၂၀၁၃ ခုႏွစ္အတြင္း ရွမ္းျပည္နယ္ (ေျမာက္ပို္င္း) ယာဥ္မေတာ္တဆမႈမ်ား

ရွမ္းျပည္နယ္ (ေျမာက္ပို္င္း) ရွိ မႏၱေလး - မူဆယ္လမ္းပိုင္းတြင္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္အတြင္း ယာဥ္မေတာ္တဆမႈ (၅၃၄)မႈ ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး အမ်ိဳးသား (၁၆၃)ဦး အမ်ိဳးသမီး (၃၀)ဦး အသက္ဆုံးရႈံးခဲ့ကာ အမ်ိဳးသား (၅၉၁)ဦး အမ်ိဳးသမီး (၂၁၄)ဦး အသီးသီး ဒဏ္ရရွိခဲ့ေၾကာင္း လားရိႈး ယာဥ္ထိန္းရုံး မွတ္တမ္းမ်ားအရ သိရွိရသည္။

အဆိုပါဒဏ္ရာရရွိမႈမ်ားတြင္ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ေၾကာင့္ ျဖစ္ပြားမႈ (၁၂၈)မႈ၊ ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္ေၾကာင့္ျဖစ္ပြားမႈ (၂၂၄)မႈ၊ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ႏွင့္ဆိုင္ကယ္ေၾကာင့္ျဖစ္ပြားမႈ (၁၁၉)မႈ၊ အျခားျဖစ္ပြားမႈ (၄၃)မႈ ျဖစ္ေၾကာင္း အဆိုပါမွတ္တမ္းတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

ယာဥ္မေတာ္တဆမႈ ျဖစ္ပြားရာတြင္ ဆိုင္ကယ္ေၾကာင့္ျဖစ္ပြားမႈ အမ်ားဆုံးျဖစ္ၿပီး ဒဏ္ရာရရွိမႈႏွင့္ ေသဆုံးမႈမ်ားတြင္ အျခားျဖစ္စဥ္မ်ားထက္ ပိုမိုမ်ားျပားေၾကာင္း သစ္ထူးလြင္မွ စုံစမ္းသိရသည္။

ဆိုင္ကယ္မ်ားအရွိန္ျပင္းစြာ ေမာင္းႏွင္ၿပီး ဦးထုပ္မေဆာင္းျခင္း၊ ညအခ်ိန္ အရက္ေသစာေသာက္စားမူးယစ္၍ ေက်ာ္တက္စဥ္ တစ္ဖက္ယာဥ္ေၾကာသို႔ ေရာက္ရွိရာမွ မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္မွလာသည့္ ကား၊ ဆိုင္ကယ္မ်ားႏွင့္ ၀င္ေရာက္တိုက္မိျခင္း၊ စသည့္အခ်က္မ်ားမွာ ျဖစ္ပြားသည့္ အေၾကာင္းရင္းမ်ားျဖစ္ကာ ေသဆုံးဒဏ္ရာ ရရွိမႈမ်ားတြင္ အသက္ (၂၀)ႏွင့္ (၃၀)ၾကားလူငယ္မ်ား အမ်ားဆုံးပါ၀င္ေနေၾကာင္း လားရိႈးယာဥ္ထိန္းရုံးမွ ရဲအုပ္ စိုး၀င္းက ေျပာသည္။

ထုိ႔ျပင္ ယာဥ္ႀကီးမ်ားအေနျဖင့္ ေတာင္ေစာင္းေကြ႔မ်ားတြင္ ၿမိဳ႕ျပင္ တစ္နာရီ (၅၀)ႏႈန္းထက္ ပိုမိုေမာင္းႏွင္မႈေၾကာင့္ ေရွာင္တိမ္းရာတြင္ အရွိန္လြန္ကာ လမ္းေဘးထိုးက်တိမ္းေမွာက္ျခင္းႏွင့္ ယာဥ္ၾကံ႕ခိုင္မႈကို ႀကိဳတင္စစ္ေဆးျခင္းမျပဳဘဲ ေမာင္းႏွင္ျခင္း စသည္မ်ားေၾကာင့္လည္း ယာဥ္မေတာ္တဆမႈမ်ား ျဖစ္ပြားေနရေၾကာင္း ၄င္းကဆက္လက္ေျပာၾကားသည္။
'' အတက္အဆင္း အေကြ႔အေကာက္မ်ားတဲ့ ဒီလိုေတာင္ေပၚလမ္းေတြမွာ ကားသမားေတြအေနနဲ႔ အထူးသတိထားဖို႔ လိုပါတယ္။ အေကြ႔ေတြမွာ အတင္းေက်ာ္တက္လို႔ ယာဥ္တိုက္မႈေတြျဖစ္တာလဲၾကဳံရတယ္။ ဆိုင္ကယ္ေတြအေနဲ႔လည္း  လမ္းျမင္ကြင္းရွင္းမွ ေက်ာ္တက္တာ အႏၱရာယ္ကင္းပါတယ္ '' ဟု အဆိုပါလမ္းေၾကာင္းေပၚတြင္ ေျပးဆြဲေနသည့္ ကုန္တင္ ယာဥ္ေမာင္းတစ္ဦးကေျပာျပသည္။ ထို႔ျပင္ မႏၱေလး - မူဆယ္လမ္းေၾကာင္းေပၚ၌ တြဲကားႀကီးမ်ား ရာႏွင့္ခ်ီ၍ေျပးဆြဲလာျခင္း၊ ယာဥ္အေရအတြက္ပိုမိုမ်ားျပားလာျခင္း၊ ညအခ်ိန္ အေပၚမီးႀကီးမ်ားမခ်ဘဲေမာင္းႏွင္ျခင္း၊ မီးအခ်က္ျပေပးရန္ ပ်င္းရိျခင္းႏွင့္ ယာဥ္ေမာင္းမ်ား အိပ္ငိုက္ျခင္းစသည့္အခ်က္မ်ားကလည္း ယာဥ္တိုက္မႈ၊ ယာဥ္တိမ္းေမွာက္မႈကိုပိုမိုျဖစ္ေပၚေစေၾကာင္း အဆိုပါ၀ါရင့္ယာဥ္ေမာင္းက ဆိုသည္။

ယာဥ္မေတာ္တဆမႈမ်ား ေလ်ာ့နည္းပေပ်ာက္ေရးအတြက္ လားရိႈးယာဥ္ထိန္းရဲတပ္ဖြဲ႔မွ ၿမိဳ႕ေပၚႏွင့္ ေက်းရြာရွိ စာသင္ေက်ာင္းမ်ား၊ ယာဥ္ေမာင္းသင္တန္းမ်ား၊ ေစ်းႏွင့္ ရပ္ကြက္မ်ားသို႔ လွည့္လည္၍ ယာဥ္စည္းကမ္း လမ္းစည္းကမ္း အသိပညာေပးျခင္းမ်ား ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိသကဲ့သို႔ ယာဥ္ေမာင္းမ်ား အေနျဖင့္ မိမိအသိစိတ္၊ ကိုယ္ခ်င္းစာစိတ္ထားရွိၿပီး ေမာင္းႏွင္ပါက မိမိႏွင့္အျခားသူမ်ားပါ ယာဥ္အႏၱရာယ္ကင္းရွင္းၿပီး ယာဥ္တိုက္မႈမ်ား၊ ယာဥ္မေတာ္တဆမႈမ်ားလည္း ေလ်ာ့နည္း လာမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သုံးသပ္တင္ျပရပါသည္။

ရွမ္းေလး (မန္းတကၠသိုလ္)
by Thit Htoo Lwin