Sanctions ရုပ္သိမ္းလို႔ ျမန္မာသတင္း လြတ္လပ္မႈ က်ဆင္း

ျမန္မာအစိုးရ အေပၚ ႏုိင္ငံတကာရဲ႕ စီးပြားေရး ဒဏ္ခတ္မႈေတြ ျပန္လည္ ႐ုပ္သိမ္း လိုက္တာဟာ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ အပါအဝင္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကို ေႏွးေကြး သြားေစတယ္လုိ႔ျပင္သစ္အေျခစိုက္ RSF လို႔ေခၚတဲ့ နယ္စည္းမျခား သတင္းေထာက္မ်ားအဖြဲ႔က ေျပာလိုက္ပါတယ္။ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္အတြက္ RSF အဖြဲ႔က ဒီေန႔ထုတ္ျပန္တဲ့ ကမၻာလုံးဆိုင္ရာ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ အညႊန္းကိန္း မွာေတာ့ ႏိုင္ငံေပါင္း ၁၈၀ မွာ ျမန္မာ ႏိုင္ငံက အဆင့္ ၁၄၄ ႐ွိတယ္ဆိုေပမယ့္၊ အေျခအေနေတြဟာ ဆက္ၿပီး စုိးရိမ္စရာ႐ွိေနေသးတယ္လို႔ ေဖၚျပထားပါတယ္။ အျပည့္အစုံကို ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းထားတဲ့ ကိုဥာဏ္ဝင္းေအာင္က တင္ျပပါမယ္။

ေဖေဖၚ၀ါရီလ(၁၂)ရက္ေန႔ ရက္စြဲနဲ႔ ထုတ္ျပန္တဲ့ RSF ရဲ႕ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ အညႊန္းကိန္းမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံက အဆင့္ ၁၄၄ မွာ ႐ွိပါတယ္။ ဒီအဆင့္ဟာ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္က ျမန္မာႏိုင္ငံကို သတ္မွတ္ခဲ့တဲ့ အဆင့္ ၁၄၅ထက္စာရင္ ၁ဆင့္အေပၚကို ျမင့္တက္လာတယ္ဆိုေပမယ့္ သတင္း လြတ္လပ္ခြင့္ အေျခအေနေတြ ဆိုး၀ါးေနဆဲျဖစ္တယ္လို႔ RSF အဖြဲ႔ရဲ႕ အာ႐ွပိစိဖိတ္အႀကီးအကဲ Mr. Benjamin Ismail ဘန္ဂ်မင္ အစ္ေမးလ္က ေျပာပါတယ္။

"ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ သတင္း လြတ္လပ္ခြင့္ တကယ္ပို႐ွိလာလို႔ ၁ဆင့္ျမင့္တက္လာတာ မဟုတ္ပဲ အျခားႏုိင္ငံေတြက သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ အေျခအေန ေတြပိုဆိုးလာ တာေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံက အလုိလုိ အေပၚကို တဆင့္တက္ သြားျခင္းသာ ျဖစ္ပါတယ္။"

တႏိုင္ငံခ်င္းအလုိက္ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ အခ်ဳိးေဖါက္ခံရတာေတြ ထိန္းခ်ဳပ္ခံရတာေတြကို အမွတ္ေပးရာမွေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ထဲမွာ မွင္နီ(၄၁.၄၃)မွတ္ ရရာက အခု ၂၀၁၅ ထဲမွာေတာ့ (၄၂.၀၈) ထိျဖစ္လာေၾကာင္း ၊ ဒါဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ အခ်ဳိး ေဖါက္ခံရမႈ ပိုမ်ားလာတ့ဲ သေဘာျဖစ္တယ္လို႔ ဘန္ဂ်မင္အစ္ေမးလ္က ေျပာပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံက သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္အေျခအေနေတြေပၚ စုိးရိမ္မိေၾကာင္း နဲ႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမွာ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ ျပစ္ဒဏ္ခတ္ ပိတ္ဆို႔ မႈေတြျပန္႐ုပ္သိမ္းသြားတာ အခ်ိန္ေစာတယ္ လို႔ ျမင္ေၾကာင္း ဘန္ဂ်မင္အစ္ေမးလ္က ေျပာပါတယ္။

"ျမန္မာႏိုင္ငံထဲမွာ ဒီမိုကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြ မၿပီးျပည့္စုံေသးပဲ ပိတ္ဆို႔ဒဏ္ခတ္မႈေတြ ျပန္႐ုပ္သိမ္းသြားတဲ့ကိစၥအေပၚ က်ေနာ္တို႔ စိုးရိမ္ ေနပါတယ္။ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈေတြ ႐ုပ္သိမ္းလိုက္တဲ့အတြက္ ျမန္မာအာဏာပုိင္ေတြေပၚ ထိန္းခ်ဳပ္ထားႏိုင္မယ့္အရာ တခုခု မ႐ွိေတာ့တဲ့ အတြက္ သူတို႔ကို လုပ္ခ်င္ရာ လုပ္ခြင့္ ေပးလိုက္သလို ျဖစ္ေနပါတယ္။"

ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အေျခအေနကိုၾကည့္ရင္ အလြတ္သတင္းေထာက္ ကိုပါႀကီး သတင္းယူရင္း အသတ္ခံရတာ ၊ လြတ္လပ္စြာသတင္း ေဖၚျပမိလို႔ ယူနတီဂ်ာနယ္ သတင္းသမားေတြ ေထာင္ဒဏ္ခ်ခံရတာ ၊ ဘိုင္မြန္းတည့္ေန ဂ်ာနယ္သတင္းသမားေတြ အေရးေပၚ အက္ဥပေဒ ပုဒ္မနဲ႔ တရား ရင္ဆိုင္ေနရတာေတြဟာ သတင္းသမားေတြေပၚ ဖိႏွိပ္ေနတာပဲျဖစ္ေၾကာင္း ဘန္ဂ်မင္အစ္ေမးလ္က ေထာက္ျပပါတယ္။ မၾကာခင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ မွာ ေရြးေကာက္ပြဲ ကာလေရာက္လာမွာျဖစ္ၿပီး ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာ သတင္းေတြကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္နဲ႔တင္ျပခြင့္ရဖုိ႔ အေရးႀကိး တယ္လို႔ သူက သတိေပးလိုက္ၿပီး RSF အဖြဲ႔ရဲ႕စိုးရိမ္မႈကိုလဲ သူက ေျပာလာပါတယ္။

 "ဦးသိန္းစိန္နဲ့ သူ႔အစိုးရက မူ၀ါဒေတြ မေျပာင္းပဲ ဒီတိုင္းဆက္သြားေနရင္ေတာ့ အေျခေနေတြ ပိုဆိုးလာႏုိင္ပါတယ္။ ယူနတီဂ်ာနယ္နဲ႔ ဘိုင္မြန္းတည့္ေန ဂ်ာနယ္သတင္းသမားေတြေပၚ အေရးယူခဲ့တာေတြက က်န္တဲ့သတင္းသမားေတြကို သတင္းလြတ္လပ္စြာ ေရးဖုိ႔ ေၾကာက္႐ြံ႕ ေစပါတယ္။ ဒါကို က်ေနာ္တို႔ စိုးရိမ္မိပါတယ္။"

၂၀၁၅ ခုႏွစ္ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ အညႊန္းကိန္းထဲ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ေအာက္မွာ အာ႐ွႏိုင္ငံေတြထဲက စကၤာပူ၊ မေလး႐ွား၊ ဘဂၤလားေဒ့ခ်္၊ ဘ႐ူႏိုင္း၊ လာအိုႏိုင္ငံေတြ ႐ွိသလို တူရကီ၊ ႐ု႐ွား၊ အီရတ္၊ လစ္ဗ်ား၊ ကြန္ဂို၊ မကၠဆီကို စတဲ့ႏိုင္ငံေတြလည္း ပါ၀င္ၿပီး သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ အဆိုးဆုံး နံပါတ္ ၁၈၀ နဲ့ နီးကပ္ေနတာကေတာ့ ေျမာက္ကိုရီးယား တရုတ္နဲ႔ ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ကိုဉာဏ္ဝင္းေအာင္ / ဗီြအုိေအ (ျမန္မာပုိင္း)
http://burmese.voanews.com/content/press-freedom-in-myanmar/2640639.html