ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ကန္-တရုတ္ စီးပြားၿပိဳင္ၾကမလား

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေဒၚလာ သန္း၂၀၀ ရင္းႏွီးျမွုပ္ႏွံထားေသာ ကိုကာကိုလာ ကုမၸဏီ။ (ဓါတ္ပံု - REUTERS/Soe Zeya Tun)

ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ အေမရိကန္ အစိုးရရဲ႕ စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႕မႈေတြ ျပင္ဆင္ ေလွ်ာ့ေပါ့ ေျပာင္းလဲလိုက္ၿပီးတဲ့ေနာက္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ အေမရိကန္ ကုမၸဏီေတြက လာေရာက္ ရင္းႏွီးျမွုပ္ႏွံဖို႕ ရွိေနပါတယ္။ အေမရိကန္ရဲ႕ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈနဲ႕ ကုန္သြယ္မႈေတြ တိုးတက္လာရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရးမွာ လႊမ္းမိုးမႈ ရွိေနတဲ့ တရုတ္ရဲ႕ အခန္းက႑ အေပၚ ဘယ္လို သက္ေရာက္မႈ ရွိႏိုင္ပါသလဲ။ အျပည့္အစံုကို ေလ့လာ စံုစမ္းထားတဲ့ ကိုရဲေခါင္ က တင္ျပပါမယ္။

အေမရိကန္ နဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံအၾကား ကုန္သြယ္မႈ တိုးတက္ေနၿပီး၊ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ခ်မွတ္ထားတဲ့ စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႕မႈ မူ၀ါဒေတြကို ျပင္ဆင္လိုက္ တာ ေၾကာင့္ ႏွစ္ႏိုင္ငံအၾကား စီးပြားေရးအရ ထိေတြ႕ဆက္ဆံမႈ ေတြ တိုးလာဖို႕ ရွိေနပါတယ္။

၂၀၁၃ ခုႏွစ္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံကို အေမရိကန္ရဲ႕ ပို႕ကုန္ တင္ပို႕မႈဟာ ၁၂၁ ရာခိုင္ႏႈန္း တိုးၿပီး ေဒၚလာ ၁၄၆ သန္း အထိရွိခဲ့သလို၊ အရင္က အေမရိကန္ႏိုင္ငံ ကို ျမန္မာဘက္က ပို႕ကုန္တင္ပို႕မႈ မရွိသေလာက္ျဖစ္ေနရာကေန ျမန္မာ ပို႕ကုန္ေတြကို ပိတ္ပင္ထားတာ ျပန္ဖြင့္လိုက္တဲ့ေနာက္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္မွာ ေဒၚလာ သန္း၃၀အထိ တိုးတက္လာခဲ့တယ္လို႕ အေမရိကန္ သမၼတရဲ႕ လက္ေထာက္ အမ်ိဳးသား လံုျခံဳေရး အၾကံေပး Ben Rhodes က ေမလ ၁၇ရက္ေန႕က ျပဳလုပ္တဲ့ အေမရိကန္ အစိုးရရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဆိုင္ရာ မူ၀ါဒ အေၾကာင္း ေဆြးေႏြးပြဲမွာ ေျပာသြားပါတယ္။

ဒါေပမယ့္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အေမရိကန္ရဲ႕ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈနဲ႕ ကုန္စည္ကူးသန္းမႈ ကိန္းဂဏန္းေတြဟာ တရုတ္ႏိုင္ငံနဲ႕ ႏွိဳင္းယွဥ္လို႕ မရေလာက္ေအာင္ နည္းပါး ေနပါေသးတယ္။

စီးပြားေရး နဲ႕ ကူးသန္း ေရာင္း၀ယ္ေရး ၀န္ႀကီးဌာနက ထုတ္ျပန္တဲ့ ကိန္းဂဏန္း အခ်က္အလက္ေတြ အရ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ျပည္ပ ကုန္သြယ္ေရးက႑ကို တရုတ္နဲ႕ အာဆီယံ ႏိုင္ငံေတြက လႊမ္းမိုးထားတာ ကို ေတြ႕ရပါတယ္။

၂၀၁၅-၂၀၁၆ ဘ႑ာႏွစ္မွာ ၿပီးခဲ့တဲ့ ေဖေဖာ္၀ါရီလအထိ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ စုစုေပါင္း ျပည္ပ ကုန္သြယ္မႈ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၂၃.၇၃၃ ဘီလ်ံ ရွိတဲ့အနက္ တရုတ္ႏိုင္ငံနဲ႕ ကုန္သြယ္မႈက အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၁၀ ဘီလ်ံ ပါ၀င္ေနၿပီး၊ အာဆီယံ ႏိုင္ငံေတြနဲ႕ ကုန္သြယ္မႈ ေဒၚလာ ၉ ဘီလ်ံ၊ တရုတ္ မဟုတ္တဲ့ အေရွ႕အာရွ ႏိုင္ငံေတြနဲ႕ ကုန္သြယ္မႈ ၂.၅ ဘီလ်ံ၊ ေတာင္အာရွ ႏိုင္ငံေတြနဲ႕ ကုန္သြယ္မႈ ၁.၄ ဘီလ်ံ အသီးသီး ရွိခဲ့ပါတယ္။ အေမရိကန္နဲ႕ ဥေရာပ ႏိုင္ငံေတြနဲ႕ ကုန္သြယ္မႈ အားလံုးေပါင္းဟာ ေဒၚလာ ၁ ဘီလ်ံေအာက္မွာပဲ ရွိေနတာ ေတြ႕ရပါတယ္။

အာဆီယံ ႏိုင္ငံေတြမွာ စီးပြားေရး လုပ္ကိုင္ေနတဲ့ အေမရိကန္ လုပ္ငန္းရွင္ေတြ ပါ၀င္ဖြဲ႕စည္းထားတဲ့ US Asean Business Council က ညႊန္ၾကားေရးမႈး Anthony Nelson က ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တရုတ္နဲ႕ အေမရိကန္ ႏွစ္ႏိုင္ငံလံုးက လုပ္ငန္းရွင္ေတြ အတြက္ စီးပြားေရး လုပ္ႏို္င္မယ့္ အခြင့္အလမ္းေတြ အလံုအေလာက္ ရွိတယ္လို႕ ေျပာပါတယ္။

”တရုတ္နဲ႕ ျမန္မာ ႏွစ္ႏို္င္ငံရဲ႕ ဆက္ဆံေရးက ႏွစ္ကာလ ရွည္ၾကာၿပီး ဒီအတိုင္းပဲ ဆက္ရွိေနဦးမွာပါ။ ျမန္မာႏို္င္ငံရဲ႕ စီးပြားေရးမွာ တရုတ္ရဲ႕ လႊမ္းမိုးမႈရွိေပမယ့္ အေမရိကန္ ကုမၸဏီေတြအတြက္ အခြင့္အလမ္းေတြရွိပါတယ္။ အေမရိကန္ ကုမၸဏီေတြဟာ အရည္အေသြးျမင့္မားတဲ့ ကုန္ပစၥည္းနဲ႕ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈေတြ သယ္ေဆာင္လာမွာ ျဖစ္သလို၊ ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြအတြက္ ကၽြမ္းက်င္မႈနဲ႕ အဆင့္ျမင့္ နည္းပညာေတြကိုပါ ရရွိေစ မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႏိုင္ငံေပါင္းမ်ားစြာက ကုမၸဏီေတြ လာေရာက္ လုပ္ကိုင္ႏို္င္မယ့္ အခြင့္အလမ္းေတြ အမ်ားႀကီး ရွိေနပါတယ္။ အနာဂတ္မွာလည္း ရွိေနဦးမွာပါ။”

ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရးဟာ ႏွစ္ေပါင္း ငါးဆယ္ေက်ာ္ ၾကာေအာင္ တိုးတက္မႈမရွိပဲ တန္႕ေနခဲ့ၿပီး၊ အခုအခ်ိန္မွာ ႏိုင္ငံ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားအတြက္ အခြင့္အလမ္း ေကာင္းေတြ ေပးႏိုင္တဲ့ အေျခအေနရွိေနတဲ့အတြက္ ႏိုင္ငံအသစ္ေတြ ၀င္ေရာက္လာတာ ေၾကာင့္ ရွိၿပီးသား ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈေတြအေပၚ ထိခိုက္ ေစမွာ မဟုတ္ဘူးလို႕ ၀ါရွင္တန္ ဒီစီ အေျခစိုက္ Carnegie Endowment for International Peace အဖြဲ႕က ျမန္မာ့ အေရး ကၽြမ္းက်င္သူ Vikram Nehru က ေျပာပါတယ္။

”စီးပြားေရးဆိုတာ တစ္ဘက္က ဘာမွ အက်ိဳးမရွိပဲ က်န္ခဲ့တဲ့ zero-sum game မ်ိဳး မဟုတ္ပါဘူး။ တစ္ခုခု အက်ိဳးရွိေစမယ့္ positive sum game မ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္နဲ႕ ဆက္ဆံမႈ တိုးလာေပမယ့္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရးမွာ တရုတ္က လႊမ္းမိုးထားတဲ့ အေျခအေနက ေျပာင္းသြားဦးမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ျဖစ္ႏိုင္တာက တိုးလာတဲ့ အေမရိကန္ရဲ႕ ရင္းႏွီးျမွုပ္ႏွံမႈေတြေၾကာင့္ ေဒသတြင္းမွာ ကုန္သြယ္ ေရာင္း၀ယ္မႈေတြ တိုးလာမယ္ဆိုရင္ တရုတ္ အပါအ၀င္ ေဒသတြင္းက ႏိုင္ငံေတြအတြက္ အက်ိဳးရွိေစမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ”

အစိုးရက ထုတ္ျပန္ထားတဲ့ ကိန္းဂဏန္းေတြအရ ၁၉၈၈-၈၉ ဘ႑ာႏွစ္ကေန ၂၀၁၄-၁၅ ဘ႑ာႏွစ္ အကုန္ အထိ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမွုပ္ႏွံမႈ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၄၄.၁၆ ဘီလ်ံ ၀င္ေရာက္ခဲ့တဲ့အထဲမွာ တရုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈက ၁၄.၇ ဘီလ်ံအထိ ရွိခဲ့တယ္လို႕ သိရပါတယ္။

တရုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈနဲ႕ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနတဲ့ စီမံကိန္းေတြထဲမွာ ပမာဏ အႀကီးဆံုး စီမံကိန္းေတြကေတာ့ အမ်ားျပည္သူ ကန္႕ကြက္မႈေတြေၾကာင့္ ရပ္ဆိုင္းထားရတဲ့ ျမစ္ဆံုဆည္ စီမံကိန္း၊ လယ္ေျမေတြ သိမ္းဆည္းတာနဲ႕ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ ပ်က္စီးမႈ ျပသနာေတြ ၾကံဳ ေနရတဲ့ လက္ပံေတာင္းေတာင္ ေၾကးနီ တူးေဖာ္ေရး စီမံကိန္းနဲ႕ ေရႊ ေရနံနဲ႕ သဘာ၀ ဓါတ္ေငြ႕ ပိုက္လိုင္း စီမံကိန္းေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

  ရဲေခါင္ / ဗီြအုိေအ (ျမန္မာပုိင္း)
http://burmese.voanews.com