ဖမ္းဆီးခံဆႏၵျပေက်ာင္းသားေတြ ဥပေဒနဲ႔အညီ ခုခံေခ်ပခြင့္ရေရး AHRC ေတာင္းဆို

သာယာ၀တီေထာင္မွာ ဖမ္းဆီးခံထားရတဲ့ သပိတ္ေမွာက္ ေက်ာင္းသားေတြကို အက်ဳိးေဆာင္ေရွ႕ေနေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုဖို႔ ျမန္မာအစိုးရက ခြင့္မျပဳတာဟာ အက်ဥ္းေထာင္လက္စဲြဥပေဒကို အာဏာပိုင္ေတြကိုယ္တိုင္ ခ်ဳိးေဖာက္ရာေရာက္တယ္လို႔ AHRC အာရွလူ႔အခြင့္အေရးအဖဲြ႔က ေျပာလိုက္ပါတယ္။

တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ဖမ္းဆီးခံေက်ာင္းသားေတြ အျမန္ဆံုးလြတ္ေျမာက္ေရးနဲ႔ ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္မႈရွိေနတဲ့ ပညာေရးဥပေဒ ျပင္ဆင္ေျပာင္းလဲေရးအတြက္ ေက်ာင္းသားေတြ ဆက္ၿပီး ဆႏၵျပလႈပ္ရွားသြားမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ ဗမာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားသမဂၢမ်ားအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ တာ၀န္ခံေတြက ေျပာပါတယ္။ ဒီကေန႔မွာ ေက်ာင္းသားေတြကို လက္ပံတန္းတရား႐ံုးမွာ ဒုတိယအႀကိမ္ ႐ံုးထုတ္စစ္ေဆးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အျပည့္အစံုကို မအင္ၾကင္းႏုိင္ က တင္ျပထားပါတယ္။

လက္ပံတန္းၿမိဳ႕မွာ သပိတ္ေမွာက္ေက်ာင္းသားေတြကို မတ္လ ၁၀ ရက္ေန႔မွာ အာဏာပိုင္ေတြကေန အၾကမ္းဖက္ ၿဖိဳခြင္းဖမ္းဆီးခဲ့ၿပီး သာယာ၀တီေထာင္မွာ ထိန္းသိမ္းထားၿပီးေနာက္ ႏွစ္ရက္အၾကာမွာ ပထမအႀကိမ္ လက္ပံတန္းတရား႐ံုးမွာ ေက်ာင္းသားေတြကို ႐ံုးထုတ္ၿပီး ရမန္ယူခဲ့တာပါ။

ဒီအေတာအတြင္း ဖမ္းဆီးခံထားရသူ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသား အမ်ားစုဟာ မိဘေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုခြင့္မရတဲ့အျပင္ အက်ဳိးေဆာင္ေရွ႕ေနေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုခြင့္ကို အာဏာပိုင္ေတြဘက္က ခြင့္မျပဳခဲ့ပါဘူး။ ဒါဟာ ၂၀၀၈ ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအရ ဖမ္းဆီးခံထားရသူတဦးအေနနဲ႔ ဥပေဒနဲ႔အညီ ခုခံေခ်ပခြင့္ ေပးရမယ္ဆိုတဲ့ ႏိုင္ငံသားတိုင္းဆိုင္ရာ ဥပေဒအခြင့္အေရးကိုေရာ၊ အက်ဥ္းေထာင္ လက္စဲြဥပေဒကိုပါ အာဏာပိုင္ေတြဘက္က ခ်ဳိးေဖာက္ရာေရာက္တယ္လို႔ AHRC အာရွလူ႔အခြင့္အေရးအဖဲြ႔ရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ တာ၀န္ခံ ဦးမင္းလြင္ဦးက ေျပာပါတယ္။

“က်ေနာ္တုိ႔ အက်ဥ္းေထာင္လက္စြဲထဲမွာလည္း ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းျခင္း ခံေနရသူေတြရဲ႕ မိသားစု၀င္ေတြကေနၿပီးေတာ့ လာေရာက္ ေတြ႔ဆံုလိုတယ္ဆုိရင္ အက်ဥ္းေထာင္ အာဏာပိုင္ေတြကေနၿပီး ေတြ႔ဆံုႏုိင္ဖို႔အတြက္ စီမံေဆာင္ရြက္ေပးရမယ္။ ထုိနည္းတူစြာ ေရွ႕ေနနဲ႔ တုိင္ပင္ေဆြးေႏြးလိုတယ္ဆုိရင္လည္း ႐ံုးပိတ္ရက္ပင္ ျဖစ္လင့္ကစား စေနေန႔မွာေတာင္မွ အထူး ေတြ႔ခြင့္အေနနဲ႔ ျပဳၿပီးေတာ့ ေရွ႕ေနနဲ႔ တုိင္ပင္ေဆြးေႏြးခြင့္ ေပးရမွာျဖစ္တယ္။ အဲ့ဒီလိုေပးတဲ့အခါမွာလည္း လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေျပာဆုိႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ အခန္းကို စီမံေပးရမယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဒီ၀န္ထမ္းေတြကေနၿပီးေတာ့ တုိင္ပင္ေဆြးေႏြးေနတဲ့လူေတြ မၾကားႏုိင္တဲ့ေနရာမွာ ရွိတဲ့လြတ္လပ္မႈမ်ိဳးျဖစ္ေအာင္ အက်ဥ္းေထာင္က ဖန္တီးေပးရမွာျဖစ္တယ္။ အဲေတာ့ အဲ့ဒီလိုမ်ိဳးကိစၥကို အာဏာပိုင္ေတြက လုပ္ေဆာင္ေပးျခင္းမျပဳတာက ဒီအက်ဥ္းေထာင္လက္စြဲဥပေဒပါ အခ်က္ေတြကို က်ဴးလြန္ေဖာက္ဖ်က္တယ္လို႔ က်ေနာ္တုိ႔ေျပာလို႔ရတယ္။”

ဖမ္းဆီးခံထားရတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြအေနနဲ႔လည္း ေရွ႕ေနေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုတိုင္ပင္ခြင့္ေပးဖို႔ အာဏာပိုင္ေတြကို ေတာင္းဆိုထားေၾကာင္း ဗမာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားသမဂၢမ်ားအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ ဗဟိုလုပ္ငန္းေကာ္မတီ ဒုဥကၠဌ ကိုလင္းထက္ႏိုင္ က ေျပာပါတယ္။

“အထဲကေက်ာင္းသားေတြကေတာ့ ျပန္ၿပီးေတာ့ တံု႔ျပန္မႈ ႏွစ္ခုရွိတယ္ဗ်။ တခုက ဘာလဲဆုိေတာ့ သူတို႔ကို ႐ိုက္ႏွက္ဖမ္းဆီးတဲ့ကိစၥေပါ့ေနာ္။ ဖမ္းဆီးၿပီးမွကို ထပ္ၿပီးေတာ့ ဒုတ္နဲ႔ အၾကမ္းဖက္ ႐ိုက္ႏွက္တာရယ္၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ႐ံုးထုတ္တဲ့အခ်ိန္မွာ ကားေပၚကေန ရဲေမေတြက ေက်ာင္းသားမိဘေတြကို ႐ိုင္းစိုင္းစြာ ေျပာဆိုတာေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တရားစြဲဖုိ႔ သူတုိ႔ျပင္ဆင္တယ္။ ေနာက္တခ်က္က ေရွ႕ေနမရဘူးဆုိရင္လည္း သူတို႔က ႐ံုးထြက္ခ်င္မွ ထြက္လိမ့္မယ္ဗ်။ အဲ့ဒါေတာ့ သူတို႔အေနနဲ႔ စဥ္းစားထားတာေတြ ရွိတယ္ဆုိတာ က်ေနာ္တုိ႔အေနနဲ႔ သိရတယ္။”

ေမး။             ။ အဲေတာ့ အာဏာပိုင္ေတြဘက္က ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းပံုကို ကိုလင္းထက္ႏုိင္တုိ႔ဘက္က ဘယ္လိုျမင္လဲရွင့္။

ေျဖ။              ။ “အခုအေနအထားကေတာ့ အစိုးရကေတာ့ ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ဘာမဆို သူတို႔ထပ္လုပ္မယ့္ပံုစံပဲ။ ဘာလို႔လဲဆုိေတာ့ ေက်ာင္းသားေတြေပၚမွာ သူတုိ႔က အၿငိဳးရွိေနတယ္။”

ေမး။             ။ အခု ေရွာင္တိမ္းေနတဲ့ ကိုလင္းထက္ႏုိင္တုိ႔ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ အေျခအေနကေရာ ဘယ္လိုရွိပါသလဲ။

ေျဖ။              ။ “အခုလည္း သူတို႔ လိုက္လံရွာေဖြေနတာေတြ ရွိပါတယ္။ ဒီရက္ပိုင္း က်ေနာ္တုိ႔သူငယ္ခ်င္းေတြ အိမ္ေတြကိုလည္း ညဘက္မွာလာၿပီးေတာ့ ယူနီေဖာင္းနဲ႔ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အရပ္၀တ္နဲ႔ေသာ္လည္းေကာင္း ေစာင့္ၾကည့္တာေတြ ဘာေတြရွိတယ္။ တခ်ိဳ႕ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ အိမ္ေတြကို လာေမးတာေတြလည္း ရွိတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ၀ရမ္းထုတ္ထားတယ္ဆုိၿပီးေတာ့ ၿပီးခဲ့တဲ့ရက္ပိုင္းမွာေတာ့ သတင္းဂ်ာနယ္ေတြတခ်ိဳ႕မွာ ေတြ႔တယ္။ ရဲစခန္းေတြကေနၿပီး ဒါကို အတည္ျပဳတာေတြရွိတယ္။ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္တုိ႔အိမ္ေတြကိုသြားၿပီးေတာ့ ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ၀ရမ္းထုတ္ထားပါတယ္ဆုိၿပီးေတာ့ ၀ရမ္းစာျပတာတို႔ ဘာတို႔ေတာ့ အဲ့လိုမ်ိဳးေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ မသိရဘူး။”

ေမး။             ။ အဲေတာ့ ကိုလင္းထက္ႏုိင္တို႔ ဘာဆက္လုပ္မလဲ။

ေျဖ။              ။ “မၾကာခင္ဆက္ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔လႈပ္ရွားမႈေတြ လာမွာပါ။ လာမယ္ဆုိတာေတာ့ ဒီ အမ်ိဳးသားပညာေရးဥပေဒမွာ အႏွစ္သာရျဖစ္တဲ့ ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္မႈ ေလွ်ာ့ခ်ေရးအပိုင္းေပါ့ေနာ္။ သိသာတဲ့ ပညာေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈကို အာမခံတဲ့ အမ်ိဳးသားပညာေရးဥပေဒတခု အျမန္ဆံုး ေပၚေပါက္လာဖုိ႔ရယ္၊ ပညာေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအတြက္ ဆႏၵထုတ္ေဖာ္ခဲ့တဲ့ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူေတြ၊ ျပည္သူေတြ ဖမ္းဆီးထားတာေတြ လြတ္ေျမာက္ဖို႔ေတြ အဲဒါေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တၿပိဳင္တည္း လုပ္သြားမွာပါ။ မၾကာခင္မွာ လႈပ္ရွားမႈေတြ ျဖစ္လာေတာ့မွာပါ။”

AHRC ရဲ႕ အဂၤါေန႔ကထုတ္ျပန္တဲ့ ေၾကညာခ်က္မွာ ဖမ္းဆီးခံထားရတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြရထားတဲ့ ဒဏ္ရာေတြကို အျမန္ဆံုးေဆး၀ါးကုသခြင့္ေပးဖို႔ ျမန္မာအစိုးရကို ေတာင္းဆိုထားသလို၊ ICRC ႏိုင္တကာ ၾကက္ေျခနီ ေကာ္မတီအေနနဲ႔လည္း အက်ဥ္းေထာင္မွာ ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ အေျခအေနကို သြားေရာက္ၾကည့္႐ႈေပးဖို႔ တိုက္တြန္းထားေၾကာင္း ဦးမင္းလြင္ဦး က ေျပာပါတယ္။

“အက်ဥ္းေထာင္အတြင္းမွာ ဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္ထားၿပီဆုိရင္လည္း ၂၄ နာရီျပည့္ၿပီးတဲ့ေနာက္တရက္မွာ က်ေနာ္တုိ႔ ဒီဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္ထားတဲ့ အခ်ဳပ္သားေတြအားလံုးကို က်ေနာ္တုိ႔ ေထာင္ဆရာ၀န္ဆီ ပို႔ဖို႔လိုအပ္တယ္။ ထိုက္သင့္တဲ့ ေဆးစစ္မႈေတြ ယူရမယ္။ လိုအပ္တဲ့ေဆး၀ါးကုသမႈကို အျမန္ဆံုး ေဆာင္ရြက္ေပးရမွာျဖစ္တယ္။ အဲေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ ဒီအခု ဦးေခါင္း႐ိုက္ႏွက္ခံရတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြ၊ ေသြး႐ူးေသြးတန္းျဖစ္ေနတယ္၊ ခ်ဳပ္ရမယ့္ကိစၥေတြ မခ်ဳပ္ႏုိင္ဘဲနဲ႔ ျဖစ္သလို ရွိတဲ့ေဆး၀ါးနဲ႔ ကုသေနရတယ္။ ထုိနည္းတူစြာ မ်က္လံုးထိခိုက္တဲ့ ေက်ာင္းသားတေယာက္ဆုိရင္လည္း ခုအခ်ိန္အထိ ထိုက္သင့္တဲ့ ေဆး၀ါးကုသခြင့္ မရေသးဘူးဆုိတာေတြ က်ေနာ္တုိ႔ သိရတယ္။ ICRC အေနနဲ႔လည္း ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းခံထားရတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ အေျခအေနကို အက်ဥ္းေထာင္အတြင္းမွာ လိုက္လံၿပီးေတာ့ စံုစမ္းဖို႔အတြက္ လုိအပ္တယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ ေျပာခ်င္ပါတယ္။”

လက္ပံတန္းၿမိဳ႕ သပိတ္စခန္း အၾကမ္းဖက္ၿဖိဳခြဲခ်ိန္မွာ ဖမ္းဆီးခံရထားရသူေတြထဲ မေန႔ကထိ လြတ္ေျမာက္လာသူေတြထဲမွာ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသား ၂၀ ေက်ာ္၊ သတင္းေထာက္ ၂ ဦးနဲ႔ အရပ္သား ၂၀ ဦး ပါ၀င္ပါတယ္။ လက္ရွိ သာယာ၀တီေထာင္မွာ ထိန္းသိမ္းခံထားရတဲ့ ေက်ာင္းသား ၁၀၀ နီးပါးထဲမွာေတာ့  ဒီမုိကေရစီ ပညာေရး လႈပ္ရွားမႈ ဦးေဆာင္ေကာ္မတီ၀င္ ကိုမင္းေသြးသစ္နဲ႔ မၿဖိဳးၿဖိဳးေအာင္တို႔လည္း ပါ၀င္ပါတယ္။ သူတို႔ေတြကို ဘယ္ပုဒ္မေတြနဲ႔ အာဏာပိုင္ေတြက တရားစဲြဆိုထားသလဲဆိုတာကို အခုခ်ိန္ထိ အတိအက် မသိရေသးပါဘူးရွင္။

အင္ၾကင္းႏိုင္ / ဗြီအုိေအ (ျမန္မာပုိင္း)
http://burmese.voanews.com