ဒဏ္ခတ္မႈသက္တမ္းတိုးဖို႔ ကန္ကြန္ဂရက္ ေတာင္းဆို

အေမရိကန္ကြန္ကရက္လႊတ္ေတာ္။

ေမလ ၂၀ ရက္ေန႔မွာ သက္တမ္းကုန္ေတာ့မယ့္ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ခ်မွတ္ထားတဲ့ အေရးယူဒဏ္ခတ္မႈေတြကို သက္တမ္းထပ္တုိးဖို႔အတြက္ အေမရိကန္ ဥပေဒျပဳ အမတ္ေတြက သမၼတ ဘရက္ခ္ အိုဘားမား ကို ေသာၾကာေန႔က ေတာင္းဆို လိုက္ၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ျမန္မာ့အေရး ကၽြမ္းက်င္သူေတြကေတာ့ ဒီလို ဒဏ္ခတ္မႈေတြ ဆက္ထားတာဟာ အေမွ်ာ္အျမင္ နည္းတဲ့လုပ္ရပ္ လို႔ ေ၀ဖန္ခဲ့ ပါတယ္။ ဒါနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အေသးစိတ္ကို မနႏၵာခ်မ္း က တင္ျပထားပါတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ဒီမိုကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြကို ပံ့ပိုးရာမွာ ထိေရာက္ခဲ့တဲ့ အေရးယူ ဒဏ္ခတ္မႈေတြကို ေနာက္တႏွစ္ သက္တမ္းတိုးဖို႔ Tom Lantos လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ရဲ႕ အႀကီးအကဲေတြ အပါအ၀င္ ပါတီ ၂ ရပ္က လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ကေန သမၼတ အိုဘားမားကို တုိက္တြန္းခဲ့ၾကတာပါ။ ေမလ ၁၂ ရက္ေန႔ ေန႔စဲြနဲ႔ ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ တုိက္တြန္းခဲ့တာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး Tom Lantos လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္႐ံုး တာ၀န္ရွိသူတဦးက အခုလို ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။

“ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ၂၀၀ ေက်ာ္ လြတ္ေျမာက္လာတာ အပါအ၀င္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈဆီ ဦးတည္တဲ့ အားရစရာ တုိးတက္မႈေတြကို မၾကာေသးခင္က ျမင္ေတြ႔ခဲ့ရတယ္လုိ႔ ေကာ္မရွင္ပူးတဲြ ဥကၠ႒ Jim McGovern ကေျပာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း - ျပင္းထန္တဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ ရွိေနဆဲျဖစ္ၿပီး၊ ဒီအတြက္လည္း အလြန္အမင္း စိုးရိမ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ျမန္မာ အစုိးရထဲမွာ ႏုိင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ အတြက္ ဆက္လက္ႀကိဳးပမ္းေနၾက သူေတြကုိ အေမရိကန္ရဲ႕ ေထာက္ခံ အားေပးမႈေတြကုိ မစြန္႔လႊတ္သင့္ပါဘူး။ ေနာက္ထပ္တႏွစ္ ဒဏ္ခတ္မႈသက္တမ္း တိုးျခင္းအားျဖင့္ - ရရွိထားၿပီးသား ျဖစ္ထြန္းမႈေတြအေပၚ ခုိင္မာေအာင္ ဆက္လက္ တည္ေဆာက္ ရာမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ ကူညီသြားဖုိ႔ ဆက္လက္ သႏၷိ႒ာန္ ခ်ထားတယ္ ဆုိတာကို ျပသရာေရာက္ပါတယ္။ ဒီလုပ္ငန္းစဥ္ကုိ ရပ္ဆုိင္းတာဟာ - မွားယြင္းတဲ့ မဟာဗ်ဴဟာ ျဖစ္ႏုိင္တာေၾကာင့္၊ ဒီလုိမျဖစ္ေစဖို႔ သမၼတ အိုဘားမား ကို ေတာင္းဆိုေနရတာပါ။”

ဒါေပမဲ့လည္း George Town တကၠသုိလ္ရဲ႕ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ ပါေမာကၡ ေဒးဗစ္ စတုိင္းဘတ္ကေတာ့ - ဒဏ္ခတ္အေရးယူမႈေတြ ဆက္ ထားရွိတာ ဟာ ျမန္မာ့ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး အတြက္ အက်ိဳးမရွိတဲ့ အတြက္ ျမန္မာအစုိးရမွာ ထိပ္တန္းတာ၀န္ယူထားတဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အေနနဲ႔ ဒဏ္ခတ္မႈေတြကို ဖယ္ရွားဖုိ႔ ေတာင္းဆုိသင့္တယ္လုိ႔လည္း သံုးသပ္ပါတယ္။

“ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆုိ႔မႈေတြဟာ ထိေရာက္တယ္လုိ႔ေတာ့ က်ေနာ္မယူဆပါဘူး။ စီးပြားေရးဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈေတြမွာ အဟန္႔အတားျဖစ္ေစသလုိ၊ စစ္မွန္တဲ့ အေျပာင္းအလဲေတြ ေပၚေပါက္ေအာင္လည္း မလုပ္ႏုိင္ပါဘူး။ ဒီကိစၥအေပၚ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔ သူ႔ရပ္တည္ခ်က္ကုိ လူသိရွင္ၾကား ေျပာသင့္ပါတယ္။”

ဒါ့အျပင္ ဒဏ္ခတ္မႈသက္တမ္းတုိးေရး လႊတ္ေတာ္က ေတာင္းဆုိခဲ့တဲ့ ေၾကညာခ်က္ ထဲမွာ - ျမန္မာစစ္တပ္က တုိင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ တုိက္ပြဲေတြ ဆင္ႏႊဲေနတာ၊ လူနည္းစု ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ ခြဲျခားဆက္ဆံတာ၊ စစ္တပ္ကႏုိင္ငံေရး မွာ ေနရာယူထားတာ၊ စတာေတြ အပါအ၀င္ စုိးရိမ္စရာ အေျခအေနေတြ ရွိေနတာကိုလည္း ေထာက္ျပထားတာပါ။ ပါေမာကၡ စတုိင္းဘတ္ ကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အေျပာင္းအလဲေတြ ေပၚေပါက္ဖုိ႔ အထူးသျဖင့္ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရး မွာ ေနရာယူထားတဲ့ စစ္တပ္ကုိ ဒဏ္ခတ္မႈေတြနဲ႔ ဖိအားေပးတာမ်ဳိးဟာ လက္ေတြ႔မက်ဘူးလုိ႔ ျမင္ပါတယ္။

“က်ေနာ့္အေနနဲ႔ ျငင္းခ်က္ထုတ္ခ်င္တာကေတာ့ လတ္တေလာ တုိင္းျပည္မွာ လုိအပ္ေနတာက NLD၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ စစ္တပ္တုိ႔ၾကား ယုံၾကည္မႈ ရရွိဖုိ႔ပါ။ ယုံၾကည္မႈတည္ေဆာက္ဖုိ႔က အေရးႀကီးဆုံး ကိစၥပါ။ ပိတ္ဆုိ႔ဒဏ္ခတ္မႈေတြ နဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က စစ္တပ္ကုိ အင္အားခ်ိန္ခြင္ လွ်ာညႇိႏုိင္လိမ့္မယ္ လုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ေနျခင္းအားျဖင့္ ယုံၾကည္မႈေတြ တုိးမလာႏုိင္ပါဘူး။”

အေရးယူဒဏ္ခတ္မႈ နည္းလမ္းေတြနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံက ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းေတြကို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက အေထာက္အကူ ေပးႏုိင္ခဲ့တယ္ လုိ႔လည္း လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြက ေၾကညာခ်က္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ အခ်ိန္မတန္ေသးဘဲ ဒဏ္ခတ္မႈေတြကုိ ရပ္ဆုိင္းလုိက္ရင္ - အေမရိကန္ အစုိးရအေနနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ၾသဇာေလ်ာ့ပါးႏုိင္သလုိ၊ ၾကမ္းၾကဳတ္လွတဲ့ ျမန္မာ စစ္တပ္ရဲ႕ လုပ္ရပ္ေတြကုိ ဟန္႔တားဖုိ႔ မလြယ္ႏုိင္ဘူး လုိ႔လည္း ဥပေဒျပဳအမတ္ေတြက ေျပာဆုိခဲ့ၾကတာပါ။ ပါေမာကၡ စတုိင္းဘတ္ကေတာ့ အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ ဒဏ္ခတ္မႈေတြ ဆက္ထားတာဟာ အေမွ်ာ္အျမင္ နည္းရာက်တယ္လုိ႔ ေ၀ဖန္ပါတယ္။

“ဒဏ္ခတ္မႈေတြ သက္တမ္းတုိးတဲ့ အေၾကာင္းရင္း အမ်ားစုကေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရး ကိစၥေတြေၾကာင့္ပါ။ ေနာက္က်ရင္လည္း ဒီေလာက္နဲ႔ မလုံေလာက္ ေသးဘူး လုိ႔ ေျပာဦးမွာပါ။ ဒါေၾကာင့္ သက္တမ္း ထပ္တုိးရမယ္ လုိ႔ ေျပာပါလိ့မ္မယ္။ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ေတြရၿပီ၊ လြတ္လပ္စြာ စုေ၀းခြင့္၊ ဆႏၵျပခြင့္ေတြ ေတာ့ရၿပီ၊ ဒါေပမဲ့လည္း ႐ုိဟင္ဂ်ာကိစၥမွာ လုပ္သင့္လုပ္ထုိက္တာေတြကုိ မလုပ္ဘူး၊ လူနည္းစုေတြအေရး က်က်နန မလုပ္ဘူး၊ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားကလည္း တေယာက္၊ ႏွစ္ေယာက္ က်န္ခ်င္က်န္ေနမယ္။ ဒဏ္ခတ္မႈေတြ သက္တမ္းတုိးဖုိ႔ ဒီလုိပဲတျခားအေၾကာင္းေတြ ျပဦးမွာပါ။ ဒါက အေမွ်ာ္အျမင္မရွိတဲ့ လုပ္ရပ္ပါ။”

ေမလ ၂၀ ရက္ေန႔မွာ သက္တမ္းကုန္ဆံုးေတာ့မယ့္ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆုိ႔မႈေတြကို သက္တမ္းဆက္တုိးဖို႔ သမၼတ အိုဘားမားကို လႊတ္ေတာ္က ေတာင္းဆုိ လိုက္ခ်ိန္မွာပဲ - အာရွခရီးသြားေရာက္မယ့္ အေမရိကန္ႏုိ္င္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဂၽြန္ကယ္ရီကလည္း ေမလ ၂၂ ရက္ေန႔မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံကို သြားေရာက္မွာ ျဖစ္ၿပီး၊ ဒီမိုကေရစီနည္းက် ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ထားတဲ့ ျမန္မာအစိုးရကို အားေပးဖို႔နဲ႔ ေနာက္ထပ္ ဒီမိုကေရစီေရးနဲ႔ စီးပြားေရး ျပဳျပင္ျပဳေျပာင္း လဲမႈေတြ ျဖစ္ေပၚလာေအာင္ အေမရိကန္က ဆက္လက္ ပံ့ပိုးကူညီသြားမယ့္ အေၾကာင္း ျပသဖုိ႔အတြက္ ေနျပည္ေတာ္မွာ အဓိကေခါင္းေဆာင္ေတြ နဲ႔ ေတြ႔ဆံုမွာ ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာနက ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။

ဒါနဲ႔တဆက္တည္းပဲ ေသာၾကာေန႔က အေမရိကန္ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာန မွာ ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ ပံုမွန္ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာ - ဆႏၵျပမႈေတြနဲ႔ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိမႈေတြကို ျမန္မာအစိုးရက ဆက္လက္ ကန္႔သတ္ ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနဆဲအေပၚ - စိုးရိမ္တဲ့အေၾကာင္းနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆႏၵျပမႈနဲ႔ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိမႈေတြကို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ အခ်ိန္အေတာ္ၾကာ ကတည္းက ေလးစားတန္ဖိုးထားတယ္လို႔ တံု႔ျပန္ခဲ့ပါ တယ္။

 နႏၵာခ်မ္း / ဗီြအုိေအ (ျမန္မာပုိင္း)
http://burmese.voanews.com