အင္းေလးကန္သည္ အေရွ႕ေတာင္အာရွတြင္ ထံုးဓာတ္ပါရွားပါးသစ္ေဆြးေျမ အမ်ားဆံုးရွိရာေဒသျဖစ္

အာဆီယံ အေမြအႏွစ္စာရင္းဝင္ အင္းေလး ကန္ ထိန္းသိမ္းေရး ေဒသသည္ အေရွ႕ေတာင္အာရွတြင္ ထံုးဓာတ္ပါေသာ ရွားပါးသစ္ေဆြးေျမ ဧရိယာ အမ်ားဆံုးေတြ႕ရွိရသည့္ ေဒသတစ္ခုျဖစ္ေၾကာင္း အာဆီယံ သစ္ေဆြးေျမမ်ားရွိသည့္ သစ္ေတာမ်ား ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ေရး စီမံကိန္း အဖြဲ႕က သတင္း ထုတ္ျပန္သည္။

အင္းေလးကန္ေဒသတြင္ ထံုးဓာတ္ပါသည့္ ရွားပါးသစ္ေဆြးေျမ ဟက္တာေပါင္း ၉,၀၂၁ ေတြ႕ရွိရၿပီး အေရွ႕ေတာင္အာရွတြင္ ထံုးဓာတ္ပါသစ္ေဆြးေျမ အမ်ားဆံုးေတြ႕ရွိရသည့္ ေဒသျဖစ္ေၾကာင္း အာဆီယံသစ္ေဆြးေျမမ်ားရွိသည့္ သစ္ေတာမ်ား ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရးစီမံကိန္းအဖြဲ႕က မေလးရွားႏုိင္ငံတြင္ က်င္းပသည့္ ႏုိင္ငံတကာသစ္ေဆြးေျမမ်ား ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရး ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ သတင္းထုတ္ျပန္သည္။
         
‘‘အင္းေလးကန္မွာ ေတြ႕ရတဲ့ သစ္ေဆြးေျမေတြက ဗီယက္နမ္တစ္ႏိုင္ငံမွာေတြ႕ရတဲ့ သစ္ေဆြးေျမပမာဏေလာက္ရွိတယ္’’ ဟု သုေတသနအဖြဲ႕တြင္ပါဝင္သည့္ ဗီယက္နမ္ႏုိင္ငံသား ေဒါက္တာ Le Phat Quoi က ေျပာသည္။
           
အင္းေလးကန္အတြင္း ေထာင္ဘိုႀကီးေက်းရြာသည္ ထံုးေက်ာက္ဓာတ္ပါသစ္ေဆြးေျမ အမ်ားဆံုးရွိေသာေနရာျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ ေဒသခံမ်ား စိုက္ပ်ဳိးလုပ္ကိုင္ခြင့္မျပဳဘဲ ထိန္းသိမ္းကာကြယ္သင့္သည့္ေနရာျဖစ္ေၾကာင္း ကမၻာလံုးဆုိင္ရာ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရးဌာနမွ မစၥတာ Faizal Parish က ဆုိသည္။
         
‘‘Peatland လို႔ မသိခင္က စုိက္ပ်ဳိးေျမလုပ္ထားတဲ့ေျမေတြ သြားၿပီးလုပ္လို႔မရဘူး။ စိုက္ပ်ဳိးရးမလုပ္ဘဲ က်န္ရွိတဲ့ေျမကိုေတာ့ ဆက္ထိန္းသိမ္းရမွာေပါ့။ Peatland ကို ထိန္းသိမ္းထားႏုိင္တယ္’’ဟု အင္းေလးကန္ထိန္းသိမ္းေရးလုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ေဆာင္ခဲ့ဖူးသူ ဦးထြန္းေပၚဦးက ေျပာသည္။
         
သစ္ေဆြးေျမကို သိပၸံအမည္အရ Peatland ဟုေခၚၿပီး သစ္ေဆြးေျမမ်ားရွိျခင္းေၾကာင့္ ေဂဟေဗဒစနစ္တြင္ ရွင္သန္ေနသည့္ အေကာင္ႏွင့္အပင္မ်ား ေကာင္းမြန္စြာလည္ပတ္ျခင္းကို အေထာက္အကူျပဳႏိုင္သည္။ ထို႔အျပင္ ေျမၾသဇာအလြန္ေကာင္းသျဖင့္ သီးပင္စားပင္မ်ား စိုက္ပ်ဳိးရာတြင္ မ်ားစြာအက်ဳိးျဖစ္ထြန္းသျဖင့္ ေအာ္ဂဲနစ္အစစ္ျဖစ္သည္။ ဆုိးက်ဳိးအေနျဖင့္ Peatland ရွိသည့္ ေျမေနရာတြင္ မီးေလာင္မႈျဖစ္ပြားပါက အျခားေနရာမ်ားထက္ ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုက္ အမ်ားအျပားထြက္ေသာေၾကာင့္ သတိထားထိန္းသိမ္းသင့္သည့္ ေျမအမ်ဳိးအစား ျဖစ္သည္။
         
အင္းေလးကန္ရွိ ထံုးဓာတ္ပါသည့္ ရွားပါးသစ္ေဆြးေျမမ်ားသည္ စိုက္ပ်ဳိးေရးတုိးခ်ဲ႕လာျခင္း၊ လူဦးေရးတုိးပြားလာျခင္း၊ ေဒသခံမ်ား မသိနားမလည္ဘဲ မီး႐ိႈ႕ဖ်က္ဆီးမႈမ်ားေၾကာင့္ ႏွစ္စဥ္ ပ်က္စီးမႈမ်ား ႀကံဳေတြ႕ေနရေၾကာင္း ဖရီဒါအသင္းမွ ဦးဆန္းလြင္က ေျပာသည္။
         
အေရွ႕ေတာင္အာရွ သစ္ေဆြးေျမမ်ားရွိသည့္ သစ္ေတာမ်ားေရရွည္တည္တံ့ေရးစီမံခန္႔ခြဲမႈအဖြဲ႕ဝင္မ်ားျဖစ္ေသာ ျမန္မာ၊ မေလးရွားႏွင့္ ဗီယက္နမ္တုိ႔မွ နည္းပညာကြၽမ္းက်င္သူမ်ား၊ အာဆီယံသစ္ေဆြးေျမမ်ားရွိသည့္ သစ္ေတာမ်ားထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရးစီမံကိန္း (APFP)တုိ႔က အီးယူႏွင့္ကမၻာလံုးဆုိင္ရာ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႕ (GEF)တုိ႔၏ ေထာက္ပံ့ကူညီမႈျဖင့္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီတြင္ အင္းေလးကန္ထိန္းသိမ္းေရးနယ္ေျမမ်ားရွိ ေနရာေပါင္း ၇၀ တြင္ သုေတသန ျပဳလုပ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

Author: အိျဖဴမြန္
7DAY DAILY

အင္းေလးကန္အတြင္း စက္ေလွျဖင့္သြားေနသူတစ္ဦး ဓာတ္ပံု − ေဂ်ေမာင္ေမာင္(အမရပူရ)