ရခိုင္အေရး အိႏၵိယဘယ္လိုကူညီမလဲ

ႏိုင္ငံေတာ္အတုိင္ပင္ခံပုဂၢိလ္နဲ႔ အိႏိၵယဝန္ႀကီးခ်ဳပ္တို႔ နယူးေဒလီတြင္ ၂၀၁၆ ေအာက္တိုဘာက ေတြ႔ဆံုခဲ့ၾကစဥ္။

အိႏိၵယ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ နရိန္ဒရာ မိုဒီရဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံခရီးစဥ္အတြင္းမွာ ျမန္မာႏုိ္င္ငံ ရခိုင္ျပည္နယ္က လက္ရွိအေျခ အေနေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဘယ္လို အကူအညီေပးႏုိင္ မယ္ဆိုတာ ျမန္မာအစိုးရတာ၀န္ရွိသူေတြနဲ႔ ေဆြးေႏြးသြားမယ္လို႔ အိႏိၵယ ႏုိင္ငံျခားေရးဌာန တာ၀န္ရွိသူတဦးက ေသာၾကာေန႔မွာ သတင္းေထာက္ေတြကို ေျပာပါတယ္။ ဒီကိစၥမွာ အိႏိၵယႏုိင္ငံအေနနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံကို ကူညီႏုိင္တဲ့နည္းလမ္းေတြ ရွိတယ္လို႔ အိႏိၵယမွာ ႏွစ္အေတာ္ၾကာ အေျခစိုက္ေနထိုင္ခဲ့ဖူးတဲ့ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေရး လႈပ္ရွားသူတဦးက သံုးသပ္ပါတယ္။ အျပည့္အစံုကုိ ကိုေက်ာ္ေက်ာ္သိန္းက ဆက္ေျပာျပပါမယ္။

အိႏိၵယ၀န္္ႀကီးခ်ဳပ္ နရိန္ဒရာ မိုဒီဟာ တ႐ုတ္ႏုိင္္ငံက အိမ္ရွင္အျဖစ္လက္ခံက်င္းပတဲ့ BRICS အဖြဲ႔ ထိပ္သီးအစည္းအေ၀း ကို တက္ၿပီးတဲ့ေနာက္ ေရွ႕သီတင္းပတ္ အဂၤါ စက္တင္ဘာလ ၅ ရက္ေန႔ ေနျပည္ေတာ္ကိုေရာက္လာမွာပါ။ ႏွစ္ရက္ၾကာ အခု ခရီး စဥ္အတြင္း ႏုိင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္နဲ႔ ႏုိင္္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အပါအ၀င္ ျမန္မာအစိုးရအဖြဲ႔ ထိပ္တန္း ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးဖို႔ရွိပါတယ္။

ဒီလိုေဆြးေႏြးတာေတြမွာ ရခုိင္ျပည္နယ္က လက္ရွိအေျခအေနေတြကို ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းတဲ့ေနရာမွာ အိႏိၵယဘက္က ဘယ္လို ကူညီပံ့ပိုးႏုိင္မယ္ဆိုတာကို ေဆြးေႏြးဖို႔ရွိတယ္လုိ႔ အိႏိၵယႏုိင္ငံျခားေရးဌာန၊ အႀကီးတန္းတာ၀န္ရွိသူတဦးျဖစ္တဲ့ Sripriya Ranganathan က သတင္းေထာက္ေတြကို ေျပာတာပါ။

အိႏိၵယအေနနဲ႔ ဘာေတြ ကူညီလုပ္ေဆာင္ႏုိင္မလဲ ဆိုတာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အိႏိၵယမွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အေျခစိုက္ၿပီးေတာ့ ျမန္မာ့ ဒီမိုကေရစီေရး လႈပ္ရွားလုပ္ေဆာင္ခဲ့သူ ေဒါက္တာတင့္ေဆြက အခုလိုျမင္ပါတယ္။

" က်ေနာ္ ၂ခ်က္ျမင္ပါတယ္ ပထမတခ်က္ကေတာ့ အရင္ကတည္းက လုပ္ၿပီးသားျဖစ္တဲ့ ေထာက္လွမ္းေရးသတင္းအခ်က္အလက္ေတြကို ဖလွယ္တဲ့အဆင့္ကို အိႏၵိယဘက္က လုပ္ေပးႏုိင္တယ္လို႔ ယူဆပါတယ္။ ဒုတိယတခ်က္ကေတာ့ သံတမန္ေရးေပါ့ ႏိုင္ငံတကာမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံ အခုျဖစ္တဲ့အေပၚမွာ ျပစ္တင္ရႈတ္ခ်မႈေတြ တခ်ိဳ႕ဟာေတြဆို တဖက္သတ္ျပစ္တင္ရႈတ္ခ်မႈေတြ ရွိေနတဲ့အေပၚမွာ အိႏိၵယဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံအစိုးရနဲ႔ တသေဘာတည္း လုိက္ၿပီးေတာ့ သံတမန္ေရး အရ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္တယ္လို႔ က်ေနာ္ထင္ျမင္ပါတယ္။ "

ရခိုင္ျပည္နယ္မွာျဖစ္တဲ့ အၾကမ္းဖက္တိုက္ခုိက္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အိႏိၵယက ျပစ္တင္ ႐ႈတ္ခ်ထားပါတယ္။ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးမင္းေအာင္လိႈင္ ၿပီးခဲ့တဲ့ဇူလုိင္လက အိႏိၵယႏုိင္ငံကို သြားေရာက္ခဲ့ခ်ိန္ကလဲ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နယ္စပ္ တေလွ်ာက္နဲ႔ တ႐ုတ္နဲ႔နယ္စပ္ ျမန္မာႏုိင္ငံအေရွ႕ေျမာက္ပိုင္းေဒသေတြမွာ လက္နက္ကိုင္ပုန္္ကန္မႈေတြကို တို္က္ခို္က္တာမွာ ေထာက္လွမ္းေရးဆုိင္ရာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖို႔ သေဘာတူခဲ့ၾကပါေသးတယ္။

ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းက ျဖစ္ရပ္ေတြနဲ႔ဆက္စပ္ၿပီး ႏုိင္္ငံအမ်ားအျပားေပၚမွာ သက္ေရာက္မႈရွိတယ္လုိ႔ Sripriya Ranganathan ကေျပာေပမဲ့ အဆံုးတေန႔မွာေတာ့ အဲဒီအေျခအေနကို ျမန္မာအစိုးရက ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းရမွာပဲျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

အိႏိၵယႏိုင္ငံမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံ၊ ရခုိင္ျပည္နယ္ဘက္ကေန ထြက္ေျပးသြားတဲ့ဒုကၡသည္ ၄၀,၀၀၀ ေလာက္ရွိေနၿပီး အဲဒီဒုကၡသည္ေတြ ကို ျပန္ပို႔မယ္လုိ႔ ၿပီးခဲ့တဲ့လအတြင္း အိႏိၵယက ေၾကညာခဲ့ပါေသးတယ္။ အဲဒီဒုကၡသည္ေတြ ျပန္ပို႔မယ့္ကိစၥကို ႏုိင္ငံတကာ လိုက္နာလုပ္ေဆာင္ရမယ့္ တာ၀န္ေတြအတိုင္း လုပ္သင့္တယ္လုိ႔ဆိုၿပီး အိႏိၵယအေနနဲ႔ ျပန္ၿပီးစဥ္းစားသံုးသပ္ေပးဖို႔ လူ႔အခြင့္ အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေရးအဖြဲ႔နဲ႔ ႏုိင္ငံတကာလြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္အဖြဲ႔အပါအ၀င္ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔ေတြက အိႏိၵယအစိုးရ ကို ေတာင္းဆိုထားပါတယ္။

ဒါေပမဲ့လဲ တရားမ၀င္ ေရႊ႕ေျပာင္း၀င္ေရာက္မႈဆိုင္ရာ စိုးရိမ္ခ်က္ေတြ ရွိတာနဲ႔အမွ် အိႏိၵယဥပေဒေပၚမွာအေျခခံၿပီးေတာ့ ကာလ ရွည္ၾကာ ကိုင္စြဲလာတဲ့ ခုိင္မာတဲ့ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းေတြ ရွိထားၿပီးသားျဖစ္တာေၾကာင့္ အဲဒီအတိုင္း ဆက္ၿပီး လုိက္နာလုပ္ေဆာင္ သြားမွာျဖစ္ၿပီး ဘယ္လိုအေျပာင္းအလဲမ်ဳိးမွ ရွိမွာမဟုတ္ဘူးလို႔ မစၥ Ranganathan ကေျပာပါတယ္။

အိႏိၵယႏုိင္ငံဟာ တျခားႏုိင္ငံကလာေနသူေတြအေပၚ လူသားခ်င္းစာနာတဲ့ စိတ္ဓာတ္အေျခခံ အျပည့္ရွိပါတယ္လို႔ ေဒါက္တာ တင့္ေဆြက ေျပာပါတယ္။

" ဘယ္ႏုိင္ငံကလာလာ သူဟာ ဒုကၡသည္ေတြအေပၚမွာ စာနာေထာက္ထားမႈနဲ႔ သူကအျမဲတမ္းၾကည့္ပါတယ္။ ဘယ္ႏုိင္ငံကပဲလာလာ သူတို႔ရဲ႕လံုျခံဳေရးအတြက္သာလွ်င္ လူမ်ိဳးစုေတြ Community ေတြကို စုၿပီးေတာ့ မ်က္စိေဒါက္ေထာက္ၾကည့္တဲ့ အဆင့္သာရွိၿပီးေတာ့ ဒုကၡသည္ေတြအေပၚမွာ ဘယ္ဘာသာကိုးကြယ္ကိုးကြယ္ ဘယ္ႏုိင္ငံကလာလာ သူက စာနာေထာက္ထားမႈနဲ႔ၾကည့္တဲ့အတြက္ စိုးရိမ္စရာသိပ္ေတာ့မရွိဘူးခင္ဗ်။"

အိႏိၵယႏုိင္ငံမွာေရာက္ေနတဲ့ ျမန္မာႏုိ္င္ငံက ထြက္ေျပးသြားတယ္လို႔ဆိုသူေတြကို အိႏိၵယကိုယ္တိုင္က ဒုကၡသည္အျဖစ္ တရား၀င္ အသိအမွတ္ျပဳမထားေပမဲ့ ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီး UNHCR ရဲ႕ အိႏိၵယႏုိင္ငံဆုိင္ရာ႐ံုးက အကူအညီ ေပးဖို႔ကိုေတာ့ ခြင့္ျပဳထားတာပါ။

အိႏိ္ၵယႏုိင္္ငံဟာ ၁၉၅၁ ခုႏွစ္ ဒုကၡသည္ဆိုင္ရာ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ကို လက္မွတ္ထိုးမထားသလို ဒုကၡသည္မ်ားရဲ႕ အဆင့္အတန္း နဲ႔ဆက္စပ္ေသာ စည္းကမ္းသတ္မွတ္ခ်က္မ်ားဆုိင္ရာ ၁၉၆၇ ခုႏွစ္ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ကိုလဲ လက္မွတ္ထိုးမထားပါဘူး။

၀န္ႀကီးခ်ဳပ္မိုဒီရဲ႕ အခုခရီးစဥ္အတြင္းမွာေတာ့ ငလ်င္ဒဏ္သင့္ ပုဂံဘုရားေတြ ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းေရးဆိုင္ရာ နားလည္မႈစာခၽြန္လႊာ တရပ္ကိုလဲ လက္မွတ္ေရးထိုးဖို႔ရွိပါတယ္။

 ေက်ာ္ေက်ာ္သိန္း  / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com