာရွိတဲ့ ဒုကၡသည္မ်ားဆုိင္ရာ ကုလသမဂၢမဟာမင္းႀကီး႐ုံးရဲ႕ ေျပာခြင့္ရ Vivian Tan က ေျပာပါတယ္။

"က်မတို႔အေနနဲ႔ စိုးရိမ္ခ်က္အေတာ္မ်ားမ်ားရွိပါတယ္။ ဦးစားေပးလုပ္ရမယ့္ အခ်က္ေတြလို႔ ဆိုရမွာေပါ့။ ထိပ္ဆုံးဦးစားေပးကေတာ့ဒီလူေတြအတြက္ အေရးေပၚေနရာထုိင္ခင္း စီစဥ္ေပးဖို႔ပါ။ အိမ္ေတြေရာ ပိုင္ဆုိင္သမွ် အရာရာဆုံးရႈံးခဲ့တဲ့ ဒီလူေတြရဲ့ ေခါင္းေပၚမွာ အနည္းဆုံးေခါင္မိုးတခုေတာ့ရွိဖို႔လိုပါတယ္။ လက္ရွိ ဒုကၡသည္စခန္းမွာ သူတို႔ေတြကို ေနရာခ်ထားေပးဖို႔ က်မတို႔ လုပ္ကိုင္ေနပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အျခားေနရာေတြမွာလည္း ယာယီ စခန္းေတြ ေဆာက္ဖို႔လည္း သိပ္လိုအပ္ေနပါတယ္။ ေနာက္တခုကေတာ့ သူတို႔ေတြအတြက္ အစားအေသာက္ပါ။ ေနာက္ေရာက္လာတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြကို ေဒသခံ NGO ေတြ၊ ဒုကၡသည္ေတြနဲ႔ပူးေပါင္းၿပီး ေကၽြးေမြးသြား ဖို႔ပါ။"

ရာနဲ႔ခ်ီတဲ့ ျမန္မာေရႊ႕ေျပာင္းဒုကၡသည္ေတြ ေန႔စဥ္၀င္ေရာက္လာေနတာေၾကာင့္ ေနရာထိုင္ခင္း အခက္အခဲေတြ႐ွိေနၿပီး ေနာက္ထပ္ေရာက္လာတဲ့သူေတြကို အရင္ေရာက္ႏွင့္ ၿပီးသား ဒုကၡသည္မိသားစုေတြ၊ ေက်ာင္းေတြ၊ အကာအရံရွိတဲ့ အေဆာက္အအုံေတြ မွာပါ ေနရာခ်ထားေပးရတယ္လုိ႔လည္း UNHCR က သတင္းထုတ္ျပန္ ထားပါတယ္။ ေနာက္ေရာက္လာတဲ့ဒုကၡသည္မ်ား ဟာလမ္းတေလွ်ာက္ အစာေရစာ ျပတ္လပ္ခဲ့လို႔ က်န္းမာေရးအေျခအေနဆိုးရြား ေနၾကတယ္လုိ႔လည္း Vivian ကေျပာပါတယ္။ ကေနဒါႏုိင္ငံအေျခစုိက္ စီးပြားေရး၊ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ဒီမုိကေရစီေရး လႈပ္ရွားသူ Vijay Sappani ကေတာ့ ရခုိင္ျပည္နယ္က ပဋိပကၡေတြမွာ ျမန္မာစစ္တပ္ရဲ႕ ကုိယ္တြယ္ပုံေတြေၾကာင့္ ျပႆနာေတြ ပုိမုိႀကီးထြားလာႏုိင္တယ္လုိ႔ သတိေပးပါတယ္။

“အဓိက အာ႐ုံစုိက္ရမွာက စစ္တပ္ပါ။ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြနဲ႔ မီဒီယာေတြက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အေနနဲ႔ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေ၀ဖန္ေျပာဆုိဖုိ႔ ေတာင္းဆုိေနၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သိတဲ့အတုိင္း သူ႔အေနနဲ႔ စစ္တပ္ကုိ ထိန္းခ်ဳပ္ႏုိင္စြမ္း မရွိပါဘူး။ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြ လုပ္သင့္တာကေတာ့ ျမန္မာစစ္တပ္အေပၚ ဖိအားေတြ စတင္တုိးျမွင့္ဖုိ႔ပါ။ ပဋိပကၡေတြ ႀကီးထြားမလာေအာင္ ေဒသတြင္းမွာ အေရးပါတဲ့ အိႏၵိယနဲ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္တုိ႔လုိ ႏုိင္ငံေတြ အေနနဲ႔လည္း ျမန္မာစစ္တပ္ကုိ ဖိအားေပးဖုိ႔လုိပါတယ္။”

တူရကီသမၼတ Recep Tayyip Erdogan ကေတာ့ ရခုိင္ျပည္နယ္က ပဋိပကၡေတြနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကုိ တယ္လီဖုန္းဆက္ၿပီး စုိးရိမ္ေၾကာင္း ေျပာဆုိခဲ့တာပါ။ မၾကာေသးခင္က ပဋိပကၡေတြေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံဘက္က ဒုကၡသည္ေပါင္း တသိန္းေက်ာ္ ထြက္ေျပးခဲ့တယ္လုိ႔ဆုိတဲ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံကုိလည္း တူရကီႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးကုိ ေစလႊတ္မွာ ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။ ႏုိင္ငံေရးအကဲခတ္ Vijay Sappani ကေတာ့ အေမရိကန္လုိ အင္အားႀကီး ႏုိင္ငံေတြ အေနနဲ႔လည္း ျမန္မာ့ႏုိင္ငံက ပဋိပကၡေတြကုိ ေျဖရွင္းရာမွာ ဦးေဆာင္ပါ၀င္သင့္တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။

“အေမရိကန္ အေနနဲ႔ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ အတြင္းမွာ လုပ္ခဲ့သလုိပဲ ေဆြးေႏြးမႈေတြ၊ ညွိႏႈိင္းမႈေတြလုပ္ဖုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ အထူးကုိယ္စားလွယ္ တေယာက္ကုိ ရွာသင့္ ပါတယ္။ ဒီတႀကိမ္ ေျပာဆုိမႈေတြမွာေတာ့ ျခားနားမႈေတြ ရွိပါလိမ့္မယ္။ စစ္တပ္အေနနဲ႔ ကတိေပးထားတာနဲ႔ လက္ေတြ႔လုပ္ရပ္ ညီမညီဆုိတာကုိ တာ၀န္ခံမႈရွိေအာင္ လုပ္ရပါလိမ့္မယ္။ အေမရိကန္ အေနနဲ႔ အထူးသျဖထင့္ ႐ုိဟင္ဂ်ာနဲ႔ ဒုကၡသည္အေရးနဲ႔ အရပ္သား ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ စစ္တပ္ရဲ႕ ကုိယ္တြယ္ပုံေတြကုိ အထူးသျဖင့္ အာ႐ုံစုိက္ရပါလိမ့္မယ္။"

ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္း ပဋိပကၡေတြေၾကာင့္ ေနရပ္စြန္႔ခြါထြက္ေျပးသူေတြ ေန႔စဥ္တိုးလာေနသလို ျမန္မာအစိုးရရဲ့ နယ္ေျမရွင္းလင္းေရးလုပ္ရပ္အေပၚ မြတ္ဆလင္အသိုင္းအ၀ိုင္းက ဆန္႔က်င္ကန္႔ကြက္မႈေတြလည္း ျပည္ပ ႏုိင္ငံၿမိဳ႔ၾကီးေတြမွာ ျပဳလုပ္ ေနၾကတာျဖစ္ပါတယ္။

 နန္းေလာင္၀္  / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com