အခု ရက္ထဲမွာ သမၼတ နဲ႔ လႊတ္ေတာ္ၾကား ေဘာ္လီေဘာ ပုတ္တမ္း ကစားေနၾက တယ္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းတရား တစ္ခု ေပၚေပါက္ လာခဲ့ပါတယ္။
အမ်ဳိး၊ ဘာသာ၊ သာသနာ ေစာင့္ေရွာက္ျခင္း ဆိုင္ရာ ဥပေဒ ေလးခု ျပ႒ာန္း ေပးဖို႕ သမၼတက လက္မွတ္ေရးထိုး ေပးပို႔လာတဲ့ သ၀ဏ္လႊာ ကိုလႊတ္ေတာ္ က အေရးေပၚ အစည္းအေ၀း ေခၚယူ ဆံုးျဖတ္ၿပီး သမၼတ ထံျပန္လႊဲ တယ္ဆိုတဲ့ကိစၥပါ။ အရပ္ထဲ ရြာထဲမွာေတာ့ ထံုးစံ အတိုင္း ေဘာ္လီ ေဘာပုတ္ ေနၾကၿပီ ဆိုၿပီး ရယ္ပဲြဖဲြ႕ေျပာဆို ေနၾကေပမဲ့ စာေရးသူ ကေတာ့ ေဘာ္လီေဘာ ပုတ္ေန တာ မဟုတ္ဘူး၊
ပင္ျပဳတ္/မျပဳတ္ မသိရေသးတဲ့ လက္ပစ္ဗံုး တစ္လံုးကို ဟိုဘက္ ပုတ္၊သည္ဘက္ ပုတ္လုပ္ေနၾက တာလို႕ခံစားမိ ရပါတယ္။
ဒီကိစၥဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြက္ အေရးႀကီးတဲ့ ကိစၥရပ္ တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ ခ်ိန္သားကိုက္ ေပၚ ေပါက္လာတဲ့ ေျဖရွင္း ရခက္ခဲလွ တဲ့ျပႆနာ တစ္ရပ္ လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုသမၼတက လႊတ္ေတာ္ကို ေပးပို႔တဲ့ ဥပေဒ ေလးခ်က္မွာ
၁။ ကိုးကြယ္ရာ ဘာသာ ကူးေျပာင္းျခင္း ဆိုင္ရာ ဥပေဒ
၂။ လက္ထပ္ ထိမ္းျမားျခင္း ဆိုင္ရာ ဥပေဒ
၃။ တစ္လင္ တစ္မယား စနစ္ က်င့္သံုးျခင္း ဆိုင္ရာ ဥပေဒ
၄။ လူဦးေရ တိုးပြားႏႈန္း ထိန္းညႇိျခင္း ဆိုင္ရာ ဥပေဒ လို႔ပါ၀င္ လာတာကို ေတြ႕ျမင္ ရပါတယ္။
အဲဒီအထဲ ကမွ အမွတ္(၁) အခ်က္ ဟာ ဖဲြ႕စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ အဆက္ ဆက္နဲ႔ၿငိစြန္း ပါတယ္။ ၂၀၀၈ ဖဲြ႕စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ အခန္း(၁) ပုဒ္မ-၃၄ မွာ ေဖာ္ျပ တဲ့ “ၿငိမ္၀ပ္ ပိျပားေရးႏွင့္ ေသာ္ လည္းေကာင္း၊ ျပည္သူ႕ ကိုယ္က်င့္ တရားႏွင့္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ျပည္သူ႕ က်န္းမာေရးႏွင့္ ေသာ္လည္းေကာင္း ဤအေျခခံ ဥပေဒ ပါ အျခားျပ႒ာန္းခ်က္ တို႕ႏွင့္ ေသာ္ လည္းေကာင္း မဆန္႔ က်င္လွ်င္ ႏိုင္ငံသား တိုင္း သည္ ဘာသာေရး၊ သာသနာ ေရး တြင္ လြတ္လပ္စြာ ယူဆႏိုင္ ေသာအခြင့္အေရး၊ လြတ္ လပ္စြာ ကိုးကြယ္ ေဆာက္တည္ ႏိုင္ေသာ အခြင့္အေရး တို႔ကို အညီအမွ် ရရွိေစရမည္” လို႔ အတိ အလင္း ေဖာ္ျပထား ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ကိုးကြယ္ရာ ဘာသာ ကူးေျပာင္းျခင္း ဆိုင္ရာ ဥပေဒျပ႒ာန္း မယ္ဆိုရင္ ဖဲြ႕စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒကို ျပင္ဆင္ဖို႕လိုအပ္ လာပါလိမ့္မယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီလိုျပင္ဆင္ လိုက္မယ္ဆိုရင္ ဒီႏိုင္ငံဟာ ဒီမိုကေရစီ လမ္းစဥ္ ကေန လဲြေခ်ာ္ၿပီ လို႔ဆိုရေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံ တစ္ခုမွာ လူတစ္ဦး တစ္ေယာက္ ရဲ႕ လြတ္လပ္စြာ ကိုးကြယ္ ယံုၾကည္ခြင့္ကို ခ်ဳပ္ေႏွာင္ တားျမစ္ခြင့္ အမိန္႔ အာဏာ ဥပေဒ သံုးစဲြခ်ဳပ္ ကိုင္ခြင့္ မရွိရပါဘူး။ အဲဒီေတာ့ ဒီဥပေဒ ကို ျပ႒ာန္းမယ္ ဆိုရင္ ပုဒ္မ( ၆-ဃ )နဲ႔ ပုဒ္မ(၇)မွာ ထည့္သြင္း ျပ႒ာန္းထားတဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္ အေျခခံ မူေတြထဲက ဒီမိုကေရစီ ဆိုတဲ့ စကားလံုး ကိုပါ ျပန္လည္ ပယ္ဖ်က္ ရပါလိမ့္မယ္။ အဲဒီေနာက္ ပုဒ္မ-၃၆၂ မွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့ “ႏိုင္ငံေတာ္ သည္ ခရစ္ယာန္ ဘာသာ၊ အစၥလာမ္ ဘာသာ၊ ဟိႏၵဴ ဘာသာႏွင့္ နတ္ကိုးကြယ္ေသာ ဘာသာ တို႕ကို လည္း ဤဖဲြ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ အာဏာ တည္ေသာေန႔၊ ႏိုင္ငံ ေတာ္အတြင္းတည္ရွိေနေသာ ကိုးကြယ္ရာ ဘာသာမ်ား ဟူ၍ အသိအမွတ္ျပဳသည္”ဆိုတဲ့ အပိုဒ္နဲ႔ ပုဒ္မ-၃၆၃ မွာေဖာ္ျပထားတဲ့ “ႏိုင္ငံေတာ္ သည္ အသိအမွတ္ျပဳထား ေသာ ဘာသာ သာသနာမ်ားကို တတ္ႏိုင္ သေရြ႕ ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္မည္”ဆိုတဲ့ ျပ႒ာန္းခ်က္ မ်ားကိုလည္း ျပင္ဆင္ ဖို႔ လိုလာ ပါလိမ့္မယ္။
ဒီဥပေဒမ်ား ကို ျပ႒ာန္း လိုသူမ်ား၊ ျပ႒ာန္းရန္ ႀကိဳးပမ္းေနဆဲ ပုဂ္ၢိဳလ္မ်ားကို ေလးစား ပါတယ္။ အမ်ဳိးကို ေစာင့္တယ္ ဆိုတာ ေကာင္းျမတ္တဲ့ ကိစၥဆိုတာ ျငင္း စရာမရွိပါဘူး၊ ဘာသာ သာသာ သနာကို ေစာင့္ေရွာက္ တယ္ဆို တာလည္း အလြန္မြန္ျမတ္ တဲ့ကိစၥမို႕ သာဓု ေခၚစရာပါ။ ဒါေပမဲ့ အမ်ဳိးကို ေစာင့္တဲ့ နည္းလမ္း၊ ဘာသာ၊ သာသနာ ကို ေစာင့္တဲ့ လုပ္ထံုး လုပ္နည္း ကေတာ့ အလြန္ အေရးႀကီး ပါတယ္။ အဲဒီကိစၥကို ေတာ့ နည္းနည္း တင္ျပခ်င္ ပါတယ္။
စစ္အစိုးရ ကာလ တစ္ေလွ်ာက္လံုး ျမန္မာႏိုင္ငံ မွာ ႏိုင္ငံသူ ႏိုင္ငံသား လူငယ္ လူရြယ္ လုလင္ပ်ဳိ၊ လံုမပ်ဳိ ကေလးေတြ အတြက္ အလုပ္ အကိုင္ အခြင့္အလမ္း အလြန္ ရွားပါး လွပါတယ္။ ေငြေၾကး အထိုက္ အေလ်ာက္ျပည့္ စံုတဲ့ ဘဲြ႕ရသူေတြမွာ ေတာင္ အလုပ္အကိုင္ ခက္ခဲေလ ေတာ့ စည္းစိမ္ ဥစၥာ အားနည္းသူ၊ အတတ္ပညာ အားနည္းသူ၊ ေဆြမ်ဳိး ညာတိ အားနည္းသူ၊ ပတ္၀န္းက်င္ အားနည္းသူ မ်ားအဖို႕ရာမွာ အလုပ္အကိုင္ တစ္ခုရဖို႕ ခက္ခဲလွပါ တယ္။ ရလာတဲ့ အလုပ္အကိုင္ တစ္ခုနဲ႔လည္း လူ႕ဘ၀မွာ ဖူလံုစြာ ေနထိုင္ စားေသာက္ ႏိုင္ဖို႕ခက္ခဲ လွတယ္ဆိုတာ လူထုၾကားထဲ ဆင္းၾကည့္တဲ့၊ လူေတာထဲကို တိုးတတ္ တဲ့ သူတိုင္း သိနားလည္ၾက ပါတယ္။ ေခတ္ အဆက္ ဆက္ အစိုးရမ်ား ဟာ ကိုယ့္ႏိုင္ငံ သားမ်ားအတြက္ အလုပ္ အကိုင္ မ်ားဖန္တီး ေပးဖို႕ ပ်က္ကြက္ ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒါ ေၾကာင့္ ကိုယ့္ႏိုင္ငံ ကို စြန္႕ခြာၿပီး သူတစ္ပါး ႏိုင္ငံမွာ လုပ္ခစား သြားေရာက္ လုပ္ကိုင္ၾက ရတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ သားေတြ သန္းနဲ႔ ခ်ီရွိေနပါတယ္။ အလုပ္ၾကမ္းသမား၊ အိမ္ေဖာ္၊ အခိုင္းအေစ ဘ၀မ်ားကို မလုပ္ခ်င္၊ မကိုင္ခ်င္ဘဲ သြားေရာက္ လုပ္ကိုင္ ေနရတာဟာ ဘာေၾကာင့္လဲ၊ ကိုယ့္အမ်ဳိး ကိုယ့္ ဇာတိမာန္ ဟာ ဘာေၾကာင့္ ဒီေလာက္ ေအာက္တန္း က်ခဲ့ရတာလဲ ဆိုတာဟာ အမ်ဳိးေစာင့္ ဥပေဒမ်ား ျပ႒ာန္းရာမွာ ထည့္သြင္း စဥ္းစားရမဲ့ အခ်က္ တစ္ခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ မွာ အစုိးရရဲ႕ စီမံခန္႕ခဲြမႈအားနည္းခ်က္ ေတြက ျမန္မာႏိုင္ငံသား အမ်ားစုကို ေရႊ႕ေျပာင္း လုပ္သား မ်ား ဘ၀ေရာက္ ေစခဲ့ပါတယ္။ တစ္ေန႔ တစ္ေန႕ ပတ္စပို႔႐ံုးမွာ ပတ္စ္ပို႔ လာေလွ်ာက္ၾကတဲ့ လူငယ္ လူရြယ္ ေတြ ဘယ္ေလာက္ မ်ားခဲ့ပါသလဲ၊ အဲဒီအထဲမွာ မိန္းကေလးေတြ ဘယ္ေလာက္မ်ား ပါသြား ခဲ့ၾကသလဲ။ အဲဒီ မိန္းကေလး ေတြ သူတစ္ပါး ႏိုင္ငံမွာ ဘယ္လို အလုပ္မ်ဳိး ေတြ သြားေရာက္ လုပ္ကိုင္ၾကသလဲ။ သူတို႕လို မသြား ႏိုင္ၾကတဲ့ ဆင္းရဲ ႏြမ္းပါးတဲ့ မိန္းကေလး ေတြ ကာရာ အိုေက၊ ေကတီဗီ ခန္းမေတြမွာ အရွက္နဲ႕ရင္းၿပီး ေငြေၾကး ရွာေနရတာ ကိုလည္း ျမင္ၾကသိၾက ေစခ်င္ပါတယ္။ အႏွိပ္ခန္း တစ္ပိုင္း ဇိမ္ခန္းေတြမွာ ေငြရွာရတဲ့ မိန္း ကေလးမ်ား၊ ကိုယ္နဲ႕ရင္းစား ေနၾကရတဲ့ မိန္းကေလးမ်ား ဟာလည္း ၀ါသနာပါလို႕ လုပ္ကိုင္ ေနၾကရတာ မဟုတ္ ဘူးဆိုတာ သိေစခ်င္ ပါတယ္။ အခု သမၼတႀကီး ဆီကေန လႊတ္ေတာ္ ကိုတင္လာ တဲ့ အမ်ဳိးေစာင့္ ဥပေဒမွာ အဲဒီ မိန္းကေလး ေတြကို ေစာင့္ေရွာက္ ေပးမဲ့ ဘ၀ျမႇင့္ တင္ေပးမဲ့ အခ်က္ေတြကို ထည့္သြင္း ပါမလာတာ ေတာ့ စိတ္မ ေကာင္းျဖစ္မိ ရပါတယ္။
ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈ ကို ပေပ်ာက္ ေအာင္လုပ္မေပး ႏိုင္တဲ့၊ သက္သာ ေအာင္ မစြမ္းေဆာင္ ႏိုင္တဲ့ ႏိုင္ငံ တစ္ႏုိင္ငံ မွာ ဘာသာ သာသနာ ညႇိဳးႏြမ္း လာတတ္ပါတယ္။ မိသားစု တစ္ခုမွာ ဆင္းရဲ ႏြမ္းပါးမႈနဲ႕ နပန္းလံုး လာရၿပီ ဆိုရင္ မိႀကီးဖႀကီးမ်ား ဘုရား ေက်ာင္းကန္ မွန္မွန္ေရာက္ ႏိုင္ဖို႕ မလြယ္ ေတာ့ပါဘူး၊ ကေလး သားငယ္မ်ားကို လက္တို လက္ေတာင္း အားျပဳ ေနရတဲ့ မိဘေတြမွာ သားငယ္မ်ားကို ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမ်ားမွာ ေက်ာင္းသား အျဖစ္နဲ႔ ထားဖို႕ဆိုတာ မျဖစ္ႏိုင္ ေတာ့ပါဘူး။ အဲဒီလို နည္း အားျဖင့္ လူႀကီး ေတြမွာ တရားဓမၼနဲ႕ ကင္းကြာလာ တတ္သလို၊ ကေလးငယ္ ေတြမွာလည္း အသိအလိမၼာ မ်ားနဲ႔ ကင္းကြာ လာတတ္ပါတယ္။ တစ္စတစ္စနဲ႔ ေက်ာင္းက ဆရာေတာ္ ကေတာင္မွ “ဒကာႀကီးတို႔၊ ဒကာမႀကီး တို႔ ေက်ာင္းဘက္ လည္း လွည့္လာၾကဦး”လို႕ ဆိုရ ေျပာရတဲ့ အေျခေရာက္ လာတတ္ပါတယ္။ ဒါဟာ ဘာသာ တရားကို ယံုၾကည္မႈ ယုတ္ေလ်ာ့ လာတာေၾကာင့္ မဟုတ္ပဲ ဆင္းရဲ မဲြေတမႈ ေၾကာင့္ျဖစ္ရတယ္ ဆိုတာကို အနည္းအက်ဥ္း ေလာက္ ထည့္သြင္း စဥ္းစားမိ မယ္ဆိုရင္ ျမန္မာျပည္မွာ ဘာသာ သာသနာ အားနည္းမႈ ေတြမျဖစ္ရ ေအာင္ ဘာကို အဓိက လုပ္ေဆာင္ ေပးၾကရမယ္ဆိုတာ နည္းလမ္း ေတြ႕မယ္ လို႕ထင္မိ ပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ မွာ တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးမ်ား နဲ႕ အျခားေသာ လူမ်ဳိးမ်ား၊ ဗုဒၶဘာသာ ၀င္မ်ားနဲ႕ အျခားေသာ ဘာသာ ယံုၾကည္ ကိုးကြယ္သူမ်ား အတူတကြ ၿငိမ္းခ်မ္း စြာ ေနလာၾကတာ ႏွစ္ပရိေစၦဒ ၾကာခဲ့ပါၿပီ။ ႀကီးႀကီး က်ယ္က်ယ္ျပႆနာ ရယ္လို႕မရွိခဲ့တဲ့ လူ႕အဖဲြ႕ အစည္း တစ္ခုပါ။ အဲဒီလို ေနလာခဲ့ၾကရာ က ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံေတာ္ အျဖစ္ေျပာင္းလဲ တည္ေဆာက္ဖို႕ ယခင္ စစ္အာဏာ ရွင္အႂကြင္း အက်န္မ်ား အာဏာ ဆုပ္ကိုင္ ထားၾကတာကို ေျဖေလွ်ာ့ဖို႕ ႀကိဳးပမ္း အားထုတ္ လုပ္ေဆာင္ လာၾကတဲ့ အခ်ိန္ ကာလမွာမွ တိုက္တိုက္ ဆိုင္ဆိုင္ လူမ်ဳိးေရး ဘာသာေရး ျပႆနာ ေတြေပၚေပါက္ လာတာကေတာ့ ေတြးစရာ ေကာင္းလြန္း ပါတယ္။ အမ်ဳိး ဘာသာ သာသနာ ကို ေစာင့္ေရွာက္ တယ္ဆိုတာ ေကာင္းျမတ္ ေသာကိစၥပါ။ ဒါေပမဲ့ ကိုယ့္အမ်ဳိး ကို ေစာင့္ေရွာက္ ဖို႕ အတြက္ သူတစ္ပါး အမ်ဳိးကို မထိပါးဖို႕ေတာ့ သတိႀကီးစြာ ထားရပါ လိမ့္မယ္။ ကိုယ့္ဘာသာ သာသနာကို ေစာင့္ ေရွာက္ဖို႕အတြက္ သူတစ္ပါး ကိုးကြယ္ ယံုၾကည္ရာကို မထိပါး မိဖို႕လိုပါ လိမ့္မယ္။ ျပႆနာ ကို အေပၚယံ ရွပ္ ေတြးၿပီး လက္ပူတိုက္ တဲ့ေဆးနည္း ေတြဟာ အတြင္း ဒဏ္ျဖစ္ေစ တတ္တယ္ ဆိုတာကို သတိႀကီးစြာ ထားတတ္ ေစခ်င္ပါတယ္။ အနာအျမစ္ ကို မထုတ္ပယ္ဘဲ ပတ္တီး စည္းထားရင္ ႐ိုးတြင္းခ်ဥ္ဆီ ခိုက္သြား တတ္ပါတယ္။ အခုေရးဆဲြ အတည္ျပဳ ျပ႒ာန္းၾကဖို႕ အျပင္းအထန္ လုပ္ ေနၾကတဲ့ အမ်ဳိး ဘာသာ သာသနာ ကာကြယ္ေရး ဥပေဒ ေတြဟာ တကယ္ကို ျပႆနာရဲ႕အရင္း အျမစ္ကို ေျဖရွင္း ႏိုင္မယ့္ နည္းလမ္းလား ၊ ကိုယ့္ႏိုင္ငံထဲ က အျခား ဘာသာ၀င္ ေတြကို ထိပါးမိေစမဲ့ နည္းလမ္းလားဆိုတာ ကိုလည္း ေကာင္းစြာ ခ်င့္ခ်ိန္ ႏွလံုးသြင္းၾက ေစခ်င္ပါ တယ္။
ဘာသာေရး ျပႆနာ ဆုိတာ အလြန္ပဲ သိမ္ေမြ႕ နက္နဲလွပါတယ္။ ကိုယ့္ပါတီ အာဏာရေရး တိုင္းျပည္ရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းတဲ့ လူ႕အဖဲြ႕အစည္း ကို ဗေလာင္ ဆူေစတယ္၊ ဘာသာေရး ကို ခုတံုးလုပ္၊ ႏိုင္ငံေရး အျမတ္ ထုတ္တယ္ ဆိုတာဟာလည္း မလုပ္ေကာင္း တဲ႔အရာပါ။ အခုကာလ က ဟိုတုန္း ကလို ကိုယ့္ႏိုင္ငံ ကိုယ္ ဘယ္ႏွစ္ပတ္ လွည့္ လွည့္ လုပ္လို႕ရတဲ့ အခ်ိန္ ကာလ မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ ကိုယ့္ ႏိုင္ငံမွာ ကိုယ့္ ဥပေဒပဲ ဆိုရင္ ေတာင္မွ ကိုယ့္ ႏိုင္ငံသား အားလံုးဟာ ကိုယ္ ႏိုင္ငံအတြင္းမွာပဲ ရွိေနတာ မဟုတ္ဘူး ဆိုတာကိုလည္း ခ်င့္ခ်ိန္ၾက ေစလိုပါတယ္။ အဲဒီႏိုင္ငံ ျပင္ပ ကို အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႕ေရာက္ေနၾက ရတဲ့ ကိုယ့္ ႏိုင္ငံသား မ်ားရဲ႕ အေနအထား ကို ထည့္သြင္း စဥ္းစားေပး ၾကေစ လိုပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီ စနစ္ က်င့္သံုးမယ္ ဆိုတဲ့ ႏိုင္ငံေရးလမ္း ကို ေရြးခ်ယ္ ခဲ့ၿပီး ကမၻာ သိေၾကာ္ျငာၿပီး ကာမွ လြတ္လပ္စြာ ကိုးကြယ္ ယံုၾကည္မႈကို ပိတ္ပင္ တားျမစ္ ခ်ဳပ္ခ်ယ္တဲ့ ဥပေဒမ်ား ကို ျပ႒ာန္းမယ္ ဆိုရင္ ဒါဟာ ဘယ္လို ေနာက္ဆက္ တဲြျပႆနာ ေတြ ေပၚ ေပါက္လာႏိုင္ သလဲဆိုတာကို အေသအခ်ာ စဥ္းစားဆံုး ျဖတ္ၾက ေစခ်င္ပါတယ္။ ဒါဟာ လႊတ္ေတာ္ နဲ႕ သမၼတ ၾကား ေဘာ္လီ ေဘာပုတ္ ေနရမဲ့ ကိစၥမဟုတ္ပါဘူး၊ အားလံုး ပါ၀င္ၿပီး အေကာင္းဆံုး ညႇိႏိႈင္းအေျဖရွာရမယ့္ လက္ပစ္ဗံုးကို ပုတ္ေန ရတဲ့ ျပႆနာပါ ပုတ္ရင္း ပုတ္ ရင္းက အပုတ္ မေတာ္ရင္ေတာ့ ျပင္းထန္တဲ့ ဆိုးက်ိဳး ေတြကို လွလွႀကီး ခံစား သြားရႏိုင္ပါတယ္လို႕ အေလး အနက္ သတိေပး လိုက္ပါ ရေစဗ်ာ။
မင္းထင္ေက်ာ္
Messenger News Journal
အမ်ဳိး၊ ဘာသာ၊ သာသနာ ေစာင့္ေရွာက္ျခင္း ဆိုင္ရာ ဥပေဒ ေလးခု ျပ႒ာန္း ေပးဖို႕ သမၼတက လက္မွတ္ေရးထိုး ေပးပို႔လာတဲ့ သ၀ဏ္လႊာ ကိုလႊတ္ေတာ္ က အေရးေပၚ အစည္းအေ၀း ေခၚယူ ဆံုးျဖတ္ၿပီး သမၼတ ထံျပန္လႊဲ တယ္ဆိုတဲ့ကိစၥပါ။ အရပ္ထဲ ရြာထဲမွာေတာ့ ထံုးစံ အတိုင္း ေဘာ္လီ ေဘာပုတ္ ေနၾကၿပီ ဆိုၿပီး ရယ္ပဲြဖဲြ႕ေျပာဆို ေနၾကေပမဲ့ စာေရးသူ ကေတာ့ ေဘာ္လီေဘာ ပုတ္ေန တာ မဟုတ္ဘူး၊
ပင္ျပဳတ္/မျပဳတ္ မသိရေသးတဲ့ လက္ပစ္ဗံုး တစ္လံုးကို ဟိုဘက္ ပုတ္၊သည္ဘက္ ပုတ္လုပ္ေနၾက တာလို႕ခံစားမိ ရပါတယ္။
ဒီကိစၥဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြက္ အေရးႀကီးတဲ့ ကိစၥရပ္ တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ ခ်ိန္သားကိုက္ ေပၚ ေပါက္လာတဲ့ ေျဖရွင္း ရခက္ခဲလွ တဲ့ျပႆနာ တစ္ရပ္ လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုသမၼတက လႊတ္ေတာ္ကို ေပးပို႔တဲ့ ဥပေဒ ေလးခ်က္မွာ
၁။ ကိုးကြယ္ရာ ဘာသာ ကူးေျပာင္းျခင္း ဆိုင္ရာ ဥပေဒ
၂။ လက္ထပ္ ထိမ္းျမားျခင္း ဆိုင္ရာ ဥပေဒ
၃။ တစ္လင္ တစ္မယား စနစ္ က်င့္သံုးျခင္း ဆိုင္ရာ ဥပေဒ
၄။ လူဦးေရ တိုးပြားႏႈန္း ထိန္းညႇိျခင္း ဆိုင္ရာ ဥပေဒ လို႔ပါ၀င္ လာတာကို ေတြ႕ျမင္ ရပါတယ္။
အဲဒီအထဲ ကမွ အမွတ္(၁) အခ်က္ ဟာ ဖဲြ႕စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ အဆက္ ဆက္နဲ႔ၿငိစြန္း ပါတယ္။ ၂၀၀၈ ဖဲြ႕စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ အခန္း(၁) ပုဒ္မ-၃၄ မွာ ေဖာ္ျပ တဲ့ “ၿငိမ္၀ပ္ ပိျပားေရးႏွင့္ ေသာ္ လည္းေကာင္း၊ ျပည္သူ႕ ကိုယ္က်င့္ တရားႏွင့္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ျပည္သူ႕ က်န္းမာေရးႏွင့္ ေသာ္လည္းေကာင္း ဤအေျခခံ ဥပေဒ ပါ အျခားျပ႒ာန္းခ်က္ တို႕ႏွင့္ ေသာ္ လည္းေကာင္း မဆန္႔ က်င္လွ်င္ ႏိုင္ငံသား တိုင္း သည္ ဘာသာေရး၊ သာသနာ ေရး တြင္ လြတ္လပ္စြာ ယူဆႏိုင္ ေသာအခြင့္အေရး၊ လြတ္ လပ္စြာ ကိုးကြယ္ ေဆာက္တည္ ႏိုင္ေသာ အခြင့္အေရး တို႔ကို အညီအမွ် ရရွိေစရမည္” လို႔ အတိ အလင္း ေဖာ္ျပထား ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ကိုးကြယ္ရာ ဘာသာ ကူးေျပာင္းျခင္း ဆိုင္ရာ ဥပေဒျပ႒ာန္း မယ္ဆိုရင္ ဖဲြ႕စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒကို ျပင္ဆင္ဖို႕လိုအပ္ လာပါလိမ့္မယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီလိုျပင္ဆင္ လိုက္မယ္ဆိုရင္ ဒီႏိုင္ငံဟာ ဒီမိုကေရစီ လမ္းစဥ္ ကေန လဲြေခ်ာ္ၿပီ လို႔ဆိုရေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံ တစ္ခုမွာ လူတစ္ဦး တစ္ေယာက္ ရဲ႕ လြတ္လပ္စြာ ကိုးကြယ္ ယံုၾကည္ခြင့္ကို ခ်ဳပ္ေႏွာင္ တားျမစ္ခြင့္ အမိန္႔ အာဏာ ဥပေဒ သံုးစဲြခ်ဳပ္ ကိုင္ခြင့္ မရွိရပါဘူး။ အဲဒီေတာ့ ဒီဥပေဒ ကို ျပ႒ာန္းမယ္ ဆိုရင္ ပုဒ္မ( ၆-ဃ )နဲ႔ ပုဒ္မ(၇)မွာ ထည့္သြင္း ျပ႒ာန္းထားတဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္ အေျခခံ မူေတြထဲက ဒီမိုကေရစီ ဆိုတဲ့ စကားလံုး ကိုပါ ျပန္လည္ ပယ္ဖ်က္ ရပါလိမ့္မယ္။ အဲဒီေနာက္ ပုဒ္မ-၃၆၂ မွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့ “ႏိုင္ငံေတာ္ သည္ ခရစ္ယာန္ ဘာသာ၊ အစၥလာမ္ ဘာသာ၊ ဟိႏၵဴ ဘာသာႏွင့္ နတ္ကိုးကြယ္ေသာ ဘာသာ တို႕ကို လည္း ဤဖဲြ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ အာဏာ တည္ေသာေန႔၊ ႏိုင္ငံ ေတာ္အတြင္းတည္ရွိေနေသာ ကိုးကြယ္ရာ ဘာသာမ်ား ဟူ၍ အသိအမွတ္ျပဳသည္”ဆိုတဲ့ အပိုဒ္နဲ႔ ပုဒ္မ-၃၆၃ မွာေဖာ္ျပထားတဲ့ “ႏိုင္ငံေတာ္ သည္ အသိအမွတ္ျပဳထား ေသာ ဘာသာ သာသနာမ်ားကို တတ္ႏိုင္ သေရြ႕ ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္မည္”ဆိုတဲ့ ျပ႒ာန္းခ်က္ မ်ားကိုလည္း ျပင္ဆင္ ဖို႔ လိုလာ ပါလိမ့္မယ္။
ဒီဥပေဒမ်ား ကို ျပ႒ာန္း လိုသူမ်ား၊ ျပ႒ာန္းရန္ ႀကိဳးပမ္းေနဆဲ ပုဂ္ၢိဳလ္မ်ားကို ေလးစား ပါတယ္။ အမ်ဳိးကို ေစာင့္တယ္ ဆိုတာ ေကာင္းျမတ္တဲ့ ကိစၥဆိုတာ ျငင္း စရာမရွိပါဘူး၊ ဘာသာ သာသာ သနာကို ေစာင့္ေရွာက္ တယ္ဆို တာလည္း အလြန္မြန္ျမတ္ တဲ့ကိစၥမို႕ သာဓု ေခၚစရာပါ။ ဒါေပမဲ့ အမ်ဳိးကို ေစာင့္တဲ့ နည္းလမ္း၊ ဘာသာ၊ သာသနာ ကို ေစာင့္တဲ့ လုပ္ထံုး လုပ္နည္း ကေတာ့ အလြန္ အေရးႀကီး ပါတယ္။ အဲဒီကိစၥကို ေတာ့ နည္းနည္း တင္ျပခ်င္ ပါတယ္။
စစ္အစိုးရ ကာလ တစ္ေလွ်ာက္လံုး ျမန္မာႏိုင္ငံ မွာ ႏိုင္ငံသူ ႏိုင္ငံသား လူငယ္ လူရြယ္ လုလင္ပ်ဳိ၊ လံုမပ်ဳိ ကေလးေတြ အတြက္ အလုပ္ အကိုင္ အခြင့္အလမ္း အလြန္ ရွားပါး လွပါတယ္။ ေငြေၾကး အထိုက္ အေလ်ာက္ျပည့္ စံုတဲ့ ဘဲြ႕ရသူေတြမွာ ေတာင္ အလုပ္အကိုင္ ခက္ခဲေလ ေတာ့ စည္းစိမ္ ဥစၥာ အားနည္းသူ၊ အတတ္ပညာ အားနည္းသူ၊ ေဆြမ်ဳိး ညာတိ အားနည္းသူ၊ ပတ္၀န္းက်င္ အားနည္းသူ မ်ားအဖို႕ရာမွာ အလုပ္အကိုင္ တစ္ခုရဖို႕ ခက္ခဲလွပါ တယ္။ ရလာတဲ့ အလုပ္အကိုင္ တစ္ခုနဲ႔လည္း လူ႕ဘ၀မွာ ဖူလံုစြာ ေနထိုင္ စားေသာက္ ႏိုင္ဖို႕ခက္ခဲ လွတယ္ဆိုတာ လူထုၾကားထဲ ဆင္းၾကည့္တဲ့၊ လူေတာထဲကို တိုးတတ္ တဲ့ သူတိုင္း သိနားလည္ၾက ပါတယ္။ ေခတ္ အဆက္ ဆက္ အစိုးရမ်ား ဟာ ကိုယ့္ႏိုင္ငံ သားမ်ားအတြက္ အလုပ္ အကိုင္ မ်ားဖန္တီး ေပးဖို႕ ပ်က္ကြက္ ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒါ ေၾကာင့္ ကိုယ့္ႏိုင္ငံ ကို စြန္႕ခြာၿပီး သူတစ္ပါး ႏိုင္ငံမွာ လုပ္ခစား သြားေရာက္ လုပ္ကိုင္ၾက ရတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ သားေတြ သန္းနဲ႔ ခ်ီရွိေနပါတယ္။ အလုပ္ၾကမ္းသမား၊ အိမ္ေဖာ္၊ အခိုင္းအေစ ဘ၀မ်ားကို မလုပ္ခ်င္၊ မကိုင္ခ်င္ဘဲ သြားေရာက္ လုပ္ကိုင္ ေနရတာဟာ ဘာေၾကာင့္လဲ၊ ကိုယ့္အမ်ဳိး ကိုယ့္ ဇာတိမာန္ ဟာ ဘာေၾကာင့္ ဒီေလာက္ ေအာက္တန္း က်ခဲ့ရတာလဲ ဆိုတာဟာ အမ်ဳိးေစာင့္ ဥပေဒမ်ား ျပ႒ာန္းရာမွာ ထည့္သြင္း စဥ္းစားရမဲ့ အခ်က္ တစ္ခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ မွာ အစုိးရရဲ႕ စီမံခန္႕ခဲြမႈအားနည္းခ်က္ ေတြက ျမန္မာႏိုင္ငံသား အမ်ားစုကို ေရႊ႕ေျပာင္း လုပ္သား မ်ား ဘ၀ေရာက္ ေစခဲ့ပါတယ္။ တစ္ေန႔ တစ္ေန႕ ပတ္စပို႔႐ံုးမွာ ပတ္စ္ပို႔ လာေလွ်ာက္ၾကတဲ့ လူငယ္ လူရြယ္ ေတြ ဘယ္ေလာက္ မ်ားခဲ့ပါသလဲ၊ အဲဒီအထဲမွာ မိန္းကေလးေတြ ဘယ္ေလာက္မ်ား ပါသြား ခဲ့ၾကသလဲ။ အဲဒီ မိန္းကေလး ေတြ သူတစ္ပါး ႏိုင္ငံမွာ ဘယ္လို အလုပ္မ်ဳိး ေတြ သြားေရာက္ လုပ္ကိုင္ၾကသလဲ။ သူတို႕လို မသြား ႏိုင္ၾကတဲ့ ဆင္းရဲ ႏြမ္းပါးတဲ့ မိန္းကေလး ေတြ ကာရာ အိုေက၊ ေကတီဗီ ခန္းမေတြမွာ အရွက္နဲ႕ရင္းၿပီး ေငြေၾကး ရွာေနရတာ ကိုလည္း ျမင္ၾကသိၾက ေစခ်င္ပါတယ္။ အႏွိပ္ခန္း တစ္ပိုင္း ဇိမ္ခန္းေတြမွာ ေငြရွာရတဲ့ မိန္း ကေလးမ်ား၊ ကိုယ္နဲ႕ရင္းစား ေနၾကရတဲ့ မိန္းကေလးမ်ား ဟာလည္း ၀ါသနာပါလို႕ လုပ္ကိုင္ ေနၾကရတာ မဟုတ္ ဘူးဆိုတာ သိေစခ်င္ ပါတယ္။ အခု သမၼတႀကီး ဆီကေန လႊတ္ေတာ္ ကိုတင္လာ တဲ့ အမ်ဳိးေစာင့္ ဥပေဒမွာ အဲဒီ မိန္းကေလး ေတြကို ေစာင့္ေရွာက္ ေပးမဲ့ ဘ၀ျမႇင့္ တင္ေပးမဲ့ အခ်က္ေတြကို ထည့္သြင္း ပါမလာတာ ေတာ့ စိတ္မ ေကာင္းျဖစ္မိ ရပါတယ္။
ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈ ကို ပေပ်ာက္ ေအာင္လုပ္မေပး ႏိုင္တဲ့၊ သက္သာ ေအာင္ မစြမ္းေဆာင္ ႏိုင္တဲ့ ႏိုင္ငံ တစ္ႏုိင္ငံ မွာ ဘာသာ သာသနာ ညႇိဳးႏြမ္း လာတတ္ပါတယ္။ မိသားစု တစ္ခုမွာ ဆင္းရဲ ႏြမ္းပါးမႈနဲ႕ နပန္းလံုး လာရၿပီ ဆိုရင္ မိႀကီးဖႀကီးမ်ား ဘုရား ေက်ာင္းကန္ မွန္မွန္ေရာက္ ႏိုင္ဖို႕ မလြယ္ ေတာ့ပါဘူး၊ ကေလး သားငယ္မ်ားကို လက္တို လက္ေတာင္း အားျပဳ ေနရတဲ့ မိဘေတြမွာ သားငယ္မ်ားကို ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမ်ားမွာ ေက်ာင္းသား အျဖစ္နဲ႔ ထားဖို႕ဆိုတာ မျဖစ္ႏိုင္ ေတာ့ပါဘူး။ အဲဒီလို နည္း အားျဖင့္ လူႀကီး ေတြမွာ တရားဓမၼနဲ႕ ကင္းကြာလာ တတ္သလို၊ ကေလးငယ္ ေတြမွာလည္း အသိအလိမၼာ မ်ားနဲ႔ ကင္းကြာ လာတတ္ပါတယ္။ တစ္စတစ္စနဲ႔ ေက်ာင္းက ဆရာေတာ္ ကေတာင္မွ “ဒကာႀကီးတို႔၊ ဒကာမႀကီး တို႔ ေက်ာင္းဘက္ လည္း လွည့္လာၾကဦး”လို႕ ဆိုရ ေျပာရတဲ့ အေျခေရာက္ လာတတ္ပါတယ္။ ဒါဟာ ဘာသာ တရားကို ယံုၾကည္မႈ ယုတ္ေလ်ာ့ လာတာေၾကာင့္ မဟုတ္ပဲ ဆင္းရဲ မဲြေတမႈ ေၾကာင့္ျဖစ္ရတယ္ ဆိုတာကို အနည္းအက်ဥ္း ေလာက္ ထည့္သြင္း စဥ္းစားမိ မယ္ဆိုရင္ ျမန္မာျပည္မွာ ဘာသာ သာသနာ အားနည္းမႈ ေတြမျဖစ္ရ ေအာင္ ဘာကို အဓိက လုပ္ေဆာင္ ေပးၾကရမယ္ဆိုတာ နည္းလမ္း ေတြ႕မယ္ လို႕ထင္မိ ပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ မွာ တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးမ်ား နဲ႕ အျခားေသာ လူမ်ဳိးမ်ား၊ ဗုဒၶဘာသာ ၀င္မ်ားနဲ႕ အျခားေသာ ဘာသာ ယံုၾကည္ ကိုးကြယ္သူမ်ား အတူတကြ ၿငိမ္းခ်မ္း စြာ ေနလာၾကတာ ႏွစ္ပရိေစၦဒ ၾကာခဲ့ပါၿပီ။ ႀကီးႀကီး က်ယ္က်ယ္ျပႆနာ ရယ္လို႕မရွိခဲ့တဲ့ လူ႕အဖဲြ႕ အစည္း တစ္ခုပါ။ အဲဒီလို ေနလာခဲ့ၾကရာ က ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံေတာ္ အျဖစ္ေျပာင္းလဲ တည္ေဆာက္ဖို႕ ယခင္ စစ္အာဏာ ရွင္အႂကြင္း အက်န္မ်ား အာဏာ ဆုပ္ကိုင္ ထားၾကတာကို ေျဖေလွ်ာ့ဖို႕ ႀကိဳးပမ္း အားထုတ္ လုပ္ေဆာင္ လာၾကတဲ့ အခ်ိန္ ကာလမွာမွ တိုက္တိုက္ ဆိုင္ဆိုင္ လူမ်ဳိးေရး ဘာသာေရး ျပႆနာ ေတြေပၚေပါက္ လာတာကေတာ့ ေတြးစရာ ေကာင္းလြန္း ပါတယ္။ အမ်ဳိး ဘာသာ သာသနာ ကို ေစာင့္ေရွာက္ တယ္ဆိုတာ ေကာင္းျမတ္ ေသာကိစၥပါ။ ဒါေပမဲ့ ကိုယ့္အမ်ဳိး ကို ေစာင့္ေရွာက္ ဖို႕ အတြက္ သူတစ္ပါး အမ်ဳိးကို မထိပါးဖို႕ေတာ့ သတိႀကီးစြာ ထားရပါ လိမ့္မယ္။ ကိုယ့္ဘာသာ သာသနာကို ေစာင့္ ေရွာက္ဖို႕အတြက္ သူတစ္ပါး ကိုးကြယ္ ယံုၾကည္ရာကို မထိပါး မိဖို႕လိုပါ လိမ့္မယ္။ ျပႆနာ ကို အေပၚယံ ရွပ္ ေတြးၿပီး လက္ပူတိုက္ တဲ့ေဆးနည္း ေတြဟာ အတြင္း ဒဏ္ျဖစ္ေစ တတ္တယ္ ဆိုတာကို သတိႀကီးစြာ ထားတတ္ ေစခ်င္ပါတယ္။ အနာအျမစ္ ကို မထုတ္ပယ္ဘဲ ပတ္တီး စည္းထားရင္ ႐ိုးတြင္းခ်ဥ္ဆီ ခိုက္သြား တတ္ပါတယ္။ အခုေရးဆဲြ အတည္ျပဳ ျပ႒ာန္းၾကဖို႕ အျပင္းအထန္ လုပ္ ေနၾကတဲ့ အမ်ဳိး ဘာသာ သာသနာ ကာကြယ္ေရး ဥပေဒ ေတြဟာ တကယ္ကို ျပႆနာရဲ႕အရင္း အျမစ္ကို ေျဖရွင္း ႏိုင္မယ့္ နည္းလမ္းလား ၊ ကိုယ့္ႏိုင္ငံထဲ က အျခား ဘာသာ၀င္ ေတြကို ထိပါးမိေစမဲ့ နည္းလမ္းလားဆိုတာ ကိုလည္း ေကာင္းစြာ ခ်င့္ခ်ိန္ ႏွလံုးသြင္းၾက ေစခ်င္ပါ တယ္။
ဘာသာေရး ျပႆနာ ဆုိတာ အလြန္ပဲ သိမ္ေမြ႕ နက္နဲလွပါတယ္။ ကိုယ့္ပါတီ အာဏာရေရး တိုင္းျပည္ရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းတဲ့ လူ႕အဖဲြ႕အစည္း ကို ဗေလာင္ ဆူေစတယ္၊ ဘာသာေရး ကို ခုတံုးလုပ္၊ ႏိုင္ငံေရး အျမတ္ ထုတ္တယ္ ဆိုတာဟာလည္း မလုပ္ေကာင္း တဲ႔အရာပါ။ အခုကာလ က ဟိုတုန္း ကလို ကိုယ့္ႏိုင္ငံ ကိုယ္ ဘယ္ႏွစ္ပတ္ လွည့္ လွည့္ လုပ္လို႕ရတဲ့ အခ်ိန္ ကာလ မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ ကိုယ့္ ႏိုင္ငံမွာ ကိုယ့္ ဥပေဒပဲ ဆိုရင္ ေတာင္မွ ကိုယ့္ ႏိုင္ငံသား အားလံုးဟာ ကိုယ္ ႏိုင္ငံအတြင္းမွာပဲ ရွိေနတာ မဟုတ္ဘူး ဆိုတာကိုလည္း ခ်င့္ခ်ိန္ၾက ေစလိုပါတယ္။ အဲဒီႏိုင္ငံ ျပင္ပ ကို အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႕ေရာက္ေနၾက ရတဲ့ ကိုယ့္ ႏိုင္ငံသား မ်ားရဲ႕ အေနအထား ကို ထည့္သြင္း စဥ္းစားေပး ၾကေစ လိုပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီ စနစ္ က်င့္သံုးမယ္ ဆိုတဲ့ ႏိုင္ငံေရးလမ္း ကို ေရြးခ်ယ္ ခဲ့ၿပီး ကမၻာ သိေၾကာ္ျငာၿပီး ကာမွ လြတ္လပ္စြာ ကိုးကြယ္ ယံုၾကည္မႈကို ပိတ္ပင္ တားျမစ္ ခ်ဳပ္ခ်ယ္တဲ့ ဥပေဒမ်ား ကို ျပ႒ာန္းမယ္ ဆိုရင္ ဒါဟာ ဘယ္လို ေနာက္ဆက္ တဲြျပႆနာ ေတြ ေပၚ ေပါက္လာႏိုင္ သလဲဆိုတာကို အေသအခ်ာ စဥ္းစားဆံုး ျဖတ္ၾက ေစခ်င္ပါတယ္။ ဒါဟာ လႊတ္ေတာ္ နဲ႕ သမၼတ ၾကား ေဘာ္လီ ေဘာပုတ္ ေနရမဲ့ ကိစၥမဟုတ္ပါဘူး၊ အားလံုး ပါ၀င္ၿပီး အေကာင္းဆံုး ညႇိႏိႈင္းအေျဖရွာရမယ့္ လက္ပစ္ဗံုးကို ပုတ္ေန ရတဲ့ ျပႆနာပါ ပုတ္ရင္း ပုတ္ ရင္းက အပုတ္ မေတာ္ရင္ေတာ့ ျပင္းထန္တဲ့ ဆိုးက်ိဳး ေတြကို လွလွႀကီး ခံစား သြားရႏိုင္ပါတယ္လို႕ အေလး အနက္ သတိေပး လိုက္ပါ ရေစဗ်ာ။
မင္းထင္ေက်ာ္
Messenger News Journal
လက္ပစ္ဗံုး တစ္လံုးကို ဟိုဘက္ပုတ္ သည္ဘက္ပုတ္ မလုပ္ၾကပါနဲ ့
Reviewed by သစ္ထူးလြင္
on
03:30
Rating:
Reviewed by သစ္ထူးလြင္
on
03:30
Rating:
