ထိုင္း အာဏာသိမ္းမႈ ျမန္မာေစာင့္ၾကည့္

ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ မာရွယ္ေလာ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဥပေဒ ျပဌာန္းၿပီး ၂ ရက္အၾကာ ဒီကေန႔ ညေနပိုင္းမွာေတာ့ စစ္တပ္က တတိုင္းျပည္လံုးကို ထိန္းခ်ဳပ္ လိုက္ၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ သေဘာထား အျပင္းအထန္ ကြဲလြဲေနၾကတဲ့ ႏိုင္ငံေရး အုပ္စုေတြၾကား စစ္တပ္က ၾကား၀င္ ေစ့စပ္ ေဆြးေႏြးမႈေတြ လုပ္ေနတဲ့ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ခုလို အာဏာ သိမ္းလိုက္တာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ အာဆီယံ အလွည့္က်  ဥကၠ႒ တာ၀န္ယူထားတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံကေတာ့ အေျခအေန ကို ေစာင့္ၾကည့္ေနတဲ့ အေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။ ထိုင္းႏုိင္ငံ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕က Steve Herman သတင္းေပးပို႔ခ်က္ကို မခင္ျဖဴေထြးက စုစည္း တင္ျပေပးထားပါတယ္။

စစ္တပ္က တိုင္းျပည္ အာဏာကို ထိန္းခ်ဳပ္လိုက္ၿပီ ျဖစ္တဲ့ အေၾကာင္းကို ထိုင္း ႐ုပ္ျမင္သံၾကားတခုမွာ စစ္တပ္အရာရွိေတြ ၿခံရံၿပီး ေတြ႔ရတဲ့ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး Prayuth Chan Ochaက ဒီကေန႔ ညေနပိုင္းမွာပဲ ေၾကညာ သြားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

"စစ္တပ္နဲ႔ ရဲတပ္ဖြဲ႔ေတြ အေနနဲ႔ တိုင္းျပည္ အာဏာကို ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔ လိုအပ္တဲ့ အတြက္ ခုလို လုပ္ေဆာင္ရတာပါ။ တိုင္းျပည္မွာ ႏုိင္ငံေရး ျပဳျပင္ေျပာင္း လဲမႈေတြ ျဖစ္လာေအာင္ တြန္းအားေပးၿပီး ၿငိမ္၀ပ္ပိျပားမႈ ျပန္လည္ ရရွိလာေအာင္ စစ္တပ္က လုပ္ေဆာင္သြားမွာျဖစ္ပါတယ္။"

ခုလို အာဏာသိမ္းေၾကာင္း ေၾကညာၿပီးတဲ့ေနာက္ အစိုးရ ဆန္႔က်င္ ဆႏၵျပသူေနၾကသူေတြနဲ႔ အစိုးရကို ေထာက္ခံ ဆႏၵျပသူေတြ ၿပီးခဲ့တဲ့ ရက္ပိုင္းေတြ အတြင္း အဓိက ဆႏၵျပေနၾကတဲ့ ေနရာႀကီးႏွစ္ခုကို ရွင္းလင္းဖို႔ စစ္တပ္က ေနရာယူခဲ့ပါတယ္။ ထိုင္း အဓိက ႐ုပ္ျမင္သံၾကား ဌာန ႏွစ္ခုကိုလည္း သတင္းေတြ ထုတ္ျပန္လို႔မရေအာင္ စစ္တပ္က ရပ္ဆိုင္းထားလိုက္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ႏုိင္ငံျခားသတင္းေထာက္ေတြနဲ႔ အင္တာနက္ သံုးစြဲမႈေတြကေတာ့ ဆက္ၿပီးေတာ့ ရွိေနပါတယ္။

ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕ေတာ္ အေနာက္ဘက္မွာ စခန္းထိုး ဆႏၵျပေနၾကတဲ့ အစိုးရ လိုလားသူ ရွပ္နီေတြကေတာ့ စစ္တပ္ အာဏာသိမ္းတဲ့ ေၾကညာခ်က္ ထြက္ခဲ့တဲ့ တိုင္ေအာင္ ဆက္လက္ ဆႏၵျပေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အာဏာရွင္ ဆန္႔က်င္ေရး ညီညြတ္တဲ့ ဒီမိုကေရစီတပ္ဦး (UDD) အဖြဲ႔က လက္တု႔ံျပန္ႏိုင္ေအာင္ အဆင္သင့္ ျပင္ထားၾကဖို႔ Twitter လူမႈကြန္ယက္ ကေနတဆင့္ လူေတြကို သတိေပးထားပါတယ္။ ဆႏၵျပသူေတြကို ေနရာကေန ဖယ္ရွားဖို႔ စစ္ကားေတြ နဲ႔ တပ္ဖြဲ႔ေတြကို ေစလႊတ္ထားတဲ့အေၾကာင္း စစ္တပ္ ေျပာခြင့္ရသူ က ေျပာပါတယ္။

ႏုိင္ငံေရး သေဘာထား ကြဲလြဲေနသူေတြၾကား သေဘာတူညီမႈ ရဖို႔ စစ္တပ္က ၾကား၀င္ၿပီး ႏွစ္ရက္တာ ေစ့စပ္ ေဆြးေႏြးမႈေတြ မေအာင္မျမင္ ျဖစ္ခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ အခုလို အာဏာသိမ္းေၾကာင္း ေၾကညာလိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။

အခုလို ထိုင္းႏုိင္ငံမွာ စစ္တပ္ အာဏာသိမ္းမႈနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အာဆီယံ အလွည့္က် ဥကၠ႒ တာ၀န္ယူထားတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ ကေတာ့ ေစာင့္ၾကည့္ သြားမွာ ျဖစ္တဲ့ အေၾကာင္း ျမန္မာျပန္ၾကားေရး ဒု၀န္ႀကီး ဦးရဲထြဋ္က ခုလို ေျပာပါတယ္။

" ပထမဆံုးတခ်က္ကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံက က်ေနာ္တို႔၂၄ႀကိမ္ေျမာက္ ထိပ္သီး အစည္းအေဝးမွာ ထုတ္ထားခဲ့တဲ့ ထုိင္းႏုိင္ငံနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ေၾကညာခ်က္ က က်ေနာ္တို႔ ေနာက္ဆံုးထုတ္ျပန္ထားတဲ့ သေဘာထားေပါ့ေနာ္။ အဲ့ဒီ့သေဘာထား မွာလည္း ဘာပဲေျပာေျပာ ထုိင္းႏုိင္ငံေရး အက်ပ္အတည္း ကို ေျဖရွင္း တဲ့အခါမွာ လိုက္နာရမယ့္ အေျခခံအခ်က္ေတြ ပါၿပီးျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ ေနာက္တခါထပ္ၿပီးေတာ့မွ အာဆီယံ အေနနဲ႔ ထုတ္ျပန္ဖို႔ လိုမလို ဆိုတဲ့ ကိစၥကိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ အာဆီယံ ႏုိင္ငံေတြၾကား မွာ ေဆြးေႏြးၿပီးမွပဲ ေျပာႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ေလာေလာဆယ္ အာဆီယံႏုိင္ငံေတြၾကားမွာ တုိင္ပင္ေဆြးေႏြးမႈ မလုပ္ခင္မွာေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ဘာမွ ထုတ္ျပန္ႏုိင္ျခင္းဘူး။  ျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ ဒီအေျခအေနေတြကို က်ေနာ္တို႔ ဆက္ၿပီးေတာ့ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္လ်က္ရွိပါတယ္။"

ျမန္မာျပန္ၾကားေရး ဒုဝန္ႀကီး ဦးရဲထြဋ္ ေျပာသြားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီကေန႔ မနက္ခင္းမွာပဲ အက်ပ္အတည္းေတြ ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ ယာယီအစိုးရ ဘက္က ကိုယ္စားလွယ္ေတြ၊ အဓိက ၿပိဳင္ဆိုင္ေနၾကတဲ့ အတိုက္အခံ ပါတီႀကီးႏွစ္ခု နဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္က ကိုယ္စားလွယ္ေတြ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕မွာ ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ ပထမ တရက္က ေတြ႔ဆံု ခဲ့ၾကၿပီးတဲ့ေနာက္ ဒီကေန႔ ေဆြးေႏြးမႈမလာခင္မွာ အေျပလည္ဆံုး ေဆြးေႏြးႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳတင္ ျပင္ဆင္ခဲ့ၾကဖို႔နဲ႔၊ တိုင္းျပည္ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး အက်ပ္အတည္းကို အဆံုးသတ္ႏိုင္မယ့္ အဆုိျပဳခ်က္ေတြ တင္ျပလာဖို႔ မွာၾကားခဲ့တဲ့အေၾကာင္း စစ္တပ္က ေျပာပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ ဒီကေန႔ ေဆြးေႏြးမႈကေနၿပီးေတာ့ သေဘာတူညီမႈ တစံုတရာ မရခဲ့တဲ့ေနာက္မွာေတာ့ ႏုိင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္ေတြကို စစ္တပ္က ထိန္းသိမ္း ထားလိုက္ပါတယ္။ အဲ့ဒီေနာက္ မိနစ္ပိုင္းအၾကာမွာေတာ့ စစ္တပ္ အာဏာ သိမ္းေၾကာင္း ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္က ေၾကညာလိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။

ထိုင္း ၾကားျဖတ္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ Niwattamrong Boongsongpaisan ကို ဒီေဆြးေႏြးပြဲေတြ တက္ေရာက္ဖို႔ ဖိတ္ၾကားခဲ့ေပမဲ့လို႔ သူ႔အေနနဲ႔ အတိုက္အခံေတြ ဘက္က ရာထူးကေန ႏႈတ္ထြက္ခိုင္းတဲ့ ဖိအားမ်ိဳးကို လက္မခံႏိုင္ဘူးလို႔ ဆိုၿပီး အစည္းအေ၀းေတြကို ကိုယ္တိုင္ မတက္ေရာက္ခဲ့ဘဲ သူ႔ရဲ႕ လက္ေထာက္ေတြ ကိုပဲ ေစလႊတ္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

စစ္တပ္ အာဏာမသိမ္းခင္ နာရီပိုင္း အၾကာမွာပဲ ၾကားျဖတ္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္က တိုင္းျပည္မွာ ႏိုင္ငံေရး အယူအဆ ေတြေၾကာင့္ ၿပိဳကြဲတာေတြ မျဖစ္ရေလေအာင္ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးနဲ႔ ၿငိမ္၀ပ္ပိျပားမႈ ရွိဖို႔အတြက္ မာရွယ္ေလာ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဥပေဒျပ႒ာန္းခဲ့တာက အေထာက္အကူ ျဖစ္တဲ့ အေၾကာင္း ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။

အခုေနာက္ဆံုး စစ္တပ္က တိုင္းျပည္အာဏာ သိမ္းလိုက္တာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေဒသတြင္း စိုးရိမ္မႈေတြနဲ႔ ေ၀ဖန္မႈေတြ လည္း ရွိေနပါတယ္။
ျပင္သစ္ႏုိင္ငံ အေျခစိုက္ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔တခုျဖစ္တဲ့ International Federation for Human Rights (FIDH) က ထုိင္းစစ္တပ္ရဲ႕ အခုေနာက္ဆံုး အာဏာသိမ္းမႈ လုပ္ရပ္ကို အျပင္းထန္ဆံုး ေဝဖန္တဲ့ အေၾကာင္း ဒီကေန႔ပဲ ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။

ဒီထိုင္းသတင္းနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ မေန႔က ဗီြအိုေအရဲ႕ သတင္းေခါင္းစဥ္မွာ "ထုိင္းစစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ျမန္မာေထာက္ခံ" လို႔ ေခါင္းစဥ္ တပ္ခဲ့တဲ့ အေပၚ ျမန္မာျပန္ၾကားေရး ဒုဝန္ႀကီး ဦးရဲထြဋ္က ကန္႔ကြက္ခဲ့ပါတယ္။ ဦးရဲထြဋ္က အာဆီယံ အသင္းအေနနဲ႔ ေနာက္ထပ္ သေဘာထား မထုတ္ျပန္ရေသးတဲ့ အတြက္ ထုိင္းႏုိင္ငံရဲ႕ ေနာက္ဆုံးအေျခအေနနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ကန္႔ကြက္မႈ မရွိတဲ့အေၾကာင္း ေျပာဆိုခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

ခင္ျဖဴေထြး, Steve Herman (ဗီြအုိေအျမန္မာပုိင္း)

ထိုင္းစစ္တပ္အာဏာ သိမ္းၿပီးေနာက္ လုံျခံဳေရး ထူထပ္စြာခ်ထား။ (ေမ ၂၂၊ ၂၀၁၄)