ေျမျမႇဳပ္မုိင္းကင္းရွင္းေရး ျမန္မာအလွမ္းေဝးဆဲ

ေျမျမႇဳပ္မိုင္းေၾကာင့္ ေသေက်ပ်က္စီးမႈမ်ားျပ ေျမပံုအညႊန္း။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေျမျမႇဳပ္မိုင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဆက္လက္ အသံုးျပဳမႈေတြ ရွိေနေသး တယ္လို႔ ေျမျမႇဳပ္မိုင္း အသံုးျပဳမႈ ပိတ္ပင္တားျမစ္ေရး ႏိုင္ငံတကာ စည္း႐ံုး လံႈ႔ေဆာ္ေရး အဖဲြ႔ (ICBL) ရဲ႕ ၂၀၁၄ အစီရင္ခံစာ မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ႁခြင္းခ်က္အေနနဲ႔ေတာ့ ၂၀၁၃ -၂၀၁၄ မွာ ေျမျမႇဳပ္မိုင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ထိခိုင္ဒဏ္ရာ ရသူေတြအတြက္ အကူအညီ ေပးမႈေတြေတာ့ ပိုရလာတယ္လို႔ ICBL ရဲ႕အႀကီးတန္း အရာရွိတစ္ဦးက ဒီကေန႔ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲမွာ ေျပာပါတယ္။ အျပည့္အစံုကို ဒီအဖဲြ႔ရဲ႕အစီရင္ခံစာ ထုတ္ေဖာ္ပြဲမွာ ကိုယ္တိုင္သတင္း ရယူခဲ့တဲ့ ဗီြအိုေအျမန္မာပိုင္း သတင္းေထာက္ ကိုေအာင္ရဲေမာင္ေမာင္ က တင္ျပေပးထားပါတယ္။

တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ေတြနဲ႔ တိုက္ပြဲေတြမရပ္ႏိုင္ေသးတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အရပ္သားေတြအတြက္ပါ အႏၱရာယ္ရွိတဲ့ ေျမျမႇဳပ္မိုင္းသံုးတာေတြ ဆက္ရွိေနေသးတယ္လို႔ ေျမျမႇဳပ္မိုင္းအသံုးျပဳမႈ ပိတ္ပင္တားျမစ္ေရး ႏိုင္ငံတကာ စည္း႐ံုးလံႈ႔ေဆာ္ေရးအဖဲြ႔ (ICBL) ရဲ႕ ၂၀၁၄ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပ လာတာပါ။

အခုလို အသံုးျပဳမႈေတြကို တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ေတြဘက္ကေရာ၊ အစိုးရတပ္ေတြကပါသံုးေနၾကသလို နယ္ျခားေစာင့္တပ္ေတြ၊ ျပည္သူ႔စစ္ေတြ ကပါ အသံုးျပဳေနတယ္လို႔အခုထုတ္ျပန္တ့ဲ့ အစီရင္ခံမွာပါရွိတဲ့အေၾကာင္း ICBL ရဲ႕ အႀကီးတန္း အရာရွိတစ္ဦးျဖစ္တဲ့ မစၥတာ ရာရွိရာမိုဆာက ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။

“ေျမျမႇဳပ္မိုင္းအသံုးျပဳမႈေတြ ဆက္ရွိေနတယ္ဆိုတာ ၂၀၁၄ ပထမႏွစ္လည္မွာ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေရး လုပ္ငန္းစဥ္ေတြအရ သိရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လက္နက္ကိုင္ေတြေရာ၊ အစိုးရစစ္တပ္မွာေရာ ေျမျမႇဳပ္မိုင္းအသံုးျပဳမႈ ေလ်ာ့က်ခဲ့တာကိုေတာ့ ေတြ႔ရပါတယ္။ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ဖဲြ႔ (BGF) ေတြကလည္း ေျမျမႇဳပ္မိုင္း အသံုးျပဳတာေတြရွိခဲ့ပါတယ္။ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ေတြနဲ႔ ျပည္သူ႔စစ္ေတြဟာ အစိုးရစစ္တပ္ရဲ႕ထိန္းခ်ဳပ္မႈေအာက္မွာရွိေနတဲ့ တပ္ဖဲြ႔ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။”

ႁခြင္းခ်က္အေနနဲ႔ကေတာ့ ၂၀၁၃- ၂၀၁၄ ႏွစ္ေတြမွာ ေျမျမႇဳပ္မိုင္းထိခိုက္လို႔ ကိုယ္အဂၤါဆံုးရံႈးထားတဲ့သူေတြကို အကူအညီေပးမႈေတြက အရင္ကထက္ ပိုလာၿပီး ပညာေပးလုပ္ငန္းေတြ တုိးလာတာ ေတြ႔ရတယ္လို႔ သူကေျပာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တစ္ဖက္မွာကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ေျမျမႇဳပ္မိုင္း ဆက္လက္ အသံုးမျပဳေရး ႏိုင္ငံတကာ သေဘာတူညီမႈစာခ်ဳပ္ေတြမွာ လက္မွတ္ေရးထိုးႏိုင္တာမ်ိဳး မရွိေသးသလို က်န္ရွိတဲ့ ေျမျမႇဳပ္မိုင္းေတြ ျပန္လည္ တူးေဖာ္ေရး လုပ္ဖို႔ အခ်ိန္ကာလ မသတ္မွတ္ႏို္င္တာကို ေတြ႔ရတယ္လို႔လည္း မစၥတာ ရာရွီရာက ေျပာပါတယ္။

“၂၀၁၃ နဲ႔ ၁၄ မွာ မွာ ေျမျမႇဳပ္မိုင္းထိသူေတြအတြက္ အေထာက္အပံ့ေတြ ပိုုၿပီး ရလာတာကို သတိထားမိပါတယ္။ မိုင္းနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ပညာေရး လုပ္ငန္းေတြ တိုးလာတာကိုလည္း ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီလူသတ္မိုင္းေတြ မွ မပါဝင္ေတာ့ဘူးလို႔ သေဘာတူလက္မွတ္ေရးထိုးတာမိ်ဳးေတာ့ မရွိေသးပါဘူး။ ေနာက္ထပ္ ေျမျမႇဳပ္မိုင္းေတြ ဆက္မလုပ္ေတာ့ဘူးဆိုတဲ့ သေဘာလက္မွတ္ထိုးတာလည္း မရွိေသးပါဘူး။ ေနာက္ဆံုးအခ်က္ကေတာ့ ေျမျမႇဳပ္မိုင္းေတြ ဘယ္ေတာ့ ေဖာ္ထုတ္မလဲ ဆိုတာကို တိတိက်က် သတ္မွတ္ထားတဲ့ ကာလမရွိတဲ့ အခ်က္ပါပဲ။”

လက္ရွိအခ်ိန္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေျမျမႇဳပ္မိုင္း ရွင္းလင္းေရးလုပ္ငန္းေတြ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ မေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေသးတာဟာ နယ္ေျမၿငိမ္းခ်မ္းမႈေတြ မရွိတာေၾကာင့္လို႔ ျပည္တြင္းက ေျမျမႇဳပ္မိုင္းတူးေဖာ္ေရးလုပ္ကိုင္တဲ့ Myanmar Peace Aid Foundation ရဲ႕ ဥကၠ႒ ဗိုလ္မွဴးႀကီး ဦးသန္႔ဇင္က ေျပာပါတယ္။

“တကယ္တန္းက တခ်ဳိ႕ေနရာေတြ ၿငိမ္းခ်မ္းၿပီးၿပီ။ ကယားဆိုရင္ အခု လံုးဝတုိက္ပဲြမရွိဘူး။ ေရႊက်င္၊ ေက်ာက္ႀကီးဆိုရင္ အခုအခ်ိန္မွာ လံုးဝ တုိက္ပဲြလည္း မရွိဘူး၊ မိုင္းျဖစ္စဥ္လည္း ေတာ္ေတာ္ေလ်ာ့က်သြားၿပီးၿပီ။ အဲဒီေတာ့ တခ်ဳိ႕ေနရာေတြမွာ လုပ္လို႔ရတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘာေၾကာင့္ မလုပ္ေသးတာလဲ ဆိုတာေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး peace talk ထဲမွာ အေႏွာင့္အယွက္ျဖစ္သြားမွာစိုးလို႔။ ဒါကိုစိုးရိမ္လို႔ ဘယ္သူ႔ကိုမွ ဝင္ခြင့္မေပးေသးတာပဲ။ သူတို႔ရဲ႕ သေဘာထားက ဒီအတုိင္းပဲ။ Myanmar Mine Center – MMC ဖဲြ႔စည္းဖို႔ရွိတယ္။ သူကေနမွ မိုင္းရွင္းလင္းေရး တႏုိင္ငံလံုး ျပည္နယ္အားလံုးကို တၿပိဳင္တည္း ရွင္းၾကတဲ့အခါမွာ သူက control လုပ္သြားမွာ။ တကယ္ရွင္းမရွင္းလည္း သူက ျပန္စစ္မွာ။ ဆာေဗးေကာက္လုိ႔မရဘူးဆိုတာက ဒီလို- အဲဒီေနရာေတြက အခုအခ်ိန္မွာ အညိဳေရာင္ ျဖစ္ေနေသးတယ္။ အားလံုးလက္မွတ္ထုိးၿပီးမွ အျဖဴေရာင္ျဖစ္သြားမယ္။ အဲဒီေတာ့ အညိဳေရာင္၊ အနက္ေရာင္ျဖစ္ေနေသးတဲ့အတြက္ ဝင္ခြင့္မေပးျခင္းျဖစ္တယ္။”

ျမန္မာၿငိမ္းခ်မ္းေရး ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး ဗဟိုဌာန (MPC) က ၂၀၁၁ တုန္း မိုင္းနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ရွင္းလင္းေဆာင္ရြက္ဖို႔ ဌာနတစ္ခုထားရွိဖို႔ သေဘာတူခဲ့ေပမဲ့အထူးသျဖင့္ တစ္ႏိုင္ငံလံုး အပစ္ရပ္လက္မွတ္ ေရးထိုးမႈမတိုင္ခင္ထိ မိုင္းကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အေရးယူ ေဆာင္ရြက္တာမ်ိဳးေတြ သက္ဝင္လႈပ္ရွားႏိုု္င္မွာ မဟုတ္ဘူးလို႔လည္း MPC က ေျပာဆိုထားတယ္လို႔ ICBLရဲ႕အစီရင္ခံစာမွာ ပါရွိပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တႏိုင္ငံလံုးအတိုင္းအတာနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာအဆင့္မီ ေျမျမႇပ္မိုင္းရွင္းလင္းေရးဌာနတခု ဖြင့္လွစ္ႏို္င္ေရးကိစၥမွာ ျမန္မာအစိုးရက ေႏွာင့္ေႏွးေနတယ္လို႔ အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနက ဒီလထဲမွာထုတ္ျပန္တဲ့ေျမျမႇဳပ္မိုင္းရွင္းလင္းေရး ႏွစ္ပတ္လည္ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္ခင္ဗ်ား။

ေအာင္ရဲ ေမာင္ေမာင္ / ဗီြအုိေအ (ျမန္မာပုိင္း)
http://burmese.voanews.com/content/land-mine-icbl-report-myanmar-peace-aid-foundation-/2578461.html