အရပ္သားအသင္းအဖြဲ႔ အခန္းက႑

မစၥတာ ဂၽြန္မက္ကိန္း ေတာင္ဒဂုံၿမိဳ႕နယ္ရွိ HIV/AIDS ေ၀ဒနာရွင္မ်ား ေစာင့္ေရွာက္ေရးေဂဟာသုိ႔ သြားေရာက္ၾကည့္႐ႈေနစဥ္။ ဇြန္ ၂၊ ၂၀၁၁။

ေရြးေကာက္ပြဲ ေစာင့္ၾကည့္မႈဆိုင္ရာ စည္းမ်ဥ္းမူၾကမ္းကို အရပ္သား အဖြဲ႔အစည္းမ်ားက ျပင္ဆင္ၿပီး ဇန္နဝါရီလ (၁၅) ရက္ေန႔က ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ကို ေပးပို႔လိုက္ေၾကာင္း သိရွိရပါတယ္။ လာမယ့္ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲမွာ မဲေပးႏုိင္တဲ့ မဲ့ဆႏၵရွင္စာရင္းကုိ ႏုိင္ငံေရးပါတီနဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲ ေစာင့္ၾကည့္မယ့္ အရပ္ဖက္အဖြဲ႔အစည္းေတြကို ျဖန္႔ေဝမယ္လုိ႔ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္က မၾကာမီက ေၾကညာပါတယ္။ ဇန္နဝါရီလ (၁၀) ရက္ေန႔မွာ လႊတ္ေတာ္ျပင္ပက ႏုိင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈ အေရးႀကီးပံုကို အရပ္သားအဖြဲ႔နဲ႔ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္တုိ႔ ေဆြးေႏြးၾကပါတယ္။ အရပ္သားအသင္းအဖြဲ႔ အေရးပါလာတဲ့ သာဓက ျဖစ္ပါတယ္။

လြန္ခဲ့တဲ့ ေအာက္တုိဘာနဲ႔ ဒီဇင္ဘာကလည္း အရပ္သားအသင္းအဖြဲ႔ေတြ ရန္ကုန္မွာ အလုပ္ရံုေဆြးေႏြးပြဲ က်င္းပၿပီး တုိင္းျပည္မွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲရမယ့္ ကိစၥေတြကို တင္ျပသြားပါတယ္။ ျပည္သူ႔ဘဝသာယာေရး၊ အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ ဒီမုိကေရစီအေရးအတြက္ အစိုးရအေနနဲ႔ ေဆာင္ရြက္သင့္တာေတြကို မီးေမာင္းထိုးျပပါတယ္။ အရပ္သားအဖြဲ႔ေတြဟာ ျပည္သူ႔အက်ဳိးစီးပြားကို အဓိကထားတာမုိ႔ ဒီမုိကေရစီ ျပဳစုပ်ဳိးေထာင္ေရးမွာ အေရးႀကီးသလို လူမႈစီးပြားေရး ဖြ႔ံၿဖိဳးတုိးတက္ေအာင္ ႀကိဳးပမ္းရာမွာလည္း ျပည္သူလူထုကို ပညာေပးၿပီး အမ်ားႀကီး ကူညီေထာက္ပံ့ႏုိင္ပါတယ္။

စစ္အာဏာရွင္ ႀကီးစိုးခ်ိန္မွာ အရင္ကရွိခဲ့တဲ့ ဘာသာေရး၊ ယဥ္ေက်းမႈ နဲ႔ ၿမိဳ ႔နယ္အသင္းေတြ ဆက္လက္ရွင္သန္တာမို႔ အရပ္သားအသင္းအဖြဲ႔ အေရအတြက္ကို သိႏုိင္ဖို႔ မလြယ္ပါဘူး။ လြန္ခဲ့တဲ့ ဇူလုိင္လ (၁၈) ရက္ေန႔က ျပဌာန္းတဲ့ အသင္းအဖြဲ႔မ်ား မွတ္ပံုတင္ျခင္းဆုိင္ရာ ဥပေဒမွာ မွတ္ပံုတင္စရာ မလိုတဲ့အသင္းအဖြဲ႔ အမ်ဳိးအစားကို ေဖာ္ျပပါတယ္။ သာသနာေရးနဲ႔ စီးပြားေရးသက္သက္ကိုသာ က်င့္သံုးေဆာင္ရြက္တဲ့ အသင္းအဖြဲ႔ေတြဟာ မွတ္ပံုတင္စရာ မလုိပါဘူး။ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္မွာ မွတ္ပံုတင္ထားတဲ့ ႏုိင္ငံေရးအဖြဲ႔အစည္းဟာ ဒီဥပေဒမွာ အႀကံဳမဝင္ပါဘူး။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ တည္ဆဲဥပေဒအရ တည္ေထာင္ထားတဲ့ အသင္းအဖြဲ႔ေတြလည္း မွတ္ပံုတင္စရာ မလုိပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္မို႔ အရပ္သားအသင္းအဖြဲ႔ သံုးရာေက်ာ္ေလာက္ ရွိႏုိင္တယ္လိုပ အၾကမ္းဖ်ဥ္း ခန္႔မွန္းတာမ်ုိးပဲ ရွိပါတယ္။

အစိုးရမွတ္ပံုတင္ဥပေဒမွာ အသိအမွတ္ျပဳထားတဲ့ အသင္းအဖြဲ႔ ႏွစ္မ်ဳိးသာ ရွိပါတယ္။ အက်ဳိးအျမတ္မယူဘဲ လူမႈေရးလုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္တဲ့ ျပည္တြင္းအသင္းအဖြဲ႔နဲ႔ အစိုးရဆီမွာ မွတ္ပံုတင္ၿပီး လူမႈေရးလုပ္ငန္း ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ အစိုးရမဟုတ္တဲ့ ႏုိင္ငံတကာအသင္းအဖြဲ႔ NGO ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အရပ္သားအသင္းအဖြဲ႔ အမ်ဳိးမ်ုိး၊ အရြယ္အစားအမ်ုိးမ်ုိးနဲ႔ လုပ္ကိုင္ႏုိင္မႈ စြမ္းရည္အမ်ဳိးမ်ုိး ရွိၾကပါတယ္။ ျပည္တြင္းအရပ္သား အသင္းအဖြဲ႔ေတြ လုပ္ရည္ကိုင္ရည္ရွိလာၿပီး ႏုိင္ငံဖြံ႔ၿဖိဳးေရးမွာ ပါဝင္လာႏိုင္ေအာင္ ႏုိင္ငံတကာ NGO အဖြဲ႔ေတြက ကူညီေထာက္ပံ့ပါတယ္။ ဥပမာ လူမႈေရး၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ တရားမွ်တေရး၊ လူ႔အခြင့္အေရး၊ ပတ္ဝန္းက်င္အေရး နဲ႔ ဒီမုိကေရစီအေရးမွာ ပါဝင္တဲ့ အရပ္သားအဖြဲ႔ေတြကို ကူညီေနတဲ့ “ေပါင္းကူး” NGO အဖြဲ႔ဟာ ၂၀၀၈ ေနာက္ပိုင္းမွာ ထင္ရွားလာပါတယ္။

ျမန္မာျပည္မွာ ကိုလိုနီေခတ္ကတည္းက ဘာသာေရး ကုသိုလ္ျဖစ္အသင္းေတြ ရွိေပမယ့္ စစ္အစုိးရေခတ္ေရာက္မွ လူမႈေရးလုပ္တဲ့ ႏုိင္ငံတကာ NGO ေတြ ရွိလာတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၉၀ ေနာက္ပိုင္းမွာ က်န္းမာေရးဆုိင္ရာ NGO အခ်ဳိ ႔ကို လုပ္ခြင့္ေပးပါတယ္။ ၁၉၉၄ မွာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲၿပီးတဲ့ေနာက္ တုိင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ ႏုိင္ငံတကာ NGO (၁၅) ခုေလာက္အထိ ရွိလာပါတယ္။ ၂၀၀၅ ေႏွာင္းပိုင္းမွာ ေနျပည္ေတာ္ကို အစိုးရရံုး ေျပာင္းသြားတာဟာ ရန္ကုန္အေျခစိုက္ အရပ္သားအသင္းအဖြဲ႔နဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ NGO ေတြကို လုပ္ရကိုင္ရ လြယ္ကူေစပါတယ္။ ေနျပည္ေတာ္မွာ အစိုးရရံုးစိုက္ၿပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္းမွာ NGO နဲ႔ အရပ္သားအသင္းအဖြဲ႔ေတြ တိုးပြားလာပါတယ္။ ၂၀၀၈ နာဂတ္ေလေဘး ကယ္ဆယ္ေရးမွာ အရပ္သားအဖြဲ႔ေတြ မႀကံဳစဖူး လုပ္ပိုင္ခြင့္ရၾကၿပီး အသင္းအဖြဲသစ္ေတြ ေန႔ခ်င္းညခ်င္း ေပၚထြက္လာပါတယ္။

သံဃာနဲ႔ အျခားဘာသာေရး အသင္းအဖြဲ႔ေတြ နာဂစ္ေလေဘး ကယ္ဆယ္ေရးမွာ တက္ႂကြစြာ ပါဝင္ၾကေပမယ့္ ဘာသာေရး၊ လူမ်ဳိးေရး ခြဲျခားမႈ ကင္းရွင္းတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ ေနာက္ပိုင္း ကယ္ဆယ္ေရးလုပ္ငန္းအခ်ဳိ ႔မွာ ဘာသာေရး၊ လူမ်ဳိးေရး ကြာဟခ်က္ကို ေက်ာ္လႊာႏုိင္စြမ္း မရွိပါဘူး။ လူမ်ိုးနဲ႔ ဘာသာကိုလုိက္ၿပီး အကူအညီေပးတာဟာ လူမႈေရး ကြာဟခ်က္ကို ႀကီးမားေစတယ္လို႔ ယံုၾကည္တဲ့ အရပ္သား အသင္းအဖြဲ႔ေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျပည္သူ႔ဘဝျမွင့္တင္ေရးမွာ ပါဝင္လာၾကတဲ့ အရပ္သားအဖြဲ႔ဟာ တုိင္းျပည္ျပဳျပင္ေရးကိုပါ စိတ္ဝင္စားလာၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ျပည္သူလူထုရဲ ႔ နစ္နာခ်က္နဲ႔ လိုအပ္်က္ေတြကို အရပ္သားအသင္းအဖြဲ႔ေတြက ေတာင္းဆုိႏိုင္ပါတယ္။ ျပည္သူလူထုရဲ ႔ အခြင့္အေရးကိုလည္း ကာကြယ္ႏုိင္ပါတယ္။ ျပည္သူလိုအပ္တဲ့ ပစၥည္းပစၥယနဲ႔ ဝန္ေဆာင္လုပ္ငနး္ကိုလည္း အရပ္သားအဖြဲ႔ေတြက ပံ့ပိုးႏုိင္ပါတယ္။ အတိုက္အခံနဲ႔ နီးစပ္တဲ့ အသင္းအဖြဲ႔ေတြလည္း ရွိေပမယ့္ အားလံုးဟာ ျပည္သူလူထုနဲ႔ အစိုးရအၾကားမွာ ရပ္တည္ၿပီး ျပည္သူ႔အက်ဳိးသယ္ပိုးတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အာဏာရွင္စနစ္ေဟာင္းရဲ ႔ ေလာင္းရိပ္က မထြက္ႏိုင္ေသးတဲ့ အခ်ိန္အခါမွာ အခုလို အရပ္သားအသင္းအဖြဲ႔ေတြ ရွင္သန္လာတာဟာ ေကာင္းမြန္တဲ့ လကၡဏာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဦးေအာင္ခင္, ေက်ာ္ေက်ာ္သိန္း / ဗီြအုိေအ (ျမန္မာပုိင္း)
http://burmese.voanews.com/content/news-analysis-civil-society/2606938.html