ေက ်ာက္စိမ္းေျမစာပံု ၿပိဳ က ်မႈ လူအမ ်ားအျပား ေပ ်ာက္ဆံုး

ဖားကန္႔ ေက်ာက္စိမ္း လုပ္ငန္းခြင္နဲ႔ စြန္႔ပစ္ ေျမစာပံု

ကခ ်င္ျပည္နယ္ ဖားကန္႕ၿမိဳ႕နယ္မွာ ေသာၾကာေန႕က ေျမစာပံု ထပ္ၿပိဳဳဳ ၿပီး လူေတြ ေသဆံုး ေပ်ာက္ဆံုးတာေတြ ထပ္ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ၿပိဳက ် ခဲ့တဲ့ ေျမစာပံုထဲမွာ နစ္ျမဳပ္ေနတဲ့ ေရမေဆးေက်ာက္ ရွာေဖြသူ အနည္းဆံုး ၅၀ ေလာက္ရွိမယ္လို႕ ခန္႕မွန္းရၿပီး၊ ေပ ်ာက္ဆံုးေနသူေတြကို ရွာေဖြေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒီသတင္းကို ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားတဲ့ ကိုရဲေခါင္က ေျပာျပပါမယ္။

ဒီဇင္ဘာလ ၂၅ ရက္၊ ခရစ္စမတ္ေန႔ ညေန ၃ နာရီခြဲမွာ ဥရုေခ်ာင္းရဲ႕ အေနာက္ဘက္ကမ္း၊ ဖားကန္႕ၿမိဳ႕နယ္၊ ဆိုင္းေတာင္္ေက ်းရြာ အုပ္စု၊ မမံု ေက ်းရြာ ေတာင္ဘက္၊ ရွမ္းစုေက ်းရြာအနီးက၊ ေက ်ာက္စိမ္းတူးေဖာ္ေရး ကုမၸဏီေတြ ေျမစာသြန္တဲ့ေနရာက ျမန္မာ တေကာင္း ကုမၸဏီရဲ႕ ေျမစာပံု ၿပိဳက ်ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

အခုအခ်ိန္မွာ အေလာင္းေတြကို တူးေဖာ္ေနဆဲျဖစ္လို႔ အေသအေပ်ာက္ အေရအတြက္ အတိအက ် မသိရေသးဘူးလို႔ အဲဒီ ၿပိဳက ်ခဲ့တဲ့ ေျမစာပံု ေနရာကို ကိုယ္တိုင္ သြားေရာက္ ၾကည့္ရွခဲ့တဲ့ အလြတ္သတင္းေထာက္ ကိုေဇာ္မိုးထက္က ေျပာျပပါတယ္။

”ဒီေရမေဆးေက်ာက္ အတူတူရွာတဲ့ အထဲက လြတ္ေျမာက္လာတဲ့ ကေလးေတြက ေျပာျပတာပါ။ အနည္းဆံုး ေလးငါးဆယ္ေလာက္ေတာ့ ရွိႏိုင္တယ္။ အေလာင္းေတြ ျပန္ေဖာ္ဖို႕က နည္းနည္းခက္ခဲတယ္။ အရင္ ၁၁၄ဦး ေသတဲ့ တစ္သံုးလံုးေျမစာပံုနဲ႕ ကပ္ရပ္ပဲ။ ဒီေျမစာပံုက နည္းနည္းလဲ ပိုႀကီးတယ္။ ပိုၿပီးေတာ့လဲ မတ္တယ္။ သြားေရးလာေရးလဲ ခက္တယ္။ စက္ေတြမ်ားမ်ားနဲ႕ ၀င္ၿပီး ရွာႏိုင္ေဖြႏိုင္တဲ့ အေနအထားလဲ မရွိဘူး။ ေနရာက ေတာ္ေတာ္က်ဥ္းတယ္။ အဲဒီေတာ့ အေလာင္းေတြက ျပန္ေဖာ္လို႕ရမယ့္ ရာခိုင္ႏႈန္းေတာ္ေတာ္ နည္းတယ္။ လက္ရွိအေျခအေနအထိ တစ္ေလာင္းမွ ရွာလို႕မေတြ႕ေသးဘူး။ ”

ျပီးခဲ့တဲ့ ႏို၀င္ဘာလ ၂၂ရက္ေန႕က တစ္သံုးလံုး ကုမၸဏီရဲ႕ ေျမစာပံု ၿပိဳက ်ခဲ့တဲ့ ျဖစ္ရပ္မွာေတာ့ တစ္သံုးလံုး ကုမၸဏီရဲ႕ ေျမစာပံုရဲ႕ အနီးမွာ ယာယီတဲထိုးၿပီး ေနထိုင္တဲ့သူေတြ အေျမာက္အမ်ားရွိေနၿပီး၊ လူေတြ အိပ္ေပ်ာ္ေနခ်ိန္ မနက္၄နာရီေေလာက္မွာ ၿပိဳက ်ခဲ့တာျဖစ္လို႕ ထြက္ေျပးခ်ိန္မရပဲ လူ၁၁၄ဦးေသဆံုးရတဲ့အထိ အေသအေပ်ာက္မ်ားျပားခဲ့တာပါ။

ခုတစ္ၾကိမ္ထပ္ျဖစ္တာကေတာ့ ညေနေစာေစာပိုင္း အလင္းေရာင္ ေကာင္းေကာင္း ရွိတဲ့အခ်ိန္မွာ ျဖစ္ေပမယ့္၊ ေက ်ာက္စိမ္းတူးေဖာ္ေရး ကုမၸဏီေတြက ေျမသယ္ကားေတြ ေျမစာသြန္ေနတုန္းမွာပဲ ေရမေဆးေက ်ာက္ရွာသူေတြက ေျမစာပံုေပၚတက္ၿပီး ေက ်ာက္ရွာေဖြေနၾကတဲ့အခ်ိန္မွာ ရုတ္တရက္ ၿပိဳက ်တာေၾကာင့္ ထြက္ေျပးခ်ိန္မရပဲ ေျမစာပံုေတြေအာက္ ပိသြားရတာလို႕ ကိုေဇာ္မိုးထက္က ေျပာပါတယ္။

”အခုတစ္ေခါက္ၿပိဳတာက ကုမၸဏီက စြန္႕ပစ္ေျမစာေတြ ပစ္ေနရင္းတန္းလန္းေပါ့။ အဲဒီအေပၚမွာ ေရမေဆးေက်ာက္ရွာသူေတြက တက္ရွာေနတုန္းမွာ ေျမကၿပိဳတာပါ။”
ေက ်ာက္စိမ္းတူးေဖာ္ရာက ထြက္လာတဲ့ ေျမစာေတြကို စုပံုထားတဲ့ ေနရာမွာ အေပၚက ထပ္ပံုတဲ့ ေျမစာေတြရဲ႕ ဖိအားေၾကာင့္ ေျမစာပံု ၿပိဳက ်ၿပီး အနီးမွာရွိတဲ့ ေရမေဆးေက်ာက္ ရွာေဖြသူေတြ ေသဆံုးရတဲ့အျဖစ္အပ်က္ေတြဟာ ဖားကန္႕မွာ မၾကာခဏ ျဖစ္ေနေပၚေနတာျဖစ္ပါတယ္။ အခုၿပိဳက ်တဲ့ ေျမစာပံုမွာပဲ ဒီဇင္ဘာ ၁၄ရက္ေန႕က အလားတူ ေျမစာၿပိဳက ်ခဲ့လို႕ လူငါးဦးေသဆံုးခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။

ဖားကန္႕မွာ ေက်ာက္စိမ္းတူးေဖာ္တဲ့ ကုမၸဏီေတြအေနနဲ႕ စနစ္တက ် လုပ္ကိုင္တာမ်ိဳးမရွိေသးသေရြ႕ ေရမေဆးေက ်ာက္ရွာသူေတြ ဒီလိုမ်ိဳး ေျမစာပံု ၿပိဳက ်ၿပီးေတာ့ အသက္ေသဆံုးရတာ ထပ္ျဖစ္ေနဦးမွာပဲ လို႕ ကခ်င္ လူမႈဖြံ႕ၿဖိဳးေရး ကြန္ယက္အဖြဲ႕က ကိုစာဂ်ီက ေျပာပါတယ္။

”ဒီ စည္းစနစ္မက်တဲ့ သယံဇာတ ထုတ္ယူသံုးစြဲမႈလုပ္ေနတဲ့ ကုမၸဏီေတြက စြန္႔ပစ္ထားတဲ့ ေျမစာပံုေတြေပါ့ေနာ္။ မိုးရြာတဲ့အခ်ိန္မွာ အခ်ိန္မေရြးၿပိဳက ်ႏိုင္တယ္။ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ကို ထိမ္းထိမ္းသိမ္းသိမ္း မလုပ္ႏိုင္တာ။ အထူးအဆန္းေတာ႔ မဟုတ္ေတာ႔ဘူး။ ဆက္ၿပီး ၿပိဳမွာပဲ။ ဒီလိုမ်ိဳး ေျမစာပံုေတြ ပရမ္းပတာ ပစ္ထားတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ မို႕လို႕။”

သတၱဳတြင္း ၀န္ႀကီးဌာနရဲ႕ စာရင္းေတြအရ ဖားကန္႕ၿမိဳ႕နဲ႕ အနီးတ၀ိုက္မွာ ေက ်ာက္စိမ္း တူးေဖာ္ေရး လုပ္ငန္း ၈၀၀ေလာက္ ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တရုတ္ကုမၸဏီေတြက အမ်ားဆံုး ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံထားတဲ့ ဖက္စပ္ကုမၸဏီႀကီး ၁၀ခုေလာက္ကပဲ ေက ်ာက္စိမ္းတူးေဖာ္ေရး လုပ္ငန္းအမ်ားစုကို ႀကီးစိုးထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရဲ႕ ေျမာက္ဘက္ ကီလိုမီတာ ၉၅၀ေလာက္အကြာမွာ ရွိတဲ့ ဖားကန္႕ၿမိဳ႕ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အႀကီးဆံုး ေက ်ာက္စိမ္းတူးေဖာ္ ထုတ္လုပ္တဲ့ ေဒသျဖစ္ပါတယ္။

၂၀၁၄ ခုႏွစ္က ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ေက ်ာက္စိမ္းထုတ္လုပ္မႈဟာ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၃၁ ဘီလ ်ံအထိ ရွိခဲ့တယ္လို႕ သဘာ၀ သယံဇာတက ရတဲ့ ၀င္ေငြ အလြဲသံုးစားမႈေတြ အေၾကာင္း ေလ့လာစံုစမ္းထားတဲ့ Global Witness အဖြဲ႕က ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီ၀င္ေငြေတြကို ေဒသခံေတြက အက ်ိဳး ခံစားရတာ မရွိသေလာက္ပဲလို႕လည္း အဖြဲ႕ရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

ရဲေခါင္ / ဗြီအုိေအ (ျမန္မာပုိင္း)
http://burmese.voanews.com