ျမန္မာျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး အေမရိကန္ေထာက္ပံ့ကူညီမည္

ျမန္မာႏိုင္ငံ တြင္းက ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းေတြ ပိုၿပီး အားေကာင္း လာဖို႔နဲ႔ အစိုးရ အုပ္ခ်ဳပ္မႈအပါအ၀င္ အရပ္ဖက္လူမႈ အဖဲြ႔အစည္းေတြရဲ႕ စြမ္းရည္ျမင့္ တက္လာ ဖို႔ အတြက္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အေနနဲ႔ အကူအညီ အေထာက္အပံ့ေတြ ေပးသြားဖို႔ ရိွေနပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း လက္ရိွ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းေတြမွာ စိန္ေခၚခ်က္ေတြ ရိွေနၿပီး၊ အဲဒီအထဲ ေအာက္ေျခပိုင္းမွာ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရး အတြက္ လိုအပ္ခ်က္ေတြ ရိွေနတယ္လို႔လည္း အေမရိကန္တာ၀န္ရိ ွသူေတြက ယူဆပါတယ္။ အေၾကာင္းစံုကို ကိုသားညြန္႔ဦးက တင္ဆက္ေပးမွာပါ။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လာမယ့္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပဲြ လြတ္လပ္မွ်တဖို႔အျပင္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ငန္းေတြ ပိုၿပီး ခိုင္မာအားေကာင္းလာဖို႔နဲ႔ အျခားတဖက္မွာ တိုင္းျပည္တြင္း စီးပြားေရး လူမႈေရး လူမႈအၾကပ္အတည္းေတြကို ေျဖရွင္းကူညီႏိုင္ဖို႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံကို အေထာက္အပံ့ေတြ ေပးသြားဖို႔ ျပင္ဆင္ထားတယ္လို႔ အေမရိကန္ တာ၀န္ရိွသူေတြ ေျပာသြားတာပါ။

မေန႔တုန္းက အေမရိကန္ေအာက္လႊတ္ေတာ္မွာျပဳလုပ္တဲ့ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္အတြက္ အေရွ႕အာရွေရးရာ အသံုးစရိတ္ဆိုင္ရာ ၾကားနာပဲြျပဳလုပ္ရာမွာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ အေရွ႕အာရွဆိုင္ရာ ယာယီလက္ေထာက္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး Joseph Yun နဲ႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ ႏိုင္ငံတကာအကူအညီေပးေရးအဖဲြ႔ USAID ရဲ႕ အာရွေဒသဆိုင္ရာ လက္ေထာက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႈး Nisha Biswal တို႔ ထြက္ဆိုၾကရာမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အကူအညီေပးေရးကိစၥေတြကို ေျဖရွင္းခ်က္ ေပးသြားၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းက ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြအတြက္ အဓိကထားၿပီး အကူအညီေတြေပးသြားမွာျဖစ္တယ္လို႔ ယာယီလက္ေထာက္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဂ်ိဳးဇက္ ယြန္းက ေျပာပါတယ္။

“ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းက သမိုင္း၀င္ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔စီးပြားေရးအသြင္ကူးေျပာင္းမႈေတြကို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ ေထာက္ခံအားေပးေနပါတယ္။ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး၊ လူ႔အခြင့္အေရးေလးစားလိုက္နာမႈရိွလာေရး၊ လူ႔အဖဲြ႔အစည္း အားေကာင္းခိုင္မာလာေရး၊ ျမန္မာျပည္သူေတြအတြက္ ပြင့္လင္းျမင္သာၿပီး တာ၀န္ခံမႈရိွတဲ့ အစိုးရအုပ္ခ်ဳပ္မႈျဖစ္လာေစေရးအတြက္ အဓိကထားရည္ရြယ္ၿပီး ကူညီေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္။”

အာရွ ပစိတ္ဖိတ္ေဒသတြင္း ဒီမိုကေရစီဖံြၿဖိဳး တိုးတက္လာေရးအတြက္ ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္ေအာက္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းက ႏိုင္ငံေရးစီးပြားေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြကို အေထာက္အကူေပးေရးကို အဓိက အေလးေပးေဆာင္ရြက္ သြားမယ္လို႔ မစၥတာယြန္းက ေျပာ ပါတယ္။ ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနရဲ႕ အေရွ႕အာရွေဒသအတြက္ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၂ ဘ႑ာေရးအသံုးစရိတ္ထက္၊ အခု ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ အသံုးစရိတ္မွာ ၇.၁ ရာခိုင္ႏႈန္း လႊတ္ေတာ္ကို တိုးျမင့္ ေတာင္းခံထားတာပါ။ USAID က Ms.Biswal ကေတာ့ လက္ရိွ အေျပာင္းအလဲမွာ ထိပ္ပိုင္းမွာ ႏိုင္ငံေရးအရ ပိုင္းျဖတ္ခ်က္ရိွရိွ ေဆာင္ရြက္တာကို ေတြ႔ရေပမယ့္၊ ေအာက္ေျခပိုင္းမွာ လိုအပ္ခ်က္ေတြ ရိွေနတာေၾကာင့္ ဒီအတြက္ လိုအပ္သလို အကူအညီေတြေပးဖို႔လိုမယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။

“က်န္ေနတဲ့ အဓိကက်တဲ့ စိန္ေခၚခ်က္တခုကေတာ့ ထိပ္ပိုင္းမွာ အေျပာင္းအလဲအတြက္ စိတ္ဆႏၵျပင္းျပၿပီး၊ လုပ္ႏိုင္စြမ္းရည္ေတြလည္း ရိွေနေပမယ့္လို႔၊ ေအာက္ေျခပိုင္းမွာ ေတာ္ေတာ္ေလး ျပႆနာတစံုတရာရိွပါေသးတယ္။ ဒီအေျခအေနေတြကို ေစာင့္ၾကည့္ၿ႔ပီးေတာ့၊ လုပ္ႏိုင္ စြမ္းရည္ေတြကို ျမင့္တင္ေပးဖို႔လိုပါတယ္။”

USAID အေနနဲ႔ အကူအညီေတြေပးဖို႔ သံုးသပ္စဥ္းစားတဲ့ေနရာမွာ သမတအိုဘားမားရဲ႕ ရန္ကုန္ေရာက္တုန္း ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ေျပာၾကားခ်က္ မူ၀ါဒကို အေျခခံၿပီးေဆာင္ရြက္သြားမယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ဒီေနရာမွာေတာ့ အစိုးအုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းကိုေရာ ေအာက္ေျခ လူမႈအဖဲြ႔အစည္းေတြနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြကိုပါ အကူအညီေပးႏိုင္ဖို႔ ျပင္ဆင္ေနတယ္လို႔ Ms. Biswal က ေျပာပါတယ္။

“ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ႏို၀င္ဘာလ သမၼတအိုဘားမား ျမန္မာျပည္ သြားတုန္းက ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုၾကားမွာ ဒီမိုကေရစီေရး၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ ဖံြၿဖိဳးတိုးတက္မႈေတြအတြက္ လက္တဲြေဆာင္ရြက္မယ္ ဆိုၿပီး ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။ ဒီ မူ၀ါဒကိုအေျခခံၿပီး က်မတို႔ ေဆာင္ရြက္ေနတာပါ။ အဲဒီအတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံဖက္က ႏိုင္ငံေရးအရ စိတ္ပိုင္းျဖတ္မႈနဲ႔ အတူ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြ လုပ္ဖို႔ လိုပါတယ္။ ဒီအတြက္ လုပ္ႏိုင္စြမ္းရည္ေတြရိွလာဖို႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုဖက္က နည္းနာဆိုင္ရာ အကူအညီေတြ ေပးပါတယ္။ အေရးႀကီးတဲ့ အစိုးရအုပ္ခ်ဳပ္မႈပိုင္းက လုပ္ႏိုင္စြမ္းရည္ေတြ ျမင့္တက္လာဖို႔ ကူညီရံုတင္မဟုတ္ပဲ၊ အရပ္ဖက္လူမႈအဖဲြ႔အစည္းေတြနဲ႔ အစိုးရမဟုတ္တဲ့ အသင္းအပင္း အဖဲြ႔အစည္းေတြမွာ စြမ္းရည္ျမင့္တက္လာဖို႔လည္း ကူညီမွာပါ။ ဒီအတြက္ ကူညီေဆာင္ရြက္သြားရမယ့္ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြကို ခ်မွတ္ေရးဆဲြေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လက္ရိွ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ငန္းေတြကို ဘယ္လို ကူညီႏိုင္မလဲ၊ စြမ္းရည္ျမင့္လုပ္ငန္းေတြကို ဘယ္လို လုပ္ႏိုင္မလဲဆိုတာကို သံုးသပ္ျပင္ဆင္ေနပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြပဲျဖစ္ျဖစ္၊ တရားေရးစနစ္နဲ႔  ဥပေဒစိုးမိုးမႈ ခိုင္မာအာေးကာင္းလာဖို႔ပဲျဖစ္ျဖစ္ နည္းနာဆိုင္ရာအကူအညီေတြ ေပးသြားမွာပါ။”

ျမန္မာႏို္င္ငံက လက္ရိွ အေျပာင္းအလဲေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ လႊတ္ေတာ္ အမတ္ေတြက ေမးျမန္းၾကရာမွာေတာ့ ယာယီလက္ေထ ာက္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဂ်ိဳးယြန္းက ျမန္မာနို္င္ငံအေျပာင္းအလဲအတြက္ တြန္းအားျဖစ္ေစခဲ့တဲ့ အခ်က္ႏွစ္ခ်က္ရိွမယ္လို႔ သူ႔အျမင္ကို အခုလို ေျပာသြားပါတယ္။

“ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ မိမိဖာသာ ေျပာင္းလဲမႈလုပ္လာတဲ့ကိစၥမွာ အေျခခံအားျဖင့္ အေၾကာင္း ႏွစ္ခ်က္ရိွမယ္လို႔ က်ေနာ္ ယူဆပါတယ္။ တခ်က္ကေတာ့ ႏိုင္ငံေရးစီးပြားေရးေနာက္က်က်န္ခဲ့တဲ့အေျခအေနပါ။ သူ႔ပတ္၀န္းက်င္ႏိုင္ငံေတြမွာ ရိွေနသလို စီးပြားေရးအလားအလာေကာင္းေတြ ဆံုးရံႈးေနတယ္လို႔ သူ သေဘာေပါက္လာပံုရပါတယ္။ ဒုတိယအခ်က္ကေတာ့ ဆယ္စုႏွစ္ေတြနဲ႔ခ်ီၿပီး သူဟာ ႏိုင္ငံေရးအရ အထီးက်န္ခဲ့ ပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္မႈေျပာင္းလဲလာတဲ့အခ်ိန္မွာပဲ သူတို႔အေနနဲ႔ အဲလို အထီးက်န္ေနတာမ်ိဳး ဆက္မျဖစ္သင့္ေတာ့ဘူးလို႔ ဆံုးျဖတ္လိုက္ပံုရပါတယ္။ ဒီႏွစ္ခ်က္ေၾကာင့္ ေျပာင္းလဲမႈေတြလုပ္လာတယ္လို႔ ယူဆပါတယ္။”

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အခုလို အကူအညီေပးေရးေတြ တိုးျမင့္ေဆာင္ရြက္ဖို႔ရိွေနသလိုပဲ၊ အျခားတဖက္မွာလည္း စီးပြားေရးအရ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြ တိုးျမင့္မႈေတြ လုပ္လာပါတယ္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ယခင္ ျမန္မာႏို္င္ငံအေပၚ အေရးယူဒဏ္ခတ္ခ်က္ အေတာ္မ်ားမ်ားကို ယာယီဆိုင္းငံထားၿပီး၊ အေမရိကန္ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈေတြ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လုပ္ႏိုင္ဖို႔လည္း ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနက ကမကထ လုပ္ေပးတာေတြ အေတာ္မ်ားမ်ားေတြ႔ရပါတယ္။ ျမန္မာသမၼတ ဦးသိန္းစိန္ဟာလည္း မၾကာခင္ ရက္ပိုင္းအတြင္းမွာ ၀ါရွင္တန္ဒီစီကို လာေရာက္ဖို႔ရိွၿပီး သမၼတအိုဘားမားနဲ႔ လာမယ့္ တနင္းလာေန႔မွာ ေတြ႔ဆံုမွွာျဖစ္ ပါတယ္။ အဲဒီ ခရီးစဥ္အတြင္းမွာလည္း ႏွစ္ႏုိင္ငံ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြ အထူးသျဖင့္ စီးပြားေရးအရ လက္တဲြေဆာင္ရြက္ႏိုင္မယ့္ အခြင့္အလမ္းေတြ ကို ေဆြးေႏြးၾကလိမ့္မယ္ လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ရပါတယ္။

ကိုသားညြန္႔ဦး (ဗီြအုိေအ ျမန္မာဌာန)