ကုလစစ္ေဆးေရးအဖဲြ႔ ရခိုင္ေမာင္ေတာ သြားေရာက္စံုစမ္း ႏိုင္မည္

ရခိုင္ျပည္နယ္ ေမာင္ေတာေဒသက မီးေလာင္ ပ်က္ဆီးသြားတဲ့ ေက်းရြာ။ (ေအာက္တိုဘာ ၂၇၊ ၂၀၁၆)

ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ နယ္ျခားေစာင့္ရဲတပ္ဖဲြ႔တုိက္ခုိက္ခံရမႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး နယ္ေျမရွင္းလင္းစဥ္မွာ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ ရွိခဲ့တယ္လုိ႔ သတင္းေတြထြက္ေပၚေနခ်ိန္မွာပဲ ကုလသမဂၢနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာသံတမန္ေတြ ပဋိပကၡျဖစ္ပြားရာ ေဒသတြင္းကုိ ဒီသီတင္းပတ္ထဲ သြားေရာက္ႏုိင္လိမ့္မယ္လုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ရပါတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူေတြကေတာ့ ေမာင္ေတာေဒသ တုိက္ခုိက္မႈေနာက္ပုိင္း စစ္ဆင္ေရးေတြမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ရွိတဲ့အေၾကာင္း ၿဂိဳဟ္တုဓာတ္ပုံေတြနဲ႔တကြ ထပ္မံသတင္းထုတ္ျပန္ခဲ့တာပါ။ အျပည့္အစုံကိုေတာ့ ဗီြအုိေအျမန္မာပိုင္းရဲ့သတင္းေထာက္ ကိုမုိးေဇာ္က တင္ျပထားပါတယ္။

ရခိုင္ျပည္နယ္ ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာေဒသမွ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႔ေတြကနယ္ေျမရွင္းလင္းရာမွာအရပ္သားေတြအေပၚ ဥပေဒမဲ့ သတ္ျဖတ္တာ၊ဖမ္းဆီးတာနဲ႔ မူဆလင္အမ်ိဳးသမီးေတြကို အဓမၼ ျပဳက်င့္မႈေတြ ရွိေၾကာင္း သတင္းေတြ ထြက္ေပၚေနတာနဲ႔ ပါတ္သက္ၿပီး ႏိုင္ငံတကာက လြတ္လပ္တဲ့စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ ကို ခြင့္ျပဳဖို႔အတြက္ ကုလသမဂၢေတာင္းဆုိခဲ့သလို အေမရိကန္အစိုးရကလည္း ပြင့္လင္းျမင္သာတဲ့ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ ေဆာင္ရြက္ဖုိ႔ တုိက္တြန္းထားတာျဖစ္ပါတယ္။

ဒီေတာင္းဆို တုိက္တြန္းတာနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ ဒီရက္ပိုင္းေတြအတြင္းမွာေတာ့ ကုလသမဂၢဌာေနညိွႏိႈင္းေရးမႈး Ms Renata Dessallien ဦးေဆာင္ၿပီး ႏိုင္ငံတကာသံတမန္ေတြ ရခုိင္ျပည္နယ္ကို သြားေရာက္ဖုိ႔ ျပင္ဆင္ေနေၾကာင္း ျပန္ၾကားေရး၀န္ၾကီးဌာနက ညႊန္ၾကားေရးမႈး ဦးသက္ေဆြက ေျပာပါတယ္။

“ႏို၀င္ဘာ ၂ ရက္ေန႔မွာ Renata ပါမယ္။ အဖြဲ႔၀င္ စုစုေပါင္း သူတို႔ အေနာက္ကအဖြဲ႔ေတြေရာ သူတို႔ စုစုေပါင္း ၁၀ ေယာက္ဆိုၿပီးေတာ့ ရာထားၿပီးေတာ့ လုပ္ေနတယ္ သို႔ေသာ္လုပ္တုန္းပဲ။ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာရွိတဲ့ စြတ္စြဲခ်က္ေတြေပါ့ ၊ အဲဒီစြတ္စြဲခ်က္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့မွ သူတို႔ အဲဒီဟာကို ကိုယ္ေတြ႔မ်က္ျမင္သိေအာင္ အဲဒါေတြကို ကြင္းဆင္းသြားစစ္ေဆးမယ္ သြားၾကည့္မယ့္သေဘာပါခင္ဗ်။ ဒီဘက္ကေတာ့ ဒုတိယ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး ရဲေအာင္၊ နယ္စပ္၀န္ႀကီးပါသြားမယ္ ၊ ႏိုင္ငံျခားေရးဒု၀န္ႀကီး ဦးေက်ာ္တင့္ပါသြားမယ္၊ ဘူးသီးေတာင္ ေမာင္ေတာပါပဲခင္ဗ်။”

ေအာက္တုိဘာလ ၃၁ရက္ေန႔မွာေတာ့ HRW ေခၚ လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖဲြ႔က ေအာက္တုိဘာလ ၂၂ ရက္ေန႔မွာ ရခုိင္နယ္ေျမာက္ပိုင္းက ၾကက္ရိုးျပင္၊ ေျပာင္ပစ္ (ငါးစားၾကဴး)၊ ၀ါးပိတ္(က်ီးကန္းျပင္) ရြာသံုးရြာမွာမီးေလာင္ေနတဲ့ ၿဂိဳလ္တုဓါတ္ပံုေတြကို ကိုးကားၿပီး ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ ကုလသမဂၢရဲ႕စံုစမ္းစစ္ေဆးတာေတြကို လက္ခံဖုိ႔ ထပ္မံေတာင္းဆုိခဲ့ပါတယ္။

“ရခုိင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပုိင္းက အနည္းဆုံးရြာ ၃ ရြာမွာ မီးေလာင္ထိခုိက္ပ်က္စီးမႈေတြ ရွိခဲ့တယ္ဆုိတာကေတာ့ ရွင္းပါတယ္။ ဒီေနရာေတြဟာ အရပ္သားေတြ တုိက္ခုိက္ခံရၿပီး၊ ေက်းရြာေတြမီး႐ႈိ႕ခံရတယ္လုိ႔ တျခားသူေတြကလည္း ေျပာဆုိေနၾကတဲ့ ေဒသေတြပါ။ ဒါဟာ ဘက္လုိက္မႈမရွိတဲ့ စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြကုိ ခြင့္ျပဳၿပီး ေရဆုံးေရဖ်ား ေဖာ္ထုတ္ဖုိ႔ ျမန္မာအစုိးရအတြက္ ဘယ္ေလာက္ အေရးႀကီးတယ္ ဆုိတာကုိ ျပသရာလည္းေရာက္ပါတယ္။ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာရမယ္ဆုိရင္ေတာ့၊ ျမန္မာအစုိးရအေနနဲ႔ ဒီလုိ စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈမ်ဳိး လုပ္ေဆာင္လုိပုံ မရတဲ့အတြက္လည္း က်ေနာ္တုိ႔က စုိးရိမ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ဒီေက်းရြာေတြမွာ ဘာေတြျဖစ္ခဲ့သလဲ၊ ဘယ္သူေတြမွာ တာ၀န္ရွိသလဲ၊ ဒီရြာေတြက လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြအတြက္ ဘယ္သူေတြ တာ၀န္ခံဖုိ႔လုိသလဲ ဆုိတာေတြကုိ တိတိက်က် ေဖာ္ထုတ္ႏုိင္ေအာင္ ျမန္မာအစုိးရ အေနနဲ႔ ကုလသမဂၢကုိ အကူအညီေတာင္းဖုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔က တုိက္တြန္းေနရတာပါ။”

ဒါကေတာ့ HRW အဖဲြ႔ အာရွေရးရာ ဒုတိယညႊန္ၾကားေရးမႉး Phil Robertson ေျပာဆိုတာျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာအစိုးရတပ္မေတာ္ဖက္ကေတာ့ ဒီလုိမီးေလာင္တာေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အၾကမ္းဖက္ တုိက္ခုိက္သူေတြက ေက်းရြာေတြကို မီးရိႈ႔ခဲ့တာေတြ ရိွေၾကာင္း ေျပာဆုိတာေတြလည္း ရိွပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ေအာက္တိုဘာလ ၁၂ရက္ေန႔က က်ီးကန္းျပင္ရြာရိွ နယ္ျခားေစာင့္ ရဲကြပ္ကဲမႈဌာနခ်ဳပ္ကို တုိက္ခိုက္သူေတြဟာ က်ီးကန္ျပင္ရြာအနီးက ၀ါးပိတ္ေက်းရြာကို မီးရိႈသြားေၾကာင္း ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။

ဒီလုိအာဏာပုိင္ေတြရဲ႕ ေျပာဆုိခ်က္ေတြက ခိုင္လုံမႈမရွိတာေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတကာက စံုစမ္းစစ္ေဆးတာေတြကို ခြင့္ျပဳသင့္ေၾကာင္း HRW အဖဲြ႔ အာရွေရးရာ ဒုတိယညႊန္ၾကားေရးမႉး Phil Robertson ဆက္ေျပာပါတယ္။

“ဒီေျပာဆုိခ်က္ေတြဟာ စစ္ေတြၿမိဳ႕မွာ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြက သူတုိ႔ေနထုိင္ရာအရပ္တခုလုံးကုိ မီးတင္႐ႈိ႕ခဲ့တယ္လုိ႔ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္မွာတုန္းက အစုိးရတာ၀န္ရွိသူေတြ ေျပာဖုိ႔ႀကိဳးပမ္းခဲ့ဖူးတဲ့ အဓိပါယ္မဲ့ ေျပာၾကားခ်က္ေတြနဲ႔ တူေနပါတယ္။ တိတိက်က် စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ မရွိတဲ့ ဒီလုိေျပာဆုိခ်က္ေတြဟာ လက္ခံယုံၾကည္ႏုိင္စရာလည္း မရွိပါဘူး။ ျမန္မာအစုိးရတာ၀န္ရွိသူေတြ အေနနဲ႔ ဒီလုိစုံစမ္းစစ္ေဆးမႈမ်ဳိး လုပ္ေဆာင္ေနတာ မရွိဘူးဆုိတာလည္း ရွင္းပါတယ္။ ၿဂိဳဟ္တုဓာတ္ပုံေတြအရ၊ ထိခုိက္ပ်က္စီးမႈ ပမာဏဟာ လူေတြထင္ထားတာထက္ ပုိၿပီးႀကီးမားေနတာကုိလည္း ေတြ႔ရပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ရခုိင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပုိင္းက ဒီေဒသေတြမွာ ျဖစ္ပ်က္ေနတာေတြဟာ ဒီဓာတ္ပုံေတြထဲမွာထက္ေတာင္ ပုိႏုိင္တယ္လုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔ယုံၾကည္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ႏုိင္ငံတကာအသုိင္းအ၀ုိင္းကုိ ၀င္ခြင့္ျပဳဖုိ႔ လုိပါတယ္။ မီဒီယာေတြ၊ ကုလသမဂၢနဲ႔ လူသားခ်င္းစာနာမႈ အကူအညီေပးေရး ေအဂ်င္စီေတြ၊ NGOs ေတြနဲ႔ တျခားအဖဲြ႔အစည္္းေတြ အေနနဲ႔ အစုိးရနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာအသုိင္းအ၀ုိင္းကုိ တင္ျပႏုိင္ေအာင္ ကုိယ္တုိင္ေလ့လာခြင့္၊ စုံစမ္းခြင့္ေပးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။”

HRW ေခၚ လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖဲြ႔ကေတာ့ သူတုိ႔ ရရိွတဲ့ ၿဂိဳလ္တုဓါတ္ပံုေတြဟာ ျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ လူအခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြရဲ့ အစြန္းထြက္ေလာက္သာျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္းနဲ႔ ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ ေအာက္တုိဘာ၉ရက္ေန႔က နယ္ျခားေစာင့္ရဲတပ္ဖဲြ႔ကို တုိက္ခုိက္သူေတြကို ေဖာ္ထုတ္ဖုိ႔ တာ၀န္ရိွသလို လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္တဲ့ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖဲြ႔၀င္ေတြကိုလည္း ေဖာ္ထုတ္ဖို႔ တာ၀န္ရိွေၾကာင္း ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။

ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ကေတာ့ ေအာက္တုိဘာ ၂၇ရက္ေန႔ကနတ္ျမစ္အတြင္း ဖမ္းဆီးရမိသူ ၅ဦးအနက္က ၃ေယာက္နဲ႔ ေအာက္တိုဘာ ၁၄ရက္က ဖမ္းဆီးထားသူ၁ဦးကို အၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္စဥ္မွာ မပါ၀င္တဲ့အတြက္ ျပန္လည္လႊတ္ေပးခဲ့ေၾကာင္း သတင္းထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။

 ကိုမိုးေဇာ္ / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
http://burmese.voanews.com