မဲဆြယ္စည္း႐ံုးေရးကာလ ကုန္ဆံုးေတာ့မည္

၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ ႏုိင္ငံေရးပါတီေတြရဲ႕ မဲဆြယ္စည္း႐ံုးေရးခြင့္ျပဳကာလ ႏိုဝင္ဘာလ ၆ ရက္ေန႔ ည ၁၂ နာရီမွာ အဆံုးသတ္ေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ သတ္မွတ္အခ်ိန္ကာလ ႏွစ္လတာအတြင္း ႏုိင္ငံေရးပါတီေတြ၊ တိုင္းရင္းသားပါတီေတြရဲ႕ မဲဆြယ္စည္း႐ံုးမႈမွာ ဘယ္လို လံုၿခံဳေရး အခက္အခဲေတြႀကံဳခဲ့ရသလဲ၊ ေနာက္ ပါတီေတြအေပၚ ေထာက္ခံခဲ့ၾကသူ၊ ကန္႔ကြက္ခဲ့ၾကသူေတြၾကား ဘယ္လိုတင္းမာမႈ အေျခအေနေတြနဲ႔ ႀကံဳခဲ့ရသလဲ၊ က်င့္ဝတ္နဲ႔မညီတဲ့ သတင္းမီဒီယာ၊ အာဏာလုပ္ပိုင္ခြင့္ စတာကို ဘယ္လိုအသံုးျပဳၿပီး မဲဆြယ္ခဲ့ၾကပါသလဲ ဆိုတဲ့ အေနအထားေတြကို မဆုမြန္က စုစည္းတင္ျပေပးထားပါတယ္။

မၾကာခင္ ရက္ပိုင္းအတြင္းမွာပဲ ၂၀၁၅ ပါတီစံုဒီမိုကေရစီ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲႀကီး က်င္းပေတာ့မွာျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုဝင္ဘာလ ၈ ရက္ေန႔မွာ က်င္းပမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ သက္ဆုိင္ရာျပည္နယ္၊ တုိင္းေဒသႀကီးနဲ႔ တိုင္းရင္းသားနယ္ေျမေတြအသီးသီးမွာ ပါဝင္ယွဥ္ၿပိဳင္ၾကမယ့္ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြနဲ႔ တသီးပုဂၢလကိုယ္စားလွယ္ေတြ မဲဆြယ္စည္း႐ံုးေရးအတြက္ မဲဆြယ္စည္း႐ံုးခြင့္ကာလကို စက္တင္ဘာလ ၉ ရက္ေန႔ မနက္ ေျခာက္နာရီကစလို႔ ခြင့္ျပဳခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ မဲဆြယ္စည္း႐ံုးခြင့္ကာလကို ႏုိဝင္ဘာလ ေျခာက္ရက္ေန႔ ည ၁၂ နာရီအထိ ေနာက္ဆံုးထားစည္း႐ံုးၾကဖို႔ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္က ေၾကညာထားပါတယ္။

ဒီလိုျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ရဲ႕ ခြင့္ျပဳခ်က္နဲ႔ မဲဆြယ္စည္း႐ံုးေရးခြင့္ ေပးထားတဲ့ သတ္မွတ္ကာလအတြင္း မဲဆြယ္ စည္း႐ံုးခဲ့ၾကတဲ့ ႏုိင္ငံေရးပါတီေတြက ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြၾကား အျပန္အလွန္ တရားစြဲဆိုမႈေတြ၊ ေထာက္ခံသူနဲ႔ ကန္႔ကြက္သူၾကား တင္းမာမႈေတြနဲ႔ ႏုိင္ငံေရး ပါတီေတြၾကား မဲဆြယ္စည္း႐ံုးစဥ္ လုိက္နာက်င့္သံုးရမယ့္ က်င့္ဝတ္ေတြကို ေဖာက္ခ်က္ခဲ့တာေတြရွိတယ္လို႔ ႏုိင္ငံေရးပါတီေတြနဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာသူေတြကသံုးသပ္ပါတယ္။

လာမယ့္ေရြးေကာက္ပဲြအတြက္ အသစ္တိုးခန္႔တဲ့ အထူးရဲတပ္ဖြဲ႔ဝင္ေတြကို သင္တန္းေပးေနစဥ္။ (ေအာက္တိုဘာ ၃၀၊ ၂၀၁၅)

စစ္ေရးတင္းမာမႈေတြရွိေနဆဲ နယ္ေျမမတည္ၿငိမ္ မေအးခ်မ္းႏုိင္ေသးတဲ့ တိုင္းရင္းသားေဒသအခ်ိဳ႕မွာ မဲဆြယ္စည္း႐ံုးခဲ့ၾကတဲ့ ႏုိင္ငံေရးပါတီေတြ အဓိက ႀကံဳခဲ့ရတာကေတာ့ လံုၿခံဳေရးအခက္အခဲပဲျဖစ္ပါတယ္။ ပါတီကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြရဲ႕ လံုၿခံဳေရးကို ကိုယ့္ပါတီကပဲ ကိုယ္တာဝန္ယူခဲ့ရတဲ့ အေနအထားျဖစ္တယ္လို႔ SNLD ရွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ပါတီ ဒုဥကၠ႒ဦးစိုင္းေစာေအာင္ကေျပာပါတယ္။

“က်ေနာ္ကေတာ့ အဓိက-ကေတာ့ ကရင္ျပည္နယ္ဘက္ကိုသြားတဲ့အခါက်ေတာ့ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာေတာ့ ဘာမွ အခက္အခဲမရွိပါဘူး။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ ဒီ လံုၿခံဳေရးတို႔၊ ဘာေရးတို႔ဆိုတာကေတာ့ ကိုယ့္ဟာကိုယ္ ယူရတာခ်ည့္ပဲ။ ေကာ္မရွင္ကေနၿပီးေတာ့ စီစဥ္ေပးတာ မရွိပါဘူး။ သြားခဲ့တဲ့ေနရာကေတာ့ ရွမ္းတုိင္းရင္းသားေတြရွိတဲ့ေနရာပဲ အဓိကသြားၿပီးေတာ့ စည္း႐ံုးတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ေရြးေကာက္ပြဲေပၚမွာကေတာ့ အဓိက မဲထည့္ပံုထည့္နည္းပဲ အဓိက နားမလည္တဲ့အခါက်ေတာ့ အဓိက နားမလည္ၾကလို႔၊ အဲဒါကိုပဲ စိတ္ရွည္လက္ရွည္ ရွင္းျပရပါတယ္။”

မဲဆြယ္စည္း႐ံုးေရးကာလအတြင္း ႏုိင္ငံေရးပါတီေတြၾကား ၾကံဳေတြ႔ေနရတာေတြကို အဓိက ျမင္ေတြ႔ၾကားသိခဲ့ရတာေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔လည္း Myanmar Institute for Democracy က ဒါ႐ိုက္တာဦးေအာင္စိုးမင္းက အခုလိုေျပာျပပါတယ္။

“က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ေတာ့ သတင္းအေနနဲ႔ပဲ သိရတယ္။ သူတို႔အခ်င္းခ်င္း တုိင္ၾကားတာေတြ အမ်ားႀကီးျဖစ္လာတာေတြ က်ေနာ္တို႔ သိရတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဒီမွာ Code of Conduct ေတြကို ခ်ဳိးေဖာက္တယ္ဆိုတဲ့ ပံုစံမ်ဳိးေတြကိုလည္း က်ေနာ္တို႔ ေတြ႔ရတယ္။ ဒါေတြကို သတင္းေတြထဲကေနတဆင့္ က်ေနာ္တို႔ သိရတယ္ေပါ့ေနာ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ တခ်ဳိ႕ကိစၥေတြမွာဆိုရင္ ဥပေဒအရ ေဖာက္ဖ်က္မႈေတြကို က်ေနာ္တို႔ ေတြ႔ရတယ္။ ဥပမာဆိုလို႔ရွိရင္ ဟိုတပတ္ကလည္း က်ေနာ္တို႔ ေျပာခဲ့တယ္ေပါ့ေနာ္၊ အစိုးရအဖြဲ႔ဝင္ေတြအေနနဲ႔ မဲဆြယ္စည္း႐ံုးေရးေတြ ဆင္းတဲ့အခါမွာ အစိုးရရဲ႕ပိုင္ဆိုင္တဲ့အရာေတြကို - အစိုးရပိုင္တဲ့၊ ႏုိင္ငံေတာ္ပိုင္တဲ့ access ေတြ၊ ေနာက္တခုက သူတို႔ရဲ႕အရွိန္အဝါေတြကို သံုးတာမ်ဳိးေတြေပါ့။ အဲဒါမ်ဳိးေတြကို က်ေနာ္တို႔ ေတြ႔ရတာမ်ဳိးေတြကို သတင္းေတြအရ သိရတာေပါ့ေနာ္။”

မဲဆြယ္စည္း႐ံုးစဥ္ကာလအတြင္း ႏုိင္ငံေရးပါတီေတြဘက္က က်င့္သံုးရမယ့္က်င့္ဝတ္ေတြနဲ႔ လိုက္နာခဲ့ျခင္းရွိမရွိဆိုတာနဲ႔ မဲဆြယ္စည္း႐ံုးစဥ္ ဘယ္လို အေနအထားမ်ိဳးေတြရွိခဲ့တယ္ဆိုတာကိုလည္း ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးအကဲခတ္ ေဒါက္တာရန္မ်ိဳးသိမ္းက အခုလိုသံုးသပ္ပါတယ္။

“ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြၾကားမွာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ႏုိင္ငံေရးပါတီ အခ်င္းခ်င္းၾကားမွာပဲျဖစ္ျဖစ္ တိုက္႐ိုက္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ သြယ္ဝိုက္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အျပန္အလွန္အပုပ္ခ်တဲ့လုပ္ရပ္ေတြေပါ့။ တနည္းအားျဖင့္ေတာ့ တခ်ဳိ႕ျဖစ္စဥ္ေတြက ဥပေဒအရ ခြင့္ျပဳမထားေပမယ့္လည္း ဥပေဒကို လက္တလံုးျခားလုပ္ၿပီးေတာ့ တိုက္ခုိက္မႈေတြ၊ ျပစ္တင္႐ႈတ္ခ်မႈေတြလုပ္တာကို ေတြ႔ရတယ္။ ေနာက္တစ္ခုေတြ႔ရတာက ဘာလဲဆိုေတာ့ လက္ရွိ အာဏာရ ပါတီကေနၿပီးေတာ့ အစိုးရနဲ႔ျပည္သူပိုင္သတင္းစာကို အသံုးခ်ၿပီးေတာ့ မဲဆြယ္စည္း႐ံုးတဲ့ကိစၥေပါ့၊ အစိုးရပိုင္၊ ျပည္သူပိုင္သတင္းစာမွာ ထည့္လာတာမ်ဳိး၊ ေနာက္အာဏာရပါတီကို တဘက္ေစာင္းနင္း မဲဆြယ္ေပးတဲ့ဘက္ကို ဦးတည္တာကိုေတြ႔ရတယ္။”

ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ဘက္ကေတာ့ မဲဆႏၵရွင္ျပည္သူလူထုအေနနဲ႔ မည္သည့္ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းကို ဆႏၵျပရမယ္ဆိုတာ စိတ္ ဆံုးျဖတ္ႏုိင္ရန္အလို႔ငွာ ႏိုဝင္ဘာ ၆ ရက္ေန႔ ည ၁၂ နာရီကစလို႔ ႏိုဝင္ဘာ ၈ ရက္ေန႔ေရြးေကာက္ပြဲၿပီးတဲ့အထိ ေရြးေကာက္ပြဲဆုိင္ရာစုေဝးေဟာေျပာျခင္းနဲ႔ မဲဆြယ္စည္း႐ံုးေရးေတြကို ရပ္နားရမယ္လို႔ ထုတ္ျပန္ထားတာပါ။ ဒါ့အျပင္ မဲဆြယ္စည္း႐ံုးတဲ့ ေၾကာ္ျငာ၊ ပိုစတာေတြကိုလည္း ႏိုဝင္ဘာ ၆ ရက္ေန႔ ည ၁၂ နာရီကစလို႔ ျဖဳတ္သိမ္းေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္။ မျဖဳတ္သိမ္းရင္ သက္ဆုိင္ရာ ၿမိဳ႕နယ္ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္က သက္ဆုိင္ရာ ၿမိဳ႕ေတာ္စည္ပင္သာယာေရး ေကာ္မတီကို ျဖဳတ္သိမ္းေစမွာျဖစ္ၿပီး ျဖဳတ္သိမ္းစဥ္ ကုန္က်စရိတ္ကို သက္ဆုိင္ရာကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းက ေပးေခ်ရမယ့္တာဝန္ျဖစ္တယ္ ဆိုတာကိုလည္း ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။

မဆုမြန္ / ဗြီအုိေအ (ျမန္မာပုိင္း)
http://burmese.voanews.com