ခ်ီလီစစ္အစိုးရလက္ထက္ကညွဉ္းပမ္းမႈတရားစီရင္

ေလတပ္ ဗိုလ္မႉးျကီးေဟာင္း အက္ဒဂါ ဆီဗာေယာ့စ္ နဲ့ ေရမြန္ ကက္ဆရက္စ္ တို့ဟာ အယ္လ္ဘာတို ဘာရွေလ ကို ညွဉ္းပမ္း နွိပ္စက္မႈနဲ့ အျပစ္ရွိေျကာင္း တရားရံုးက ဆံုးျဖတ္ခဲ့ ပါတယ္။

၁၉၇၃ ခုနွစ္က ဗိုလ္ခ်ုပ္ျကီး ေအာ္ဂတ္စတို ပီနိုေရွး အာဏာသိမ္း ခဲ့ျပီး တဲ့ေနာက္မွာ သူ့ကို အဲဒီလိုဖမ္းဆီး နွိပ္စက္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေလတပ္ဗိုလ္ခ်ုပ္ျကီး ဘာရွေလ ဟာ ၁၉၇၄ ခုနွစ္ မတ္လတုန္းက ရက္သတၱပတ္နဲ့ ခ်ီျပီး နွိပ္စက္ခံရတဲ့ အတြက္ ေသဆံုးခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

နွိပ္စက္ခံရမႈ အရွိန္နဲ့ နွလံုးေရာဂါေျကာင့္ ေသဆံုးခ်ိန္မွာ သူဟာ အသက္ ၅၀ အရြယ္ပါ။

ျဖုတ္ခ် ခံခဲ့ရတဲ့ လက္ဝဲ အစိုးရ ေခါင္းေဆာင္ ဆယ္ဗဒို အာယန္ေဒး အေပၚသစၥာ ေစာင့္သိ တဲ့ အတြက္ သူ့ကို အဲဒီလို နွိပ္စက္ခဲ့ တာပါ။

ဗိုလ္ခ်ုပ္ျကီး ဘာရွေလ ေသဆံုး ခဲ့ပံု နဲ့ ပတ္သက္တဲ့ မႈခင္း ေဆးစစ္ခ်က္ အစီရင္ခံစာ ထြက္လာျပီး တဲ့ေနာက္ ၂၀၁၂ ခုနွစ္ ဇူလိုင္လမွာ ေလတပ္ ဗိုလ္မႉးျကီးေဟာင္း နွစ္ဦးကို တရားစြဲ ခဲ့တာပါ။

ဗိုလ္ခ်ုပ္ျကီး ဘာရွေလကို စစ္တပ္ ဗိုလ္သင္တန္းေက်ာင္း တခုမွာ ေျခာက္လျကာ ဖမ္းဆီး ထားခဲ့ ျပီး သူ့လက္ေအာက္မွာ လုပ္ခဲ့တဲ့ အရာရွိေတြ ကဘဲ ျပန္ျပီး နွိပ္စက္ ခဲ့တာပါ။

သူ့ဇနီး နဲ့သမီး မီရွဲ ဘာရွေလ တို့ ကိုလည္း ဖမ္းဆီး နွိပ္စက္တာ ခံခဲ့ရျပီး ေနာက္ပိုင္း မွာေတာ့ သူတို့ဟာ ျသစေျတလ်နဲ့ အေရွ့ဂ်ာမနီ နိုင္ငံေတြဆီ ထြက္ေျပး သြားခဲ့ပါတယ္။

မီရွဲလ္ ဘာရွေလဟာ ၂၀ဝ၆ ခုနွစ္မွာ ေတာ့ ခ်ီလီနိုင္ငံရဲ့ ပထမဆံုး အမ်ိုးသမီး သမၼတ ျဖစ္လာပါတယ္။

ခ်ီလီ နိုင္ငံရဲ့ ဖြဲ့စည္းပံု ဥပေဒအရ၊ သမၼတ သက္တမ္းကို ဆက္တိုက္ ေဆာင္ရြက္ခြင့္ မရွိတဲ့အတြက္ ၂၀၁၀ မွာ သူရာထူးက ဆင္းေပး ခဲ့ရပါတယ္။

အဲဒီေနာက္ သူဟာ ကုလသမဂၢ အမ်ိုးသမီးေရးရာ ေအဂ်င္စီ ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ အေရြးခံ ခဲ့ရပါတယ္။

ေနာက္ပိုင္း ခ်ီလီနိုင္ငံေရးထဲ တေက်ာ့ျပန္ ေရာက္လာတဲ့ မစၥဘာရွလီဟာ ျပီးခဲ့ တဲ့ နွစ္မွာေတာ့ ဒုတိယအျကိမ္ ေလးနွစ္ သက္တမ္း အတြက္ သမၼတ ျပန္အေရြးခံ ခဲ့ရပါတယ္။

သူတို့မိသားစု အေနနဲ့ သူ့ဖခင္ ခံစားခဲ့ရတာ ေတြနဲ့ ပတ္သက္ျပီး ဥပေဒ ေျကာင္း အရအေရးယူ နိုင္ဖို့ ကာလ ရွည္ျကာျကိုးစား လာခဲ့တာ ျဖစ္တယ္လို့ ဘီဘီစီသတင္းေထာက္ Gideon Long ကေျပာပါတယ္။

ဘီဘီစီ (ျမန္မာပုိင္း)
http://www.bbc.co.uk/burmese/world/2014/11/141122_chile_sentencing

သမၼတ မီရွဲလ္ ဘာရွေလ ရဲ့မိသားစုက ဥပေဒ အရ အေရးယူ နိုင္ဖို့ ျကိုးစား ခဲ့