ကန္-တရုတ္ ဘာေတြ ေဆြးေႏြးၾကမလဲ

အေမရိကန္ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Rex Tillerson အာရွခရီးစဥ္။

အေမရိကန္ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Rex Tillerson အခု စေနနဲ႔ တနဂၤေႏြေန႔ေတြမွာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမွာ တ႐ုတ္ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုတဲ့အခါမွာ ၂ ႏိုင္ငံဆက္ဆံေရးအတြက္ ဆူးေညွာင့္တခုလိုျဖစ္ေနတဲ့ ကုန္သြယ္ေရးကိစၥက အဓိကေဆြးေႏြးစရာျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ တ႐ုတ္ရဲ႕ ကုန္သြယ္ေရးလုပ္ပံု ကိုင္ပံုေတြ၊ မူဝါဒေတြအေပၚ အေမရိကန္သမၼတ Donald Trump ကျပင္းျပင္းထန္ထန္ ေဝဖန္ထားတာေၾကာင့္ ကြဲျပားေနတဲ့ အျမင္ေတြကို လြယ္လြယ္နဲ႔ ညိႇႏိုင္ၾကပါ့မလား။ VOA သတင္းေထာက္ Bill Ide ေဘဂ်င္းၿမိဳ႕ကေန ေပးပိုထားတဲ့ သတင္းကို မစုျမတ္မြန္က တင္ျပပါမယ္။

အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Rex Tillerson ရဲ႕ပထမဆံုး အာ႐ွခရီးစဥ္ကို တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ ေဘဂ်င္းၿမိဳ႕မွာ အဆံုးသတ္တာကို ၾကည့္ျခင္းျဖင့္ ကမာၻ႔စီးပြားေရးအင္အားအႀကီးဆံုး ၂ ႏိုင္ငံၾကား ေ႐ွ႕ေလွ်ာက္ ဆက္ဆံေရးအတြက္ အေရးႀကီးတဲ့ ေျခလွမ္းလို႔ ျမင္ႏိုင္ပါတယ္။ ကုန္သြယ္ေရးနဲ႔ တျခားအေရးႀကီးတဲ့ကိစၥေတြမွာ ဘယ္လိုနည္းနဲ႔ ေ႐ွ႕ဆက္ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္ သြားၾကမလဲဆိုတာကို ဝန္ႀကီး Tillerson က တ႐ုတ္ေခါင္းေဆာင္ေတြ နဲ႔ ေဆြးေႏြးမွာျဖစ္ပါတယ္။

Mr. Tillerson ရဲ႕အာ႐ွခရီးမစခင္ အေမရိကန္ ယာယီလက္ေထာက္ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Susan Thornton ကသတင္းေထာက္ေတြကို ခုလိုေျပာခဲ့တာပါ။

"ျပႆနာ႐ွိေနတဲ့ကိစၥေတြ ေျပလည္ေစၿပီး ေ႐ွ႕ဆက္ႏိုင္ေအာင္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံနဲ႔ ထိေရာက္တဲ့ ေဆြးေႏြးမႈေတြ လုပ္ႏိုင္ဖုိ႔ အေမရိကန္က လိုလားပါတယ္။"

သမၼတ မဲဆြယ္စဥ္ကာလတေလွ်ာက္လံုး တ႐ုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ ကုန္သြယ္ေရးလုပ္ပံု လုပ္နည္းေတြကို Donald Trump က အႀကိမ္ႀကိမ္ ေဝဖန္ေျပာခဲ့တဲ့အျပင္ သူသာ သမၼတျဖစ္လာရင္ တ႐ုတ္သြင္းကုန္ေတြကို အခြန္တိုးေကာက္မယ္၊ တ႐ုတ္ဟာ သူ႔ရဲ႕ေငြေၾကးနဲ႔ လိုသလိုအျမတ္ထုတ္ေနတဲ့ႏိုင္ငံအျဖစ္ သတ္မွတ္မယ္လို႔ ၿခိမ္းေျခာက္ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ အခုထိေတာ့ အဲဒါမ်ဳိးေတြလက္ေတ႔ြမလုပ္ေသးပါဘူး။ ဒါ့အျပင္ သမၼတ Trump နဲ႔ တ႐ုတ္သမၼတ Xi Jinping တုိ႔ ၿပီးခဲ့တဲ့လက တယ္လီဖုန္းေပၚကေန ဆက္သြယ္ေျပာခဲ့ၿပီးေနာက္မွာ ဆက္ဆံေရးဟာ ေကာင္းတဲ့ဘက္ကို ဦးတည္ေနပုံရပါတယ္။

တ႐ုတ္အေမရိကန္ဆက္ဆံေရးနဲ႔ပါတ္သက္လို႔ တ႐ုတ္ေခါင္းေဆာင္ေတြက အေကာင္းဖက္ အျမင္႐ွိေနၾကၿပီး ႏိုင္ငံျခားကုမၸဏီေတြ လာေရာက္ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံႏိုင္ဖုိ႔ ထပ္ဖြင့္ေပးပါမယ္လို႔ ကတိအသစ္ေတြေပးေနေပမဲ့ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံထဲမွာေတာ့ အေမရိကန္နဲ႔ တ႐ုတ္ၾကား ကုန္သြယ္ေရးစစ္ပြဲေတြ၊ ပဋိပကၡေတြျဖစ္လာမွာကို စိုးရိမ္မႈေတြကေတာ့ ႐ွိေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။ တ႐ုတ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ Li Keqiang ကေတာ့ အေမရိကန္နဲ႔ ဆက္ဆံေရးတိုးတက္ေရးအတြက္ပဲ အာ႐ံုစိုက္ထားတယ္လို႔ ဆိုခဲ့ပါတယ္။

"၂ ႏိုင္ငံၾကားမွာ ကုန္သြယ္ေရးစစ္ပြဲေတြျဖစ္လာမွာကို ကၽြန္ေတာ္တုိ႔မလိုလားပါဘူး။ အဲဒီလိုျဖစ္လုိ႔လည္း ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ကုန္သြယ္ေရးက ပိုၿပီးမွ်တလာမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဆက္ဆံေရးမွာ ဘယ္လို အဖုအထစ္ေတြပဲ႐ွိေနပါေစ၊ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ တ႐ုတ္ႏို္င္ငံဘက္ ကေတာ့ အျပဳသေဘာ လမ္းဘက္ကို ဆက္ၿပီးသြားႏိုင္ဖုိ႔ကိုပဲ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။"

တ႐ုတ္ႏို္င္ငံ ေဘဂ်င္းၿမိဳ႕ေပၚက ျပည္သူတခ်ဳိ႕ကေတာ့ ၂ ႏိုင္ငံဆက္ဆံေရးသြားေနတဲ့ လမ္းေၾကာင္း အေပၚ စိုးရိမ္ေနၾကပါတယ္။ တခ်ိန္ထဲမွာသေဘာထားကြဲမႈေတြကို ေျဖ႐ွင္းႏိုင္မယ့္ နည္းလမ္းေတြ ႐ွာႏိုင္မယ္လုိ႔လည္း ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကပါတယ္။

"၂ ဘက္အက်ဳိးအတြက္ ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္းေျဖ႐ွင္းႏိုင္မယ့္နည္းလမ္းတခုကို ႐ွာႏုိင္မယ္ဆိုရင္ ေ႐ွ႕ဆက္သြားႏုိင္ၾကမွာျဖစ္ပါတယ္။"

"၂ ဘက္လံုးမွာ ႏုိင္ငံေရးကိစၥေတြ႐ွိၾကပါတယ္။ အေမရိကန္မွာ တခ်ဳိ႕ကဘာပဲေျပာေနေန၊ သေဘာထားကြဲမႈေတြကေတာ့ ႐ွိေနမွာပါ။ ဒါေပမဲ့ ကုန္သြယ္ေရးစစ္ပြဲျဖစ္မယ္လို႔ေတာ့ မထင္ပါဘူး။"

ကုန္သြယ္ေရး၊ ဘ႑ာေရးကိစၥေတြမွာေတာ့ သေဘာထားကြဲမႈေတြက ႐ွိေနမွာပါ။ ဒါကပံုမွန္ပါပဲလို႔ ဒီေဘဂ်င္းၿမိဳ႕သားကလည္း ေျပာသြားပါတယ္။ အေမရိကန္ႏိုင္ငံနဲ႔ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံတို႔ရဲ႕ ႀကီးမားတဲ့ စီးပြားေရးအက်ိဳးစီးပြားပမာဏေၾကာင့္ သေဘာထား ကြဲမႈေတြက ပံုမွန္ျဖစ္ေပမဲ့ သမၼတ Trump က အေမရိကန္အက်ဳိး ေ႐ွ႕႐ႈတဲ့ အစီအစဥ္ေတြကို ေဆာင္႐ြက္ေနခ်ိန္မွာ တ႐ုတ္နဲ႔ ဆက္ဆံေရးကို မထိခိုက္ေအာင္ လုပ္တဲ့ေနရာမွာ မေရရာမႈေတြကေတာ့ ႐ွိေနမွာျဖစ္တယ္လို႔ ေလ့လာသူေတြက ေျပာၾကပါတယ္။

စုျမတ္မြန္  / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
http://burmese.voanews.com