ကြယ္လြန္သူ စာေရးဆရာမႀကီး ၾကည္ေအးအေပၚ သူတို႔အျမင္

ႏိုင္ငံေက်ာ္ စာေရးဆရာ ကဗ်ာဆရာမႀကီး ၾကည္ေအးဟာ အသက္ (၈၇) ႏွစ္ျပည့္ၿပီး ရက္ပိုင္းမွာပဲ ဒီဇင္ဘာလ ၂၈ ရက္ေန႔ ဗုဒၶဟူးေန႔မနက္ ၆ နာရီ ၄၉ မိနစ္က အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု နယူးေယာက္ၿမိဳ႕မွာ ကြယ္လြန္သြားၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ စ်ာပနအခမ္းအနားကို ဆရာမႀကီးၾကည္ေအးရဲ႕ ဆႏၵအတုိင္း မိသားစုက စီစဥ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္လို႔ သိရပါတယ္။

ဆရာမႀကီးၾကည္ေအး ကြယ္လြန္သြားၿပီလို႔ သိလိုက္ခ်ိန္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံတဝွမ္းက စာေပအႏုပညာသမားေတြ၊ ကဗ်ာဆရာေတြနဲ႔ စာဖတ္ပရိတ္သတ္ေတြက ျမန္မာ့ စာေပအႏုပညာေလာကအတြက္ ႀကီးမားတဲ့ဆံုးရႈံးမႈႀကီးတခုအျဖစ္ ဝမ္းနည္းေၾကကြဲခံစားၾကေၾကာင္း ေရးသားေဖာ္ျပၾကပါတယ္။ ကြယ္လြန္သူ ဆရာမႀကီး ၾကည္ေအးရဲ႕ စာေပကဗ်ာ ခံစားခ်က္စာစုေတြအေပၚ ကဗ်ာဆရာအခ်ိဳ႕နဲ႔ စာေရးဆရာအခ်ိဳ႕ရဲ႕ အျမင္ေတြကို ဦးေက်ာ္ဇံသာက စုစည္းတင္ျပေပးထားပါတယ္။

ဆရာေမာင္ေအာင္မြန္ဟာ ၾကည္ေအးထက္ေနာက္က်ၿပီး စာေပေလာကထဲကို ၀င္ေရာက္လာေပမဲ့ အထူးသျဖင့္ ႐ႈမ၀မဂၢဇင္းမွာ ၾကည္ေအးနဲ႔အတူ ေရးသားလာတဲ့ ေရးေဖာ္ေရးဘက္တဦးျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

“ၾကည္ေအးက စာဖတ္အားေကာင္းတယ္။ အလြန္အမင္းကို ေကာင္းတယ္။ သူ စာေရးတဲ့အခ်ိန္မွာ ဂႏၶ၀င္စာအုပ္ေတြကို အမ်ားႀကီး ဖတ္ထားၿပီးသား ျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္မို႔ ဇာတ္ေကာင္တို႔ ဇာတ္အိမ္တို႔ ဖြဲ႔တဲ့အခါမွာ အံ့ၾသစရာေကာင္းေလာက္ေအာင္ ထူးခၽြန္ေအာင္ျမင္တာကို သတိထားမိပါတယ္။ ေနာက္တခုကေတာ့ ၾကည္ေအးက စ ေဟ့ ဆုိကတည္းကိုက ရဲရဲေတြး၊ ရဲရဲေရး ဆိုသလိုပဲ သမ႐ိုးက်စာေပေတြနဲ႔ မတူတဲ့အတြက္ေၾကာင့္မို႔လည္း သူ႔ရဲ႕ေအာင္ျမင္မႈကို မႀကိဳက္ၾကတဲ့လူေတြက အဲဒီတုန္းကတည္းကိုက စၿပီး ရွိလာပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ ထူးျခားမႈတခုက ဘာလဲဆိုရင္ ဗမာစာေပေလာကမွာ ရွိခဲတဲ့ မိခင္ရဲ႕အားနည္းခ်က္မ်ားကိုေပါ့ေလ ရဲရဲတင္းတင္းေရးတာမ်ိဳး ဥပမာ - ႏြမ္းလ်အိမ္ျပန္ မွာ ေတြ႔ရပါတယ္။ အဲဒါနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္က လြန္ခဲ့တဲ့ ၃ လေလာက္တုန္းက တယ္လီဖုန္းနဲ႔ ေျပာတဲ့အခါမွာ သူ႔ကို စာေပ ဒီအဆင့္ကိုေရာက္ေအာင္ တင္ေပးတဲ့ အိႏၵိယဆရာႀကီး Mitra ကို ကုလားႀကီးကို အေရာမ၀င္လို႔ေျပာေတာ့ သူ႔အေမကို ေတာ္ေတာ္ စိတ္ဆိုးတယ္တဲ့။ ေနာက္တခ်က္ကေတာ့ ေဆးေက်ာင္းမွာ သူ အဲ့ဒီလိုတက္ေနတာ စာေမးပြဲမက်ဘဲနဲ႔ မိန္းကေလးက ဒီေလာက္ဆုိရင္ ေတာ္ေလာက္ၿပီဆုိၿပီးေတာ့ ေက်ာင္းထြက္လုိက္ရတဲ့အတြက္ မေက်နပ္တာဆုိၿပီး အဲ့ဒီလို ေျပာျပဖူးပါတယ္။”

ကဗ်ာဆရာ ေအာင္ေ၀း ကေတာ့ သူတို႔နဲ႔ေခတ္ၿပိဳင္ ကဗ်ာဆရာေတြအေပၚမွာ ဆရာမႀကီးၾကည္ေအး ၾသဇာ ဘယ္လိုသက္ေရာက္ခဲ့တယ္ဆုိတာကို အခုလို ရွင္းျပပါတယ္။

“ႏိုင္ငံျခားထြက္သြားေပမဲ့လည္း ေဒၚၾကည္ေအးရဲ႕စာေတြက ျပည္တြင္းက စာေပေလာကမွာေရာ၊ စာဖတ္ပရိသတ္ အ၀န္း၀ိုင္းမွာပါ သံမိႈက်န္တုန္းပဲ။ အထူးသျဖင့္ေပါ့ ၾကည္ေအးကဗ်ာေတြက စူးရွတယ္။ အေတြးအျမင္ေတြက တျခားကဗ်ာဆရာေတြနဲ႔ မတူဘူး။ အေရးအဖြဲ႔ကလည္း ဆန္းသစ္တယ္။ က်ေနာ္တို႔ ထူးထူးျခားျခား ၾကည္ေအးကို ဘာေၾကာင့္ စြဲမက္သလဲဆုိေတာ့ ၾကည္ေအးရဲ႕အျမင္မွာ ဥပမာေပါ့ဆရာရယ္ သစၥာသစ္ကဗ်ာထဲမွာ

“က်မခ်စ္ၿမဲ….. .သံသာ၀ဲမွ…..ခြဲထြက္ခ်င္ဘူး…..တက္မက္ဦးမည္။”

ေနာက္ “ေမြ႔ေလ်ာ္ၿငိတြယ္…..ေသမ်ိဳးႏြယ္လဲ…..ရယ္ရႊင္၀ံ့စား….. ငါလူသားဟု…..တရားထြန္းသစ္….. သတၱိျဖစ္၏။”

ဒါ Philosophy အႏုစားတခုပါပဲ။ ေဒၚၾကည္ေအးကဗ်ာေတြဟာ philosophy romantic ျဖစ္တယ္။ ေနာက္ ေဒၚၾကည္ေအးက အေမရိကားကို ဖြဲ႔တဲ့ကဗ်ာတပုဒ္ရွိတယ္ဆရာေရ႕။ ပထမအျမင္တဲ့ ၁၉၇၂ မွာပဲေရးတာ။ အဲဒီအခ်ိန္ အဲဒီကာလတုန္းက အေမရိကားရဲ႕ အသားအေရာင္ခြဲျခားမႈေတြ၊ မူးယစ္ေဆး၀ါးေတြ၊ ေသနတ္ေတြ၊ အဲဒါေတြကို သူ ေရးတာ။ အဲဒီထဲမွာလည္း

“ႏွင္းခင္းဖံုးကြယ္…..ႏုိင္ငံက်ယ္စြ…..ႂကြယ္ဟန္ေဆာင္သည္…..ႏွင္းေမွာင္ကႏၱာရတံခါးတဲ့”

အေမရိကားရဲ႕ အနိဌာ႐ံုေတြကို သူျမင္တာေတြ သူ ဖြဲ႔ခဲ့တယ္။ ဒါေတြက realism ေတြပါပဲ။”

ျမန္မာစာကထိကေဟာင္း စာေရးဆရာမ ေမၿငိမ္းကေတာ့ ဆရာမႀကီးၾကည္ေအးရဲ႕ စာေပေတြဟာ အခုေခတ္စာေပေလာကမွာ ပိုလို႔ေတာင္မွ ထင္ရွားေတာက္ေျပာင္လာတယ္လို႔ သံုးသပ္ပါတယ္။

“က်မက အေဖ့စာအုပ္စင္ကစၿပီးေတာ့ ၾကည္ေအးကို သိတာ။ ေက်ာင္းစာနဲ႔ ဆက္စပ္ၿပီးေတာ့ ၾကည္ေအးကို သိခြင့္မရခဲ့ပါဘူး။ က်မဘာသာ ရွာေဖြဖတ္ရင္းနဲ႔ ႀကိဳက္လို႔မို႔လို႔ ၾကည္ေအးရဲ႕ ၀တၳဳတိုေတြ၊ ကဗ်ာေတြေပါ့ေနာ္ ဖတ္တယ္။ ေနာက္ အဲဒီအခ်ိန္မွာ က်မကိုယ္တုိင္က စာ စေရးတဲ့အခ်ိန္ဆိုေတာ့ ဒီစာေရးဆရာေပါက္စေတြရဲ႕ ထံုးစံအတုိင္းေပါ့ေလ တခ်ိဳ႕က ၾကည္ေအးကို ေမာ္ဒန္စာေရးဆရာမလို႔ ေျပာတယ္။ ေနာက္တခါ existentialist လို႔ေျပာတယ္။ ဆိုတဲ့အခါမွာ က်မက သူ႔စာေတြ လုိက္ဖတ္ရင္းနဲ႔ ၾကည္ေအးဟာ တခ်ိဳ႕ေ၀ဖန္ေရးဆရာေတြ ပံုသြင္းသလိုမ်ိဳး အတၱဘ၀အမွန္၀ါဒီ ဆိုတဲ့ existentialist ဆိုတာထက္ တကယ့္လူ႔ဘ၀ထဲကို ေသေသခ်ာခ်ာသိတဲ့ စာေရးဆရာမအေနနဲ႔ က်မ သူ႔ကို ျမင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၾကည္ေအးဟာ က်မဘ၀ တေလွ်ာက္လံုးမွာ ေတာ္ေတာ္ကို လႊမ္းမိုးၿပီးေတာ့ အခုအခ်ိန္ထိ အစြဲလန္းဆံုး စာေရးဆရာျဖစ္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ က်မ မဟာ၀ိဇၨာတန္းတက္ေတာ့ ရသစာေပ သင္တဲ့အခါမွာ ဆရာက ေဇာ္ေဇာ္ေအာင္ပါ။ စာေရးဆရာေဇာ္ေဇာ္ေအာင္၊ အဲဒီသီအိုရီေတြကို သင္ရင္းနဲ႔မွ ၾကည္ေအးရဲ႕ စာေပဆုိတာကို ဆရာေဇာ္ေဇာ္ေအာင္နဲ႔ သင္ၾကားမႈနဲ႔ အတူတူ က်မ ေလ့လာခြင့္ရခဲ့တယ္။ အခုေနာက္ပိုင္းမွာ ၾကည္ေအးရဲ႕အခန္းက႑က ပိုၿပီး ေတာက္ပလာတယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆုိေတာ့ အခု ျမန္မာျပည္မွာရွိေနတဲ့ စာေပ၀ါႆနာရွင္ေတြေရာ၊ စာေရးဆရာေတြ ကိုယ္တုိင္ကေရာ ၾကည္ေအးကို သိပ္ကို ညႊန္းလာၾကတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆုိေတာ့ အရင္ေခတ္ကေတာ့ သိပ္လည္း မပြင့္လင္းခဲ့တာေတြလည္း ပါတာေပါ့ေနာ္။ အခုကေတာ့ ပိုၿပီးေတာ့ ပြင့္လင္းၿပီး ပို စာဖတ္လာတဲ့လူေတြက ၾကည္ေအးကို ပို ေတြ႔လာၾကတယ္။ အဲဒီအခါမွာ ၾကည္ေအးက ပိုၿပီးေတာ့ ေတာက္ေျပာင္လာတယ္။”

 ဦးေက်ာ္ဇံသာ / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
http://burmese.voanews.com