အေမရိကန္ေရြးေကာက္ပြဲ ရလဒ္ ႏုိင္ငံတကာေစာင့္ၾကည့္

ႏုိ၀င္ဘာလ ၈ ရက္ေန႔မွာက်င္းပတဲ့ အေမရိကန္သမၼတေရြးေကာက္ပြဲကို ကမၻာ့ေခါင္းေဆာင္ေတြက ေစာင့္ၾကည့္ေနၾကသလို ဥေရာပနဲ႔ အာ႐ွ ႏိုင္ငံတခ်ဳိ႕က ျမန္မာႏုိင္ငံသားေတြကလည္း အလားတူ စိတ္ဝင္တစား ေစာင့္ၾကည့္ေနတာပါ။ ေရြးေကာက္ပြဲေပၚ သူတုိ႔ရဲ႕အျမင္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ကိုဉာဏ္ဝင္းေအာင္က စုစည္းတင္ျပထားပါတယ္။

ဥေရာပ ႏုိင္ငံႀကီးတခုျဖစ္တဲ့ ဂ်ာမဏီႏုိင္ငံကေတာ့ အေမရိကန္သမၼတေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ကို စိတ္ဆႏၵေစာၿပီး ေစာင့္ၾကည့္ေနတယ္လို႔ ဂ်ာမန္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ Angela Merkel က ေျပာပါတယ္။ ေနာ္ေ၀ အမ်ဳိးသမီး၀န္ႀကီးခ်ဳပ္နဲ႔ ဂ်ာမဏီႏုိင္ငံ ဘာလင္ၿမဳိ့မွာ အဂၤါေန႔က ပူးတြဲျပဳလုပ္တဲ့ သတင္းစာ႐ွင္းလင္းပြဲအတြင္း ဂ်ာမန္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ မာကဲလ္က ခုလုိ ေျပာသြားတာပါ။

“ ဟီလာရီ ကလင္တန္သာ အႏုိင္ရမယ္ ဆုိရင္ေတာ့ ႏုိင္ငံံ့ရဲ႕ေခါင္းေဆာင္ ရာထူးေတြမွာ အမ်ဳိးသားနဲ႔ အမ်ဳိးသမီးေတြၾကား အေရအတြက္ ညီမွ် လာဖို႔ နီးစပ္လာမွာ ျဖစ္ပါတယ္”

ေနာ္ေ၀ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ Erna Solberg ကလည္း အေမရိကန္သမၼတေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အခုလုိ မွတ္ခ်က္ေပးပါတယ္။

“ ဟီလာရီ ကလင္တန္ အႏုိင္ရခဲ့ရင္ ဒါဟာ အမ်ဳိးသမီးငယ္ေတြအတြက္ အမ်ားႀကီး အားက်စရာ ျဖစ္လာပါလိမ့္မယ္။ ႏုိင္ငံေရးဟာ အမ်ဳိးသားေတြနဲ႔ပဲ သက္ဆုိင္တယ္လို႔ သူတို႔က သေဘာေပါက္ ထားၾကတဲ့အတြက္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြင္း အဆုံးအျဖတ္ေပးႏိုင္မယ့္ ရာထူး ေတြမွာ အမ်ဳိးသမီးေတြလည္း ဆုံးျဖတ္ပုိင္ခြင့္ ႐ွိတယ္ဆိုတာကို ပိုသေဘာေပါက္ လာၾကမွာျဖစ္ပါတယ္ ”

ဂ်ာမဏီႏိုင္ငံမွာေနထုိင္တဲ့ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီေရး လႈပ္႐ွားသူ ဦးႏြယ္ေအာင္က အေမရိကန္သမၼတေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ခုလို သုံးသပ္ပါတယ္။

" တည့္တည့္ေျပာရင္ေတာ့ ဟီလာရီကလင္တန္ေပါ့ေလ။ သူ႔ရဲ႕ ႏုိင္ငံေရး ေနာက္ခံေရာ ဘာေရာ ၾကည့္လိုက္လို႔ရွိရင္ ေဒါနယ္ထရမ့္နဲ႔က တျခားစီပဲ။ ထရမ့္လို စီးပြားေရးသမားလို ႀကီးျပင္းလာတာမဟုတ္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔က ဟီလာရီကလင္တန္ပဲ ႏုိင္မယ္လို႔ကို ေမွ်ာ္လည္း ေမွ်ာ္လင့္တယ္ ဆုလည္း ဆုေတာင္းပါတယ္။ ေဒါနယ္ထရမ့္က ႏိုင္ငံေရးအေၾကာင္းေတာင္ ဘာမွ သိမွာမဟုတ္ဘူး။ ဟီလာရီကလင္တန္ကေတာ့ ျမန္မာျပည္နဲ႔လည္း ရင္းႏွီး၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔လည္း နီးနီးစပ္စပ္ ခင္ခင္မင္မင္ ရွိတဲ့ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္မို႔လို႔ ဟီလာရီကလင္တန္ကေတာ့ ဗမာျပည္အတြက္ တိုးတက္ေအာင္ လုပ္မယ္လို႔ေတာ့ က်ေနာ္တို႔က ယံုၾကည္ပါတယ္။

ေနာ္ေ၀ႏုိင္ငံက ျမန္မာ့အေရးလုပ္ေဆာင္သူ ဦးျမင့္ေအးကလည္း အေမရိကန္ေရြးေကာက္ပြဲအေပၚ သူ႔အျမင္ကို ေျပာပါတယ္။

" အေမရိကန္သမုိင္းမွာေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလးေတာ့ ကသိကေအာက္ေတာ့ ျဖစ္တယ္လို႔ က်ေနာ္ကေတာ့ ထင္တယ္ေလ။ ကလင္တန္ကလည္း သူ အီးေမးလ္သံုးတဲ့ ကိစၥေတြနဲ႔ ရင္ဆုိင္ေနရတာဆိုေတာ့ နည္းနည္းေတာ့ ကသိကေအာက္ျဖစ္စရာရွိတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေဒါနယ္ထရမ့္ကေတာ့ နည္းနည္းၾကမ္းလြန္းတယ္လို႔ က်ေနာ္ထင္တယ္။ အဲ့ေတာ့ ကလင္တန္ႏုိင္မယ္လို႔ ထင္တယ္ေလ။ ေနာ္ေဝ အေနနဲ႔က သူတို႔ကေတာ့ ကလင္တန္ကို ႏုိင္ေစခ်င္တယ္လို႔ ထင္တယ္။ ျမန္မာျပည္လို ကိစၥေတြကေတာ့ အဲ့ေလာက္ၾကီး သိသိသာသာေျပာင္းသြားမယ္လို႔ မထင္ဘူး။ ကလင္တန္ပဲ တက္သည္ျဖစ္ေစ၊ ထရမ့္ပဲ တက္သည္ျဖစ္ေစေပါ့ေလ။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ထရမ့္တို႔ဘက္ကလည္း ဗမာျပည္ဒီမိုကေရစီေရးကို အမ်ားႀကီးေထာက္ခံခဲ့တဲ့ အစဥ္အလာက ရွိခဲ့တာပဲ။

ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံ လန္ဒန္ၿမဳိ႕မွာေနထိုင္တဲ့ ကိုေဇာ္ဝင္းလတ္ရဲ႕ အေမရိကန္ေရြးေကာက္ပြဲေပၚ အျမင္ကေတာ့ -

" ဟီလာရီကလင္တန္ပဲ ႏုိင္မယ္လို႔ က်ေနာ္ေမွ်ာ္လင့္မိပါတယ္။ ဟီလာရီကလင္တန္ကေတာ့ အရင္ကေတာ့ ႏုိင္ငံေရးအစဥ္အလာရွိခဲ့တယ္။ ေဒါနယ္ထရမ့္အေနနဲ႔ကေတာ့ ထံုးစံအတုိင္း စကားေျပာတာေတြ၊ မဆင္မျခင္ေျပာတာေတြေပါ့။ ပါစင္နယ္အေနနဲ႔ကေတာ့ ဟီလာရီကလင္တန္ကို ႏုိင္ေစခ်င္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ႏုိင္ငံေရးဆိုတာ တခါတေလက်ေတာ့ မေမွ်ာ္မွန္းတာေတြ ျဖစ္တတ္ေတာ့လည္း ေဒါနယ္ထရမ့္လည္း ႏုိင္သြားႏုိင္တာပဲ။ သူတုိ႔က တအားၾကီးလည္း ကြာတာမဟုတ္ဘူးေလ။ အဲ့ေတာ့ က်ေနာ့္အထင္ေျပာရရင္ေတာ့ ျမန္မာျပည္ ဒီမိုကေရစီေရးအတြက္ အမ်ားႀကီး အေထာက္အကူျဖစ္မယ္လို႔ က်ေနာ္ ယံုၾကည္တယ္။"

အာ႐ွႏိုင္ငံထဲက ဂ်ပန္ႏိုင္ငံမွာ ေနထုိင္တဲ့ ကိုဖုန္းျမင့္ထြန္းက အေမရိကန္သမၼတေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္အေပၚ ခုလိုျမင္ပါတယ္။

" အေမရိကန္ေရြးေကာက္ပြဲမွာေတာ့ ဟီလာရီကလင္တန္ကို အီးေမးလ္ကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ FBI က စံုစမ္းစစ္ေဆးတဲ့ဟာေတြကို အနီးကပ္ လုပ္တယ္ဆိုတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ လူထုရဲ႕ေထာက္ခံအားက ေတာ္ေတာ္က်သြားတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ ေဒါနယ္ထရမ့္က ျပန္တက္လာတယ္ေပါ့ေနာ္။ က်ေနာ္တို႔က ဘာျဖစ္လဲဆိုရင္ ေဟာ့ေဟာ့ရမ္းရမ္း ေျပာတတ္တဲ့ဟာကို အမ်ိဳးသားေရးဝါဒီေတြက စိတ္ဝင္စားတဲ့အခါက်ေတာ့ မထင္မွတ္ပဲနဲ႔လည္း ႏုိင္သြားႏုိင္တယ္ေပါ့ေနာ္။ အဲ့ က်ေနာ္တို႔ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံမွာ ရွိတဲ့ မီဒီယာေတြမွာကေတာ့ေနာ္ ဟီလာရီကလင္တန္ကိုေတာ့ ပိုၿပီးေတာ့ အားေပးတယ္ခင္ဗ်။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ေဒါနယ္ထရမ့္က ဂ်ပန္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ဂ်ပန္မွာ သြားၿပီးေတာ့ စစ္စခန္းေတြ ဖြင့္ထားတာ ဂ်ပန္အစိုးရကေနၿပီးေတာ့ သူတို႔ကို စခန္းအတြက္ စားရိတ္ေတြ ေပးရမယ္ဆိုၿပီး ေျပာလာတဲ့ဟာမ်ိဳးေတြ ဂ်ပန္လူထုက သိပ္ၿပီးေတာ့ မႀကိဳက္ဘူးဗ်။ အဲ့လိုအေနအထားမ်ိဳးေတာ့ရွိတယ္ဗ်။ က်ေနာ္တို႔ ဗမာျပည္ဒီမိုကေရစီရရွိေရးအတြက္ကို ဟီလာရီကလင္တန္က ပိုေကာင္းတာေပါ့ဗ်ာ။"

ေတာင္ကိုရီးယားႏိုင္ငံက ကိုရန္ႏုိင္ထြန္းကလည္း အေမရိကန္ေရြးေကာက္ပြဲကို ခုလိုသုံးသပ္ပါတယ္။

"လက္ရွိ သမၼတေရြးေကာက္ပြဲမွာ ဟီလာရီကလင္တန္ပဲ အႏိုင္ရမယ္လို႔ က်ေနာ္ကေတာ့ ထင္ျမင္ယူဆပါတယ္။ ပထမဦးဆံုး အမ်ိဳးသမီးသမၼတေလာင္းလည္းျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္မို႔လို႔ အေမရိကန္မွာရွိတဲ့ အမ်ိဳးသမီးထုကေနၿပီးေတာ့ အမ်ားဆံုး အင္တုိက္အားတုိက္နဲ႔ မဲေပးမႈေတြ ျဖစ္ေပၚလာလိမ့္မယ္။ ေနာက္ၿပီး ထရမ့္ရဲ႕ မူဝါဒအခ်ိဳ႕ကလည္း အမ်ိဳးသားေရးဝါဒီစိတ္ဓာတ္ထက္သန္ေနတဲ့သူေတြကသာလွ်င္ အားေပးမႈျဖစ္လိမ့္မယ္။ အမ်ားစုကေတာ့ ၾကိဳက္လိုက္မွာမဟုတ္ဘူးလို႔ က်ေနာ္ကေတာ့ ယူဆပါတယ္။ ေတာင္ကုိရီးယားႏုိင္ငံအေနနဲ႔ကေတာ့ ဟီလာရီကလင္တန္ကိုပဲ သမၼတျဖစ္ေစခ်င္ပါတယ္။ ေဒါနယ္ထရမ့္သာ သမၼတျဖစ္လာမယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ သူ႔ရဲ႕ မဲဆြယ္ခ်ိန္ကာလမွာ တျခားေသာ တျခားေသာႏုိင္ငံေတြကို ကူညီေထာက္ပံ့မႈေတြက ျဖတ္သင့္တဲ့ဟာေတြ ျဖတ္ရမယ္ဆိုတဲ့ ေတာင္ကိုရီးယားျပည္သူနဲ႔သတင္းမီဒီယာကေတာ့ အမ်ိဳးသမီးသမၼတျဖစ္မယ့္ ဟီလာရီကလင္တန္ကိုပဲ သေဘာက်ၾကပါတယ္ခင္ဗ်။"

အေမရိကန္ သမၼတေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ကေတာ့ အေမရိကန္စံေတာ္ခ်ိန္ ညသန္းေခါင္က်ရင္ သိၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

  ကိုဉာဏ္ဝင္းေအာင္  / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
http://burmese.voanews.com