ကုလလူ႔အခြင့္အေရးအစီရင္ခံစာ ႏုိင္ငံတကာ တံု႔ျပန္ခ်က္မ်ား

နယူးေယာက္ၿမိဳ႕ ကုလသမဂၢ႐ံုးခ်ဳပ္မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္ မစၥ Yanghee Lee က ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြကို အစီရင္ခံစာ တင္သြင္းတာကို ႏုိင္ငံတကာ ကုလသမဂၢ ကုိယ္စားလွယ္ေတြက ဘယ္လိုတံု႔ျပန္သြား ၾကပါသလဲ။ မေအးသႏၱာေက်ာ္က တင္ျပထားပါတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ကုလသမဂၢ အထူးကိုယ္စားလွယ္ Yanghee Lee ရဲ႕ အစီရင္ခံစာကို ကုလသမဂၢ ကိုယ္စားလွယ္ေတြက ႀကိဳဆိုၾကၿပီးေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြကို အသိအမွတ္ျပဳ ေျပာသြားခဲ့ၾကတာပါ။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဒီမိုကေရစီေရး တိုးတက္မႈေတြ ေတြ႔ေနရတဲ့အခ်ိန္မွာပဲ တဘက္မွာလည္း စိုးရိမ္ပူပန္မႈေတြ ရွိေနေသးတဲ့ အေျခအေနကို ေထာက္ျပေျပာဆုိသြားၾကပါတယ္။

ဥေရာပသမဂၢရဲ႕ ကိုယ္စားလွယ္ကေတာ့ အခုလိုမ်ိဳး မစၥ Yanghee Lee ကို ျမန္မာႏုိင္ငံ ေဒသအႏွံ႔အျပား သြားခြင့္ျပဳတဲ့ ျမန္မာအစိုးရကို ေက်းဇူးတင္ေၾကာင္း ေျပာသြားၿပီးေတာ့ သူတို႔ စိုးရိမ္ပူပန္မႈေတြ ရွိတဲ့ကိစၥရပ္ေတြကို အခုလို ေျပာသြားပါတယ္။

“အဲဒီထဲမွာေတာ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြအပါအ၀င္ လူနည္းစုေတြရဲ႕ အေျခအေနေတြလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရးကိစၥရပ္ေတြ တုိးတက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ဖုိ႔မွာ ႏုိင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္းက ျမန္မာအစိုးရကို ဘယ္လုိကူညီေပးႏုိင္မလဲဆုိတာ ကုလသမဂၢ ကိုယ္စားလွယ္ကုိ ေမးခ်င္ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ေရြးေကာက္ပြဲကလည္း က်င္းပဖို႔ရွိတာမို႔ လာမယ့္ ၁၂ လတာ ကာလအတြင္း အဓိက ဘယ္လိုေနရာမ်ိဳးေတြမွာ ႏုိင္ငံတကာက ကူညီႏုိင္ပါမလဲ။”

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကလည္း ရခိုင္ျပည္နယ္က အေျခအေနကို အထူး စိုးရိမ္မိဆဲျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာသြားတာပါ။ ဒါ့အျပင္ -

“ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အခုတေလာအတြင္းပဲ သတင္းေထာက္ေတြ၊ လူမႈအေျချပဳအဖြဲ႔၀င္ေတြကို ဖမ္းဆီးခံခဲ့ရတဲ့ကိစၥကို စိုးရိမ္မိပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ခြင့္ရွိဖို႔ ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ ဘာေတြ လုပ္ေဆာင္သင့္ေသးလဲဆုိတာ ကုလသမဂၢ အထူးကိုယ္စားလွယ္ Yanghee Lee က အႀကံျပဳေပးေစခ်င္ပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရက ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ အမ်ားႀကီး လႊတ္ေပးခဲ့တာကို အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုက အသိအမွတ္ျပဳပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ယံုၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ အက်ဥ္းက်ေနသူေတြရဲ႕ အမႈကို ၂၀၁၄ ခုႏွစ္မွာ ျပန္သံုးသပ္ၿပီးေတာ့ တစံုတရာ မလုပ္ေဆာင္ေပးတာကိုေတာ့ စိုးရိမ္မိပါတယ္။ ဒီႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာအစိုးရကို ကုလသမဂၢ ကိုယ္စားလွယ္ မစၥ Yanghee Lee ဘယ္လို အႀကံျပဳေပးပါမလဲ။ ႏိုင္ငံတကာကေရာ ဘယ္လို ေထာက္ပံ့ေပးႏုိင္မလဲ ဆိုတာကိုပါ။”

ေဒသတြင္း အာရွႏုိင္ငံေတြကေတာ့ ျမန္မာအစိုးရရဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြကို ႀကိဳဆိုခ်ီးက်ဴးၿပီးေတာ့ အာဆီယံဥကၠဌအျဖစ္နဲ႔ တာ၀န္ယူ ေဆာင္ရြက္ေပးတာကိုလည္း အသိအမွတ္ျပဳ ေျပာသြားခ့ဲၾကပါတယ္။ အင္ဒိုနီးရွားႏုိင္ငံကေတာ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကာလမွာ ျမန္မာကို ႏုိင္ငံတကာက ဆက္ၿပီးေတာ့ ေထာက္ပံ့ အားေပးကူညီဖို႔ လိုေၾကာင္း တုိက္တြန္းသြားပါတယ္။

သူတို႔အင္ဒိုနီးရွားႏုိင္ငံမွာ ႀကံဳေတြ႔ခဲ့ရတဲ့ သင္ခန္းစာကို နမူနာယူၿပီးေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ သည္းခံစိတ္နဲ႔ လူ႔အသိုင္းအ၀ိုင္းၾကား သဟဇာတျဖစ္ျဖစ္ ေနထုိင္က်င့္ႀကံဖုိ႔ တိုက္တြန္းသြားခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရရဲ႕ လုပ္ေဆာင္မႈေတြဟာ အားရစရာပါပဲလုိ႔ ေျပာသြားတဲ့ စကၤာပူႏုိင္ငံကေတာ့ တုိင္းျပည္တခုကို စနစ္တက် ထူေထာင္ရာမွာ အေလာသံုးဆယ္ လုပ္လို႔မရဘူးလို႔ ေျပာသြားပါတယ္။

“ရခုိင္ျပည္နယ္က အေျခအေနဟာ ႐ႈတ္ေထြးမႈရွိၿပီး သတိနဲ႔ လိမ္လိမ္မာမာ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းရမယ့္ ကိစၥရပ္မ်ိဳးပါ။ သက္ဆုိင္ရာ ရပ္ရြာအသိုင္းအ၀ိုင္းေတြရဲ႕ လူသားခ်င္းစာနာမႈဆုိင္ရာ လုိအပ္ခ်က္ေတြကို ျဖည့္ဆည္းဖို႔ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြမွာ ျမန္မာအစိုးရက ကုလသမဂၢနဲ႔ေရာ တျခားအဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ပါ ဆက္လက္ၿပီးေတာ့ လက္တြဲလုပ္ကိုင္ေနပါတယ္။ ႏုိင္ငံတကာရဲ႕ ေထာက္ပ့ံမႈနဲ႔ဆုိရင္ အေျခအေနက တုိးတက္လာပါလိမ့္မယ္။ ႏုိင္ငံေရး၊ စီးပြားေရးပိုင္းမွာ တုိးတက္မႈေတြ ရွိလိမ့္မယ္လို႔ စကၤာပူက ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ ဥေရာပသမဂၢအေနနဲ႔လည္း ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဆံုးျဖတ္ခ်က္ တင္သြင္းမယ့္ကိစၥ ျပန္လည္ သံုးသပ္ဖုိ႔ တုိက္တြန္းခ်င္ပါတယ္။ ဒီဆံုးျဖတ္ခ်က္မႈမ်ိဳးက ေသြးကြဲေစၿပီး အေျခအေနကိုလည္း ပိုၿပီးေတာ့ ေကာင္းေအာင္လုပ္ရာ မေရာက္ပါဘူး။ လူ႔အခြင့္အေရးရွိေစဖို႔ ႀကိဳးစားရာမွာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈနဲ႔ စစ္မွန္တဲ့ ေျပာဆိုေဆြးေႏြးမႈကို အေျခခံရပါမယ္။”

ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ကုလသမဂၢ အထူးကိုယ္စားလွယ္ Yanghee Lee ကုလသမဂၢမွာ အစီရင္ခံစာ တင္သြင္းေတာ့ စကၤာပူကိုယ္စားလွယ္က တံု႔ျပန္ေျပာဆိုသြားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

မေအးသႏၲာေက်ာ္ / ဗီြအုိေအ (ျမန္မာပုိင္း)
http://burmese.voanews.com/content/react-ib-burma-human-rights/2500116.html