မိတၱီလာအေရး ႏိုင္ငံတကာစိုးရိမ္

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း မိတၱီလာၿမိဳ႕မွာ ျဖစ္တဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈ ေတြေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတကာမွာ လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံ အေျခအေန အေပၚ စိုးရိမ္မႈေတြ တိုးလာပါတယ္။ ေနာက္ကြယ္က လံႈေဆာ္ မႈေတြ ရိွခဲ့တယ္ လို႔လည္း ယူဆမႈေတြ ရိွပါတယ္။ နားလည္မႈ လဲြေနတဲ့ လူမႈအသိုင္း အ၀ိုင္းၾကား ျပန္လည္ သင့္ျမတ္လာေအာင္ အစိုးရနဲ႔ လူမႈ အဖဲြ႔အစည္း ေခါင္းေဆာင္ေတြ ႀကိဳးပမ္းေနတာေတြကိုလည္း အသိအမွတ္ျပဳ ႀကိဳဆိုၾကပါတယ္။ အျပည့္အစံုကို ကိုသားညြန္႔ဦးက တင္ဆက္ေပးမွာပါ။

မိတၱီလာၿမိဳ႕မွာ ဗုဒၶဟူးေန႔က လူမ်ိဳးေရးဆန္တဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈေတြေၾကာင့္ အာဏာပိုင္ေတြက ပုဒ္မ ၁၄၄ ထုတ္ျပန္ထားရေပမယ့္၊ အေျခအေနေတြက လံုး၀ၿငိမ္သက္သြားေသးတာေတာ့မဟုတ္ပါဘူး။ မေန႔ကအထိ မီးရိႈ႕မႈေတြ လူထိခိုက္ေသဆံုးမႈေတြ ရိွေနခဲ့ပါတယ္။ လံုၿခံဳေရးတာ၀န္ရိွသူေတြက လံုၿခံဳေရးေဆာင္ရြက္ေပးေနသလို၊ ၈၈ မ်ိဳးဆက္ေခါင္းေဆာင္ မင္းကိုႏိုင္ မိတၱီလာ NLD အမတ္ ဦး၀င္းထိန္ စတဲ့ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ေတြကလည္း ေသြးဆူေနတဲ့ လူအုပ္ေတြကို ေျဖာင့္ဖ်ေနရပါတယ္။ ဒီ အေျခအေနကေန ပိုဆိုးလာမွာကို ႏိုင္ငံတကာမွာလည္း စိုးရိမ္မႈေတြ တိုးလာပါတယ္။ ၀ါရွင္တန္ဒီစီမွာရိွတဲ့ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရး ဌာန ေျပာခြင့္ရသူ ကေတာ့ လူမႈအသိုင္းအ၀ိုင္းအၾကား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးအတြက္ အခုလို ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္သူေတြကို ႀကိဳဆိုအားေပးတဲ့အေၾကာင္း ဗီြအိုေအ ျမန္မာပိုင္းကို ေျပာပါတယ္။

“မႏၱေလးတိုင္း မိတၱီလာၿမိဳ႕နယ္အတြင္း အၾကမ္းဖက္မႈေတြေၾကာင့္ အသက္ဆံုးရံႈးမႈေတြ၊ အိုးအိမ္စည္းစိမ္းပ်က္စီးဆံုးရံႈးမႈေတြျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့ သတင္းေတြေၾကာင့္ အလြန္တရာ စိုးရိမ္မကင္းျဖစ္ရပါတယ္။ အၾကမ္းဖက္မႈေၾကာင့္ နစ္နာဆံုးရံႈးသူ အသက္ဆံုးရံႈးသူေတြ သူတို႔မိသားစု၀င္ေတြနဲ႔ ထပ္တူ ၀မ္းနည္းေၾကကဲြေၾကာင္း ေျပာလို ပါတယ္။ ျပန္လည္ တည္ၿငိမ္မႈရေအာင္၊ အျပန္အလွန္ေလးစားသမႈနဲ႔ စိတ္ရွည္သည္းခံမႈေတြ ရိွေအာင္၊ ေဆြးေႏြး ညႈိႏိႈင္းမႈျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္ေနၾကတဲ့ လူမႈအဖဲြ႔အစည္းက ေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ အစိုးရေခါင္းေဆာင္ေတြကိုလည္း အားေပးႀကိဳဆိုပါတယ္။ အေျခအေနေတြကို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ အနီးကပ္ ေစာင့္ၾကည့္ေနပါတယ္။”

ရန္ကုန္ အေမရိကန္သံရံုးက သံအမတ္ႀကီး Derek Mitchell ျမန္မာႏိုင္ငံ ဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢဌာေန ကိုယ္စားလွယ္တို႔ကလည္း ဒီအျဖစ္အပ်က္အေပၚ စိုးရိမ္မကင္းျဖစ္ေၾကာင္း ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ခဲ့ၾကၿပီး၊ ဒီျပႆနာကို ဦးစားေပး အေလးထားေျဖရွင္းဖို႔ အာဏာပိုင္ေတြကို တိုက္တြန္းေတာင္းဆိုပါတယ္။ ျဖစ္စအခ်ိန္ေတြမွာ လံုၿခံဳေရးပိုင္းက ကုိိင္တြယ္မႈ အားနည္းခဲ့တာေတြေၾကာင့္ဆိုၿပီး၊ အာဏာပိုင္ေတြကို အျပစ္တင္မႈေတြရိွသလို၊ ေနာက္ကြယ္မွာ လံႈေဆာ္မႈေတြရိွေနတယ္ ဆိုတဲ့ သတင္းေတြ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ထြက္ေနပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ေတာ့  ဒီ မတိုင္ခင္ကတည္းက ဘာသာေရးလံႈေဆာ္စာေတြ ထြက္လာတာကို ေထာက္ျပၾကပါတယ္။ ဒီအေျခအေနေတြေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္း ဘာသာေရး တင္းမာမႈေတြ ရိွလာေနတယ္လို႔ Burma Campaign UK အဖဲြ႔က Mark Farmaner က ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။

“ဒီအၾကမ္းဖက္မႈေတြျဖစ္လာေအာင္ တမင္သက္သက္ေနာက္ကြယ္ကေန လံႈေဆာ္ေနတယ္ ဆိုတဲ့အခ်က္ကို က်ေနာ္တို႔ အေတာ္ေလး စိုးရိမ္သလို၊ ၿဗိတိသွ်အစိုးရကိုယ္တိုင္ကလည္း ဒီအခ်က္ကို ေထာက္ျပေျပာထားပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံထဲမွာ ဘာသာေရးတင္းမာမႈေတြက ႀကီးထြားလာပါတယ္။ စာရြက္ စာတမ္းေတြ အထူးသျဖင့္ မြတ္ဆလင္ ဆန္႔က်င္ေရးစာေတြ ျပန္႔ေနပါတယ္။”

ၿဗိတိသွ်ႏိုင္ငံျခားေရးရံုး ၀န္ႀကီး Alistair Burt ကလည္း အၾကမ္းဖက္မႈေတြကို ရပ္တန္႔သြားေစဖို႔ ဆိုင္ရာ သက္ဆိုင္ရာအဖဲြ႔အစည္းအားလံုးကို တိုက္တြန္းေတာင္းဆိုေနပါတယ္။ အရပ္သားေတြကို အကာအကြယ္ေပးဖို႔၊ အျဖစ္အပ်က္ေနာက္ကြယ္မွာရိွတဲ့ ရန္လိုမုန္တီးမႈေတြ အတြက္ ေျပေလွ်ာ့ေအာင္ေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔ အစိုးရအာဏာပိုင္ေတြကို တိုက္တြန္းပါတယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ၿဗိတိသွ်သံအမတ္ႀကီးကလည္း ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အစိုးရပိုင္းက တာ၀န္ရိွသူေတြ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ေတြကို ေဆြးေႏြး တိုက္တြန္းေနတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ Mark Farmaner ကလည္း ႏိုင္ငံတကာလက္ခံႏိုင္မယ့္ တည္ၿငိမ္မႈျဖစ္ လာေရး ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြေဆာင္ရြက္ သြားဖို႔ အေရးႀကီးတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

“လူမႈအသိုင္းအ၀ိုင္းအခ်င္းခ်င္း အျပန္အလွန္ နားလည္မႈလဲြမွားေနတာေတြ၊ တင္းမာေနတာေတြ၊ ရန္လိုေနတာေတြ ေလွ်ာ့က်သြားၿပီး အခ်င္းခ်င္း ျပန္လည္ နီးစပ္ လာေစဖို႔ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြ အေနနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္းရဲ႕ေထာက္ခံမႈနဲ႔အတူ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ သြားဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာက ယံုၾကည္သက္၀င္မႈ ဘာသာစံုရိွပါတယ္။ တဦးနဲ႔တဦး အျပန္အလွန္ေလးစားမႈရိွၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ အတူေနထိုင္သြားႏိုင္ၾကဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။”


Amnesty International ႏိုင္ငံတကာလူ႔အခြင့္အေရးအဖဲြ႔ႀကီးကလည္း ဒီျဖစ္ရပ္အေပၚမွာ စိုးရိမ္ပူပင္ေၾကာင္းနဲ႔၊ တာ၀န္ရိွသူေတြကို ေဖာ္ထုတ္အေရးယူဖို႔အတြက္ လြတ္လပ္တဲ့ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး အျမန္ဆံုးေဆာင္ရြက္ဖို႔ အာဏာပို္င္ေတြကို တိုက္တြန္းပါတယ္။ အခုလက္ရိွအေျခအေနကို ရပ္တန္႔မကိုင္တြယ္ႏိုင္ဘူးဆိုရင္ေတာ့ အၾကမ္းဖက္မႈေတြဟာ ကူးစက္ပ်ံပြားလာမယ့္ အႏၱရယ္ရိွေနတယ္လို႔လည္း သတိေပးထားပါတယ္။

ကိုသားညြန္႔ဦး (ဗီြအုိေအ)

မိထၳီလာၿမိဳ႕ ျမင္ကြင္း (မတ္လ ၂၁၊ ၂၀၁၃)