ဘိန္းသံသရာ

အျမင့္ေပ ေလးေထာင္ေက်ာ္ရွိေသာ ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္း ႐ိုးမေတာင္တန္းႀကီး ေပၚရွိ လမ္းမႀကီးေဘး ထူထပ္ေနေသာ ခ်ံဳႏြယ္မ်ား ေနာက္တြင္ တစ္လေက်ာ္သက္တမ္းရွိ ဘိန္းပင္မ်ား စိမ္းစိုစြာ ေပါက္ေရာက္ေနသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဘိန္းထုတ္လုပ္မႈ အမ်ားဆုံးျဖစ္ေသာ ရွမ္းျပည္နယ္ အပါအဝင္ အျခားျပည္နယ္မ်ား တြင္လည္း အစိုးရႏွင့္ လက္နက္ကိုင္ တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက ဘိန္းတိုက္ဖ်က္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား လုပ္ကိုင္ၾကေသာ္လည္း ဘိန္းစိုက္ပ်ဳိးမႈႏႈန္း ျမင့္တက္ေနဆဲ ျဖစ္သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ကုလသမဂၢ မူးယစ္ေဆးဝါးႏွင့္ ရာဇဝတ္မႈ တားဆီးေရး႐ုံး (UNODC) ၏ အစီရင္ခံစာအရ ဘိန္းစိုက္ခင္း ဖ်က္ဆီးႏိုင္မႈ ၅၂ ရာခိုင္ႏႈန္း ေလ်ာ့က်ခဲ့ၿပီး စိုက္ပ်ဳိး ထုတ္လုပ္မႈ ၂၆ ရာခိုင္ႏႈန္း ျမင့္တက္လာသည္ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။ ထို႔အတြက္ မူးယစ္ေဆးဝါး ကင္းစင္ ပေပ်ာက္ေရး လက္မွတ္ေရးထိုးေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနျဖင့္ ဘိန္းစိုက္ပ်ဳိးမႈကို အမွန္တကယ္ တိုက္ဖ်က္ႏိုင္ မည္ေလာဟု ေမးခြန္းထုတ္စရာ ျဖစ္လာသည္။

ရွမ္းျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းတြင္ ဘိန္းစိုက္ေတာင္သူမ်ား ဘိန္းမစိုက္ပ်ဳိးဘဲ ေကာက္ပဲသီးႏွံမ်ား စိုက္ပ်ဳိးၾကရန္ ကမၻာ့ စားနပ္ရိကၡာအဖြဲ႕ (FAO) က ကူညီ ေထာက္ပံ့ေပးေသာ္လည္း ေဒသခံမ်ားက ဘိန္းစိုက္ပ်ဳိးေနၾကဆဲ ျဖစ္သည္။ နမ့္ပါႀကဳိင္ေက်း႐ြာမွ ေဒသခံတစ္ဦး ကမူ "တစ္သက္လုံး ဘိန္းပဲစိုက္လာတာ ဆိုေတာ့ ဆန္ ေထာက္ပံ့ေပးလည္း အဆင္မေျပပါဘူး" ဟု ဆိုသည္။

ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္း မန္တုံၿမဳိ႕နယ္ လြိဳင္ေမာက္မန္းေက်း႐ြာ အနီးရွိ ဘိန္းခင္းမ်ားသည္ ဆိုင္ကယ္လမ္း ေဖာက္လုပ္ထားသည့္ လမ္းေဘးတြင္ ျဖစ္သည္။သို႔ေသာ္ ဘိန္းခင္းကို ခ်ဳံႏြယ္မ်ား ပိတ္ေနေအာင္ စီမံထားၿပီး လမ္းကေန ၾကည့္လိုက္ပါက ထိုဘိန္းခင္းမ်ားကို မေတြ႔ရ။

ရွမ္းျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္း အခ်ဳိ႕ေနရာမ်ားတြင္ ယခုကာလသည္ ဘိန္းေပၚခ်ိန္ ေရာက္ေနၿပီျဖစ္ၿပီး လြိဳင္ေမာက္မန္း ေက်း႐ြာအနီးတြင္မူ ဘိန္းပင္မ်ား တစ္လခြဲ ေက်ာ္ေက်ာ္သာ ရွိေသးသည္။ ထိုဘိန္းခင္း မ်ားကိုလည္း TNLA က ႏုတ္ယူဖ်က္ဆီးခဲ့သည္။ တဲမ်ားကို မီး႐ိႈ႕ပစ္ခဲ့သည္။ TNLA တပ္မဟာ ၁ စစ္ဗ်ဴဟာမွဴးက "သံုးလတိတိ ဘိန္းခင္းေတြ ဖ်က္သြားမယ္" ဟု ဆိုသည္။

သို႔ေသာ္ ဘိန္းစိုက္ခင္းကို လြယ္လင့္တကူ ဖ်က္ဆီး၍ ရႏိုင္မည္ မဟုတ္ေၾကာင္းကို လြိဳင္ေမာက္မန္းေက်း႐ြာသား မ်ားက သက္ေသျပေနသည္။ TNLA တပ္သားမ်ားက ႐ြာကိုဝိုင္းထားၿပီး စစ္ဗ်ဴဟာမွဴးက နာမည္ႏွင့္တကြ ဘိန္းစိုက္ခင္း ပိုင္ရွင္မ်ားကို ေခၚယူ စစ္ေမးေသာ္လည္း ဝန္ခံျခင္း မရွိေပ။ TNLA က နာမည္စာရင္းရွိ ဘိန္းစိုက္ပ်ဳိးသူကို ဖမ္းဆီးေခၚေဆာင္ၿပီး ဘိန္းခင္း လိုက္ပို႔ခိုင္း သည္ကိုပင္ ႐ြာအနီးရွိ ဘိန္းခင္းတို႔ကို မျပဘဲ အျခားေနရာက ဘိန္းခင္းကို ျပသခဲ့သည္။
တအာင္း (ပေလာင္) အမ်ဳိးသား လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္ (TNLA) ၏ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး ဦးတာဘုန္းေက်ာ္က "မန္တုံၿမဳိ႕နယ္ အတြင္းမွာ ဘိန္းခင္းဧက သံုးေထာင္ေလာက္ ရွိပါေသးတယ္" ဟု ဆိုသည္။
TNLA အေနႏွင့္လည္း ၂၀၁၃ ခုႏွစ္အတြင္း ဘိန္းစိုက္ခင္းဧက ၃၀၀၀ ေက်ာ္ ဖ်က္ဆီးခဲ့သည္အျပင္ ဖမ္းဆီးရမိ ခဲ့သည့္ ဘိန္းျဖဴ ၂၃ ဒသမ ၂၅ ကီလို၊ ဘိန္းမဲ (ခဲ) ၂၅ ကီလိုႏွင့္ စိတ္ၾကြေဆးျပား ၆၄,၀၀၀ ကို မီး႐ိႈ႕ဖ်က္ဆီးခဲ့သည္။

ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္း မန္တုံၿမဳိ႕နယ္ အတြင္းရွိ ဘိန္းစိုက္ခင္းမ်ားသည္ နမၼတူ၊ လာ႐ိႈးတို႔မွ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားက ေငြေပး စိုက္ခိုင္းျခင္းျဖစ္ၿပီး အခ်ဳိ႕ဘိန္းစိုက္ခင္း မ်ားမွာ တ႐ုတ္လုပ္ငန္းရွင္ မ်ားက ေငြေပး စိုက္ခိုင္းျခင္းျဖစ္သည္ဟု ေဒသခံတို႔က တူညီစြာ ေျပာဆိုၾကသည္။
နမၼတူၿမဳိ႕မွ ဘိန္းစိုက္ခင္း ၿခံေစာင့္အျဖစ္ လာေရာက္လုပ္ကိုင္သူ တစ္ဦးကမူ "တစ္ႏွစ္ကို ႏွစ္သိန္းနဲ႔ စရိတ္ၿငိမ္း လာလုပ္တယ္" ဟု ဆိုသည္။

ယင္းေဒသတြင္ ဘိန္းစိုက္ပ်ဳိးျခင္းမွသာ ဝင္ေငြ အမ်ားဆုံးရရွိျခင္း ျဖစ္ၿပီး အျခား သီးႏွံမ်ား စိုက္ပ်ဳိးပါက ဘိန္းစိုက္သကဲ႔သို႔ ဝင္ေငြမရေၾကာင္း လြိဳင္ေမာက္မန္း ေက်း႐ြာက ဘိန္းစိုက္ပ်ဳိးဖူးသူ တစ္ဦးက မွတ္ခ်က္ေပးသည္။

အခ်ဳိ႕ေသာ ဘိန္းစိုက္ပ်ဳိးၾကသူမ်ားမွာ စိုက္ခင္းမွ ရရွိေသာ ဘိန္းမ်ားကို ျပန္လည္ စားသုံးၾက သည့္အတြက္ ေရာင္းခ်ျခင္း မျပဳႏိုင္ဘဲ ဘိန္းစားျခင္းသံသရာတြင္ က်င္လည္ေနရသည္ဟု ယင္းေဒသခံတို႔၏ အဆိုအရ သိရသည္။

ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္း တအာင္းေဒသသည္ ၁၉၆၀ ျပည့္ႏွစ္ေက်ာ္ဝန္းက်င္ ခန္႔က အက်ဳိးအျမတ္ ရရွိေသာ လက္ဖက္ စိုက္ပ်ဳိးျခင္းျဖင့္ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္း ျပဳခဲ့ၿပီး ဘိန္းစိုက္ပ်ဳိးမႈ ရွားပါးခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ၁၉၉၀ ေႏွာင္းပိုင္းကာလတြင္ လက္ဖက္အစား ဘိန္းကို အစားထိုး စိုက္ပ်ဳိးလာၾကသည္။

၂၀၁၂ ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ ဘိန္းစိုက္ခင္း ၅၁,၀၀၀ ဟက္တာ (၁၂၅,၄၆၀ ဧက) အနက္ ၂၃,၇၁၈ ဟက္တာ (၅၈,၃၄၆ ဧက) ဖ်က္ဆီးႏိုင္ ခဲ့ေသာ္လည္း ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ တြင္မူ ဘိန္းစိုက္ခင္း ၅၇,၈၀၀ ဟက္တာ (၁၄၂,၁၈၈ ဧကအနက္) ၁၂,၂၈၈ ဟက္တာ (၃၀,၂၂၈ ဧက) သာ ဖ်က္ဆီးႏိုင္ခဲ့သည့္ အတြက္ ဖ်က္ဆီးႏိုင္မႈ ၅၂ ရာခိုင္ႏႈန္း ေလ်ာ့က်သြားေၾကာင္း UNODC ၏ အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

သို႔ေသာ္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္တြင္ ဘိန္းတန္ခ်ိန္ ၆၉၀ ထုတ္လုပ္ခဲ့ေသာ္လည္း ၂၀၁၃ ခုႏွစ္တြင္မူ တန္ခ်ိန္ ၈၇၀ ထုတ္လုပ္ခဲ့ၿပီး ကမၻာေပၚတြင္ ဒုတိယ ဘိန္းအမ်ားဆုံး ထုတ္လုပ္သည့္ ႏိုင္ငံအျဖစ္ ရပ္တည္ေနဆဲ ျဖစ္ေၾကာင္း ယင္းအစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

တအာင္းအမ်ဳိးသမီး အဖြဲ႕အစည္း၏ ေကာက္ယူထားေသာ စစ္တမ္းမ်ားအရ တအာင္းေဒသအတြင္း အသက္ ၁၅ ႏွစ္ အထက္ လူငယ္ ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္းသည္ မူးယစ္ေဆးဝါး သုံးစြဲသည္ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။

လား႐ိႈးၿမဳိ႕ ရပ္ကြက္ ၁ မွ ဘိန္းၿခံ လုပ္သားတစ္ဦးကမူ "ရြာတိုင္းနီးပါး ဘိန္းစိုက္ၾကတယ္။ ေပါင္း (ျမက္) ရွင္းတဲ့ အခ်ိန္ဆို တစ္ရက္ ေလးေထာင္ရတယ္" ဟု ဆိုသည္။ ရွမ္းျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းတြင္ ပန္ေဆးေဒသ၌ ဘိန္းစိုက္ပ်ဳိးမႈ အမ်ားဆုံး ျဖစ္ၿပီး ပန္ေဆး ျပည္သူ႔စစ္ဝင္မ်ားပင္ ဘိန္းစိုက္ပ်ဳိးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ေနၿပီး တပ္မေတာ္ စစ္ေၾကာင္းက အကာအကြယ္ ေပးထားျခင္းေၾကာင့္ ဘိန္းခင္း ဖ်က္ဆီး၍ မရေၾကာင္း TNLA က စြပ္စြဲ ေျပာဆိုထားသည္။

TNLA သည္ ၂ဝ၁၇ ခုႏွစ္တြင္ တအာန္း ေဒသတြင္း မူးယစ္ကင္းစင္ ပေပ်ာက္ေရးဟူေသာ ရည္မွန္းခ်က္ျဖင့္ စီမံကိန္းမ်ား ေဆာင္႐ြက္ေနေသာ္လည္း လတ္တေလာ အေနအထားအရ အစိုးရႏွင့္ တိုက္ပြဲမ်ား ျဖစ္ပြားေနျခင္း၊ ေဒသခံ ေတာင္သူမ်ား၏ ဘိန္းအစားထိုးသီးႏွံ မ်ားအတြက္ ကူညီေထာက္ပံ့မႈမ်ား ျပဳလုပ္ေပးႏိုင္မႈ မရွိေသးျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ယင္း စီမံကိန္းကို ထိေရာက္စြာ လုပ္ကိုင္ႏိုင္မည္လား ဆိုသည္ကိုမူ ေစာင့္ၾကည့္ရဦးမည္ ျဖစ္သည္။

Written by  မင္းထက္စံ
The Voice Weekly