ပင္လုံညီလာခံ အတြက္ ဘာေတြ သိထား ရမလဲ

ပင္လုံ ညီလာခံ ဒုတိယအေက်ာ့ ျပန္စေတာ့မယ္။

လာမယ့္ သီတင္းပတ္ထဲ ဆိုရင္ ၂၁ ရာစု ပင္လုံ ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ညီလာခံ ဒုတိယအေက်ာ့ ျပန္ စတင္လာဖို႔ ရွိေနပါတယ္။ ဒီ ညီလာခံ ဒုတိယအေက်ာ့ အတြက္ သိမွတ္ဖြယ္ ၅ ခ်က္ကို ဘီဘီစီျမန္မာပိုင္းက တင္ဆက္ ေပးပါ့မယ္။

၂၁ ရာစုပင္လုံ ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ညီလာခံရဲ့ ဒုတိယအေက်ာ့ဟာ ပထမအႀကိမ္ ညီလာခံထက္ ပိုၿပီး အႀကိတ္အနယ္ ျငင္းခုံ ေဆြးေႏြးမွုေတြကို ၾကားလာရစရာ အလားအလာ ရွိပါတယ္။

ဘာ့ေၾကာင့္လဲ ဆိုေတာ့ ပထမအေက်ာ့နဲ႔ အခု ဒုတိယအေက်ာ့ အၾကားမွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ အေျပာင္းအလဲ တခ်ိဳ႕ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။

(၁) NCA လား၊ ပန္ခမ္းလား

ညီလာခံ ပထမအေက်ာ့ေနာက္ပိုင္းနဲ႔ အခုတႀကိမ္ ညီလာခံ ျပန္လည္ မက်င္းပမီအၾကား စပ္ကူးမတ္ကူးကာလမွာ အေျပာင္းအလဲတခ်ိဳ႕ ျဖစ္ပြားခဲ့ပါတယ္။

အေရးႀကီးတဲ့ အေျပာင္းအလဲတခုကေတာ့ NCA လမ္းေၾကာင္း အတိုင္း ဆက္သြားလို႔ အဆင္ေျပေခ်ာေမြ႕နိုင္မယ္လို႔ မယုံၾကည္ေတာ့တဲ့ အတြက္ လမ္းေၾကာင္းသစ္ရွာေဖြမယ္လို႔ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုတဲ့ ပန္ခမ္းမူ ထြက္ေပၚလာတဲ့ အခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။

၂၁ ရာစုပင္လုံညီလာခံ ပထမအေက်ာ့ က်င္းပၿပီးစီးသြားတဲ့ေနာက္မွာ ျမန္မာနိုင္ငံေျမာက္ပိုင္းမွာ တိုက္ပြဲေတြ အျပင္းအထန္ျဖစ္ပြားခဲ့ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ေျမာက္ပိုင္း မဟာမိတ္အဖြဲ႕ထဲက ၃ ဖြဲ႕ျဖစ္ၾကတဲ့ ကခ်င္(KIA)၊ တအာန္း (TNLA)၊ ကိုးကန္႔ (MNDAA)တို႔နဲ႔ တိုက္ပြဲျပင္းထန္ခဲ့ပါတယ္။

အဲသလို တိုက္ပြဲ ျဖစ္ပြားၿပီးေနာက္မွာ ေျမာက္ပိုင္း ေဒသမွာ ရွိတဲ့ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕အစည္း ေတြဟာ ဝေဒသ ပန္ခမ္းၿမိဳ႕မွာ ေတြ႕ဆုံၾကၿပီး NCA လမ္းေၾကာင္းမဟုတ္တဲ့ တျခား နည္းလမ္းနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ခရီးကို ဆက္သြားခ်င္တယ္လို႔ ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆို လာခဲ့ပါတယ္။

ထူးျခားတာက အဲသလို ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆိုခဲ့ၾကတဲ့ ပန္ခမ္း သေဘာထား ေဖာ္ျပသူ အဖြဲ႕ထဲမွာ ညီညြတ္ေသာ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးမ်ား ဖယ္ဒရယ္ေကာင္စီ (UNFC) ရဲ့ ဥကၠ႒ ေနရာ ယူထားခဲ့တဲ့ ကခ်င္(KIA)နဲ႔ ေနာက္ထပ္ UNFC အဖြဲ႕ တဖြဲ႕ျဖစ္တဲ့ ရွမ္းျပည္ တပ္မေတာ္ေျမာက္ပိုင္း (SSPP/SSA) တို႔လည္း ပါဝင္ေနၾကတဲ့ အခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။

KIA ကခ်င္နဲ႔ SSPP/SSA ရွမ္းေျမာက္တို႔ဟာ UNFC မဟာမိတ္ေတြနဲ႔အတူ NCA လမ္းေၾကာင္း သြားမယ္လို႔ ေျပာထားသလို ပန္ခမ္းအစည္းအေဝး တက္ေရာက္ ခဲ့ၾကသူေတြ နဲ႔အတူ NCA မဟုတ္တဲ့ တျခား လမ္းေၾကာင္းကို သြားမယ္လို႔လည္း ေျပာထားတဲ့ အတြက္ သူတို႔ ဘယ္လမ္းကို အမွန္တကယ္ ေရြးခ်ယ္ ထားသလဲ ဆိုတာဟာ ေလ့လာသူေတြ အတြက္ ဒြိဟ ျဖစ္စရာ ျဖစ္ေနခဲ့ပါတယ္။

အခုအခါမွာ KIA က UNFC ကေန ႏုတ္ထြက္စာတင္လိုက္ပါၿပီ။ SSPP/SSA ကေတာ့ UNFC မွာ ဆက္လက္ရွိေနဆဲပါ။

UWSA တပ္သားေတြ ပန္ခမ္းမွာ အင္အားျပ

(၂) လက္မွတ္ ထိုးမယ္လို႔ အသံထြက္လာတဲ့ အဖြဲ႕ ၅ ဖြဲ႕

မြန္ျပည္သစ္ ပါတီ (NMSP)၊ ကရင္နီအမ်ိဳးသား တိုးတက္ေရးပါတီ (KNPP) ၊ ဝအမ်ိဳးသားအဖြဲ႕ (WNO)၊ ရခိုင္အမ်ိဳးသားေကာင္စီ (ANC)၊ လားဟူ ဒီမိုကရက္တစ္ ပါတီ (LDU) ပါတီတို႔ လက္မွတ္ ေရးထိုး ေတာ့မယ္လို႔ နိုင္ငံေတာ္ အတိုင္ပင္ခံ ေကာင္စီ႐ုံးက မတ္လ ၃၀ ရက္ေန႔မွာ ထုတ္ျပန္ ေၾကညာ ေျပာဆို ခဲ့ပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ နိုင္ငံေတာ္ အတိုင္ပင္ခံ ေကာင္စီ႐ုံးက ေၾကညာၿပီး နာရီပိုင္း အတြင္းမွာပဲ မြန္ျပည္သစ္ပါတီ (NMSP) ရဲ့ ဒုဥကၠ႒ နိုင္ဟံသာက သူတို႔အေနနဲ႔ လက္မွတ္ ေရးထိုး ေတာ့မယ္လို႔ အေၾကာင္းၾကားထားတာ မရွိေသးဘူးလို႔ ဘီဘီစီကို ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ဘာ့ေၾကာင့္ အဲဒီ ၅ ဖြဲ႕ လက္မွတ္ ေရးထိုးေတာ့မယ္ ဆိုတဲ့ သတင္း ထြက္ေပၚ လာခဲ့သလဲ ဆိုတာဟာ ပေဟဠိသဖြယ္ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ အဲသလို ထုတ္ျပန္ ေၾကညာခ်က္ေတြ ထြက္ေပၚမလာခင္ သီတင္းတပတ္ေက်ာ္ အလိုမွာ (မတ္လ ၂၂ ရက္) မြန္ျပည္သစ္ပါတီဟာ NCA လမ္းေၾကာင္းကိုသာ ေရြးခ်ယ္ၿပီး ညႇိႏွိုင္းေျပလည္တဲ့ အခ်ိန္ လက္မွတ္ ေရးထိုးမယ္လို႔ မြန္ျပည္နယ္ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕ လူထုအစည္းအေဝး အၿပီးမွာ ေျပာခဲ့ပါတယ္။

ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ လက္မွတ္ ထိုးမယ္လို႔ အသံထြက္ခဲ့တဲ့ ၅ ဖြဲ႕ထဲက ဝအမ်ိဳးသားအဖြဲ႕ (WNO) ဟာလည္း UNFC ကေန ႏုတ္ထြက္ လိုက္ျပန္ပါတယ္။ ဝအမ်ိဳးသားအဖြဲ႕ (WNO)ဟာ လက္မွတ္ ေရးထိုးေရးနဲ႔ အလွမ္းကြာသြားၿပီး ပန္ခမ္းနဲ႔ပိုနီး စပ္သြားတယ္လို႔ ယူဆစရာ ရွိပါတယ္။

မြန္ျပည္သစ္ ပါတီ တပ္ဖြဲ႕ ဝင္ေတြ

(၃) မူအရ သေဘာတူျခင္း

မြန္ျပည္သစ္၊ ကရင္နီတို႔က NCA လက္မွတ္ ေရးထိုးေရး လမ္းေၾကာင္း ဆီကို ပိုမို နီးကပ္ ဦးတည္ သြားတာဟာ ညီညြတ္ေသာ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးမ်ား ဖယ္ဒရယ္ ေကာင္စီ (UNFC)က ေတာင္းဆိုထားတဲ့ အခ်က္ ၉ ခ်က္ကို ျမန္မာအစိုးရက မူအရ သေဘာတူတယ္လို႔ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ မတ္လဆန္းမွာ ေျပာဆိုခဲ့တဲ့ အတြက္ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ ပထမ ပင္လုံညီလာခံ ၿပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္းမွာ တိုက္ပြဲေတြ ဆက္လက္ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ေျမာက္ပိုင္း မဟာမိတ္အဖြဲ႕ ကေတာ့ NCA လမ္းေၾကာင္းဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို အာမခံနိုင္ဖို႔ မေသခ်ာေတာ့လို႔ လမ္းေၾကာင္းသစ္ဆီ ဦးတည္လာတာ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

မူအရ သေဘာတူလိုက္တယ္ ဆိုတာဟာ အျပဳသေဘာ လကၡဏာကို ေဆာင္တာျဖစ္တယ္၊ တိုးတက္မွု ျပသတာ ျဖစ္တယ္လို႔ UNFC အဖြဲ႕ဝင္ေတြက ယူဆၾကေပမယ့္ ေကအိုင္အို ဒုတိယ ဥကၠ႒ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ဂြမ္ေမာ္ကေတာ့ အမွန္တကယ္ အားျဖင့္ အခ်က္ ၉ ခ်က္စလုံးကို အစိုးရက မူအရ သေဘာတူတာ မဟုတ္ဘဲ အမွတ္ ၈ တခ်က္တည္းကိုသာ သေဘာတူခဲ့တာ ျဖစ္တယ္လို႔ ေထာက္ၿပ ေျပာဆိုပါတယ္။

အေရးႀကီးဆုံး အခ်က္ႏွစ္ခ်က္ ျဖစ္တဲ့ တနိုင္ငံလုံးမွာ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲရမယ္ ဆိုတဲ့ အခ်က္နဲ႔ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စု တည္ေထာင္ဖို႔ ကတိျပဳရမယ္ ဆိုတဲ့ အခ်က္ကို အစိုးရဘက္က သေဘာတူ မထားဘူးလို႔ဆိုပါတယ္။

အစိုးရဘက္ကေတာ့ UNFC ဟာ လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕အစည္း အားလုံးကို ကိုယ္စားျပဳထားတာ မဟုတ္တဲ့ အတြက္ NCA လက္မွတ္ေရးထိုးထားတဲ့ တဖြဲ႕ခ်င္းနဲ႔သာ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲ နိုင္မယ္လို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။

ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စု ဖြဲ႕စည္းေရးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အပိုင္းမွာလည္း နိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲေတြ လုပ္ၿပီးမွသာ ေဆြးေႏြးပြဲ ရလဒ္နဲ႔အညီ ေဆာင္ရြက္မယ္လို႔ အစိုးရဘက္က ေျပာတယ္ ဆိုၿပီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ဂြမ္ေမာ္က ဆိုပါတယ္။

တကယ္လို႔ နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးၿပီးမွ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေထာင္ဖို႔ သေဘာ မတူပါဘူး လို႔ အေျဖထြက္ခဲ့ရင္ စစ္ျပန္တိုက္ရမလား၊ အစက ျပန္ေဆြးေႏြးရမလား စဥ္းစား ေတြးေတာ ဖြယ္ရာ ျဖစ္ေနတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

အမွတ္ ၈ တခ်က္တည္း ကိုသာ သေဘာတူခဲ့တာ ျဖစ္တယ္လို႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ဂြမ္ေမာ္ ေထာက္ျပ။

(၄) ပန္ခမ္းမဟာမိတ္အဖြဲ႕

ဧၿပီလ ၁၅ ရက္ေန႔မွာ ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ ပန္ခမ္း ညီလာခံအၿပီးမွာ ျပည္ေထာင္စု နိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြး ညႇိႏွိုင္းေရး ေကာ္မတီကို ဖြဲ႕စည္းခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ ျပည္ေထာင္စု နိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြး ညႇိႏွိုင္းေရး ေကာ္မတီကို အစည္းအေဝး တက္ေရာက္သူ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕ ၇ ဖြဲ႕နဲ႔ ဖြဲ႕စည္းခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

အစည္းအေဝး တက္ေရာက္သူ လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕အစည္း ၇ ဖြဲ႕ဟာ အစိုးရနဲ႔ ေဆြးေႏြးရာမွာ တဖြဲ႕ခ်င္း အေနနဲ႔ ေဆြးေႏြးေတာ့မွာ မဟုတ္ဘဲ၊ ေကာ္မတီအေနနဲ႔သာ ေဆြးေႏြးေတာ့မွာ ျဖစ္တယ္လို႔ အဲဒီပန္ခမ္းညီလာခံအၿပီးမွာ ထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့ ေၾကညာခ်က္မွာ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။

အဲဒီေၾကညာခ်က္ ထြက္ေပၚလာၿပီး ေနာက္မွာ သၾကၤန္မတိုင္ခင္က သေဘာတူထားခဲ့တဲ့ ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေကာ္မရွင္နဲ႔ TNLA တအာန္း၊ MNDAA ကိုးကန္႔၊ AA ရခိုင့္ တပ္မေတာ္တို႔ ေတြ႕ဆုံမယ့္ အစီအစဥ္ဟာ ဆိုင္းငံ့ သြားခဲ့ ပါတယ္။

ေကာ္မတီ ဖြဲ႕စည္းလိုက္ၿပီး ေကာ္မတီကသာ ဦးေဆာင္ ေဆြးေႏြးမယ္လို႔ ဆုံးျဖတ္လိုက္တဲ့ အတြက္ ပန္ခမ္းအစည္းအေဝး တက္ေရာက္သူ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ ၇ ဖြဲ႕ဟာ မဟာမိတ္ စုေပါင္းအုပ္စုတစု (umbrella group) တခု သဖြယ္ ျဖစ္လာပါတယ္။

ေနာက္ဆုံး တႀကိမ္ျပဳလုပ္တဲ့ လက္နက္ကိုင္ ၇ ဖြဲ႕ရဲ့ အစည္းအေဝးကေန ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ရာ မွာေတာ့ ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေကာ္မရွင္အေနနဲ႔ တက္ေရာက္ခြင့္ ျပဳမွသာ ၂၁ ရာစု ပင္လုံညီလာခံ ဒုတိယ အေက်ာ့ကို တက္မယ္လို႔ ထပ္ေလာင္း အတည္ျပဳခဲ့ပါတယ္။

NCA ျပင္ပနည္း ရွာမယ္ဆိုတဲ့ ပန္ခမ္းညီလာခံ

(၅) ေတာင္ပိုင္းအုပ္စု၊ ေျမာက္ပိုင္းအုပ္စု

၂၁ ရာစုပင္လုံညီလာခံ ပထမအေက်ာ့ေနာက္ပိုင္းမွာ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ ေတြအၾကားမွာ ေတာင္းပိုင္း အုပ္စုနဲ႔ ေျမာက္ပိုင္း အုပ္စု ရပ္တည္ခ်က္ ကြဲျပားလာတာ ေတြ႕ရပါတယ္။

ပန္ခမ္း မဟာမိတ္ အဖြဲ႕မွာ ရခိုင္တပ္မေတာ္ (AA) မွတပါး က်န္အဖြဲ႕ အားလုံးဟာ ျမန္မာနိုင္ငံ ေျမာက္ပိုင္းက အဖြဲ႕ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အဖြဲ႕ ၇ ဖြဲ႕ အနက္မွာ ၅ ဖြဲ႕ဟာ အစိုးရ စစ္တပ္နဲ႔ လတ္တေလာ တိုက္ပြဲ ျဖစ္ပြားေနၾကတဲ့ အဖြဲ႕ေတြလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

အမ်ားစုဟာ တပ္သား အေရအတြက္ အင္အားမ်ားျပားတဲ့ အဖြဲ႕ေတြလည္း ျဖစ္ၾကပါတယ္။

ျမန္မာနိုင္ငံမွာ တပ္သား အင္အားအမ်ားဆုံး အဖြဲ႕ႏွစ္ဖြဲ႕ျဖစ္တဲ့ ဝျပည္ ေသြးစည္းညီညြတ္ေရး တပ္မေတာ္နဲ႔ ကခ်င္လြတ္လပ္ေရး တပ္မေတာ္တို႔ဟာ ေျမာက္ပိုင္း အုပ္စုထဲမွာ ပါဝင္ပါတယ္။

ဝျပည္ေသြးစည္းညီညြတ္ေရး တပ္မေတာ္မွာ တပ္သား အေရအတြက္ ၃ ေသာင္းခြဲရွိၿပီး ကခ်င္ လြတ္လပ္ေရး တပ္မေတာ္မွာ တပ္သား အင္အား ၁ ေသာင္း ၂ ေထာင္ ရွိတယ္လို႔ ေလ့လာသူေတြက ခန္႔မွန္း ၾကပါတယ္။

KIA ကခ်င္နဲ႔ ဝအမ်ိဳးသားအဖြဲ႕ (WNO) တို႔ UNFC ထဲကေန ႏုတ္ထြက္ၿပီးေနာက္မွာ ေတာင္ပိုင္းေျမာက္ပိုင္း ကြဲျပား ျခားနားမွုဟာ ပိုမို ထင္ရွား ေပၚလြင္လာပါတယ္။

ေတာင္ပိုင္း အုပ္စုေတြ ထဲမွာေတာ့ ကရင္ အမ်ိဳးသား အစည္းအ႐ုံး KNU က လြဲရင္ က်န္တဲ့ အဖြဲ႕အစည္းေတြဟာ အင္အား ရာဂဏန္းသာရွိတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။

အင္အားအႀကီးဆုံး KNU ဟာ အစိုးရ တပ္မေတာ္နဲ႔ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲ သေဘာတူညီခ်က္ ယူထားၿပီး က်န္ အဖြဲ႕ေတြဟာ ပတ္ဝန္းက်င္မွာ အျခား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕အစည္း နယ္နမိတ္ အကာအကြယ္ (buffer zone) မရွိၾကတဲ့ သီးျခား အဖြဲ႕အစည္းေတြ လိုလို ျဖစ္ေနပါတယ္။

အစိုးရရဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးမွု ပူးတြဲေကာ္မတီ UPDJC ကေန ၂၁ ရာစုပင္လုံညီလာခံ ဒုတိယအေက်ာ့ကို တက္ေရာက္ဖို႔ ဖိတ္ၾကားသူ စာရင္းထဲမွာေတာ့ TNLA တအာန္း၊ MNDAA ကိုးကန္႔၊ AA ရခိုင့္တပ္မေတာ္တို႔ မပါဝင္ဘဲ ႂကြင္းက်န္ရစ္ခဲ့ပါတယ္။

ဖိတ္ၾကား ခံရသူတခ်ိဳ႕ ဟာလည္း မဲေပး ဆုံးျဖတ္ခြင့္ မရတဲ့ အထူး ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ဖိတ္ၾကား ခံၾကရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အထူး ကိုယ္စားလွယ္ အျဖစ္သာ ဖိတ္ၾကား ခံရရင္ မတက္ဘူးလို႔ ဆိုထားသူေတြလည္း ရွိၾကပါတယ္။

BBC Burmese
http://www.bbc.com/burmese