အက်င့္ပ်က္တရား စီရင္ေရး

Transparency International - Corruption Index

တရားမွ်တေရး အတူတကြ ျမွင့္တင္ေပးဆိုတဲ့ တရားစီရင္ေရး မဟာဗ်ဴဟာ (၃) ႏွစ္ စီမံကိန္း အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနတာ (၁) ႏွစ္ ရွိသြားပါၿပီ။ ကုလသမဂၢ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးအစီအစဥ္နဲ႔ အေမရိကန္ ေအဂ်င္စီရဲ ႔ ကူညီပံ့ပိုးမႈနဲ႔ (၂၀၁၅-၂၀၁၇) အထိ (၃) ႏွစ္ စီမံကိန္း အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေနတယ္လို႔ (၂၀၁၄) ႏိုဝင္ဘာလထုတ္ တရားလႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္ စာတမ္းမွာ ေရးထားပါတယ္။ ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြထဲမွာ ျပည္သူအမ်ား ယံုၾကည္ကိုးစားတဲ့ ျပည္သူ႔အက်ဳိးျပဳ တရားစီရင္ေရးစနစ္ ေပၚထြန္းေရးနဲ႔ တရားရံုးမ်ားရဲ ႔ ဂုဏ္သိကၡာ ျမွင့္တင္ေရး ပါဝင္ပါတယ္။ တရားေရးဝန္ထမ္း အရည္အေသြး တိုးတက္ေအာင္ လုပ္ဖို႔လည္း ရည္ရြယ္ပါတယ္တဲ့။

ဒါေပမဲ့ ျပည္တြင္းသတင္းေတြကိုၾကည့္ရင္ နာမည္အပ်က္ဆံုး အစိုးရဌာနေတြထဲမွာ တရားစီရင္ေရးဌာန ပါဝင္ေနတာ ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။ အႏွစ္ (၅၀) ေက်ာ္ အက်င့္ပ်က္လာခဲ့တဲ့ တရားေရးမ႑ိဳင္ကို တႏွစ္ေလာက္ ျပဳျပင္ရံုနဲ႔ အရာမထင္တာ သိသာပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဥကၠ႒လုပ္တဲ့ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးနဲ႔ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရးေကာ္မတီကိုပို႔တဲ့ တိုင္ၾကားစာ (၇၀၀၀) ေက်ာ္မွာ တဝက္ေက်ာ္ဟာ တရားစီရင္ေရးနဲ႔ သက္ဆိုင္ေၾကာင္း သိရွိရပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ စက္တင္ဘာလက ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကို တင္သြင္းတဲ့ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးေကာ္မတီရဲ ႔ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

သူရဦးေအာင္ကို ဥကၠ႒လုပ္တဲ့ တရားစီရင္ေရး၊ ဥပေဒေရးရာ နဲ႔ တိုင္ၾကားစာမ်ား၊ အသနာခံစာမ်ား၊ စီရင္ေရးေကာ္မတီ က ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကို ဒီဇင္ဘာလ (၈) ရက္ေန႔က တင္သြင္းတဲ့ အစီရင္ခံစာမွာလည္း တရားရံုးေတြရဲ ႔ လုပ္ကိုင္ပံုကို မေက်နပ္လို႔ တိုင္ၾကားတာက အမ်ားဆံုး ျဖစ္ေနပါတယ္။ လက္ခံရရွိတဲ့ တိုင္ၾကားစာ (၁) ေသာင္းေက်ာ္မွာ အမ်ားစုဟာ တရားရံုးအဆင့္ဆင့္ရဲ ႔ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ကို မေက်နပ္လို႔ တိုင္ၾကားတာျဖစ္ေၾကာင္း သိရပါတယ္။ တရားမွ်တဖို႔နဲ႔ ျပည္သူ႔ဘဝလံုၿခံဳဖို႔ ေဆာင္ရြက္ေပးမယ့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းက ပံ့ပိုးကူညီမႈ အားနည္းတဲ့အတြက္ မေအာင္မျမင္ ျဖစ္ခဲ့ရတယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။ အစီရင္ခံစာကို ကန္႔ကြက္သူမရွိ၊ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္က အတည္ျပဳလုိက္ပါတယ္။ လႊတ္ေတာ္မွာ မွတ္တမ္းတင္ထားတဲ့၊ တရားေရးဌာန အဂတိလိုက္စားမႈေတြကို NLD အမတ္ေတြက ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္ရပါလိမ့္မယ္။

တရားစီရင္ေရးဌာနမွာလည္း ဦးသိန္းစိန္အစိုးရလက္ထက္မွာ ေခတ္စားတဲ့ ကြန္ျပဴတာ အင္တာနက္စာမ်က္ႏွာ (website) ရွိပါတယ္။ တရားေရးဂ်ာနယ္ ဆိုတဲ့အမည္နဲ႔ ျမန္မာ-အဂၤလိပ္ ႏွစ္ဘာသာနဲ႔ စာေစာင္ထုတ္ေဝပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ၾကည့္လိုက္တာနဲ႔ တရားေရးဌာနေကာင္းေၾကာင္း ေၾကာ္ျငာတဲ့စာေစာင္လို႔ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ၂၀၁၃ ဒီဇင္ဘာလထုတ္ ဂ်ာနယ္မွာ ျမန္မာလို (၅၄) မ်က္ႏွာ ရွိပါတယ္။ တရားေရးဌာနရဲ ႔ ကထိန္ပြဲ၊ ဝါဆိုသကၤန္းကပ္ပြဲ၊ ဆြမ္းဆန္စိမ္းေလာင္ပြဲ၊ သႀကၤန္ပြဲ၊ အားကစားပြဲ၊ သင္တန္းဆင္းပြဲ နဲ႔ အစည္းအေဝးပြဲကို ေဖာ္ျပတဲ့ ဓါတ္ပံုေတြက (၂၂) မ်က္ႏွာ ရွိပါတယ္။ တရားစီရင္ေရးေဆာင္ပုဒ္ထဲမွာ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူ ကင္းရွင္းဖို႔နဲ႔ ေျဖာင့္မတ္တည္ၾကည္မႈျဖင့္ တရားရံုးရဲ ႔ ဂုဏ္သိကၡာ ထိန္းသိမ္းဖို႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ အက်င့္ပ်က္တရားစီရင္ေရးကို ဘယ္လို ျပဳျပင္မယ္ဆိုတာကိုေတာ့ ေဖာ္ျပဖို႔ ပ်က္ကြက္ေနပါတယ္။

သူရဦးေအာင္ကို ဥကၠ႒လုပ္တဲ့ ေကာ္မတီကို ေပးပို႔တဲ့ တိုင္စာ (၁) ေသာင္းေက်ာ္ထဲမွာ (၁) ေထာင္ေက်ာ္ကို ေျဖရွင္းဖို႔ သက္ဆိုင္ရာ တရားရံုးေတြကို ပို႔ေပးလိုက္တဲ့အခါ ဥပေဒနဲ႔အညီ ေဆာင္ရြက္တယ္လို႔ ျပန္ၾကားေၾကာင္း သိရွိရပါတယ္။ တရားစီရင္ေရး သပြတ္အူႀကီးထဲမွာ တရားသူႀကီး၊ ဥပေဒအရာရွိ၊ ေရွ ႔ေန၊ တရားရံုးဝန္ထမ္း၊ ရဲတပ္ဖြဲ႔ဝင္နဲ႔ တရားစြဲသူေတြ ပါဝင္တာမို႔ အလြန္ရႈပ္ေထြးပါတယ္။ ဒီလူေတြအားလံုး အဂတိလိုက္စားမႈမွာ ပါဝင္ပတ္သက္ေနၿပီး တဦးနဲ႔တဦး အေပးအယူ၊ အခ်ိတ္အဆက္လုပ္ၿပီး ရပ္တည္ေနၾကတာ အႏွစ္ (၅၀) ေက်ာ္ ေနပါၿပီ။ လႊတ္ေတာ္ေကာ္မတီက အေရးယူဖို႔ အေၾကာင္းၾကားရံုနဲ႔ တရားစီရင္ေရး သပြတ္အူႀကီးဟာ ရွင္းလင္းသြားမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ျပည္သူလူထု ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္တဲ့ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြ မလုပ္ႏိုင္တာေတြ အမ်ားႀကီးရွိေနတာ သိသာထင္ရွားလွပါတယ္။

တရားလႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္ရဲ ႔ (၂၀၁၅) ကေန (၂၀၁၇) အထိျဖစ္တဲ့ (၃) ႏွစ္တာ မဟာဗ်ဴဟာ ဘယ္ေလာက္ ထိေရာက္မႈ ရွိတယ္ဆိုတာကို NLD ႀကီးစိုးတဲ့ လႊတ္ေတာ္က အေသးစိတ္ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာဖို႔ လိုပါတယ္။ တရားစီရင္ေရးဌာနဟာ အစိုးရရဲ ႔ ဖိႏိွပ္ေရးကိရိယာအျဖစ္ အသံုးေတာ္ခံလာတာ အဂၤလိပ္ ကိုလိုနီေခတ္ကတည္းကျဖစ္လို႔ (၃) ႏွစ္ေလာက္ သင္တန္းေပးရံုနဲ႔ အရိုးစြဲေနတဲ့ အက်င့္ဆိုးကို ပယ္ဖ်က္ႏိုင္ဖို႔ မလြယ္ပါဘူး။ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့အမႈမွာ ဥပေဒပုဒ္မအမ်ဳိးမ်ဳိးရွာႀကံၿပီး တရားခံကို စြဲခ်က္တင္တာဟာ လုပ္ရိုးလုပ္စဥ္လို ျဖစ္ေနပါတယ္။ အမႈတမႈနဲ႔ မၿငိစြန္းလွ်င္ အျခားတမႈနဲ႔ ၿငိစြန္းေအာင္ အကြက္ဆင္တာ ျဖစ္ပါတယ္။

အဂတိလိုက္စားမႈ ထုတ္ေဖာ္ေရးသားသူကို အသေရဖ်က္မႈနဲ႔ အေရးယူတာဟာ အစိုးရရဲ ႔ လုပ္နည္းလုပ္ထံုးတခု ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။ ရာဇဝတ္မကင္းေသာ ေခ်ာက္လွန္႔မႈ၊ ေစာ္ကားမႈ နဲ႔ စိတ္ၿငိျငင္မႈကို ေဖာ္ျပတဲ့ ရာဇသတ္ႀကီးအခန္း (၂၂) နဲ႔ ႏိုင္ငံေတာ္ၿငိမ္ဝပ္ေရးကို ပ်က္ေစတဲ့ ျပစ္မႈကို ေဖာ္ျပတဲ့ အခန္း (၈) ဟာ ျပည္သူ႔ဘက္က ကူညီေဆာင္ရြက္သူကို ဒုကၡေပးႏိုင္တဲ့ ဥပေဒပုဒ္မေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ကိုလိုနီေခတ္က ဥပေဒေတြကိုသံုးၿပီး ကိုယ္က်ဳိးကာကြယ္တဲ့ အစိုးရလက္ထက္မွာ ျပည္သူအမ်ား ယံုၾကည္ကိုးစားတဲ့ ျပည္သူ႔အက်ဳိးျပဳ တရားစီရင္ေရးစနစ္ ေပၚထြန္းေရးဟာ လက္ေတြ႔အေကာင္အထည္ေပၚဖို႔ အလြန္ခက္ခဲေနပံုရေၾကာင္း တင္ျပလုိက္ရပါတယ္။

ဦးေအာင္ခင္, ေက်ာ္ေက်ာ္သိန္း / ဗြီအုိေအ (ျမန္မာပုိင္း)
http://burmese.voanews.com