ပါတီစည္း႐ံုးေရး တပ္ကိုမေ၀ဖန္ဖို႔ ကန္႔သတ္ခ်က္ HRW ေ၀ဖန္

 လာမယ့္ ႏို၀င္ဘာလ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ပါ၀င္ယွဥ္ၿပိဳင္ၾကမယ့္ ႏုိင္ငံေရးပါတီေတြ အေနနဲ႔ ေရဒီယိုနဲ႔ ႐ုပ္ျမင္သံၾကားေတြကေန ေဟာေျပာတဲ့ေနရာမွာ တပ္မေတာ္ကို ထိခိုက္ေအာင္ ေ၀ဖန္တာေတြ မလုပ္ရဘူးဆိုတဲ့ တားျမစ္ခ်က္နဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ဒါဟာ ႏိုင္ငံေရးမွာ စစ္တပ္ရဲ႕ ထိန္းခ်ဳပ္မႈကို ျပသရာက်ၿပီး ဒီမိုကေရစီမဆန္တဲ့ လုပ္ရပ္ ျဖစ္တယ္လုိ႔ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ႏုိင္ငံေရး ပါတီတခ်ိဳ႕က ေ၀ဖန္ေနၾကပါတယ္။ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားတဲ့ မခင္ျဖဴေထြးက တင္ျပထားပါတယ္။

ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ပါ၀င္ယွဥ္ၿပိဳင္ၾကမယ့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြရဲ႕ ေရဒီယိုနဲ႔ ႐ုပ္ျမင္သံၾကားေတြကေန ေဟာေျပာ တင္ျပခြင့္ ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဒါဟာ ႏိုင္ငံေရး ပါတီေတြရဲ႕ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆို စည္း႐ံုးခြင့္ကို အစိုးရက ဆင္ဆာပိတ္ ဟန္႔တားတာျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုၿပီး အမ်ားက ေထာက္ျပ ေ၀ဖန္ေနၾကတာပါ။ စစ္တပ္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ ေျပာဆိုေ၀ဖန္ မႈေတြအေပၚ ကန္႔သတ္ခ်က္ကေတာ့ တိုင္းျပည္တြင္း စစ္တပ္ရဲ႕ အာဏာခ်ဳပ္ကိုင္မႈကို ထင္ရွားေစတယ္လို႔ လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔တခုျဖစ္တဲ့ Human Rights Watch အဖြဲ႔က အႀကီးတန္းသုေတသီ David Mathieson က ေျပာပါတယ္။

“ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္နဲ႔ တပ္မေတာ္ တို႔ဟာ အစိုးရသတင္းမီဒီယာေတြကေန ျပည္သူ အမ်ားအျပား စိတ္၀င္တစား ေျပာဆိုေဆြးေႏြး ခ်င္တဲ့ကိစၥေတြကို ေျပာလို႔မရေအာင္ လူထုေဆြးေႏြးမႈေတြကို ဖိအားေပး ဟန္႔တားဖို႔ ႀကိဳးစားေနတာပါ။ ဒါက ျမန္မာစစ္တပ္ဟာ ဘာမွ ေျပာင္းလဲမႈ မရွိေသးဘူး ဆိုတာကို ျပသလုိက္တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ မၾကာခင္က ထုတ္ျပန္တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲဆုိင္ရာ စုေ၀းေဟာေျပာခြင့္ ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြကို ၾကည့္ရင္ စစ္တပ္က အာဏာကို ထိန္းခ်ဳပ္ထားဆဲ ျဖစ္တယ္ဆုိတာကို သတိေပးလိုက္တာပါပဲ။ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ကလည္း စစ္မွန္တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲေတြ ျဖစ္ဖို႔ဆိုတဲ့ဘက္မွာ မရွိဘဲ စစ္တပ္ဘက္ကေန ရပ္တည္ေပးေနပါတယ္။”

ေရြးေကာက္ပြဲေတြ က်င္းပဖို႔ ၂ လေလာက္ပဲ လုိတဲ့အခ်ိန္မွာ ခုလို ႏုိင္ငံေရးပါတီေတြရဲ႕ ေရြးေကာက္ပြဲ မဲဆြယ္စည္း႐ံုးမႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြကို တုိးျမင့္ ထုတ္ျပန္လာတာကိုၾကည့္ရင္ လာမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲဟာ လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲ မျဖစ္ႏိုင္လို႔လည္း မစၥတာ Mathieson က ေ၀ဖန္ပါတယ္။ လႊတ္ေတာ္တြင္း ၂၅% ကို စစ္တပ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြအတြက္ ေနရာေပးထားတဲ့ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံု ျပင္ဆင္ေပးဖို႔ဆိုတဲ့ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေတာင္းဆိုမႈေတြနဲ႔ အမ်ားျပည္သူေတြၾကား ဒီကိစၥ ေဆြးေႏြးေျပာဆို ေနၾကခ်ိန္မွာ စစ္တပ္ရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာ ထိခိုက္ေအာင္ ေဟာေျပာမႈေတြ မလုပ္ရဘူးဆိုတဲ့ ကန္႔သတ္ခ်က္က ဒီမိုကေရစီ ေရြးေကာက္ပြဲေတြမွာ အဓိကက်တဲ့ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆို စည္း႐ံုးခြင့္ကို ခ်ိဳးေဖာက္ရာက်ၿပီး မွ်တမႈ မရွိဘူးလို႔ လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ႏုိင္ငံေရး ပါတီေတြကလည္း ေ၀ဖန္ေနၾကပါတယ္။ လူ႔ေဘာင္သစ္ ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ ဥကၠ႒ ဦးေအာင္မုိးေဇာ္ ကေတာ့ အခုလို ေထာက္ျပပါတယ္။

“ႏိုင္ငံေရးပါတီတိုင္းမွာ တိုင္းျပည္ရဲ႕ အဖြဲ႔အစည္း အသီးသီးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ တိုင္းျပည္ရဲ႕ ႏုိင္ငံေရး စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး ကိစၥအရပ္ရပ္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ သူတို႔ပါတီရဲ႕ ဒီတိုင္းျပည္ကို ဘယ္လို ဘယ္ပံု ျဖစ္ေစခ်င္တယ္ဆိုတဲ့ သေဘာထားေတြ မူ၀ါဒေတြ ရွိၾကတယ္။ အဲဒီေတာ့ တပ္မေတာ္ကိုု၊ က်ေနာ္တုုိ႔ တုုိင္းျပည္ရဲ႕တပ္မေတာ္ကုုိ ဘယ္လုုိတပ္မေတာ္ ျဖစ္ေစခ်င္သလဲ၊ ဘယ္လုုိတပ္မေတာ္မ်ဳိးအျဖစ္ ျမင္ခ်င္တယ္ဆုုိတဲ့ သေဘာထားဟာ ႏုုိင္ငံေရးပါတီတုုိင္းမွာ ရွိၾကတယ္။ အဲဒီေတာ့ လက္ရွိတည္ရွိေနတဲ့ တပ္မေတာ္ကုုိ က်ေနာ္တုုိ႔ ပါတီအေနနဲ႔ဆုုိ ဂုုဏ္သိကၡာရွိေစခ်င္တယ္၊ ႏုုိင္ငံေရးနဲ႔ ကင္းရွင္းေစခ်င္တယ္၊ Professional Army ျဖစ္ေစခ်င္တယ္။ ဒီလုုိသေဘာထားမ်ဳိးေတြက ႏုုိင္ငံေရး ပါတီတုုိင္းမ်ာ ရွိၾကတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီလုုိကိစၥမ်ဳိးေတြကုုိ တင္ျပတာ၊ ေျပာဆုုိတာ၊ ေဆြးေႏြးတာေတြက ဒါကေ၀ဖန္တာ၊ တုုိက္ခုုိက္တာ၊ အပုုပ္ခ်တာ မဟုုတ္ဘေူးလုုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔အေနနဲ႔ ယူဆတယ္။ ဒါကတခုု၊ ေနာက္ဒုုတိယ တခုုက တပ္ေတာ္သားေတြပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ဒီတုုိင္းျပည္ထဲမွာရွိတဲ့ အာဏာရွိတဲ့ ပုုဂိၢဳလ္ေတြပဲျဖစ္ျဖစ္ တခ်ဳိ႕လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ရွိေကာင္းရွိႏုုိင္တယ္။ ဒီလုိကိစၥမ်ဳိးေတြ ရွိလာလုုိ႔ရွိရင္၊ ႏုုိင္ငံေရးပါတီအေနနဲ႔ ဒီလုုိကိစၥမ်ဳိးေတြဟာ မျဖစ္သင့္ဘူးလုိ႔ ေျပာတဲ့ဆုိတဲ့ ကိစၥမ်ဳိးေတြက ေ၀ဖန္တာ၊ တုုိက္ခုိက္တာ မဟုုတ္ဘူး။ တၿပိဳင္နက္တည္းမွာပဲ၊ ကုုိယ့္တုုိင္းျပည္ရဲ႕ တပ္မေတာ္ကုုိ ကူညီခ်င္တဲ့ပုုံစံ ကုုိယ္ျဖစ္ေစခ်င္တဲ့ပုုံစံျဖစ္တယ္လုုိ႔ က်ေနာ့္ အေနနဲ႔ ေျပာင္းခ်င္ပါတယ္။”

ၾသဂုတ္လ ၂၉ ရက္ေန႔ ေန႔စြဲနဲ႔ ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္က ထုတ္ျပန္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ ေဟာေျပာရမွာ လုိက္နာရမယ့္ အခ်က္ေတြထဲမွာေတာ့ တပ္မေတာ္ၿပိဳကြဲေရးကို ျဖစ္ေပၚေစရန္၊ ဒါမွမဟုတ္ တပ္မေတာ္ရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာကို ထိခိုက္ေစရန္ ေဟာေျပာမႈေတြ မလုပ္ရဘူးဆုိၿပီး တားျမစ္ထားတာျဖစ္ပါတယ္။ HRW အဖြဲ႔ႀကီးကေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲေတြ က်င္းပတယ္ ဆိုတာဟာ ႏုိင္ငံေရးအရ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုေဆြးေႏြးမႈေတြကို ဟန္႔တားဖို႔မဟုတ္ဘဲ ဒီလို ေဆြးေႏြးမႈေတြ ပုိၿပီးျဖစ္လာေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေပးတဲ့ အခ်ိန္အခါသာ ျဖစ္တယ္လို႔ ေထာက္ျပေ၀ဖန္ ထားပါတယ္။

ခင္ျဖဴေထြး / ဗြီအုိေအ (ျမန္မာပုိင္း)
http://burmese.voanews.com