ယန္ဟီးလီ ျမန္မာအစီရင္ခံစာတင္သြင္း

မီဒီယာ သမားေတြ ကို ဆက္သြယ္ေရး ပုဒ္မ ၆၆ ဃ နဲ႔ ဖမ္းဆီး အေရးယူ ေထာင္ခ်

ဇြန္လ ၁၅ ရက္ က ျမန္မာနိုင္ငံဆိုင္ရာ ကုလ သမဂၢ အထူးကိုယ္စားလွယ္ ယန္ဟီးလီ က လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီ ရဲ့ ၃၅ ႀကိမ္ေျမာက္ အစည္းအေဝး မွာ ျမန္မာနိုင္ငံ နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အစီရင္ခံစာ ကို ဖတ္ၾကားတင္သြင္းရာမွာ ကေလးသူငယ္ေတြကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္မွု ပိုေပးဖို႔ သူက ျမန္မာ အစိုးရကို သတိေပး လိုက္ပါတယ္။

ဒီလို ေစာင့္ေရွာက္ရာမွာ ရခိုင္က ရိုဟင္ဂ်ာ ကေလးငယ္ေတြကိုပါ ေစာင့္ေရွာက္ေပးဖို႔ ဂ်ီနီဗာ မွာ က်င္းပေနတဲ့ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီ အစည္းအေဝးမွာ ယန္ဟီးလီးက ေျပာၾကား ခဲ့ပါတယ္။

ရခိုင္မွာ အနည္းဆုံး ကေလး ၁၃ ေယာက္ကို ရဲက ဖမ္းထားတာကိုလည္း သူက ေထာက္ၿပ သြားပါတယ္။ ဒီထဲက ကေလး တေယာက္ အခ်ဳပ္မွာ ေသဆုံးတာကို စုံစမ္း စစ္ေဆးဖို႔လည္း ျမန္မာ အစိုးရကို သူက ေတာင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။ ဒီေသဆုံးမွုကို ၄ လ ၾကာတဲ့အထိ သတင္းမပို႔တာကိုလည္း သူက ေသခ်ာစုံစမ္းဖို႔ ေတာင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္ ဇြန္လ နဲ႔ ဒီႏွစ္ဆန္း ဇန္နဝါရီ လ က ျမန္မာနိုင္ငံ သြားေရာက္ခဲ့စဥ္ က ျမန္မာ့ လူ႔အခြင့္ အေရး ဆိုင္ရာ အခ်က္အလက္ ရွာေဖြ ခဲ့ရာမွ ေတြ႕ရွိခ်က္ေတြ ကို တင္ျပတဲ့ အခါမွာ ရခိုင္ခရီးစဥ္ ကို အေႏွာင့္အယွက္ မျပဳ လြတ္လပ္စြာ သြားခြင့္ျပဳတဲ့အတြက္ ေက်းဇူးတင္ေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ ကခ်င္ျပည္နယ္ ကို သြားတဲ့ အခါမွာေတာ့ ေလ့လာ ခ်င္တဲ့ ေနရာ ကို ႀကိဳတင္ေမတၱာ ရပ္ခံ ထားေပမယ့္ ေနာက္ဆုံးမွ ကပ္ၿပီး ပိတ္ပင္လိုက္တဲ့ အတြက္ ခရီးစဥ္ အတြက္ ခြင့္ျပဳရက္ အတြင္းမွာ အဆင္မေၿပ ျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္။ ကခ်င္ျပည္နယ္ နဲ႔ ရွမ္းျပည္နယ္ ဘက္မွာ လူ႔အခြင့္အေရး ေတြ ခ်ိဳးေဖာက္တာကို ဗီဒီယို ရိုက္ကူးခ်က္ေတြ အရ ျမင္ရတဲ့ အခါမွာ လက္နက္မဲ့ တိုင္းရင္းသား ေတြ ကို စစ္သားေတြ က ရိုက္ႏွက္တာေတြ ရြာသားေတြ ကို ဖမ္းၿပီး သတ္ပစ္တာေတြ သိရလို႔ သက္ဆိုင္ရာ အာဏာပိုင္ေတြ ကို အေၾကာင္းၾကားရာမွာ ဒီအမွုေတြ ကို စုံစမ္း စစ္ေဆးေပးပါ့မယ္ လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူမွု မရွိခဲ့လို႔ အလားတူ က်ဴးလြန္မွု ေတြ ကို မီဒီယာေတြ က တဆင့္ ေတြ႕ျမင္ သိရွိခဲ့ပါတယ္ လို႔ ေျပာပါတယ္။

အေျခခံ ဥပေဒျပင္ဆင္ေရး အပိုင္းဟာ အေရးႀကီး ေပမယ့္ ျပင္ဆင္ေရး အပိုင္း ကို ႀကိဳးပမ္း တင္ျပေနတဲ့ ေရွ႕ေနႀကီး ဦးကိုနီ ကို သူ႔ေျမးကေလး ခ်ီထားရက္ နဲ႔ အနီးကပ္ သတ္ပစ္ျခင္းဟာလည္း ဒီမိုကေရစီ နိုင္ငံ အျဖစ္ ေရွ႕ရွုသြားေနခ်ိန္ မွာ ေႏွာင့္ယွက္ဟန္႔တားျခင္း ခံရတယ္ လို႔ ျမင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မို႔ အရပ္သား အစိုးရ အေနနဲ႔ အေျခခံ ဥပေဒျပင္ဆင္ေရး ဟာ အင္မတန္ အေရးပါေနပါၿပီ လို႔ ယန္ဟီးလီက ေျပာပါတယ္။

အခုလို လူ႔အခြင့္အေရးကာကြယ္ ဖို႔ ႀကိဳးပမ္းၾကတဲ့ အထဲမွာ မီဒီယာ သမားေတြ ပါဝင္ေပမယ့္ သူတို႔ကိုလည္း အေရးယူေနျခင္းကို တင္ျပရာမွာ သူစိတ္ပ်က္မိတဲ့ အထဲမွာ ဥပေဒ ကို ဆက္လက္ အလြဲသုံးစား လုပ္ေနတဲ့ အထဲမွာ မီဒီယာ သမားေတြ ကို ဆက္သြယ္ေရး ပုဒ္မ ၆၆ ဃ နဲ႔ ဖမ္းဆီး အေရးယူ ေထာင္ခ်တာေတြ ပါဝင္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရး ျမႇင္တင္ဖို႔ လွုပ္ရွားေနၾကတဲ့ လူမွု အေထာက္အကူ အဖြဲ႕ဝင္ေတြ ကို သတ္ပစ္တဲ့ အမွုေတြ ဆိုရင္လည္း တရားဥပေဒ ရဲ့ မၽွတတဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ ကို မခံရတဲ့ အမွု ေတြ လည္း ရွိေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္ လို႔ ေျပာပါတယ္။

ေနာက္ၿပီးေတာ့ ျမန္မာနိုင္ငံ ဟာ သဘာဝ သယံဇာတ ႂကြယ္ဝတဲ့ နိုင္ငံ ျဖစ္ေပမဲ့ နိုင္ငံသားေတြ အေနတဲ့ မၽွတ တဲ့ ခံစားပိုင္ခြင့္ မရွိတဲ့ အျပင္ သူတို႔ပိုင္ေၿမ ေတြ အသိမ္းခံရတဲ့ အမွု ေတြ၊ အေရးယူခံရတာေတြ လည္း ရွိေနပါတယ္၊ သယံဇာတ ေတြ ကိုလည္း အလြန္အမင္း တူးေဖၚယူေနၾကတဲ့ အတြက္ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ ရဲ့ ဆိုးက်ိဳးေတြ သက္ေရာက္တာလည္း နိုင္ငံသားေတြ ခံေနရပါတယ္ လို႔ ယန္ဟီးလီ က ေျပာပါတယ္။

BBC Burmese
http://www.bbc.com/burmese