အီဘိုလာ ဗိုင္းရပ္စ္ ပိုးေျကာင့္ ေသဆံုးသူ အေရ အတြက္ ဟာ အခု ဆိုရင္ ၄၀ဝ၀ နီးပါး ရွိပါျပီ။ အီဘိုလာ ေရာဂါဟာ ဘယ္လို ေရာဂါ ပါလဲ။ ဘယ္လို နည္းနဲ့ ကူးစက္ ျပန့္ပြား ေနတာ ပါလဲ။
အေနာက္ အာဖရိကကို ဗဟိုျပု ျဖစ္ပြား ေနတဲ့ အီဗိုလာ ကူးစက္ ေရာဂါဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ နွစ္ေပါင္း ၄၀ နီးပါး ကတည္းက စတင္ ေတြ့ရွိ ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီနွစ္ ေပါင္း ၄၀ သက္တမ္းအတြင္းမွာ အခု တျကိမ္ ျဖစ္ပြား မႈဟာ အဆိုးဆံုး ျဖစ္ပါတယ္။
ကမၻာ့ က်န္းမာေရး အဖြဲ့ခ်ုပ္ WHO ရဲ့ မွတ္တမ္းအရ အခုတျကိမ္မွာ အကူးစက္ခံရသူ အေရ အတြက္ ၈၀ဝ၀ ေက်ာ္ရွိသြားျပီလို့ သိရပါတယ္။
အီဘိုလာေရာဂါဟာ ေသေစေလာက္တဲ့ အဖ်ားေရာဂါတမ်ိုးျဖစ္ျပီး ေရာဂါျဖစ္ပြားသူ ၅၀ ရာနႈန္းကေန ၉၀ ရာနႈန္းအထိ ေသဆံုးမႈရွိတာေတြ့ရပါတယ္။
ဒီေရာဂါ ဘယ္က စသလဲဆိုေတာ့ အာဖရိကတိုက္က သစ္ေတာထဲမွာေနတဲ့ လင္းနို့တမ်ိုးကေန စတင္တယ္လို့ ယူဆျကပါတယ္။
သစ္သီးစားလင္းနို့လို့ ေခၚတဲ့ အဲဒီလင္းနို့အမ်ိုးအစားဟာ ရုပ္ကေျမေခြးမ်က္နွာ အငယ္စားနဲ့ ဆင္လို့ ေျမေခြးပ်ံလို့လည္း တခ်ို့ကေခၚျကပါတယ္။
ဒီေရာဂါျဖစ္ပြားမႈကို ကြန္ဂိုဒီမိုကရက္တစ္ သမၼတနိုင္ငံ အီဘိုလာ ျမစ္နားမွာ စတင္ျဖစ္ပြားတာကို သိရွိခဲ့ရလို့ အီဘိုလာေရာဂါ ၊ အီဘိုလာဗိုင္းရပ္စ္လို့ နာမည္ ေပးခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။
ေသြး၊ ဝမ္း၊ အန္ဖတ္ စတဲ့ လူ့ကိုယ္ ခနၶာက ထြက္တဲ့ အရည္ေတြ ထဲမွာ ပိုးအေျမာက္ အမ်ား ပါဝင္တဲ့ အတြက္ အကာ အကြယ္ေတြ ျပုလုပ္ဖို့ လိုပါတယ္။ ထုတ္ျပန္ ထားတဲ့ စည္းကမ္းေတြ ကို လိုက္နာ ဖို့ လိုပါတယ္။ ဖ်ားနာ ေနတဲ့ သူေတြ ဆိုရင္ ပိုျပီး ကူးစက္ လြယ္ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ အေရ ျပားမွာ ပြန္းပဲ့ အနာ ရွိမွသာ ကူးစက္တယ္လို့ ဆိုပါတယ္။ တုတ္ေကြး ေရာဂါလို့ ေလထဲ ကေန ကူးစက္ ျပန့္ပြား တာမ်ိုး မျဖစ္ ပါဘူး။
ေရာဂါ စတင္ ကူးစက္ ျပီဆို ရင္ အဖ်ားဝင္ လာပါတယ္။ ကိုက္ခဲ လာပါတယ္။ ေမာပန္း လာပါတယ္။ ေခါင္းကိုက္တာ လည္ပင္း နာတာ ျဖစ္လာ တတ္ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္မွာေတာ့ အန္တာ၊ ဝမ္းေလွ်ာတာ၊ အေရျပားမွာ အနီစက္ေတြ ေပၚထြက္ လာတာ ကိုယ္တြင္း ေသြးထြက္ တာေတြ ဆက္ျဖစ္ျပီး ပိုဆိုး လာရင္ ခနၶာကိုယ္တြင္း ကလီ စာေတြ ပ်က္စီး တာနဲ့ ေရဓါတ္ ခမ္းေျခာက္ တာျဖစ္ပြားျပီး အသက္ဆံုးရံႈးတတ္တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေရာဂါကို တိတိက်က် ကုသနိုင္တဲ့ ေဆးမရွိေသးပါဘူး။ ေဆးတခ်ို့ဟာ စမ္းသပ္ဆဲျဖစ္ပါတယ္။ ဇိမက္ပ္လို့ ေဆးမ်ိုးကို အာဖရိကမွာ အသံုးျပုဖို့ ခြင့္ျပုခဲ့ေပမဲ့ လူနာတိုင္းကို အသက္မကယ္နိုင္ပါဘူး။
ဘီဘီစီ (ျမန္မာပုိင္း)
အေနာက္ အာဖရိကကို ဗဟိုျပု ျဖစ္ပြား ေနတဲ့ အီဗိုလာ ကူးစက္ ေရာဂါဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ နွစ္ေပါင္း ၄၀ နီးပါး ကတည္းက စတင္ ေတြ့ရွိ ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီနွစ္ ေပါင္း ၄၀ သက္တမ္းအတြင္းမွာ အခု တျကိမ္ ျဖစ္ပြား မႈဟာ အဆိုးဆံုး ျဖစ္ပါတယ္။
ကမၻာ့ က်န္းမာေရး အဖြဲ့ခ်ုပ္ WHO ရဲ့ မွတ္တမ္းအရ အခုတျကိမ္မွာ အကူးစက္ခံရသူ အေရ အတြက္ ၈၀ဝ၀ ေက်ာ္ရွိသြားျပီလို့ သိရပါတယ္။
အီဘိုလာေရာဂါဟာ ေသေစေလာက္တဲ့ အဖ်ားေရာဂါတမ်ိုးျဖစ္ျပီး ေရာဂါျဖစ္ပြားသူ ၅၀ ရာနႈန္းကေန ၉၀ ရာနႈန္းအထိ ေသဆံုးမႈရွိတာေတြ့ရပါတယ္။
ဒီေရာဂါ ဘယ္က စသလဲဆိုေတာ့ အာဖရိကတိုက္က သစ္ေတာထဲမွာေနတဲ့ လင္းနို့တမ်ိုးကေန စတင္တယ္လို့ ယူဆျကပါတယ္။
သစ္သီးစားလင္းနို့လို့ ေခၚတဲ့ အဲဒီလင္းနို့အမ်ိုးအစားဟာ ရုပ္ကေျမေခြးမ်က္နွာ အငယ္စားနဲ့ ဆင္လို့ ေျမေခြးပ်ံလို့လည္း တခ်ို့ကေခၚျကပါတယ္။
ဒီေရာဂါျဖစ္ပြားမႈကို ကြန္ဂိုဒီမိုကရက္တစ္ သမၼတနိုင္ငံ အီဘိုလာ ျမစ္နားမွာ စတင္ျဖစ္ပြားတာကို သိရွိခဲ့ရလို့ အီဘိုလာေရာဂါ ၊ အီဘိုလာဗိုင္းရပ္စ္လို့ နာမည္ ေပးခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။
ေသြး၊ ဝမ္း၊ အန္ဖတ္ စတဲ့ လူ့ကိုယ္ ခနၶာက ထြက္တဲ့ အရည္ေတြ ထဲမွာ ပိုးအေျမာက္ အမ်ား ပါဝင္တဲ့ အတြက္ အကာ အကြယ္ေတြ ျပုလုပ္ဖို့ လိုပါတယ္။ ထုတ္ျပန္ ထားတဲ့ စည္းကမ္းေတြ ကို လိုက္နာ ဖို့ လိုပါတယ္။ ဖ်ားနာ ေနတဲ့ သူေတြ ဆိုရင္ ပိုျပီး ကူးစက္ လြယ္ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ အေရ ျပားမွာ ပြန္းပဲ့ အနာ ရွိမွသာ ကူးစက္တယ္လို့ ဆိုပါတယ္။ တုတ္ေကြး ေရာဂါလို့ ေလထဲ ကေန ကူးစက္ ျပန့္ပြား တာမ်ိုး မျဖစ္ ပါဘူး။
ေရာဂါ စတင္ ကူးစက္ ျပီဆို ရင္ အဖ်ားဝင္ လာပါတယ္။ ကိုက္ခဲ လာပါတယ္။ ေမာပန္း လာပါတယ္။ ေခါင္းကိုက္တာ လည္ပင္း နာတာ ျဖစ္လာ တတ္ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္မွာေတာ့ အန္တာ၊ ဝမ္းေလွ်ာတာ၊ အေရျပားမွာ အနီစက္ေတြ ေပၚထြက္ လာတာ ကိုယ္တြင္း ေသြးထြက္ တာေတြ ဆက္ျဖစ္ျပီး ပိုဆိုး လာရင္ ခနၶာကိုယ္တြင္း ကလီ စာေတြ ပ်က္စီး တာနဲ့ ေရဓါတ္ ခမ္းေျခာက္ တာျဖစ္ပြားျပီး အသက္ဆံုးရံႈးတတ္တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေရာဂါကို တိတိက်က် ကုသနိုင္တဲ့ ေဆးမရွိေသးပါဘူး။ ေဆးတခ်ို့ဟာ စမ္းသပ္ဆဲျဖစ္ပါတယ္။ ဇိမက္ပ္လို့ ေဆးမ်ိုးကို အာဖရိကမွာ အသံုးျပုဖို့ ခြင့္ျပုခဲ့ေပမဲ့ လူနာတိုင္းကို အသက္မကယ္နိုင္ပါဘူး။
ဘီဘီစီ (ျမန္မာပုိင္း)
အီဘိုလာေရာဂါ ကူးစက္မႈ က်န္းမာေရး ဝန္ထမ္းမ်ား အကာအကြယ္လိုအပ္ |
အီဘိုလာ ဘယ္ကစ
Reviewed by သစ္ထူးလြင္
on
09:58
Rating: