ႏိုင္ငံေရး ထိပ္သီး ေတြ႔ဆံုမည့္ ကိစၥ ကန္ သံအမတ္ႀကိဳဆို

သမၼတဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ ဖိတ္ၾကားခ်က္ အရ ျမန္မာ့ ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ နဲ႔ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္လိႈင္ အပါအ၀င္ အေရးပါတဲ့ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ မနက္ျဖန္ေတြ႔ဆံုမယ့္ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲကေန အသြင္ကူးေျပာင္းေရးတည္ၿငိမ္၊ အထေျမာက္ေအာင္ အႏွစ္သာရရွိတဲ့ ေဆြးေႏြးပြဲေတြ ဆက္လက္ က်င္းပၾကဖို႔ လိုတယ္လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အေမရိကန္ သံအမတ္ႀကီးက ေျပာဆို လိုက္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ စီးပြားေရး၊ ေျမယာအေရး စတဲ့ အခရာက်တဲ့ကိစၥေတြကို မေျပာင္းလဲသေရြ႔ ျပည္သူလူထုက ဘဝင္မက်ျဖစ္သလို ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္း ကလည္း တခ်ိန္ခ်ိန္မွာ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္လွည့္ဖို႔ ရွိႏိုင္တယ္လို႔ သံုးသပ္ၾက မွာျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း အေမရိကန္သံအမတ္ႀကီး Derek Mitchell ကေျပာဆို လိုက္တာပါ။ ေဒၚခင္စိုး၀င္းက အေမရိကန္သံအမတ္ႀကီး Derek Mitchell ကို သီးသန္႔ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းၿပီး သတင္းေပးပို႔ထားပါတယ္။

သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အပါ အဝင္ ႏိုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ မနက္ျဖန္ ေတြ႔ဆံုၾကမယ့္ အစီအစဥ္ကို ႀကိဳဆိုၾကတဲ့ သူေတြရွိသလို အာဆီယံနဲ႔ အေရွ႕အာရွ ထိပ္သီးညီလာခံ အႀကိဳ အျဖစ္ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ ဖိ္အားေတြ ေလ်ာ့ပါးေအာင္ အခ်ိန္ကိုက္ လုုပ္ေဆာင္ တာျဖစ္ တယ္လို႔ ရႈ႕ျမင္ၾကတဲ့သူေတြလည္း ရွိပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ အေမရိကန္သံအမတ္ႀကီး Derek Mitchell အေနနဲ႔ ေရာ ဘယ္လိုမ်ား သံုးသပ္လု႔ိရပါသလဲလို႔ ေမးၾကည့္တဲ့အခါမွာ-

"အခုလို ႏိုင္ငံရဲ႕ အေရးႀကီးတဲ့ ထိပ္တန္းပုဂၢိဳလ္ေတြေတြ႔ဆံုၾကမယ္ဆိုတာၾကားရလို႔ အားတက္မိပါတယ္။ ျပည္သူလူထုကလည္း ဒီလို အေရးႀကီး ပုဂၢိဳလ္ေတြေတြ႔ ဆံုေဆြးေႏြးၿပီး အသြင္ကူးေျပာင္းေရး ေရွ႕ရႈ ၾကတာ ကို ျမင္ခ်င္ေနၾက တယ္လို႔ယူဆပါတယ္။ လာမယ့္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲကေန ၂၀၁၆ ခုႏွစ္အထိ ေခ်ာေခ်ာေမြ႔ေမြ႔ အသြင္ကူးေျပာင္းႏိုင္တာကိုေမွ်ာ္လင့္ေနၾက တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လူႀကီးေတြ ေဆြးေႏြးေနရံုနဲ႔ မလံုေလာက္ တာ ကေတာ့ေသခ်ာပါတယ္။ ဘာေတြေဆြးေႏြးၾကတယ္၊ ဘယ္ေလာက္သေဘာရိုးနဲ႔ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေဆြးေႏြးၾကသလဲ၊ ဘာအေၾကာင္းအရာေတြေဆြးေႏြးၾကသလဲ။ ဒီေဆြးေႏြးပြဲကေနဆက္ၿပီး ေနာက္ဆက္တြဲေဆြးေႏြးၾကဖို႔ရွိသလား၊ ျပည္သူေတြရဲ႕ ဆႏၵနဲ႔အညီ ႏိုင္ငံရဲ႕ ျပႆနာေတြကို တိုင္ပင္ညွိႏိႈင္းႏိုင္ၾကဖို႔နဲ႔ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲ အလြန္အထိ တည္ၿငိမ္ေအာင္ေဆာင္ရြက္ၾကမွာလား စတာေတြကို သိဖို႔ေတာ့ လိုပါတယ္။ ဒါဟာ ပထမေျခလွမ္းျဖစ္ပါတယ္။ ေသခ်ာ တာကေတာ့ ေတြ႔ဆံုၾကရံုနဲ႔ မလံုေလာက္ပါဘူး။ ေနာက္ထပ္ ဘာေတြ ဆက္လုပ္ၾကမလဲ ဆိုတာ ေစာင့္ၾကည့္ ရမွာျဖစ္ပါတယ္။"

ျမန္မာ့ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး တိုးတက္မႈ အထိုက္အေလ်ာက္ ရွိေပမဲ့လို႔ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္ေနတဲ့ ကိစၥေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ စိုးရိမ္ရတဲ့ ကိစၥေတြ ရွိေနေသး တာေၾကာင့္ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္လွည့္ေျခ ရွိတဲ့ လကၡဏာေတြ ေတြ႔ေနရတယ္လို႔ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္ Ms. Yanghee Lee  ေျပာဆိုတဲ့ အေပၚမွာေတာ့ သံအမတ္ႀကီး Derek Mitchell က အခုလိုသံုးသပ္ပါတယ္။

"ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအေျခအေနကို သံုးသပ္ရမယ္ဆိုရင္ ဘယ္မွာ ဘဲျဖစ္ျဖစ္ ေတာ္လွန္ေရး လို ရုတ္တရက္ေျပာင္းလဲသြာတာမ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ တေရြ႔ေရြ႔တဆင့္ ခ်င္းေျပာင္းလဲေနတယ္လို႔ ယူဆပါတယ္။ အေတာ့္ကို ေလးနက္ရႈတ္ေထြးပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ေနရာေတြက ေနာက္ေၾကာင္းျပန္၊ တခ်ိဳ႔က လံုး၀မေရြ႔ဘူး၊ တခ်ိဳ႕ကေတာ့ ေရွ႕ေျပးေနတယ္ စသျဖင့္ရွိၾကပါတယ္။ တိုင္းရင္းေဒသေတြမွာ တိုက္ပြဲေတြ ဆက္ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ လူထုအၾကား အေတာ္ေလးကို စိုးရိမ္မကင္းျဖစ္ေနတာေတြ႔ရပါတယ္။ တကယ့္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး လစ္ဟင္းေနတာေတြကိုလည္း စိုးရိမ္ေနၾကပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ေတြကတည္းက ရခိုင္ျပည္နယ္လူထုက သူတို႔ရဲ႕အခြင့္အေရးနဲ႔ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးလုပ္ငန္းေတြ ထိထိေရာက္ေရာက္ ေဆာင္ရြက္မေပးႏိုင္တဲ့ အေပၚလည္းမွာလည္း စိုးရိမ္ေနၾကပါတယ္။"

အေမရိကန္ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ဂၽြန္ကယ္ရီ စတဲ့ အေမရိကန္ အစိုးရ တာဝန္ရွိသူေတြ ျမန္မာႏိုင္ငံကို လာေရာက္ၿပီး တာဝန္ရွိပုဂၢိဳလ္ေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုတဲ့ အခါတိုင္းမွာ စစ္တပ္က သိမ္းဆည္းထားတဲ့ ေျမယာေျမေတြကို မူလပိုင္ရွင္ လက္ထဲ ေပးအပ္ေရးကို အျမဲတေစ တုိက္တြန္းေလ့ ရွိပါတယ္။ ျမန္မာ့ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမွာ ဒီေျမယာသိမ္းတဲ့ျပႆနာ ေတြက အေႏွာင့္အယွက္ေတြျဖစ္ေနတယ္လို႔ ရႈ႕ျမင္တဲ့အေၾကာင္းကိုလည္း သံအမတ္ႀကီး Derek Mitchell က အခုလိုဆိုပါတယ္။

" ေျမယာပိုင္ဆိုင္မႈအခြင့္အေရးဟာ အခရာက်ဆံုး ကိစၥတခုျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေျမယာျပႆနာကို မကိုင္တြယ္ႏိုင္ရင္ေတာ့ စီးပြားေရးဖြံ႔ၿဖိဳးမႈ အတြက္ ေမးခြန္းထုတ္ စရာေတြ ရွိလာပါလိမ့္မယ္။ ေနာက္တခုက ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒဟာ ဒီႏိုင္ငံမွာ အႀကီးက်ယ္ဆံုး ကိစၥပါ။ ႏိုင္ငံရဲ႕ တည္ေဆာက္ပံု လို႔ေျပာႏိုင္ၿပီး ဒီမိုကေရစီ ပံုေဖၚဖို႔ ေရးထားပံု ရတယ္လို႔ဆိုရမွာျဖစ္ေပမဲ့ အစိုးရကေန လူထုအသံ နားေထာင္ဖို႔ လိုသလို၊ လူထုအေျချပဳအဖြဲ႔အစည္းေတြကို ေနရာေပးဖို႔ အကန္႔အသတ္ေတြ လည္းရွိေနပါတယ္။ အရပ္သားအစိုးရအုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္မွာ စစ္တပ္ကရွိဖို႔၊ လူနည္းစု အခြင့္အေရးေပးဖို႔၊ လူထုက စိတ္ႀကိဳက္ ေခါင္းေဆာင္ေရြးခ်ယ္ပိုင္ခြင့္္ စတဲ့ ဒီမိုကေရစီ အႏွစ္သာရေတြ လက္ရွိဖြဲ႔စည္းပံုမွာ ကင္းမဲ့ေနတာေတြ႔ရပါတယ္။

ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ စီးပြားေရး၊ ေျမယာအေရးနဲ႔ ဥပေဒေတြစတဲ့ အေျခခံ အဓိကက်တဲ့ ကိစၥေတြကို မေျပာင္းလဲ သေရြ႔ ျပည္တြင္းရွိလူထုက တည္ၿငိမ္ေရး ေရရွည္ တည့္တံ့ ပါ့မလားလို႔ ဘ၀င္မက်ျဖစ္သလို ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္းကလည္း ဒါဟာ တကယ့္ ေရရွည္ လုပ္ငန္းစဥ္လားဆိုတာကို မေရမရာျဖစ္ၾကၿပီး အကန္႔အသတ္ေတြ ရွိ တာေၾကာင့္ တခ်ိန္ခ်ိန္မွာ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္လွည့္ဖို႔ ရွိႏိုင္တယ္ လို႔ သံုးသပ္ၾကမွာပါ။"

သမၼတ အိုဘားမားအေနနဲ႔ ေနျပည္ေတာ္မွာ ႏိုဝင္ဘာလ ၁၂ရက္ေန႔၊ ၁၃ရက္ေန႔မွာ က်င္းပမယ့္ အေရွ႕အာရွ ထိပ္သီးညီလာခံကို တက္ေရာက္ဖို႔  ရွိၿပီးေတာ့ ျမန္မာ့ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကို သူကိုယ္တုိင္ ဆန္းစစ္သြားလိမ့္မယ္လို႔ ယူဆတဲ့ အေၾကာင္း သံအမတ္ႀကီး Derek Mitchell  က ေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။

ေဒၚခင္စိုးဝင္း / ဗီြအုိေအ (ျမန္မာပုိင္း)
http://burmese.voanews.com/content/exclusive-interview-with-us-ambassador-derek-mitchell/2501868.html

VOA ျမန္မာပိုင္း ရန္ကုန္ရံုးခြဲက ေဒၚခင္စိုး၀င္းက အေမရိကန္သံအမတ္ႀကီး Derek Mitchell ကို သီးသန္႔ေတြ႔ဆံုေမးျမန္း။