ကန္ေရတပ္ဖ်က္သေဘၤာ ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္ကြ်န္းအနီး ျဖတ္သန္းမႈ တရုတ္ကန္႔ကြက္

USS Stethem အေမရိကန္ေရတပ္ ဖ်က္သေဘၤာ

ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္အတြင္း တရုတ္၊ ထိုင္၀မ္နဲ႕ ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံေတြအၾကား သူပိုင္တယ္ ငါပိုင္တယ္ဆိုၿပီး အျငင္းပြါးေနၾကတဲ့ ကၽြန္းစုေတြတ၀ိုက္မွာ အေမရိကန္ေရတပ္ ဖ်က္သေဘၤာတစီး ခုတ္ေမာင္းခဲ့တာဟာ ျပင္းထန္တဲ့ရန္စမႈပဲ တရုတ္အစိုးရက ေျပာလိုက္ပါတယ္။ အေမရိကန္အစိုးရဘက္ကေတာ့ ဘယ္သူမွ ပိုင္ဆိုင္တာမဟုတ္တဲ့ ႏိုင္ငံတကာေရ ပိုင္နက္မွာ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ျဖတ္သန္းခုတ္ေမာင္းခြင့္ရွိတယ္လို႕တုန္႕ျပန္ပါတယ္။

ဒီအေၾကာင္း ကိုေက်ာ္ေအာင္လြင္ ကဆက္ၿပီး ေျပာျပမွာပါ။

USS Stethem လို႕ေခၚတဲ့အေမရိကန္ေရတပ္ ဖ်က္သေဘၤာဟာ ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္အတြင္းက Trition ကၽြန္းရဲ႕ ေရမိုင္၁၂မိုင္အကြာမွာ တနဂၤေႏြေန႕တုန္းက ခုတ္ေမာင္းခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ Trition ကၽြန္းဟာ တရုတ္၊ ထိုင္၀မ္နဲ႕ဗီယက္နမ္ ႏိုင္ငံေတြအၾကားနယ္ေျမပိုင္ဆိုင္မႈျငင္းပြါးေနတဲ့ Paracel ကၽြန္းစုေတြထဲက တကၽြန္းပါ။ အေမရိကန္USSဖ်က္သေဘၤာရဲ႕ ေနာက္ကေန တရုတ္စစ္သေဘၤာတစီးကပ္ၿပီး လိုက္ခဲ့ၿပီး အခုအဲဒီေနရာမွာ တရုတ္စစ္ေရယဥ္ေတြနဲ႕ ဂ်က္တိုက္ေလယဥ္ ေတြကိုလည္း တပ္ျဖန္႕ခ်ထားပါတယ္။ အေမ ရိကန္ရဲ႕အခုလိုလုပ္ရပ္ဟာ စစ္ေရးအရေရာ ႏိုင္ငံေရးအရပါ တကယ့္ကို ထိပါးေစာ္ကားတဲ့လုပ္ရပ္ပဲလို႕ တရုတ္အစိုးရ က အပစ္တင္ရႈပ္ခ်ပါတယ္။

အေမရိကန္အစိုးရအရာရွိတဦးကေတာ့ လြတ္လပ္စြာပင္လယ္ေရေၾကာင္းသြားလာခြင့္အရ ႏိုင္ငံတကာေရပိုင္နက္အတြင္း ပံုမွန္လံုၿခံဳေရးေလ့က်င့္မႈတစိတ္ တပိုင္း အျဖစ္ အခုလိုခုတ္ေမာင္းတာလို႕ ေျပာပါတယ္။ တရုတ္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာန ေျပာခြင့္ရပုဂၢိဳလ္ Geng Shuang က ေတာ့ တရုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕အခ်ဳပ္အျခာကိုထိပါးေစာ္ကား တယ္လို႕အပစ္တင္ရႈတ္ခ်ပါတယ္။

“လြတ္လပ္စြာသြားလာခြင့္ရွိတယ္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္ေအာက္မွာ တရုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ခြင့္ျပဳခ်က္ မရပဲ တရုတ္ေရပိုင္နက္ Xisha ကၽြန္းစုေတြအတြင္းကို အေမရိကန္ဘက္က စစ္သေဘၤာတစီးထပ္ၿပီးေစလႊတ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီလုပ္ ရပ္ဟာတရုတ္ဥ ပေဒနဲ႕ ႏိုင္ငံတကာဥပေဒကိုခ်ိဳးေဖါက္တဲ့လုပ္ရပ္ျဖစ္ၿပီး တရုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕အခ်ဳပ္အျခာကိုလည္း ဂရုမစိုက္ရာေရာက္တယ္။ လံုၿခံဳေရးနဲ႕ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကိုလည္း ထိပါးေႏွာက္ယွက္ရာလည္း ေရာက္တယ္။ ဒါဟာ ႏိုင္ငံေရးအရေရာ၊ စစ္ေရးအရပါ ျပင္းထန္တဲ့ရန္စမႈပဲျဖစ္ၿပီး အေမရိကန္ရဲ႕လုပ္ရပ္ကို မေက်နပ္မနပ္ျဖစ္တယ္၊ ဆန္႕လည္းဆန္႕က်င္ပါတယ္။”

အေမရိကန္ဖ်က္သေဘၤာေမာင္းႏွင္ခဲ့တဲ့ Tritionကိုတရုတ္က သူပိုင္ဆိုင္တယ္လို႕ ၁၉၇၄ခုႏွစ္ကတည္းကေၾကညာခဲ့ ပါတယ္။ ဒီကၽြန္းကိုပဲ ဗီယက္နမ္ကေရာ ထိုင္၀မ္ကပါ သူတို႕ပိုင္တဲ့ေနရာလို႔ ေျပာေနၾကတာပါ။ အေမရိကန္မွာ သမၼတ ေဒၚနလ္ထရမ့္ အာဏာရလာၿပီးေနာက္ပိုင္း ဒါဟာ ဒုတိယအႀကိမ္ တရုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ အခ်ဳပ္အျခာပိုင္နက္ထဲမွာ အေမရိ ကန္စစ္ဘက္က လံုၿခံဳေရး အရခ်ိန္းေျခာက္တဲ့ လုပ္ရပ္ပဲလို႕လည္း တရုတ္ အစိုးရကေျပာပါတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့ေမလတုန္းက တႀကိမ္ ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္အတြင္းက Spratly ကၽြန္းစုေတြအတြင္း အေမရိကန္ဖ်က္သေဘၤာ USS Dewey ဖ်က္သန္းခုတ္ေမာင္းခဲ့ပါေသးတယ္။ အဲဒီတုန္းကလည္း လြတ္လပ္စြာ ေရေၾကာင္းသြားလာခြင့္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္နဲ႕ လုပ္ခဲ့တာလို႕ တရုတ္အစိုးရကေျပာပါတယ္။ ၾသစေတးလွ်ႏိုင္ငံ New South Wales တကၠသိုလ္က အၿငိမ္းစားပါ ေမာကၡ Carl Thayer ကေတာ့ Paracel ကၽြန္းစုေတြကို တရုတ္ျပည္မႀကီးနဲ႕ နီးတဲ့ေနရာလို႕ တရုတ္ဘက္ကျမင္ၿပီး Spratlyကၽြန္းစုေတြ အေပၚအျမင္မွာက်ေတာ့ မတူျပန္ဘူးလို႕ ဗီြအိုေအကို မွတ္ခ်က္ ေပးပါတယ္။

“အခုကိစၥမွာ အေမရိ ကန္ဘက္က စိန္ေခၚခ်က္၂ရပ္ရွိတာေတြ႕ရတယ္။ ပထမက Paracel ကၽြန္းစုတ၀ိုက္မွာ တရုတ္က ေရပိုင္နက္သတ္မွတ္ ရာမွာ ကၽြန္းပံုစံအတိုင္းပိုင္နက္မ်ဥ္းကို မဆြဲပဲ မ်ဥ္းေျဖာင့္အတိုင္းဆြဲတဲ့အတြက္ နယ္ေျမပိုင္ဆိုင္မႈ အလြန္အကၽြံသတ္မွတ္ ထားတဲ့ အခ်က္နဲ႕ ဒုတိယက တရုတ္ဘက္ကခြင့့္ျပဳခ်က္ကို ႀကိဳတင္ေတာင္းခံရမယ္လို႕ေျပာတာကို အေမရိကန္ဘက္က သေဘာမတူႏိုင္တဲ့အခ်က္ ၊ အေမရိကန္ဖ်က္သေဘၤာသြားတဲ့ေနရာကို ႏိုင္ငံတကာေရပိုင္နက္ျဖစ္လို႕ လြတ္လပ္စြာသြား လာပိုင္ခြင့္ရွိတဲ့လမ္းေၾကာင္းလို႕ ယူဆတယ္ဒါေၾကာင့္ ႏို္င္ငံတကာေရပိုင္နက္ဆိုင္ရာဥပေဒအေပၚမွာ အေမရိကန္ နဲ႕တရုတ္အၾကား အဓိပါယ္ဖြင့္ဆိုမႈကြဲျပားေနပါတယ္။”

ဒီႏွစ္ကုန္ပိုင္းမွာႀကံဳရမယ့္ ၁၉ႀကိမ္ေျမာက္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီကြန္ဂရက္မွာ တရုတ္သမၼတရွီက်င္းပင္အေနနဲ႕ ေတာင္တရုတ္ ပင္လယ္ အေရးနဲ႕ေျမာက္ကိုရီးယားအေရးအပါအ၀င္ ကမၻာ့အေရး၊ ေဒသဆိုင္ရာအေရးေတြမွာ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္ စုနဲ႕ အခုိင္အမာပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္ေနတာကို ျပသဖို႕လိုတယ္လို႕လည္း ပါေမာကၡ ကာလ္းေသယာက ဗြီအိုေအကိုေျပာ ပါတယ္။ တရုတ္နဲ႕အေမရိကန္အၾကားစစ္သေဘၤာအေရးနဲ႕တင္းမာမႈေတြရွိေနတယ္ဆိုေပမယ့္လည္း သေဘၤာျပႆနာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့တနဂၤေႏြေန႕ကပဲ အေမရိကန္သမၼတေဒၚနလ္ထရမ့္ကတရုတ္သမၼတ ရွီက်င္းပင္ကို တလ္လီ ဖုန္းေခၚၿပီး စကား ေျပာဆိုခဲ့ၾကပါတယ္။

ေခါင္းေဆာင္ႏွစ္ဦးရဲ႕ေျပာဆိုမႈထဲမွာေျမာက္ကိုရီးယားရဲ႕ႏ်ဴကလီးယားနဲ႕တာေ၀း ပစ္ဒုံး က်ည္ခ်ိန္း ေျခာက္မႈေတြျမင့္မားလာေနတဲ့ကိစၥနဲ႕ ကိုရီးယားကၽြန္းစြယ္မွာ ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္ မထြန္းကားေအာင္အခုိင္အမာ လုပ္ေဆာင္ၾကဖို႕ တရုတ္နဲ႕အေမရိကန္ေခါင္းေဆာင္ႏွစ္ဦး ေျပာဆိုခဲ့ၾကပါတယ္။

ကိုုေက်ာ္ေအာင္လြင္  / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com