ေျမာက္ကုိရီးယားနဲ႔ ျမန္မာ စစ္ဘက္ဆက္ဆံေရး ကန္စိုးရိမ္

ေျမာက္ကိုရီးယား ႏ်ဴကလီးယားအစီအစဥ္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အထက္လႊတ္ေတာ္မွာ ၾကားနာစစ္ေဆးပြဲတရပ္ကို ဗုဒၶဟူးေန႔က က်င္းပခဲ့ရာမွာ ျမန္မာနဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယားၾကား စစ္ဘက္ဆက္ဆံေရးမွာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ လက္က်န္ေတြ ရွိေနႏုိင္တဲ့ အလားအလာေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ စိုးရိမ္မကင္း ျဖစ္တဲ့အေၾကာင္းကို ထည့္သြင္းေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံေပၚ ခ်မွတ္ထားတဲ့ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈေတြ ႐ုပ္သိမ္းေပးဖုိ႔ သမၼတ အိုဘားမားရဲ႕ ေၾကညာခ်က္နဲ႔ပတ္သက္လို႔လည္း ေမးခြန္းထုတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ အေၾကာင္းစံုကို ေဒၚလွလွသန္းက တင္ျပထားပါတယ္။

ေျမာက္ကိုရီးယားရဲ႕ ႏ်ဴကလီးယားအစီအစဥ္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ တံု႔ျပန္မႈအေၾကာင္း အထက္လႊတ္ေတာ္ ႏုိင္ငံျခားဆက္ဆံေရး ဆပ္ေကာ္မတီက ၾကားနာစစ္ေဆးပြဲတရပ္ကို စက္တင္ဘာ ၂၈ ရက္ ဗုဒၶဟူးေန႔က က်င္းပခဲ့ရာမွာ အေမရိကန္ႏို္င္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာနက အေရွ႕အာရွနဲ႔ ပစိဖိတ္ေရးရာ လက္ေထာက္ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး Daniel Russel နဲ႔ အေမရိကန္ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာနက ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈ ေပၚလစီ ညိႇႏိႈင္းေရးမႉး Daniel Fried တုိ႔ သက္ေသေတြအျဖစ္ ထြက္ဆိုခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၾကားနာစစ္ေဆးပြဲကို ဦးစီးက်င္းပခဲ့သူ ေကာ္လိုရာဒိုျပည္နယ္ ရီပတ္ဘလစ္ကန္ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ Cory Gardner က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဦးေဆာင္တဲ့ အစိုးရသစ္ တက္လာခဲ့ၿပီးေနာက္ပိုင္း ျမန္မာနဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယား ႏွစ္ႏုိင္ငံ ဆက္ဆံေရး အေျခအေနအေၾကာင္း ေမးျမန္းခဲ့ရာမွာ လက္ေထာက္ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး Daniel Russel က စစ္ဘက္ဆက္ဆံေရး လက္က်န္ေတြရွိႏုိင္တဲ့ အလားအလာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေျဖၾကားခဲ့ပါတယ္။

“ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယားအစိုးရၾကား ဆက္ဆံမႈမွာ အေျပာင္းအလဲေတြ မရွိပါဘူး။ ေျပာင္းခဲ့တယ္ဆုိရင္ေတာ့ အေျခအေနက ပိုေကာင္းတယ္လို႔ ဆုိႏုိင္ပါတယ္။ ျပႆနာ ဆက္ေတြ႔ေနရတာက ေျမာက္ကိုရီးယားနဲ႔ ျမန္မာစစ္တပ္အၾကားမွာပါ။ ဒါေၾကာင့္လည္း ျမန္မာအစိုးရေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ၀ါရွင္တန္ကို လြန္ခ့ဲတဲ့ သီတင္းပတ္မွာ ေရာက္လာစဥ္က သမၼတအပါအ၀င္ အေမရိကန္ထိပ္တန္း အစိုးရအရာရွိေတြက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ သူ႔အစိုးရအေနနဲ႔ ျမန္မာစစ္တပ္နဲ႔ လက္တြဲၿပီး က်န္ရွိေနေသးတဲ့ ေျမာက္ကုိရီးယားနဲ႔ လုပ္ကိုင္ေနၾကတဲ့ လူေတြကို ေဖာ္ထုတ္တားျမစ္ဖို႔ အေရးႀကီးတဲ့အေၾကာင္း ေျပာခဲ့ပါတယ္။”

ေျမာက္ကိုရီးယားအေနနဲ႔ ႏ်ဴကလီးယားဗံုး စမ္းသပ္ေဖာက္ခြဲမႈေတြအျပင္ ပဲ့ထိန္းဒံုးေတြ မၾကာခဏ ပစ္လႊတ္မႈေတြေၾကာင့္ ကုလသမဂၢရဲ႕ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆုိ႔မႈေတြကို ခ်မွတ္ခံထားရတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယားနဲ႔ စစ္ဘက္ဆက္ဆံေရး ထားရွိခဲ့ရင္ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆုိ႔မႈေတြကို ရင္ဆုိင္ရဖြယ္ရွိတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း လက္ရွိ ျမန္မာစစ္ဘက္ ေခါင္းေဆာင္ေတြအေနနဲ႔ နားလည္ သေဘာေပါက္တဲ့အေၾကာင္းလည္း လက္ေထာက္၀န္ႀကီး Russel က ထြက္ဆုိခဲ့ပါတယ္။

“က်ေနာ္တုိ႔အေနနဲ႔ ျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းနဲ႔လည္းပဲ ေျမာက္ကုိရီးယားနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ စကားေျပာခဲ့ပါတယ္။ က်ေနာ္ကိုယ္တုိင္လည္း ျမန္မာႏုိင္ငံ ေရာက္စဥ္က တပ္ခ်ဳပ္နဲ႔ ေျပာဆုိခဲ့သလို လက္ရွိ သံအမတ္ႀကီး Scot Marciel လည္း သူနဲ႔ေတြ႔ဆံုခဲ့ပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔အထင္က ျမန္မာစစ္တပ္အတြင္းမွာ ေျမာက္ကိုရီးယားနဲ႔ ဆက္လက္ လုပ္ကိုင္ေနတဲ့သူေတြ ရွိေနေသးတယ္ ဆိုတာပါပဲ။ ဒီလူေတြဟာ ဆက္ၿပီး ေျမာက္ကုိရီးယားနဲ႔ ဆက္ဆံမႈေတြကို ျပဳလုပ္ေနဆဲရွိၿပီး၊ ဒါဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ၅ ႏွစ္ စစ္အာဏာရွင္လက္ထက္တုန္းက လက္က်န္ေတြပါ။ ဒါေပမဲ့ လက္ရွိအစိုးရေရာ၊ စစ္တပ္ကပါ ဒါကို တားျမစ္ရမယ္ဆုိတာကို နားလည္သေဘာေပါက္ၾကတယ္လို႔ က်ေနာ္ ျမင္ပါတယ္။”

အခုလို နားလည္သေဘာေပါက္ေပမဲ့လို႔လည္း ေျမာက္ကိုရီးယားနဲ႔ စစ္ဘက္ဆက္ဆံေရး အႂကြင္းအက်န္ေတြ ရွိေနေသးတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ႏုိင္ငံတကာရဲ႕ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈေတြ ခ်မွတ္ခံရဖုိ႔ အႏၱရာယ္ရွိတဲ့အေၾကာင္းလည္း လက္ေထာက္၀န္ႀကီးက ထြက္ဆုိသြားပါတယ္။

“ေျမာက္ကိုရီးယားနဲ႔ စစ္တပ္ဆက္ဆံမႈ ျပဳလုပ္ေနတဲ့ လုပ္ရပ္မွန္သမွ်ဟာ အေမရိကန္အစိုးရက ခ်မွတ္ထားတဲ့အမိန္႔အျပင္ ကုလသမဂၢ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြကို ခ်ိဳးေဖာက္ေနရာ ေရာက္မွာမို႔ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆုိ႔မႈေတြကို ခ်မွတ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကို ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ စစ္တပ္ကပါ သေဘာေပါက္ၿပီး ေျမာက္ကုိရီးယားနဲ႔ စစ္ဘက္ဆက္ဆံေရး လုပ္ေနတာေတြရွိရင္ ဟန္႔တားဖို႔ အေရးယူ ေဆာင္ရြက္ၾကရမွာပါ။”

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ခ်မွတ္ထားတဲ့ လက္က်န္ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆုိ႔မႈေတြ ႐ုပ္သိမ္းေပးမႈနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ အေျခအေနကို လႊတ္ေတာ္ ႏုိင္ငံျခားဆက္ဆံေရး ေကာ္မတီထံ ႏို္င္ငံျခားေရးဌာနက ပံုမွန္အစီရင္ခံရမွာျဖစ္ပါတယ္။ အခုတႀကိမ္ ၀ါရွင္တန္ကို ႏုိင္ငံေတာ္၏ အတုိင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေရာက္ရွိလာၿပီး မၾကာမီ ႐ုပ္သိမ္းေပးဖို႔ သမၼတ အိုဘားမားက ေၾကညာခဲ့တာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔လည္း အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ Gardner က ေမးခြန္းထုတ္ခဲ့ပါတယ္။ လက္ေထာက္၀န္ႀကီး Russel က ျဖစ္ရပ္မွန္ကို အစီရင္ခံခဲ့တာကေတာ့ -

“သမၼတ အိုဘားမားအေနနဲ႔ ျမန္မာအေပၚ ခ်မွတ္ထားတဲ့ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆုိ႔မႈမ်ား ႐ုပ္သိမ္းေပးေရးအတြက္ အေရးေပၚ အက္ဥပေဒကို ဖ်က္သိမ္းေပးဖို႔ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်ခဲ့တာဟာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ေရာက္ၿပီး တရက္ ဒါမွမဟုတ္ ရက္အနည္းငယ္အတြင္းမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို မေၾကညာခင္ သူ႔ရဲ႕သေဘာတူညီခ်က္ကို အရင္ရယူဖုိ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေမတၱာရပ္ခံခဲ့ပါတယ္။ က်ေနာ္ ဒီအေၾကာင္းကို သိသိခ်င္းပဲ ေကာ္မတီဥကၠဌဆီ တယ္လီဖုန္းဆက္ၿပီး အသိေပးခဲ့ပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သမၼတ အိုဘားမားနဲ႔ ေတြ႔ဆံုတဲ့ေန႔ မနက္ပိုင္းမွာ သူဟာ ဒုတိယသမၼတ Joe Biden အျပင္ အထက္လႊတ္ေတာ္ေကာ္မတီဥကၠဌ Bob Corker၊ အထက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္အမ်ားစုေခါင္းေဆာင္ Mitch McConnell တို႔အျပင္ တျခား လႊတ္ေတာ္ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုၿပီး သူတုိ႔ေတြဟာ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းပဲ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆုိ႔မႈေတြ ႐ုပ္သိမ္းေပးဖို႔ သေဘာတူသလားလို႔ ေမးခဲ့ပါတယ္။ သူက သေဘာတူတယ္လို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒါဟာ သမၼတအိုဘားမားက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ေတြ႔ဆံုၿပီး ဘဲဥပံု႐ံုးခန္းမွာ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈေတြ ႐ုပ္သိမ္းေပးဖို႔ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို သတင္းေထာက္ေတြကို ေၾကညာခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။”

ျမန္မာနဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယားၾကား သံတမန္ဆက္ဆံေရးဟာ ၁၉၈၃ ခုက အာဇာနည္ဗံုးေဖာက္ခြဲမႈျဖစ္ပြားၿပီး ပ်က္သုဥ္းခဲ့ရာမွာ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္မွာ ျပန္လည္ထားရွိခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ စစ္ဘက္ဆက္ဆံေရးနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ေတာ့ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္မွာ ထုိစဥ္က ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး သူရေရႊမန္းဦးေဆာင္တဲ့ စစ္ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ဟာ ေျမာက္ကိုရီးယားကို သြားေရာက္လည္ပတ္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေျမာက္ကုိရီးယားထံကေန ျမန္မာႏုိင္ငံက စစ္လက္နက္ပစၥည္း ၀ယ္ယူမႈနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ေတာ့ ၂၀၁၃ ခု ဇူလိုင္လက ကာကြယ္ေရးဌာန ပစၥည္းထုတ္လုပ္ေရး႐ံုးရဲ႕ အရာရွိခ်ဳပ္ ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး သိန္းေဌးကို ေျမာက္ကိုရီးယားထံက စစ္သံုးပစၥည္းေတြ မ၀ယ္ယူဖုိ႔ ကန္႔သတ္ထားတ့ဲ ကုလသမဂၢရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ခ်ိဳးေဖာက္ရာေရာက္တယ္ဆုိၿပီး အေမရိကန္ဘ႑ာေရးဌာနက အေရးယူဒဏ္ခတ္ခဲ့တာလည္း ျဖစ္ပါတယ္ရွင္။

 ေဒၚလွလွသန္း / ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
http://burmese.voanews.com