ကုလကုိယ္စားလွယ္ Yanghee Lee ေဒၚစုႏွင့္ ေတြ႔မည္

ဇြန္လ (၁၉)ရက္ေန႔ကေန ဇူလိုင္လ (၁)ရက္ေန႔အထိ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေရာက္ရွိေနတဲ့ ကုလသမဂၢလူ႔အခြင့္အေရးအထူးကိုယ္စားလွယ္ Ms. Yanghee Lee ဟာ ဒီကေန႔ တနလၤာေန႔မွာ ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ေနျပည္ေတာ္မွာ ေတြ႕ဆံုမွာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ လူမႈအသိုင္းအ၀ိုင္းႏွစ္ဘက္ၾကားပဋိပကၡျဖစ္ေနတဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ကို သြားေရာက္မွာျဖစ္သလို ျမန္မာစစ္တပ္နဲ႔တိုက္ပဲြေတြျဖစ္ေနတဲ့ ကခ်င္နဲ႔ ရွမ္းျပည္နယ္ကို သြားေရာက္ၾကည့္ရွဳမွာျဖစ္ပါတယ္။

လူ႔အခြင့္အေရးအထူးကိုယ္စားလွယ္အေနနဲ႔ သူ႔ရဲ႕အႀကံျပဳတင္ျပခ်က္ေတြကို ထိေရာက္မႈရွိေအာင္ေဆာင္ရြက္ေပးေစလိုေၾကာင္း စစ္ေျပးဒုကၡသည္အေရးေဆာင္ရြက္ေပးေနသူေတြကလည္း အႀကံျပဳေျပာၾကားလိုက္ပါတယ္။မအင္ၾကင္းႏိုင္က အျပည့္အစံုကိုဆက္လက္တင္ဆက္မွာပါ။

Ms. Yanghee Lee ရဲ႕ အခုခရီးစဥ္ဟာ NLD အစိုးရသစ္လက္ထက္ ပထမဆံုးအႀကိမ္ျဖစ္သလို၊ ၂၀၁၅ ေအာက္တိုဘာလက ကုလသမဂၢညီလခံမွာ သူ အစီရင္ခံ တင္သြင္းခဲ့တဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံက လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေနေတြ တိုးတက္ေျပာင္းလဲလာျခင္းရွိမရွိ လာေရာက္ၾကည့္ရွဳတာ လည္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒီကေန႔ ေနျပည္ေတာ္ကို သြားေရာက္ၿပီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ေတြ႕ဆံုမယ့္ အစီအစဥ္အပါအ၀င္ Ms. Yanghee Lee ရဲ႕အျခားခရီးစဥ္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ သမၼတရံုးေျပာခြင့္ရပုဂၢိဳလ္ ဦးေဇာ္ေဌးက အခုလိုေျပာပါတယ္။

“က်ေနာ္တို႔ ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ နဲ႔ ေနျပည္ေတာ္မွာလာေတြ႕မယ္။ ေတြ႔ၿပီးတာနဲ႔ ရန္ကုန္ျပန္မယ္ေပါ့ေနာ္။ ၿပီးတာနဲ႔ ရန္ကုန္ကေနၿပီးေတာ့ ရခိုင္ျပည္နယ္သြားမယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ၁ ညအိပ္ၿပီးတာနဲ႔ ရန္ကုန္ျပန္လာမယ္။ ျပန္လာၿပီးတာနဲ႔ ကခ်င္ျပည္နယ္သြားမယ္။ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ တည အိပ္ၿပီးတာနဲ႔ ရွမ္းျပည္နယ္ကိုသြားမယ္။ ရွမ္းျပည္နယ္မွာ တညအိပ္ၿပီးတာနဲ႔ ရန္ကုန္ျပည္သြားမယ္။ ရန္ကုန္မွာ လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္နဲ႔ ေတြ႔မယ္။ အင္းစိန္အက်ဥ္းေထာင္သြားမယ္။ ေနာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံ စာနယ္ဇင္းေကာင္စီနဲ႔ေတြ႔မယ္။ ေနာက္ NRPC နဲ႔ေတြ႔မယ္ ၿပီးတာနဲ႔ ေနျပည္ေတာ္လာမယ္။ ေနျပည္ေတာ္မွာ ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီးေတြနဲ႔ေတြ႔မယ္။ ေလးညေလာက္ရွိၿပီးေတာ့ ရန္ကုန္ျပန္သြားမယ္။ ရန္ကုန္မွာ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲလုပ္ၿပီးျပန္မယ္။”

ရခိုင္ျပည္နယ္က ပဋိပကၡနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ လူမႈအသိုင္းအ၀ိုင္းႏွစ္ဘက္အၾကား အေျခအေနေတြပိုၿပီးဆိုးရြားမသြားရေအာင္ ရိုဟင္ဂ်ာ အစား ရခိုင္ျပည္နယ္ကမြတ္ဆလင္အသိုင္းအ၀ိုင္းလို႔ သံုးႏွဳန္းဖို႔ ဂ်ီနီဗာမွာက်င္းပေနတဲ့ ကုလသမဂၢလူ႔အခြင့္အေရးညီလာခံမွာ ၿပီးခဲ့တဲ့သတင္းပတ္အတြင္း ျမန္မာအစိုးရကတိုက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း Ms. Yanghee Lee အေနနဲ႔ ဒီတိုက္တြန္းခ်က္ကို သူ႔ရဲ႕ခရီးစဥ္အတြင္း နားလည္ဖို႔ လိုေၾကာင္း ဦးေဇာ္ေဌးက ေျပာပါတယ္။

“အဲဒီေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံအစိုးရက ကုလသမဂၢမွာေျပာထားတဲ့အတိုင္း အဲဒီဟာကိုေတာ့ သူတို႔ေလးစားရမယ္။ သူတို႔အခုသံုးႏွုန္းတာကႏိုင္ငံတကာမွာက ရိုဟင္ဂ်ာလို႔သံုးတယ္ ဒါကိုက်ေနာ္တို႔ကလက္မခံဘူး။ ရိုဟင္ဂ်ာသံုးျခင္းသည္ ျပည္တြင္းမွာ ျပႆနာေျဖရွင္းေရးထက္ ျပႆနာေတြကို ပိုၾကီးထြားလာေစတယ္ ။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ အေမရိကန္သံအမတ္အသစ္က ရိုဟင္ဂ်ာ သံုးလိုက္တာနဲ႔ အေမရိကန္သံရံုးအေရွ႕အပါအ၀င္ေပါ့ေနာ္ တိုင္းေဒသႀကီးျပည္နယ္ေတြမွာ ဆႏၵျပမႈေတြျဖစ္ပြားတယ္။ အဲဒီေတာ့ ျပႆနာေျဖရွင္းေရးကို အေထာက္အကူမျပဳဘူး။ ျပႆနာကို ပိုၿပီးႀကီးထြားေစတဲ့ဟာျဖစ္တယ္။ ဒါကိုေတာ့ Yanghee Lee အပါအ၀င္ေပါ့ေနာ္ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀ိုင္းက နားလည္ဖို႔လိုတယ္။”

ျမန္မာစစ္တပ္နဲ႔တိုက္ပဲြေတြျဖစ္ေနတဲ့ ကခ်င္နဲ႔ ရွမ္းျပည္နယ္ေတြကိုသြားေရာက္ၾကည့္ရွဳမယ့္ Ms. Yanghee Lee ရဲ႕ခရီးစဥ္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ အခုခ်ိန္ထိ ဒုကၡသည္ေတြေနရပ္ျပန္ႏိုင္မႈမရွိေသးတဲ့အေပၚမွာ လူ႔အခြင့္အေရးအထူးကိုယ္စားလွယ္အေနနဲ႔ ျမန္မာအစိုးကိုတင္ျပထားတဲ့ သူရဲ႕အႀကံျပဳခ်က္ေတြကို ထိေရာက္မႈရွိေအာင္ေဆာင္ရြက္ဖို႔လိုေၾကာင္း ကခ်င္ဒုကၡသည္အေရးေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ ကခ်င္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကြန္ယက္က ညွဳိႏွဳိင္းေရးမႈး ခြန္ဂ်ာက ေျပာပါတယ္။

“က်မတို႔ကခ်င္ေဒသမွာဆိုရင္ေတာ့ အရင္ကတည္းကလည္း သူ႔ report ေတြမွာ ပါေလ့ပါထ ရွိပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ အခုအခ်ိန္မွာဆိုရင္ေတာ့ တိတိက်က်အေနနဲ႔ ဘယ္ႏွစ္လအတြင္းမွာ ၊ ဘယ္ႏွစ္ရက္အတြင္းမွာ အစိုးရအေနနဲ႔ ဘာလုပ္သင့္ပါတယ္ ဆိုတဲ့ အႀကံျပဳခ်က္မ်ိဳးကို ထည့္သင့္ပါတယ္ရွင့္။ ေနာက္တခုကေတာ့ က်မတို႔ ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရအေနနဲ႔လည္း ဒီလိုအႀကံျပဳခ်က္ေတြကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားၿပီးေတာ့မွ မိမိႏိုင္ငံရဲ႕လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေန တုိးတက္ဖို႔အတြက္ ဒီမိုကေရစီကို ဦးစားေပးတဲ့ႏိုင္ငံတခုအေနနဲ႔ တိတိက်က် လိုက္နာေဆာင္ရြက္ဖို႔လိုအပ္တယ္လို႔ ယူဆပါတယ္။”

ဒါ့အျပင္ စစ္ကိုေရွာင္တိမ္းေနရတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြရဲ႕အေျခအေနဟာ ဆိုးရြားေနဆဲျဖစ္တယ္လို႔ ခြန္ဂ်ာကဆိုပါတယ္။

“ဒီဒုကၡသည္ေတြအတြက္ စားနပ္ရိကၡာဟာ အင္မတန္မွ အခက္အခဲျဖစ္ေနပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီ ဒုကၡသည္ေတြကို ဖူလံုစြာေထာက္ပံ့ေပးဖို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံအစိုးရကို တိုက္တြန္းသည့္သလို ႏိုင္ငံတကာ ရန္ပံုေငြအဖြဲ႔အစည္းမ်ားကိုလည္း တိုက္တြန္းသင့္ပါတယ္။ ဒီဒုကၡသည္ေတြဟာ ရန္ပံုေငြမရွိတဲ့အခါမွာ အခက္အခဲေတြေၾကာင့္မို႔လို႔ လူကုန္ကူးျခင္းေပါ့ေနာ္ ဒီ၀မ္းစာရွာေဖြဖို႔အတြက္အျပင္ထြက္ရင္းနဲ႔ လူကုန္ကူးျခင္း ၊ ေျမျမဳပ္မိုင္းမ်ားနင္းမိျခင္း ၊ တိုက္ပြဲေတြၾကားမွာ ရွာေဖြစားေသာက္ရတဲ့အခါက်ေတာ့ အသက္ဆံုးရႈံးမႈေတြလည္း ျဖစ္ေနပါေသးတယ္ရွင့္။”

မႏွစ္က ကုလသမဂၢအေထြေထြညီလာခံမွာ တင္သြင္းခဲ့တဲ့ Ms. Yanghee Lee ရဲ႕အစီရင္ခံစာမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လက္နက္ကုိင္ ပဋိပကၡေတြ ဆက္လက္ျဖစ္ပြားေနတာ၊ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိသူေတြ၊ ႏုိင္ငံေရး လႈပ္ရွားသူေတြကုိ ဖမ္းဆီးအေရးယူတာ၊ လူနည္းစု မြတ္ဆလင္ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ ခဲြျခားဆက္ဆံတာေတြ ရွိေနတာဟာ အႏႈတ္လကၡဏာေဆာင္တဲ့ လုပ္ရပ္ေတြအျဖစ္နဲ႔ေဖၚျပခဲ့ပါတယ္။

အင္ၾကင္းႏိုင္ / ဗီြအုိေအ (ျမန္မာပုိင္း)
http://burmese.voanews.com