ျမန္မာလူ႔အခြင့္အေရး ေနာက္ေၾကာင္းလွည့္ဟု HRW ေဝဖန္

ျမန္မာစစ္ေျပးဒုကၡသည္မ်ား။ 

ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနဟာ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္အတြင္းမွာ က်ဆင္း သြားၿပီး လြန္ခဲ့တဲ့ ၃ ႏွစ္တုန္းက စတင္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့တဲ့ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈေတြ ကေန ရရွိထားတဲ့ တုိးတက္မႈေတြ ဟာလည္း ေနာက္ျပန္ လွည့္သြားေနၿပီလုိ႔ HRW လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရး အဖြဲ႔က ႏွစ္စဥ္ ထုတ္ျပန္တဲ့ အစီရင္ခံစာထဲမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းက လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြဟာ က႑ အေတာ္မ်ားမ်ားမွာ က်ဆင္းေနတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ အျပည့္အစုံကုိေတာ့ ကုိေဇာ္၀င္းလႈိင္က တင္ျပေပးပါမယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေနေတြ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ထဲမွာ ဆုိးရြားလာတဲ့အေၾကာင္း HRW လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရး အဖြဲ႔က ႏွစ္စဥ္ထုတ္ျပန္တဲ့ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ အစီရင္ခံစာထဲမွာ ေဖာ္ျပထားတာပါ။

၂၀၁၄ ခုႏွစ္အတြင္း လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈ အေထြေထြက်ဆင္းခဲ့တဲ့အထဲ ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္းက ရုိဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ေတြအေရး၊ သတင္းမီဒီယာလြတ္လပ္မႈနဲ႔ သတင္းေထာက္ေတြ ဖမ္းဆီး ထိန္းသိမ္းခံေနၾကရမႈ၊ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ ဆက္ရွိေနေသးတဲ့ကိစၥ၊ မ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒ စတာေတြဟာ အဓိက်တဲ့ အခ်က္ေတြျဖစ္တယ္လုိ႔ HRW ရဲ႕ အာရွေရးရာ လက္ေထာက္ ညြန္ၾကားေရးမွဴး Phil Robertson က ေျပာပါတယ္။ ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္းမွာ ရွိေနတဲ့ ရုိဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ေတြရဲ႕ အေျခအေနဟာ ပုိဆုိးလာတဲ့အေၾကာင္း Phil Robertson က ေျပာပါတယ္။

 “ ရခုိင္ျပည္နယ္ထဲက ရုိဟင္ဂ်ာေတြရဲ႕အေရးကုိ သာဓက ျပရမယ္ဆုိရင္ - ဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာ အုိးအိမ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးခဲ့ၾကရတဲ့ ဒုကၡသည္ ၁၄၀,၀၀၀ ေက်ာ္ရွိတယ္။ သူတုိ႔အေျခအေနဟာ အရမ္းကုိ ဆုိးလာေနတယ္။ သူတုိ႔အေနနဲ႔ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းမႈအတြက္ လုပ္ကုိင္စားေသာက္လုိ႔မရဘူး၊ လြတ္လပ္စြာ သြားလာခြင့္မရွိဘူး၊ ကေလးငယ္ေတြ ပညာသင္ၾကားခြင့္ မရွိဘူး၊ ထိေရာက္တဲ့ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈ မရၾကပါဘူး။”

မီဒီယာ ဥပေဒ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖုိ႔နဲ႔ သတင္းမီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္ကိစၥနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ Phil Robertson ေျပာတာကေတာ့ -

 “ မီဒီယာ ဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးကိစၥကုိ ၾကည့္မယ္ဆုိရင္လည္း - သတင္းေထာက္တခ်ဳိ႕ မတရားတဲ့နည္းနဲ႔ တရားစီရင္ၿပီး ေထာင္ခ်ခံေနၾကရတယ္။ အဲဒီအထဲမွာ Unity က သတင္းေထာက္ေတြ ကိစၥကေတာ့ သိသာတဲ့ ဥပမာတခုျဖစ္ေပမယ့္ မြန္ျပည္နယ္အတြင္း စစ္တပ္က ဖမ္းဆီး ေခၚေဆာင္သြားတဲ့ သတင္းေထာက္ ကုိပါႀကီးဟာလည္း ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္ခံရၿပီး ေသဆုံးသြားခဲ့ပါတယ္။”

ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကိစၥမွာလည္း သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ တက္လာၿပီးေနာက္ပုိင္း ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကုိ ျပန္လြတ္ေပးခဲ့တာေတြ ရွိေပမယ့္ အခု အေျခအေနေတြဟာ ျပန္လည္ ဆုိးရြားလာေနတဲ့အေၾကာင္း၊ အထူးသျဖင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ခ်ီတက္ ဆႏၵျပသူေတြကုိ ဖမ္းဆီး ေထာင္ခ်တာေတြ ရွိခဲ့တယ္လုိ႔ Phil Robertson က ေျပာပါတယ္။

အခုလုိ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းက လူ႔အခြင့္အေရးအေျခေနေတြ ဆုိးရြားလာေနတာဟာ - အရွိန္ရလာေနတဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ငန္းေတြဟာ ကားတုိက္မႈျဖစ္သလုိ - ရုတ္တရက္ ရပ္တန္႔သြားတယ္လုိ႔ HRW ရဲ႕ အစီရင္ခံစာထဲမွာ တင္စား ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ပုိဆုိး လာတဲ့ၾကားက ႏုိင္ငံတကာ အသုိင္း၀ုိင္းက ျမန္မာအစုိးရအေပၚ ဆက္လက္ ေထာက္ခံ အားေပးေနတဲ့အေပၚ သူတုိ႔အေနနဲ႔ စုိးရိမ္ ပူပန္ေၾကာင္းလည္း Phil Robertson က ဆက္ေျပာပါတယ္။

 “ ျမန္မာအစုိးရကုိ ေထာက္ခံအားေပးေနတဲ့ - အထူးသျဖင့္ ႏုိင္ငံတကာက အလႈရွင္ေတြအေနနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေနေတြ ဆုိးရြားေနတဲ့ၾကားက မသိက်ဳိးကၽြန္ျပဳၿပီး ဆက္လက္ ေထာက္ခံ အားေပးေနတဲ့အေပၚ က်ေနာ္တုိ႔အေနနဲ႔ အထူးစုိးရိမ္မိပါတယ္။ အခုခ်ိန္ဟာ ႏုိင္ငံတကာက အလႈရွင္ေတြအေနနဲ႔ လက္ခ်င္းယွက္ၿပီး လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ရပ္တန္႔သင့္ၿပီဆုိလုိ႔ မားမားမတ္မတ္ ရပ္တည္ ေျပာဆုိရမယ့္ အခ်ိန္ျဖစ္ပါတယ္။”

အထူးသျဖင့္ေတာ့ ေျမာက္အေမရိကနဲ႔ ဥေရာပတုိက္က ႏုိင္ငံေတြ အေနနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြ တုိးတက္ ေကာင္းမြန္ဖုိ႔ ဖိအားေပး ေျပာဆုိဖုိ႔ထက္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ စီးပြားလုပ္လုိတဲ့ဆႏၵက ပုိျပင္းျပေနတယ္လုိ႔ Phil Robertson က ေျပာပါတယ္။

တကယ္ေတာ့ အဲဒီလုိ မ်က္စိမွိတ္ ေထာက္ခံေနတာဟာ အႏၱရာယ္မ်ားၿပီး လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ပုိမုိဆုိးရြားလာေစတဲ့ အဓိက အေၾကာင္းအရာေတြ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းက လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြ တုိးတက္ေကာင္းမြန္ဖုိ႔ဆုိရင္ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္တဲ့ ဥပေဒေတြကုိ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲဖုိ႔ လုိအပ္ေၾကာင္း Phil Robertson က ေထာက္ျပ ေျပာဆုိပါတယ္။

 “ အရင္ဦးဆုံးေတာ့ - အစုိးရလက္ထဲမွာ ဖိႏွိပ္ ခ်ဳပ္ခ်ယ္တဲ့ ဥပေဒေတြ အမ်ားအျပား ရွိေနေသးၿပီး အဲဒီ ဥပေဒေတြကုိ ဆက္လက္ အသုံးျပဳေနတဲ့ ကိစၥကုိ ေျပာရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အစုိးရနဲ႔ သေဘာထားျခင္း မတုိက္ဆုိင္တဲ့ သူေတြရဲ႕ အသံေတြကုိ ဖိႏွိပ္ တားဆီးတဲ့ ဥပေဒေတြကုိ ခ်က္ျခင္း ရုပ္သိမ္းေပးဖုိ႔ လုိပါမယ္။ ေနာက္ ေျမသိမ္း၊ ယာသိမ္းျဖစ္ေနတဲ့ကိစၥကုိ ထိေရာက္စြာ ကုိင္တြယ္ႏုိင္တဲ့ နည္းလမ္းရွိဖုိ႔ လုိအပ္ပါတယ္။ တခါ - ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္းမွာရွိတဲ့ ရုိဟင္ဂ်ာေတြနဲ႔ ရခုိင္ေဒသခံေတြအၾကား ျပန္အဆင္ေျပၿပီး သင့္တင့္စြာ ေနထုိင္ႏုိင္ေရး လုပ္ေဆာင္ေပးဖုိ႔ ထိေရာက္တဲ့ နည္းလမ္းကုိ အျမန္ဆုံး ရွာဖုိ႔ လုိအပ္သလုိ ျပစ္မႈ က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့သူေတြကုိလည္း အျပစ္ေပး အေရးယူဖုိ႔ လုိအပ္ပါတယ္။”

ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လက္ရွိ ေျပာဆုိ ေဆြးေႏြးေနၾကတဲ့ မ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒဟာလည္း လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရးအရ အမုန္းပြားေစတဲ့ ေျပာဆုိမႈေတြ ျဖစ္တဲ့အတြက္ မုန္းတီးမႈေတြ တုိးပြားေစတဲ့ ေျပာဆုိမႈေတြ မရွိေအာင္ အစုိးရအေနနဲ႔ ေဆာင္ရြက္ သင့္တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ က်င္းပမယ့္ အေထြေထြးေရြးေကာက္ပြဲ တျဖည္းျဖည္း နီးကပ္လာတာနဲ႔အမွ် အဲဒီ လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရးအရ အမုန္းပြားေစတဲ့ ေျပာဆုိမႈေတြ ေရြးေကာက္ပြဲ မဲဆြယ္ စည္းရုံးမႈအတြင္း ျဖစ္ေပၚခဲ့ရင္ တုိင္းျပည္အေျခအေနဟာ ပုိၿပီး ဆုိးသြားႏုိင္တယ္လုိ႔ HRW လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔ရဲ႕ အာရွေရးရာ လက္ေထာက္ညြန္းၾကားေရးမွဴး Phil Robertson က ေျပာပါတယ္။

ေဇာ္ဝင္းလိႈင္ / ဗီြအုိေအ (ျမန္မာပုိင္း)
http://burmese.voanews.com/content/human-rights-watch-2015-report/2618369.html