ျမန္မာ ျပည္သူ ျပည္သား အမ်ားစု ေျပာၾကေသာ စကား တစ္ခြန္း ႐ွိပါသည္ “ ေအးေအး ေဆးေဆးပဲ ေနခ်င္တယ္ ၊ ႏိုင္ငံေရး ေတြ ဘာေတြလည္း စိတ္မ၀င္စားပါဘူး ၊ ဘယ္အစိုးရ တက္တက္ ကိုယ့္ထမင္း ကိုယ္႐ွာစားရမွာပဲ” ဟူေသာစကား ျဖစ္ပါ သည္ ။ အလြန္စာနာ နားလည္ဖြယ္ ေကာင္းလွေသာ စကားတစ္ခြန္း ျဖစ္ပါသည္ ။ ထို႔ထက္ပို၍ ဆိိုခြင့္ရလွ်င္ အလြန္ လူသားပီသေသာ စကား တစ္ခြန္းလည္း ျဖစ္သည္ဟု ဆိုခ်င္ ပါသည္ ။
လူ႔ဘ၀၏ အဓိက လိုအပ္ခ်က္မွာ စား၀တ္ေနေရး ျဖစ္ပါသည္ ။ မိမိတို႔ အသက္ခႏၶာ တည္ျမဲေရး အတြက္ အဓိက လိုအပ္ေသာ အစားအစာ (ထမင္းတစ္နပ္) ။ မိမိတို႔ ကာအိေျႏၵ ထိမ္းသိမ္း ကာကြယ္ရန္ ဖံုးလႊမ္းအပ္ေသာ အ၀တ္တန္ဆာ ၊ မိမိတို႔ မိသားစု အတြက္ မွီခိုရန္ နားေနရန္ အိပ္စက္ရန္ လိုအပ္ေသာေနစရာတို႔သည္ လူသားတို႔အတြက္မ႐ွိမျဖစ္ေတာင့္တ ေၾကာင့္ၾကေနရ ေသာ အရာမ်ားျဖစ္ ပါသည္ ။ သာမန္ျပည္သူမ်ား အဖို႔ သမၼတျဖစ္ေရး ၊၀န္ႀကီးျဖစ္ေရး၊လႊတ္ေတာ္ အမတ္ ျဖစ္ေရး ၊ ပါတီ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ေရး ဆိုသည္တို႔ မွာ အိမ္မက္ထဲတြင္ပင္ ေပၚမလာသည့္ အေၾကာင္းတရားမ်ားျဖစ္ပါသည္ ။ ေနစရာ တစ္ခု႐ွိ၍ စားေရးႏွင့္၀တ္ေရးကိုအဆင္ေျပေျပေဖြ႐ွာ စားေသာက္ေနၾကႏိုင္လွ်င္ သူတု႔ိ၏ ဘ၀မွာ ၿပီးျပည့္စံု ေနၿပီ ျဖစ္ပါသည္ ။
ထိုသို႔ ႐ိုးစင္းလွစြာ ဘ၀ကိုျဖတ္သန္းလိုၾကေသာ ျပည္သူျပည္သားမ်ားသည္ “ စစ္ ” ဆိုသည့္အသံကို နားမွ ေလသံ ပင္ မၾကားလိုၾက ပါ ။ အေျမာက္သံ ၊ က်ည္သံ ၊ ဗံုးသံမ်ားကို မၾကားလိုၾကပါ ။ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ၾကသူမ်ား ျဖစ္ေစ ၊ေတာင္ယာလယ္လုပ္ဓါးမခုတ္ လုပ္ကိုင္စားေသာက္သူမ်ားျဖစ္ေစ ျငိမ္းခ်မ္းေသာဘ၀ကို ျဖတ္သန္းလိုၾကသူမ်ား ခ်ည္းသာျဖစ္ၾကပါသည္ ။
ထိုသို႔ဆိုလွ်င္ အဘယ္ေၾကာင့္ ျပည္တြင္းမျငိမ္းခ်မ္းမႈမ်ားျဖစ္ပြားေနရပါသနည္း ။ အဘယ္ေၾကာင့္ တစ္ေျမတည္း ေန တစ္ေရ တည္းေသာက္ၾကေသာ ညီေနာင္သားခ်င္း တိုင္းရင္းသားခ်င္း တိုက္ခိုက္သတ္ျဖတ္ေနၾကရပါသနည္း ။ အဘယ္ေၾကာင့္ အျပစ္မဲ့ ျပည္သူ ျပည္သား တိုင္းရင္းသားမ်ား အသက္အိုးအိမ္စည္းစိမ္တို႔ ပ်က္ျပားေနရပါသနည္း ။ ဤျပႆနာမ်ားကို အျမန္ဆံုး ဘယ္လိုအဆံုးသတ္ၾကမည္နည္း ။
အဓိကျပႆနာမ်ားကို ေသြးႏုသားႏု ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံသစ္ ေဆာင္းပါး ေနာက္ဆက္တဲြ ဖဲြ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ခံု႐ံုး၏ တာ၀န္မ်ား ၊ ဖက္ဒရယ္မူ တေစၦ ႏွင့္ အာဏာ(၃)ရပ္၏ တကယ့္ပိုင္႐ွင္အစစ္အမွန္ ေဆာင္းပါးတြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါ သည္ ။ ယင္း တြင္ “ ယခု အေရးတႀကီး ေျဖ႐ွင္းရန္လိုအပ္ေန သည့္ ကခ်င္ ျပည္နယ္ ျပႆနာ ႏွင့္ အျခား တိုင္းရင္း သား လက္နက္စဲြကိုင္မႈ ျပႆနာမ်ား သည္ မည္သည့္အတြက္ေၾကာင့္ ျဖစ္ပြားေနရသည္ ဆိုသည္ကို အေျခခံက်က် ေလ့လာ (Conflict Analysisလုပ္)ၾကည့္ပါ” ဟု တင္ျပခဲ့ ပါသည္။ ထုိ႔အျပင္ “ အထူးသျဖင့္ …… တိုင္းျပည္ဖံြ႕ျဖိဳးတိုးတက္မႈကို အ႐ွိန္ အဟုန္ျမွင့္ တည္ေဆာက္ ႏိုင္ရန္ ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးကို အျမန္ဆံုး ျပန္လည္တည္ေဆာက္ရန္လိုသည္။ ထိုသို ႔ျငိမ္းခ်မ္း ေရး ကိုတည္ေဆာက္ႏိုင္ရန္မွာ ႏွစ္ဦး ႏွစ္ဘက္ အေၾကအလည္ ေစ့စပ္ ညွိႏိုင္းၾကရန္လိုသည္ ။ထိုသို႔ေစ့စပ္ညွိႏိုင္းရန္ ျပႆနာ ၏ရင္းျမစ္ (root cause)ႏွစ္ဦးႏွစ္ဘက္၏လိုအင္ ဆႏၵမ်ား (needs and desires) တန္ဖိုးထားမႈမ်ား (values) မ်ားကို သိ႐ွိနားလည္ရန္လိုအပ္သည္။ တိုင္းရင္းသား ညီေနာင္အခ်င္းခ်င္း တိုက္ခိုက္သတ္ျဖတ္ေနၾကရသည့္ ျပႆနာ မ်ားသည္ လူမ်ိဳးေရး ပဋိပကၡ (Conflict of national cause)ေလာ၊ အယူ၀ါဒေရးရာပဋိပကၡ (Conflict of political conviction) ေလာ။ ဖဲြ႕စည္းပံုအေျခခံဆိုင္ရာ အက်ပ္အတည္း (Constitutional Crisis) ေလာ ဆိုသည္ တို႔ကို အေျခခံ က်က် ဆန္းစစ္ ေလ့လာမႈမ်ား မပါ႐ွိဘဲ ျပည္တြင္း ျငိမ္းခ်မ္းေရးအစစ္အမွန္ကိုဘယ္သို႔ေစ့စပ္ညွိႏိႈင္းတည္ေဆာက္ ၾကမည္ နည္း ” ဟုလည္း တင္ျပခဲ့ပါသည္ ။
ထိုေဆာင္းပါးပါအၿပီး ရက္မ်ားမၾကာမီ ၀န္ႀကီး ဦးေအာင္မင္း ဦးေဆာင္ေသာ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္ ေရး အဖဲြ႕ KIO ႏွင့္ ေဆြးေႏြးရန္ ထြက္ခြာသြားခဲ့ပါသည္ ။ ေအာက္တိုဘာ ၂၉ ရက္တြင္ စတင္ က်င္းပ သည့္ ေ႐ႊလီျငိမ္းခ်မ္းေရး အစည္းအေ၀းတြင္ မည္သည့္အေၾကာင္းအရာကိုမွ် ပီပီျပင္ျပင္ မေဆြးေႏြးႏိုင္ခဲ့ၾကဘဲ ေနာက္တစ္ၾကိမ္ ထပ္မံညွိႏိုင္းေဆြးေႏြးၾကရန္ ဟုဆို၍ ျပန္လာခဲ့ၾကရ ေၾကာင္းကိုလည္း ျပည္သူအမ်ား သိ႐ွိၿပီးျဖစ္ ပါသည္ ။ ထိုေဆြးေႏြးပဲြမွ ထြက္ေပၚလာမည့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးေရာင္နီသစ္ကို ေမွ်ာ္လင့္ျခင္းႀကီး စြာျဖင့္ ေစာင့္စားေနခဲ့ၾကေသာ ကခ်င္ တိုင္းရင္းသား မ်ား ႏွင့္တကြ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ကို အမွန္တကယ္လိုလားၾကေသာ လူသားဆန္သည့္ ႏွလံုးသား႐ွိသူ ျပည္သူျပည္သားမ်ား အဖို႔ ခဲေလသမွ် သဲေရက်ခဲ့ရျပန္ပါသည္ ။
“ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးၾကၿပီတဲ့ ” ဟူေသာ ၀မ္းသာ အားရ အားတက္သေရာ အသံကေလး မ်ားမွ ေလ၀ယ္ မေပ်ာက္မီ ေ၀သီမႈန္မႈိင္းေသာအၾကည့္မ်ား မ်က္ရည္စို႔ေသာ မ်က္၀န္းမ်ားျဖင့္ တစ္ေယာက္မ်က္ႏွာတစ္ေယာက္ ၾကည့္ ကာျဖင့္ “ မေအာင္ျမင္ျပန္ဘူးတဲ့” ဟုယူႀကံဳးမရ တီးတိုးေျပာဆိုၾကရျပန္ပါၿပီ ။ အထူးသျဖင့္ ေသနတ္သံမ်ား ၊ ဗံုးသံမ်ား ၊ အေျမာက္သံ မ်ားၾကားတြင္ အိုးပစ္ အိမ္ပစ္ ၊ လင္တကဲြ မယားတကဲြ၊ မိဘတစ္ကဲြ သားသမီးတကဲြျဖင့္ စစ္ေဘး စစ္ဒဏ္ ေက်ာေကာ့ခံလွ်က္ အထုတ္ ကေလးမ်ား ပိုက္ကာ ေတာႀကီးေခါင္ေခါင္ အသက္ေဘးမွ ေ၀းလြတ္ရာ တိမ္းေ႐ွာင္ေန ၾကရ ႐ွာသည့္ ကခ်င္ျပည္နယ္ေဒသခံ တိုင္းရင္းသားမ်ား အဖို႔ေတာ့ မည္မွ် ေၾကကဲြ၀မ္းနည္းၾက႐ွာလိမ့္မည္နည္း ။
တိုင္းရင္းသားမ်ား ျငိမ္းခ်မ္းစြာအတူယွဥ္တဲြေနထိုင္ေရး ေ႐ႊျပည္ေတာ္ႀကီးကျဖင့္ ေမွ်ာ္တိုင္း မေ၀းေသာ္လည္း လံုး၀ မနီးေသး သည္ကေတာ့ အမွန္ ပင္ ျဖစ္ပါသည္ ။
ကခ်င္တိုင္းရင္းသားမ်ားႏွင့္ ျဖစ္ေနေသာ ပဋိပကၡသည္ လူမ်ိဳးေရး ျပႆနာမဟုတ္ပါ ။ႏိုင္ငံေရး အယူအဆ ကဲြလဲြ မႈ(ကြန္ျမဴနစ္ ၊ ဆို႐ွယ္လစ္ .. စသည္ ျဖင့္ ) လည္းမဟုတ္ပါ ။ ဖဲြ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ အရ ျဖစ္ေပၚေနေသာ ျပႆနာ ( Constitutional Crisis) ျဖစ္ပါသည္ ။ တိုင္းရင္းသားမ်ားသည္ တန္းတူညီမွ်ခြင္ (ဗမာတစ္က်ပ္ ႐ွမ္းတစ္က်ပ္ ဟူေသာ စကားကို )လက္ကိုင္ ထားခဲ့ ၾကၿပီး ဗမာသည္လည္း ျပည္နယ္ တစ္ခု ၊ ႐ွမ္း ၊ ခ်င္း ၊ ကခ်င္ ၊ ကရင္ ၊ မြန္ စသည့္ အျခား တိုင္းရင္းသား မ်ားသည္လည္း ျပည္နယ္တစ္ခုစီ ၊ အခြင့္အေရးႏွင့္ အာဏာတူမွ် ရမည္ဟူ၍ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကသည္။အကယ္ ၍ ျငိမ္းခ်မ္း ေရး ေဆြးေႏြးပဲြ မ်ား တြင္ ထိုFederal State ကို တင္ျပေတာင္းဆိုလာၾကလွ်င္ ၊ မိမိတို႔ တိုင္း/ျပည္နယ္တြင္ ဥပေဒမ်ား သီးျခား စီရွိရမည္ ျဖစ္သည္ ဟု ဆိုလာၾကလွ်င္ မည္သူကဦးေဆာင္ေျဖ႐ွင္းမည္နည္း ၊ မည္သူက တာ၀န္ခံ၍ မည္သို႔ ဆံုးျဖတ္ ၾကမည္နည္း ။ခါတိုင္းလိုပင္ ေနာက္တစ္ခ်ိန္တြင္ ထပ္မံေဆြးေႏြးၾကရန္ဟုဆိုကာ ေနာက္လွည့္ ျပန္လာ ၾကဦးမည္လား။ … ဤမွ်တိုင္းျပည္အတြက္ အေရးႀကီးလွသည့္ ဥပေဒေရးရာ ထိမ္းညွိ မႈမ်ားကို ေဆာင္႐ြက္ရန္ တာ၀န္ ေပးအပ္ထားေသာ ဖဲြ႕စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒခံု႐ံုးမ႐ွိဘဲ ႏွင့္ ထိုျပႆနာ မ်ားကိုမည္သူေျဖ႐ွင္းမည္နည္း” ဟု ျပည္သူ တစ္ေယာက္အေနျဖင့္ ေမးခဲ့သည္ ။ ယခုလည္း ဤေမးခြန္းကိုပင္ ထပ္ေမးရပါေတာ့မည္ ။
KIO ဘက္မွ ျငိမ္းခ်မ္းေရး အဖဲြ႕ေခါင္းေဆာင္ ဦးဆြန္လြတ္ဂမ္ ၊ အဖဲြ႕၀င္ ဦးဂ်ီးေနာင္ ႏွင့္ ကခ်င္ လြတ္လပ္ေရး တပ္မေတာ္ ဒ(KIA)ု စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ဂြန္ေမာ္တို႔၏ ထိုျငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးပဲြအၿပီး မီဒီယာမ်ားႏွင့္ ႐ွင္းလင္း ေျပာ ၾကားေသာ စကားမ်ားကို ေလ့လာသံုးသပ္လွ်င္ KIO ၏ လိုလားခ်က္မ်ားကို ေတြ႔ျမင္ရပါသည္ ။ ထိုလိုလားခ်က္မ်ားမွာ ..
၁။ ၂၀၀၈ ဥပေဒက ျပည့္စံု မႈမရွိပါ ။ ထိုအေျခခံဥပေဒထဲတြင္ တိုင္းရင္းသားမ်ား အခြင့္အေရးကို အာမခံ ခ်က္ ေပးမထားပါ။ တိုင္းရင္းသားအခြင့္အေရးကို အာမခံခ်က္မ်ိဳးကို ေပးထားႏိုင္ တဲ့ အေျခခံဥပေဒမ်ိဳး၊ တိုင္းရင္းသားေတြ အတူတကြ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ ယွဥ္တဲြ ေနႏိုင္သည့္ ဥပေဒတရပ္လိုပါသည္ ။ ဒါေၾကာင့္ အေျခခံဥပေဒကို ေျပာေနတာ ျဖစ္ပါ သည္။
၂။ KIO က မူ ကို အဓိကအခ်က္ ကိုင္စဲြပါသည္ ၊ လူကို မစဲြပါ ။ KIO အား ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒကို စဲြကိုင္ ေျပာ ဆိုေဆြးေႏြး လာလွ်င္ မည္သူႏွင့္မဆို (ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကိုယ္တိုင္လာေရာက္ေျပာဆိုလွ်င္ပင္ ) အဆင္ေျပ မည္ မဟုတ္ပါ ။ ၂၀၀၈ အေျခခံ ဥပေဒ ကို မူေသ မစဲြကိုင္ဘဲ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ညွိႏိႈင္း ၾကမယ္ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္ေအာက္တြင္ ဆိုပါက မည္သူႏွင့္ေဆြးေႏြးရသည္ မဆို အဆင္ ေျပႏိုင္ ပါသည္ ။
၃။ အပစ္ အခတ္ ရပ္စဲျခင္းသည္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး မဟုတ္ပါ။ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲသည္ကို ယာယီ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ၊ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္တပ္မ်ားမွ ျပည္သူ႔စစ္ ျဖစ္သြားသည္ကို ထာ၀ရ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဟု အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုေနသည္ကို KIO အပါအ၀င္ တျခား တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႔ေတြလည္း လက္မခံပါ ။ ထိုအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ကိစၥသည္ အခ်ိ္န္မေ႐ြး ျပန္ၿပီး ျပႆနာ ျဖစ္လာႏုိင္ပါသည္။
၄။ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲမ်ား က်င္းပႏိုင္မွသာလွ်င္ စစ္ေရးေရာ အျခားကိစၥေတြပါ အကုန္အစင္ ေျပလည္ သြားမည္ ဟု ယံုၾကည္ ၾကပါသည္ ။ ယခုကဲ့သို႔ တိုက္ပြဲမ်ား ျဖစ္ပြားေနရျခင္းသည္ ႏိုင္ငံေရး စနစ္ေၾကာင့္ ျဖစ္လာရျခင္း ျဖစ္သျဖင့္ ။ ႏိုင္ငံေရး စနစ္ကို ညွိႏိႈင္း ၿပီး ျပဳျပင္ႏိုင္မည္ ဆိုပါက အစြယ္အပြားျဖစ္ေသာ ျပႆနာမ်ား အားလံုး ေျပလည္သြားမည္ဟု KIO က ယံုၾကည္သည္ ။ ။ ၃၀ ရက္ေန႔ အစည္းအေ၀းတြင္ KIO ကိုယ္စားလွယ္အဖဲြ႕ ေခါင္းေဆာင္ ဦးဆြန္လြတ္ဂမ္က “ ႀကိဳတင္ကန္႔သတ္ခ်က္မ်ားမပါရွိေသာ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြး ပြဲ မ်ားကို ယခုအခ်ိန္မွစတင္ရန္” ဟု ေတာင္းဆိုခဲ့သည္ ။ ထိုသို႔ေတာင္းဆိုသည္ကို အစိုးရကိုယ္စားလွယ္ အဖြဲ႔ ေခါင္းေဆာင္က ေနာက္ အစည္းအေ၀းကို ဘယ္မွာ လုပ္မလဲလို႔ ေမးျမန္းျခင္းသည္ ယခု အစည္းအေ၀းတြင္ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲကို မစႏိုင္ဘူး ဟု ဆိုလိုရာ ေရာက္သည္ဟု KIO ကယူဆသည္ ။
ဤသည္မွာ KIO ဘက္မွ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိိုလာေသာ အခ်က္အလက္မ်ား ျဖစ္ပါသည္ ။ ကခ်င္ျပည္နယ္ ျပည္သူ႔ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ေဒၚဒဲြဘူ ၏ စကားကို ကိုးကားေျပာဆိုရလွ်င္ ဤသို႔ တိုင္းရင္းသားမ်ားက လိုလားပါသည္ ဟူ ေသာ အခ်က္အလက္ မ်ားကို မေဆြးေႏြး မညွိႏႈိင္းဘဲႏွင့္ အဘယ္မည္ေသာပုဂၢိဳလ္ ဦးေဆာင္ေသာ အဘယ္အဆင့္႐ွိ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္ေရး အဖဲြ႕ကစစ္မွန္ေသာ ျငိမ္းခ်မ္းေရးကို ေဖာ္ေဆာင္ ႏိုင္ပါမည္နည္း ။
စာေရးသူေရးသားေသာ ေဆာင္းပါးတိုင္းတြင္ ဖဲြ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ သည္ အလြန္လက္ခံႏိုင္ဖြယ္ မ႐ွိေၾကာင္း ကို ေထာက္ျပ ေျပာဆိုထားပါသည္ ။ ျမန္မာႏိုင္ငံသား တစ္ေယာက္ပင္ လက္မခံႏိုင္ေသာ တစ္ဘက္ေစာင္းနင္း ဥပေဒကို မည္သည့္ တိုင္းရင္းသားမ်ား က မည္သို႔လက္ခံႏိုင္ၾကပါမည္နည္း ။ ယခင့္ယခင္ အစိုးရမ်ားလက္ထက္တြင္ အခြင့္အေရး မ်ားကို မိန္႔မိန္႔ႀကီး ခံစားခြင့္ စံစားခြင့္ရခဲ့ေသာ တိုင္းရင္းသား မည္ကာမတၱ ပုဂၢိဳလ္မ်ားကေတာ့ လက္ခံေကာင္းလက္ခံၾက ေပလိမ့္မည္ ။ ဗဟိုအစိုးရ လုပ္ခ်င္တိုင္းလုပ္သမွ် ေက်ာေကာ့ေအာင္ခံခဲ့ရသည့္ တိုင္းရင္းသားစစ္စစ္မ်ားကေတာ့မည္သည့္ နည္းႏွင့္မွ် လက္ခံၾကလိမ့္မည္ မဟုတ္ပါ ။
ဤသို႔ေသာအေၾကာင္းျခင္းရာ မ်ားေၾကာင့္ ဖဲြ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ခံု႐ံုးကို အျမန္ဆံုးျပန္လည္ဖဲြ႕စည္း၍ ဖဲြ႕စည္း ပံု အေျခခံ ဥပေဒပါ အခ်က္မ်ားကို တိက်ေသာ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုေပးရန္ ၊ လိုအပ္သည့္ ဥပေဒမ်ားကို ျပင္ဆင္ျခင္း ၊ တိုးခဲ်႕ ျခင္း ၊ ပယ္ဖ်က္ျခင္းတို႔ ျပဳလုပ္ရန္ တစ္စိုက္မတ္မတ္ တိုက္တြန္းေနျခင္း ျဖစ္ပါ သည္ ။ “ ယခုေဆြးေႏြးပဲြတြင္ KIO ဘက္မွ အဖဲြ႕၀င္ ဦးဂ်ီးေနာင္က“ကၽြန္ေတာ္တို႔ လိုခ်င္တာက တန္းတူေရး နဲ႔ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ ျဖစ္ပါတယ္ ” ဟု အတိအလင္း ဆိုလာပါၿပီ ။ ျပည္ေထာင္စု ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္ ေရး အဖဲြ႕ေခါင္းေဆာင္ “ ျပည္ေထာင္စု ၀န္ႀကီး ဦးေအာင္မင္း ” ဘာေတြမ်ား တံု႔ျပန္ခဲ့ပါသနည္း ။ ေဆြးေႏြးပဲြတစ္ခုအတြက္ လိုအပ္သည္မ်ားကိုမွ ျပင္ဆင္မသြားခဲ့ေသာ ျငိမ္းခ်မ္းေရး အဖဲြ႕ေခါင္းေဆာင္ တစ္ဦး အေနျဖင့္ ေနာက္တစ္ေခါက္တြင္ ေဆြးေႏြးပါမည္ ဟူ၍သာ ေျပာခဲ့ရသည္မဟုတ္ပါေလာ ။
ဤလုိပံုႏွင့္ေတာ့ ဇာတ္ေမ်ာႀကီး ႏွင့္ မိုးလင္းပါလိမ့္မည္ ။ အိပ္ေပ်ာ္ေနသူကို ႏိုးထေစရန္လြယ္ကူေသာ္လည္း အိပ္ခ်င္ေယာင္ ေဆာင္ေနသူကို ႏႈိးရန္ မလြယ္သကဲ့သို႔ပင္ ႐ွိပါေတာ့မည္ ။ မတတ္ႏိုင္ပါၿပီ ။ ေျပာေရး႐ွိလာေတာ့လည္း ေျပာရပါေတာ့မည္ ။
ကခ်င္ ၊ကယား၊ကရင္ ၊ ခ်င္း ၊ မြန္ ၊ ႐ွမ္း စေသာ တိုင္းရင္းသားမ်ားလိုလားေတာင္းဆိုေနသည္မွာ ျပည္နယ္အသီး သီး ၏ တန္းတူအခြင့္အေရး႐ွိမႈႏွင့္ သီးျခားလြတ္လပ္ေသာ ဥပေဒမ်ားျပဌာန္းႏိုင္ခြင့္ျဖစ္ပါသည္ ။ ဤအခ်က္သည္ လက္မခံ ႏိုင္စရာ၊ ျငင္းပယ္စရာ မဟုတ္ပါ ။ စစ္မွန္ေသာ ျပည္ေထာင္စု ႏိုင္ငံတစ္ခု ၏ သေဘာတရားသည္ အမ်ိဳးသား လံုၿခံဳေရး (ႏိုင္ငံေတာ္ကာကြယ္ေရး) ၊ႏိုင္ငံျခားေရးမူ၀ါဒ ၊ ႏွင့္ ေငြစကၠဴထုတ္ေ၀ျခင္းတို႔မွလဲြ၍အျခားေသာလုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ား(အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ၊ တရားစီရင္ေရး ႏွင့္ ဥပေဒျပဳေရး) ကို ျပည္နယ္မ်ား တိုင္းမ်ားသို႔လံုး၀ေပးအပ္ရမည္သာျဖစ္ပါသည္။ထို႔ျပင္ကူးသန္းေရာင္း ၀ယ္ေရး ၊ ပညာေရး ၊က်န္းမာေရး ၊ ျပည္နယ္လံုၿခံဳေရး (ျပည္နယ္ျပည္သူ႔ရဲ) စသည့္ က႑အသီးသီးတြင္ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရ၏ လႊမ္းမိုးခ်ဳပ္ကိုင္မႈကို ေျဖလႊတ္ေပးရပါမည္ ။
ျပည္နယ္တစ္ခုသည္ ျပည္နယ္၏ ဖံြ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားကို လြတ္လပ္စြာ လုပ္ေဆာင္ ပိုင္ခြင့္႐ွိရပါ မည္ ။ ၎၏ သဘာ၀ သယံဇာတမ်ား ကို ထုတ္ယူသံုးစဲြျခင္း ၊ ကာကြယ္ေစာင့္ေ႐ွာက္ျခင္းတို႔ကို ျပည္နယ္ သူ ျပည္နယ္သားမ်ားကို ကိုယ္စားျပဳေသာ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ ျပည္နယ္အစုိးရ အဖဲြ႕တို႔၏ လြတ္လပ္ေသာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ား ျဖင့္ ေဆာင္႐ြက္ပိုင္ခြင့္ေပးရပါမည္ ။ လူအရင္းအျမစ္မ်ားကို ဖံြ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေစရန္ ေဖာ္ထုတ္အသံုးခ်ရန္ လြတ္လပ္စြာ လုပ္ ေဆာင္ပိုင္ခြင့္မ်ား ေပးရပါမည္ ။ ၎ျပည္နယ္တြင္ ျပည္တြင္းျပည္ပ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈမ်ားကို လြတ္လပ္ စြာ စီမံလုပ္ေဆာင္ခြင့္႐ွိရပါမည္ ။ ျပည္နယ္တစ္ခု၏ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား သယံဇာတမ်ားကို ဗဟိုအစိုးရမွ ခ်ဳပ္ကိုင္ထား၍ ကခ်င္ျပည္နယ္ အသံုးစာရိတ္ (budget) ကို ျပည္ေထာင္စုက စီမံခန္႔ခဲြေပးေနေသာ အေနအထားကို မည္သည့္ျပည္နယ္ ကမွ် လက္ခံႏိုင္လိမ့္မည္မဟုတ္ပါ ။ ပညာေရး ၊က်န္းမာေရး စေသာ .. က႑အသီးသီးကိုလည္း လြတ္လပ္စြာ စီမံခန္႔ခဲြခြင့္ ေပးရပါမည္ ။ ဆိုလိုသည္မွာ ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္ အစိုးရေက်ာင္းမ်ားကို ျပည္ေထာင္စု အစိုးရမွ သြားေဆာက္ေပးသည္ ဆိုသည့္ ကိစၥမွာ ျပည္ေထာင္စု ဟု အမည္ခံထားသည့္ ႏိုင္ငံတစ္ခုတြင္ ျဖစ္ေေကာင္းသည့္ ကိစၥမဟုတ္ပါ ။ ထိုနည္းတူ လမ္းေဖာက္ျခင္း တံတားေဆာက္ျခင္း စသည့္ကိစၥမ်ားကို ျပည္ေထာင္စုက အစစ အရာရာ လိုက္လုပ္ေပးေနရမည္မဟုတ္ ပါ ။ ျပည္ေထာင္စု ႏိုင္ငံတစ္ခုတြင္ ျပည္နယ္မ်ားသည္ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရ၏ လက္ေ၀ခံမဟုတ္ၾကပါ ။ မည္သည့္ေနရာ တြင္ လမ္းေဖာက္မည္ ၊ မည္သည့္ေနရာတြင္ တံတား ေဆာက္မည္ ။ မည္သည့္ ေနရာတြင္ ေက်ာင္း ေဆာက္မည္ ၊ မည္သည့္ ေနရာတြင္ေဆးေပးခန္းလိုအပ္သည္။မည္သည့္ေနရာတြင္ေဆး႐ံုေဆာက္လုပ္သင့္သည္၊ ျ
ပည္နယ္တိုးတက္ဖံြ႕ျဖိဳး ေရး အတြက္ မည္သည့္စီမံကိန္းမ်ားကိုလုပ္ေဆာင္မည္ စသည့္အခ်က္မ်ားကို ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ ျပည္နယ္အစိုးရအဖဲြ႕ တို႔မွ စီမံခန္႔ခဲြပိုင္ခြင့္ကို အျပည့္အ၀ ေပးအပ္ရပါမည္ ။
ျပည္ေထာင္စု အစိုးရသည္ ျပည္နယ္တစ္ခုတြင္ ႏိုင္ငံေတာ္အဆင့္ စီမံကိန္းတစ္ခုကို လုပ္ေဆာင္လိုပါကျပည္နယ္ သူ ျပည္နယ္သားမ်ားအား ကိုယ္စားျပဳေသာ အာဏာပိုင္အဖဲြ႕အစည္းႏွင့္ ညွိႏႈိင္းေဆာင္႐ြက္ရပါမည္ ။သို႔ေသာ္ ထိုသို႔ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရ မွ လုပ္ေဆာင္ေသာ စီမံခ်က္မ်ားသည္ ျပည္နယ္အတြက္ အက်ိဳးထက္ အျပစ္ကပိုမ်ားသည့္ စီမံကိန္းမ်ားျဖစ္လွ်င္ ျပည္နယ္သူ ျပည္နယ္သားမ်ားက လက္ခံၾကလိမ့္မည္ မဟုတ္ပါ ။ ျပည္နယ္တစ္ခုမွ တန္ဖိုးထားေသာ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ပ်က္ျပားေစမည့္ စီမံခ်က္မ်ား(ဥပမာအားျဖင့္ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကဲ့သို႔ေသာ ကိစၥရပ္မ်ား)၊ ျပည္နယ္ ဓေလ့ထံုးတမ္းစဥ္လာမ်ား ယဥ္ေက်းမႈစံမ်ားႏွင့္ မကိုက္ညီေသာ စီမံခ်က္မ်ားဆိုပါက လက္ခံႏိုင္ၾကလိမ့္မည္ မဟုတ္ပါ ။ ထိုသို႔ ျပည္နယ္သူ ျပည္နယ္သား မ်ားက လက္မခံ ေသာ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားကိုျပည္ေထာင္စုအစိုးရက တစ္ဘက္သတ္ ဆံုးျဖတ္ လုပ္ေဆာင္ျခင္း သို႔မဟုတ္ အတင္းအၾကပ္ လိုက္နာ လုပ္ေဆာင္ေစျခင္းတို႔ကို လုပ္ေဆာင္ခြင့္မ႐ွိပါ ၊ လက္ခံလာ ေအာင္ ညွိႏႈိင္းျခင္းျဖင့္သာ လုပ္ေဆာင္ရပါမည္ ။ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရမွ ျပည္နယ္တစ္ခုခုသို႔ ႏိုင္စီးလႊမ္းမိုးျခင္းျဖင့္ လုပ္ေဆာင္ ျခင္းသည္ ျပည္ေထာင္စု စစ္စစ္ စနစ္ အသြင္ သ႑ာန္ မွ ေသြဖီသြားေစပါလိမ့္မည္ ။
ဤသည္မွာ တိုင္းရင္းသားမ်ား လိုခ်င္ေသာ စစ္မွန္ေသာ ျပည္ေထာင္စု စနစ္ျဖစ္ပါသည္ ။ ဤသည္ပင္လွ်င္ federal state စနစ္ျဖစ္ပါသည္ ။ ဖက္ဒရယ္စတိတ္ မူ၀ါဒ ဆိုသည္မွာ ႏိုင္ငံေရးပုေရာဟိတ္အခ်ိဳ႕ လိုရာဆဲြ အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ဆိုသကဲ့သို႔ ျပည္နယ္တစ္ခုသည္ ျပည္ေထာင္စုမွ သီးျခားခဲြထြက္သြားျခင္းကို ဆိုလိုသည္မဟုတ္ပါ ။ ယူဂိုဆလား ဗီးယား ျပည္ေထာင္စုမွ ျပည္နယ္မ်ား ခဲြထြက္သြားၿပီး သီးျခားႏိုင္ငံမ်ား အျဖစ္ထူေထာင္ ရပ္တည္ၾကျခင္းမ်ိဳးမဟုတ္ပါ ။ မိမိတို႔ ျပည္နယ္တြင္ မိမိတို႔ ဓေလ့ထံုးတမ္းစဥ္လာမ်ားႏွင့္ ကိုက္ညီေသာ ဥပေဒ မ်ားကို ခ်မွတ္၍ မိမိတို႔ၾကမၼာကို မိမိတို႔ လြတ္လပ္စြာ ဖန္တီးႏိုင္ခြင့္ကို ဆိုလိုပါသည္ ။ မိမိတို႔ ၾကမၼာ မိမိတို႔ ဖန္တီးခြင့္ ဆိုသည္ မွာလည္း ၎တို႔ ျပည္နယ္မွ သယံဇာတ မ်ား ၊သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္မ်ား ၊ ယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့ထံုးတမ္းစဥ္လာမ်ားကို ၎တို႔ ဘာသာ လြတ္လပ္စြာ စီမံခန္႔ခဲြလိုျခင္း ဟု ႐ွင္းလင္းစြာ နားလည္ၾကရမည္ျဖစ္ပါသည္ ။ ယေန႔ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံ ေတာ္ ဆိုသည္ မွာ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ မွ စတင္သေႏၶတည္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ ။ မည္သည့္တိုင္းရင္းသားမွ် ျပည္ေထာင္စု မွ ခဲြထြက္ လိုသည္ဟု မေျပာၾကပါ ။မေတာင္းဆုိၾကပါ ။ ျပည္ေထာင္စု ဟု အမည္ခံလွ်က္ ဗဟိုအစိုးရမွ တိုက္႐ိုက္ေသာ္လည္းေကာင္း သြယ္၀ိုက္ ၍ ေသာ္လည္းေကာင္း လႊမ္းမိုးသည္ကို မခံလိုၾကျခင္းသာ ျဖစ္ပါသည္ ။ ျပည္ေထာင္စုအတြင္ တိုင္းႏွင့္ ျပည္နယ္ ၊ မခဲြျခား ဘဲ တန္းတူညီမွ် အခြင့္အေရးကို ရလိုၾကျခင္းသာျဖစ္ပါသည္ ။
ဤမွ်ဆိုလွ်င္ ယခင္ တိုင္းရင္းသားမ်ားႏွင့္ ျဖစ္ပြားေနေသာ တိုက္ပဲြမ်ားသည္ အေျခခံဥပေဒ ဆုိင္ရာ ျပႆနာ (Constitution Crisis) ျဖစ္သည္ ဆိုသည္ကို ေကာင္းစြာသိ႐ွိႏိုင္ပါသည္ ။ ထိုသို႔ အနာသိၿပီဆိုပါက ကုသရန္ ေဆး႐ွိပါ သည္ ။ ယခု ကခ်င္တိုင္းရင္းသားမ်ား ႏွင့္ျဖစ္ပြားေနေသာ စစ္ပဲြမ်ားကို အျမန္ဆံုးရပ္စဲ၍ စစ္မွန္ေသာ ျငိမ္းခ်မ္းေရးကို ေဖာ္ ေဆာင္ႏိုင္ရန္မွာ ၂၀၀၈ ဖဲြ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒတြင္ ထည့္သြင္းထားေသာ အခ်က္မ်ားမွ မည္သည့္ အခ်က္မ်ားအား ျပင္ ဆင္ရန္လိုသည္ ။ မည္သည့္အခ်က္မ်ားကို ျဖဳတ္ပယ္ရမည္ ၊ မည္သည့္ အခ်က္မ်ားကို ထည့္သြင္းရမည္ ၊ဆိုသည့္ အခ်က္ မ်ား ကို တိုင္းရင္းသားမ်ား (ကခ်င္ေခါင္းေဆာင္မ်ား) ႏွင့္ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြး၍ ညွိႏႈိင္းျပင္ဆင္သြားရမည္ ျဖစ္ပါသည္ ။ ထိုသို႔ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ရန္မွာ ဖဲြ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ခံု႐ံုးကို ကိုယ္စားျပဳႏိုင္သည့္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကို ျငိမ္းခ်မ္းေရး ကိုယ္စား လွယ္ အဖဲြ႕တြင္ ပါ၀င္ေစ ရမည္ျဖစ္ပါသည္ .။ ထိုသို႔မပါ၀င္ပါက ဦးေအာင္မင္းကဲ့သို႔ပင္ ေနာက္တစ္ဖန္ ဘယ္ေန႔ဘယ္ရက္ တြင္မွ ျပန္ေဆြးေႏြး ၾကပါမည္ ဟု ရက္ခ်ိန္းသတ္မွတ္၍ ျပန္လာရပါဦးမည္သာျဖစ္ပါသည္ ။ (ထို႔ေၾကာင့္ပင္ ဖဲြ႕စည္းပံု အေျခခံခံု႐ံုးကို ႏႈတ္ထြက္ထားေစၿပီး KIO နဲ႔ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ဘယ္လိုသြားေဆြးေႏြးၾကမွာလည္း ဟု စာေရးသူက ေမးခြန္းထုတ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္ ။)
အခ်ိဳ႕က စိုးရိမ္ေနသည္မွာ သီးျခားလြတ္လပ္ေသာ ျပည္နယ္ (federal state) ခြင့္ျပဳလွ်င္ လြတ္လပ္ေသာ fede ral state army ကို ထူေထာင္လာမည္ကို စိုးရိမ္ၾကပါသည္ ။ ျပည္နယ္မ်ားသည္ ျပည္ေထာင္စု ႏိုင္ငံတစ္ခုတြင္ ႏိုင္ငံေတာ္ ကာကြယ္ေရး အတြက္ တစ္ခုတည္းေသာ တပ္မေတာ္သာ ႐ွိရမည္ဟူေသာ မူကိုလက္ခံၾကရပါမည္ ။ သို႔ေသာ္ ျပည္နယ္ အတြက္ ျပည္နယ္ ျပည္သူ႔ရဲတပ္ဖဲြ႕ကို လြတ္လပ္စြာ ဖဲြ႕စည္းႏိုင္ခြင့္႐ွိရပါမည္ ။ ျငိမ္းခ်မ္းေရးအစစ္အမွန္ကို တည္ေဆာက္ ႏိုင္ခ်ိန္တြင္ ယခုလက္နက္စဲြကိုင္ထားၾကေသာ တုိင္းရင္းသားမ်ားသည္ မိမိတို႔ျပည္နယ္တြင္းတရားဥပေဒစိုးမိုးေရး၊ျပည္နယ္ တြင္းေအးခ်မ္းသာယာေရးတို႔အတြက္ ျပည္နယ္ ျပည္သူ႔ရဲတပ္ဖဲြ႕အျဖစ္အသြင္ေျပာင္းၾကမည္ျဖစ္ပါသည္ ။ ထို႔အျပင္ နယ္ျခား ေစာင့္တပ္မ်ား ဖဲြ႕စည္းရာတြင္ ျပည္နယ္တပ္မ်ား အျဖစ္ျဖင့္ ျပည္ေထာင္စု တပ္မေတာ္တြင္ ပါ ၀င္ၾကရမည္ ျဖစ္ပါသည္ ။ ဤအခ်က္ကို ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးပဲြမ်ားတြင္ အေက်အလည္ထည့္သြင္း ေဆြးေႏြးၾကရပါမည္ ။
ဤသည္မွာ ျငိမ္းခ်မ္းေရး အမွန္တကယ္လုိလားသူတို႔ေလ်ာက္ၾကရမည့္လမ္းျဖစ္ပါသည္ ။ ျငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြး သည္ဆိုသည္မွာ ဤမူ ဤေဘာင္မ်ားျဖင့္ ေဆြးေႏြးမည္ဟု တစ္ဘက္ဘက္က ႀကိဳတင္သတ္မွတ္သြား၍ ရစေကာင္းသည္ မဟုတ္ပါ ။ ႏွစ္ဦး ႏွစ္ဘက္ေတြ႕ဆံုၿပီးမွ ဤကိစၥကို ဤသို႔ေဆြးေႏြးၾကမည္ စသည္ျဖင့္ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဘက္လက္ခံႏိုင္ေသာ မူ ေဘာင္ မ်ားကို ခ်မွတ္ရပါသည္ ။ သို႔မွသာ ေဆြးေႏြးမႈအသြင္သ႑ာန္မွန္မည္ျဖစ္ပါသည္ ။ ထို႔အျပင္ ႏွစ္ဘက္အဖဲြ႕တိုင္း တြင္ အျပည့္အ၀ဆံုးျဖတ္ေပးႏိုင္သည့္ပုဂၢိဳလ္မ်ားပါ၀င္လာရမည္ ျဖစ္ပါသည္ ။ ျငိမ္းခ်မ္းေရးအဖဲြ႕ေခါင္းေဆာင္ဆိုသည္မွာ ျပန္တိုင္ပင္ပါဦးမည္ဟု ခဏခဏထုတ္ေျပာေနရလွ်င္ အလုပ္မျဖစ္ပါ ။ ထိုသို႔ျပဳျခင္းသည္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပဲြကို တမင္ ေႏွာင့္ေႏွးၾကန္႔ၾကာေစသည့္ ရည္႐ြယ္ခ်က္ဟု တစ္ဘက္ဘက္က ထင္ျမင္ယူဆသြားလွ်င္ ေနာက္ေနာင္ ထပ္မံ ေဆြးေႏြး မႈမ်ားျပဳလုပ္ရန္ ခက္ခဲသြားေစပါလိမ့္မည္ ။ ထိုအခါတြင္ ေရာဂါတစ္ခုကို အျမစ္ျပတ္ မကုသဘဲ ျမွင္း၍ ကုသ သျဖင့္ ေရာဂါပိုးက ေဆးႏွင့္ယဥ္ပါးသြားျခင္းကဲ့သို႔ ေနာက္တိုးျပႆနာမ်ားေပၚေပါက္လာပါလိမ့္မည္ ။
ျငိမ္းခ်မ္းေရးဆုိသည္မွာ ျပည္သူျပည္သားတိုင္း ခံုမင္ေတာင့္တေသာ အရာျဖစ္ ပါသည္ ။ ျငိမ္းခ်မ္းျခင္းကို ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ျခင္းသည္ အလြန္ပင္ ေကာင္းခ်ီးနုေမာ္ သာဓုေခၚထိုက္ေသာ အမႈကိစၥျဖစ္ပါသည္ ။ ျငိမ္းခ်မ္းေရးသံတမန္ (ျငိမ္းခ်မ္းမႈကို အမွန္တကယ္တည္ေဆာက္ေပးႏိုင္ေသာသံတမန္) ဟူသည္မွာလည္း အတိုင္းမသိ မြန္ျမတ္ေသာ ဂုဏ္ပုဒ္ကို ပိုင္ဆိုင္ပါသည္ ။ အႏွစ္ႏွစ္အလလက ေတာက္ေလာင္ခဲ့ေသာ ျပည္တြင္းစစ္မီးကို အၿပီးတိုင္ျငိမ္းေပးႏိုင္ေသာ ျငိမ္းခ်မ္းေရး သံတမန္ေကာင္းမ်ားကို ျပည္သူလူထုက အေမွ်ာ္လင့္ႀကီးေမွ်ာ္လင့္ေနပါသည္ ။ ကိုယ့္ေသြးကိုယ့္သား ညီအကို ေမာင္ႏွမခ်င္း ရက္စက္စြာ သတ္ျဖတ္ေနၾကရေသာ အဓိပၸါယ္မဲ့ စစ္ပဲြမ်ား အျမန္ဆံုး အဆံုးသတ္ေရးကိုလည္း အေတာင့္တႀကီး ေတာင့္တေနပါသည္ ။
ဤအခ်ိန္မ်ိဳးတြင္ မိမိတို႔အား အပ္ႏွင္းထားေသာ အခြင့္အာဏာမ်ားကို မွန္ကန္စြာ အသံုးခ်လွ်က္ ျပည္သူတစ္ရပ္လံုး ေရဆာေရငတ္သလိုေတာင့္တေနေသာ ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးကို အျမန္ဆံုးေဖာ္ေဆာင္ ႏိုင္ၾကပါေစေၾကာင္း ဆႏၵျပဳလိုပါသည္ ။ အစိုးရဟူသည္မွာ တုိင္းသူျပည္သားကို ရင္၀ယ္သားကဲ့သို႔ မွတ္ရမည္ ဆိုသည့္ စကား အတိုင္း ျပည္ေထာင္စု အစိုးရအေနျဖင့္ ျပည္နယ္အသီးသီး၏ လိုလားေတာင့္တခ်က္မ်ားအား ေသခ်ာစြာ ေလ့လာ ဆန္းစစ္လွ်က္ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဘက္ လက္ခံႏိုင္ေသာ နည္းလမ္းမ်ားျဖင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးကို တည္ေဆာက္ႏိုင္ၾကပါေစေၾကာင္း ထပ္ေလာင္း ဆႏၵျပဳလုိက္ရပါသည္ ။
ထင္လင္းဦး(Wisdom Villa)
လူ႔ဘ၀၏ အဓိက လိုအပ္ခ်က္မွာ စား၀တ္ေနေရး ျဖစ္ပါသည္ ။ မိမိတို႔ အသက္ခႏၶာ တည္ျမဲေရး အတြက္ အဓိက လိုအပ္ေသာ အစားအစာ (ထမင္းတစ္နပ္) ။ မိမိတို႔ ကာအိေျႏၵ ထိမ္းသိမ္း ကာကြယ္ရန္ ဖံုးလႊမ္းအပ္ေသာ အ၀တ္တန္ဆာ ၊ မိမိတို႔ မိသားစု အတြက္ မွီခိုရန္ နားေနရန္ အိပ္စက္ရန္ လိုအပ္ေသာေနစရာတို႔သည္ လူသားတို႔အတြက္မ႐ွိမျဖစ္ေတာင့္တ ေၾကာင့္ၾကေနရ ေသာ အရာမ်ားျဖစ္ ပါသည္ ။ သာမန္ျပည္သူမ်ား အဖို႔ သမၼတျဖစ္ေရး ၊၀န္ႀကီးျဖစ္ေရး၊လႊတ္ေတာ္ အမတ္ ျဖစ္ေရး ၊ ပါတီ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ေရး ဆိုသည္တို႔ မွာ အိမ္မက္ထဲတြင္ပင္ ေပၚမလာသည့္ အေၾကာင္းတရားမ်ားျဖစ္ပါသည္ ။ ေနစရာ တစ္ခု႐ွိ၍ စားေရးႏွင့္၀တ္ေရးကိုအဆင္ေျပေျပေဖြ႐ွာ စားေသာက္ေနၾကႏိုင္လွ်င္ သူတု႔ိ၏ ဘ၀မွာ ၿပီးျပည့္စံု ေနၿပီ ျဖစ္ပါသည္ ။
ထိုသို႔ ႐ိုးစင္းလွစြာ ဘ၀ကိုျဖတ္သန္းလိုၾကေသာ ျပည္သူျပည္သားမ်ားသည္ “ စစ္ ” ဆိုသည့္အသံကို နားမွ ေလသံ ပင္ မၾကားလိုၾက ပါ ။ အေျမာက္သံ ၊ က်ည္သံ ၊ ဗံုးသံမ်ားကို မၾကားလိုၾကပါ ။ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ၾကသူမ်ား ျဖစ္ေစ ၊ေတာင္ယာလယ္လုပ္ဓါးမခုတ္ လုပ္ကိုင္စားေသာက္သူမ်ားျဖစ္ေစ ျငိမ္းခ်မ္းေသာဘ၀ကို ျဖတ္သန္းလိုၾကသူမ်ား ခ်ည္းသာျဖစ္ၾကပါသည္ ။
ထိုသို႔ဆိုလွ်င္ အဘယ္ေၾကာင့္ ျပည္တြင္းမျငိမ္းခ်မ္းမႈမ်ားျဖစ္ပြားေနရပါသနည္း ။ အဘယ္ေၾကာင့္ တစ္ေျမတည္း ေန တစ္ေရ တည္းေသာက္ၾကေသာ ညီေနာင္သားခ်င္း တိုင္းရင္းသားခ်င္း တိုက္ခိုက္သတ္ျဖတ္ေနၾကရပါသနည္း ။ အဘယ္ေၾကာင့္ အျပစ္မဲ့ ျပည္သူ ျပည္သား တိုင္းရင္းသားမ်ား အသက္အိုးအိမ္စည္းစိမ္တို႔ ပ်က္ျပားေနရပါသနည္း ။ ဤျပႆနာမ်ားကို အျမန္ဆံုး ဘယ္လိုအဆံုးသတ္ၾကမည္နည္း ။
အဓိကျပႆနာမ်ားကို ေသြးႏုသားႏု ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံသစ္ ေဆာင္းပါး ေနာက္ဆက္တဲြ ဖဲြ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ခံု႐ံုး၏ တာ၀န္မ်ား ၊ ဖက္ဒရယ္မူ တေစၦ ႏွင့္ အာဏာ(၃)ရပ္၏ တကယ့္ပိုင္႐ွင္အစစ္အမွန္ ေဆာင္းပါးတြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါ သည္ ။ ယင္း တြင္ “ ယခု အေရးတႀကီး ေျဖ႐ွင္းရန္လိုအပ္ေန သည့္ ကခ်င္ ျပည္နယ္ ျပႆနာ ႏွင့္ အျခား တိုင္းရင္း သား လက္နက္စဲြကိုင္မႈ ျပႆနာမ်ား သည္ မည္သည့္အတြက္ေၾကာင့္ ျဖစ္ပြားေနရသည္ ဆိုသည္ကို အေျခခံက်က် ေလ့လာ (Conflict Analysisလုပ္)ၾကည့္ပါ” ဟု တင္ျပခဲ့ ပါသည္။ ထုိ႔အျပင္ “ အထူးသျဖင့္ …… တိုင္းျပည္ဖံြ႕ျဖိဳးတိုးတက္မႈကို အ႐ွိန္ အဟုန္ျမွင့္ တည္ေဆာက္ ႏိုင္ရန္ ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးကို အျမန္ဆံုး ျပန္လည္တည္ေဆာက္ရန္လိုသည္။ ထိုသို ႔ျငိမ္းခ်မ္း ေရး ကိုတည္ေဆာက္ႏိုင္ရန္မွာ ႏွစ္ဦး ႏွစ္ဘက္ အေၾကအလည္ ေစ့စပ္ ညွိႏိုင္းၾကရန္လိုသည္ ။ထိုသို႔ေစ့စပ္ညွိႏိုင္းရန္ ျပႆနာ ၏ရင္းျမစ္ (root cause)ႏွစ္ဦးႏွစ္ဘက္၏လိုအင္ ဆႏၵမ်ား (needs and desires) တန္ဖိုးထားမႈမ်ား (values) မ်ားကို သိ႐ွိနားလည္ရန္လိုအပ္သည္။ တိုင္းရင္းသား ညီေနာင္အခ်င္းခ်င္း တိုက္ခိုက္သတ္ျဖတ္ေနၾကရသည့္ ျပႆနာ မ်ားသည္ လူမ်ိဳးေရး ပဋိပကၡ (Conflict of national cause)ေလာ၊ အယူ၀ါဒေရးရာပဋိပကၡ (Conflict of political conviction) ေလာ။ ဖဲြ႕စည္းပံုအေျခခံဆိုင္ရာ အက်ပ္အတည္း (Constitutional Crisis) ေလာ ဆိုသည္ တို႔ကို အေျခခံ က်က် ဆန္းစစ္ ေလ့လာမႈမ်ား မပါ႐ွိဘဲ ျပည္တြင္း ျငိမ္းခ်မ္းေရးအစစ္အမွန္ကိုဘယ္သို႔ေစ့စပ္ညွိႏိႈင္းတည္ေဆာက္ ၾကမည္ နည္း ” ဟုလည္း တင္ျပခဲ့ပါသည္ ။
ထိုေဆာင္းပါးပါအၿပီး ရက္မ်ားမၾကာမီ ၀န္ႀကီး ဦးေအာင္မင္း ဦးေဆာင္ေသာ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္ ေရး အဖဲြ႕ KIO ႏွင့္ ေဆြးေႏြးရန္ ထြက္ခြာသြားခဲ့ပါသည္ ။ ေအာက္တိုဘာ ၂၉ ရက္တြင္ စတင္ က်င္းပ သည့္ ေ႐ႊလီျငိမ္းခ်မ္းေရး အစည္းအေ၀းတြင္ မည္သည့္အေၾကာင္းအရာကိုမွ် ပီပီျပင္ျပင္ မေဆြးေႏြးႏိုင္ခဲ့ၾကဘဲ ေနာက္တစ္ၾကိမ္ ထပ္မံညွိႏိုင္းေဆြးေႏြးၾကရန္ ဟုဆို၍ ျပန္လာခဲ့ၾကရ ေၾကာင္းကိုလည္း ျပည္သူအမ်ား သိ႐ွိၿပီးျဖစ္ ပါသည္ ။ ထိုေဆြးေႏြးပဲြမွ ထြက္ေပၚလာမည့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးေရာင္နီသစ္ကို ေမွ်ာ္လင့္ျခင္းႀကီး စြာျဖင့္ ေစာင့္စားေနခဲ့ၾကေသာ ကခ်င္ တိုင္းရင္းသား မ်ား ႏွင့္တကြ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ကို အမွန္တကယ္လိုလားၾကေသာ လူသားဆန္သည့္ ႏွလံုးသား႐ွိသူ ျပည္သူျပည္သားမ်ား အဖို႔ ခဲေလသမွ် သဲေရက်ခဲ့ရျပန္ပါသည္ ။
“ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးၾကၿပီတဲ့ ” ဟူေသာ ၀မ္းသာ အားရ အားတက္သေရာ အသံကေလး မ်ားမွ ေလ၀ယ္ မေပ်ာက္မီ ေ၀သီမႈန္မႈိင္းေသာအၾကည့္မ်ား မ်က္ရည္စို႔ေသာ မ်က္၀န္းမ်ားျဖင့္ တစ္ေယာက္မ်က္ႏွာတစ္ေယာက္ ၾကည့္ ကာျဖင့္ “ မေအာင္ျမင္ျပန္ဘူးတဲ့” ဟုယူႀကံဳးမရ တီးတိုးေျပာဆိုၾကရျပန္ပါၿပီ ။ အထူးသျဖင့္ ေသနတ္သံမ်ား ၊ ဗံုးသံမ်ား ၊ အေျမာက္သံ မ်ားၾကားတြင္ အိုးပစ္ အိမ္ပစ္ ၊ လင္တကဲြ မယားတကဲြ၊ မိဘတစ္ကဲြ သားသမီးတကဲြျဖင့္ စစ္ေဘး စစ္ဒဏ္ ေက်ာေကာ့ခံလွ်က္ အထုတ္ ကေလးမ်ား ပိုက္ကာ ေတာႀကီးေခါင္ေခါင္ အသက္ေဘးမွ ေ၀းလြတ္ရာ တိမ္းေ႐ွာင္ေန ၾကရ ႐ွာသည့္ ကခ်င္ျပည္နယ္ေဒသခံ တိုင္းရင္းသားမ်ား အဖို႔ေတာ့ မည္မွ် ေၾကကဲြ၀မ္းနည္းၾက႐ွာလိမ့္မည္နည္း ။
တိုင္းရင္းသားမ်ား ျငိမ္းခ်မ္းစြာအတူယွဥ္တဲြေနထိုင္ေရး ေ႐ႊျပည္ေတာ္ႀကီးကျဖင့္ ေမွ်ာ္တိုင္း မေ၀းေသာ္လည္း လံုး၀ မနီးေသး သည္ကေတာ့ အမွန္ ပင္ ျဖစ္ပါသည္ ။
ကခ်င္တိုင္းရင္းသားမ်ားႏွင့္ ျဖစ္ေနေသာ ပဋိပကၡသည္ လူမ်ိဳးေရး ျပႆနာမဟုတ္ပါ ။ႏိုင္ငံေရး အယူအဆ ကဲြလဲြ မႈ(ကြန္ျမဴနစ္ ၊ ဆို႐ွယ္လစ္ .. စသည္ ျဖင့္ ) လည္းမဟုတ္ပါ ။ ဖဲြ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ အရ ျဖစ္ေပၚေနေသာ ျပႆနာ ( Constitutional Crisis) ျဖစ္ပါသည္ ။ တိုင္းရင္းသားမ်ားသည္ တန္းတူညီမွ်ခြင္ (ဗမာတစ္က်ပ္ ႐ွမ္းတစ္က်ပ္ ဟူေသာ စကားကို )လက္ကိုင္ ထားခဲ့ ၾကၿပီး ဗမာသည္လည္း ျပည္နယ္ တစ္ခု ၊ ႐ွမ္း ၊ ခ်င္း ၊ ကခ်င္ ၊ ကရင္ ၊ မြန္ စသည့္ အျခား တိုင္းရင္းသား မ်ားသည္လည္း ျပည္နယ္တစ္ခုစီ ၊ အခြင့္အေရးႏွင့္ အာဏာတူမွ် ရမည္ဟူ၍ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကသည္။အကယ္ ၍ ျငိမ္းခ်မ္း ေရး ေဆြးေႏြးပဲြ မ်ား တြင္ ထိုFederal State ကို တင္ျပေတာင္းဆိုလာၾကလွ်င္ ၊ မိမိတို႔ တိုင္း/ျပည္နယ္တြင္ ဥပေဒမ်ား သီးျခား စီရွိရမည္ ျဖစ္သည္ ဟု ဆိုလာၾကလွ်င္ မည္သူကဦးေဆာင္ေျဖ႐ွင္းမည္နည္း ၊ မည္သူက တာ၀န္ခံ၍ မည္သို႔ ဆံုးျဖတ္ ၾကမည္နည္း ။ခါတိုင္းလိုပင္ ေနာက္တစ္ခ်ိန္တြင္ ထပ္မံေဆြးေႏြးၾကရန္ဟုဆိုကာ ေနာက္လွည့္ ျပန္လာ ၾကဦးမည္လား။ … ဤမွ်တိုင္းျပည္အတြက္ အေရးႀကီးလွသည့္ ဥပေဒေရးရာ ထိမ္းညွိ မႈမ်ားကို ေဆာင္႐ြက္ရန္ တာ၀န္ ေပးအပ္ထားေသာ ဖဲြ႕စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒခံု႐ံုးမ႐ွိဘဲ ႏွင့္ ထိုျပႆနာ မ်ားကိုမည္သူေျဖ႐ွင္းမည္နည္း” ဟု ျပည္သူ တစ္ေယာက္အေနျဖင့္ ေမးခဲ့သည္ ။ ယခုလည္း ဤေမးခြန္းကိုပင္ ထပ္ေမးရပါေတာ့မည္ ။
KIO ဘက္မွ ျငိမ္းခ်မ္းေရး အဖဲြ႕ေခါင္းေဆာင္ ဦးဆြန္လြတ္ဂမ္ ၊ အဖဲြ႕၀င္ ဦးဂ်ီးေနာင္ ႏွင့္ ကခ်င္ လြတ္လပ္ေရး တပ္မေတာ္ ဒ(KIA)ု စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ဂြန္ေမာ္တို႔၏ ထိုျငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးပဲြအၿပီး မီဒီယာမ်ားႏွင့္ ႐ွင္းလင္း ေျပာ ၾကားေသာ စကားမ်ားကို ေလ့လာသံုးသပ္လွ်င္ KIO ၏ လိုလားခ်က္မ်ားကို ေတြ႔ျမင္ရပါသည္ ။ ထိုလိုလားခ်က္မ်ားမွာ ..
၁။ ၂၀၀၈ ဥပေဒက ျပည့္စံု မႈမရွိပါ ။ ထိုအေျခခံဥပေဒထဲတြင္ တိုင္းရင္းသားမ်ား အခြင့္အေရးကို အာမခံ ခ်က္ ေပးမထားပါ။ တိုင္းရင္းသားအခြင့္အေရးကို အာမခံခ်က္မ်ိဳးကို ေပးထားႏိုင္ တဲ့ အေျခခံဥပေဒမ်ိဳး၊ တိုင္းရင္းသားေတြ အတူတကြ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ ယွဥ္တဲြ ေနႏိုင္သည့္ ဥပေဒတရပ္လိုပါသည္ ။ ဒါေၾကာင့္ အေျခခံဥပေဒကို ေျပာေနတာ ျဖစ္ပါ သည္။
၂။ KIO က မူ ကို အဓိကအခ်က္ ကိုင္စဲြပါသည္ ၊ လူကို မစဲြပါ ။ KIO အား ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒကို စဲြကိုင္ ေျပာ ဆိုေဆြးေႏြး လာလွ်င္ မည္သူႏွင့္မဆို (ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကိုယ္တိုင္လာေရာက္ေျပာဆိုလွ်င္ပင္ ) အဆင္ေျပ မည္ မဟုတ္ပါ ။ ၂၀၀၈ အေျခခံ ဥပေဒ ကို မူေသ မစဲြကိုင္ဘဲ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ညွိႏိႈင္း ၾကမယ္ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္ေအာက္တြင္ ဆိုပါက မည္သူႏွင့္ေဆြးေႏြးရသည္ မဆို အဆင္ ေျပႏိုင္ ပါသည္ ။
၃။ အပစ္ အခတ္ ရပ္စဲျခင္းသည္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး မဟုတ္ပါ။ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲသည္ကို ယာယီ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ၊ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္တပ္မ်ားမွ ျပည္သူ႔စစ္ ျဖစ္သြားသည္ကို ထာ၀ရ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဟု အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုေနသည္ကို KIO အပါအ၀င္ တျခား တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႔ေတြလည္း လက္မခံပါ ။ ထိုအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ကိစၥသည္ အခ်ိ္န္မေ႐ြး ျပန္ၿပီး ျပႆနာ ျဖစ္လာႏုိင္ပါသည္။
၄။ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲမ်ား က်င္းပႏိုင္မွသာလွ်င္ စစ္ေရးေရာ အျခားကိစၥေတြပါ အကုန္အစင္ ေျပလည္ သြားမည္ ဟု ယံုၾကည္ ၾကပါသည္ ။ ယခုကဲ့သို႔ တိုက္ပြဲမ်ား ျဖစ္ပြားေနရျခင္းသည္ ႏိုင္ငံေရး စနစ္ေၾကာင့္ ျဖစ္လာရျခင္း ျဖစ္သျဖင့္ ။ ႏိုင္ငံေရး စနစ္ကို ညွိႏိႈင္း ၿပီး ျပဳျပင္ႏိုင္မည္ ဆိုပါက အစြယ္အပြားျဖစ္ေသာ ျပႆနာမ်ား အားလံုး ေျပလည္သြားမည္ဟု KIO က ယံုၾကည္သည္ ။ ။ ၃၀ ရက္ေန႔ အစည္းအေ၀းတြင္ KIO ကိုယ္စားလွယ္အဖဲြ႕ ေခါင္းေဆာင္ ဦးဆြန္လြတ္ဂမ္က “ ႀကိဳတင္ကန္႔သတ္ခ်က္မ်ားမပါရွိေသာ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြး ပြဲ မ်ားကို ယခုအခ်ိန္မွစတင္ရန္” ဟု ေတာင္းဆိုခဲ့သည္ ။ ထိုသို႔ေတာင္းဆိုသည္ကို အစိုးရကိုယ္စားလွယ္ အဖြဲ႔ ေခါင္းေဆာင္က ေနာက္ အစည္းအေ၀းကို ဘယ္မွာ လုပ္မလဲလို႔ ေမးျမန္းျခင္းသည္ ယခု အစည္းအေ၀းတြင္ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲကို မစႏိုင္ဘူး ဟု ဆိုလိုရာ ေရာက္သည္ဟု KIO ကယူဆသည္ ။
ဤသည္မွာ KIO ဘက္မွ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိိုလာေသာ အခ်က္အလက္မ်ား ျဖစ္ပါသည္ ။ ကခ်င္ျပည္နယ္ ျပည္သူ႔ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ေဒၚဒဲြဘူ ၏ စကားကို ကိုးကားေျပာဆိုရလွ်င္ ဤသို႔ တိုင္းရင္းသားမ်ားက လိုလားပါသည္ ဟူ ေသာ အခ်က္အလက္ မ်ားကို မေဆြးေႏြး မညွိႏႈိင္းဘဲႏွင့္ အဘယ္မည္ေသာပုဂၢိဳလ္ ဦးေဆာင္ေသာ အဘယ္အဆင့္႐ွိ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္ေရး အဖဲြ႕ကစစ္မွန္ေသာ ျငိမ္းခ်မ္းေရးကို ေဖာ္ေဆာင္ ႏိုင္ပါမည္နည္း ။
စာေရးသူေရးသားေသာ ေဆာင္းပါးတိုင္းတြင္ ဖဲြ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ သည္ အလြန္လက္ခံႏိုင္ဖြယ္ မ႐ွိေၾကာင္း ကို ေထာက္ျပ ေျပာဆိုထားပါသည္ ။ ျမန္မာႏိုင္ငံသား တစ္ေယာက္ပင္ လက္မခံႏိုင္ေသာ တစ္ဘက္ေစာင္းနင္း ဥပေဒကို မည္သည့္ တိုင္းရင္းသားမ်ား က မည္သို႔လက္ခံႏိုင္ၾကပါမည္နည္း ။ ယခင့္ယခင္ အစိုးရမ်ားလက္ထက္တြင္ အခြင့္အေရး မ်ားကို မိန္႔မိန္႔ႀကီး ခံစားခြင့္ စံစားခြင့္ရခဲ့ေသာ တိုင္းရင္းသား မည္ကာမတၱ ပုဂၢိဳလ္မ်ားကေတာ့ လက္ခံေကာင္းလက္ခံၾက ေပလိမ့္မည္ ။ ဗဟိုအစိုးရ လုပ္ခ်င္တိုင္းလုပ္သမွ် ေက်ာေကာ့ေအာင္ခံခဲ့ရသည့္ တိုင္းရင္းသားစစ္စစ္မ်ားကေတာ့မည္သည့္ နည္းႏွင့္မွ် လက္ခံၾကလိမ့္မည္ မဟုတ္ပါ ။
ဤသို႔ေသာအေၾကာင္းျခင္းရာ မ်ားေၾကာင့္ ဖဲြ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ခံု႐ံုးကို အျမန္ဆံုးျပန္လည္ဖဲြ႕စည္း၍ ဖဲြ႕စည္း ပံု အေျခခံ ဥပေဒပါ အခ်က္မ်ားကို တိက်ေသာ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုေပးရန္ ၊ လိုအပ္သည့္ ဥပေဒမ်ားကို ျပင္ဆင္ျခင္း ၊ တိုးခဲ်႕ ျခင္း ၊ ပယ္ဖ်က္ျခင္းတို႔ ျပဳလုပ္ရန္ တစ္စိုက္မတ္မတ္ တိုက္တြန္းေနျခင္း ျဖစ္ပါ သည္ ။ “ ယခုေဆြးေႏြးပဲြတြင္ KIO ဘက္မွ အဖဲြ႕၀င္ ဦးဂ်ီးေနာင္က“ကၽြန္ေတာ္တို႔ လိုခ်င္တာက တန္းတူေရး နဲ႔ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ ျဖစ္ပါတယ္ ” ဟု အတိအလင္း ဆိုလာပါၿပီ ။ ျပည္ေထာင္စု ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္ ေရး အဖဲြ႕ေခါင္းေဆာင္ “ ျပည္ေထာင္စု ၀န္ႀကီး ဦးေအာင္မင္း ” ဘာေတြမ်ား တံု႔ျပန္ခဲ့ပါသနည္း ။ ေဆြးေႏြးပဲြတစ္ခုအတြက္ လိုအပ္သည္မ်ားကိုမွ ျပင္ဆင္မသြားခဲ့ေသာ ျငိမ္းခ်မ္းေရး အဖဲြ႕ေခါင္းေဆာင္ တစ္ဦး အေနျဖင့္ ေနာက္တစ္ေခါက္တြင္ ေဆြးေႏြးပါမည္ ဟူ၍သာ ေျပာခဲ့ရသည္မဟုတ္ပါေလာ ။
ဤလုိပံုႏွင့္ေတာ့ ဇာတ္ေမ်ာႀကီး ႏွင့္ မိုးလင္းပါလိမ့္မည္ ။ အိပ္ေပ်ာ္ေနသူကို ႏိုးထေစရန္လြယ္ကူေသာ္လည္း အိပ္ခ်င္ေယာင္ ေဆာင္ေနသူကို ႏႈိးရန္ မလြယ္သကဲ့သို႔ပင္ ႐ွိပါေတာ့မည္ ။ မတတ္ႏိုင္ပါၿပီ ။ ေျပာေရး႐ွိလာေတာ့လည္း ေျပာရပါေတာ့မည္ ။
ကခ်င္ ၊ကယား၊ကရင္ ၊ ခ်င္း ၊ မြန္ ၊ ႐ွမ္း စေသာ တိုင္းရင္းသားမ်ားလိုလားေတာင္းဆိုေနသည္မွာ ျပည္နယ္အသီး သီး ၏ တန္းတူအခြင့္အေရး႐ွိမႈႏွင့္ သီးျခားလြတ္လပ္ေသာ ဥပေဒမ်ားျပဌာန္းႏိုင္ခြင့္ျဖစ္ပါသည္ ။ ဤအခ်က္သည္ လက္မခံ ႏိုင္စရာ၊ ျငင္းပယ္စရာ မဟုတ္ပါ ။ စစ္မွန္ေသာ ျပည္ေထာင္စု ႏိုင္ငံတစ္ခု ၏ သေဘာတရားသည္ အမ်ိဳးသား လံုၿခံဳေရး (ႏိုင္ငံေတာ္ကာကြယ္ေရး) ၊ႏိုင္ငံျခားေရးမူ၀ါဒ ၊ ႏွင့္ ေငြစကၠဴထုတ္ေ၀ျခင္းတို႔မွလဲြ၍အျခားေသာလုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ား(အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ၊ တရားစီရင္ေရး ႏွင့္ ဥပေဒျပဳေရး) ကို ျပည္နယ္မ်ား တိုင္းမ်ားသို႔လံုး၀ေပးအပ္ရမည္သာျဖစ္ပါသည္။ထို႔ျပင္ကူးသန္းေရာင္း ၀ယ္ေရး ၊ ပညာေရး ၊က်န္းမာေရး ၊ ျပည္နယ္လံုၿခံဳေရး (ျပည္နယ္ျပည္သူ႔ရဲ) စသည့္ က႑အသီးသီးတြင္ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရ၏ လႊမ္းမိုးခ်ဳပ္ကိုင္မႈကို ေျဖလႊတ္ေပးရပါမည္ ။
ျပည္နယ္တစ္ခုသည္ ျပည္နယ္၏ ဖံြ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားကို လြတ္လပ္စြာ လုပ္ေဆာင္ ပိုင္ခြင့္႐ွိရပါ မည္ ။ ၎၏ သဘာ၀ သယံဇာတမ်ား ကို ထုတ္ယူသံုးစဲြျခင္း ၊ ကာကြယ္ေစာင့္ေ႐ွာက္ျခင္းတို႔ကို ျပည္နယ္ သူ ျပည္နယ္သားမ်ားကို ကိုယ္စားျပဳေသာ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ ျပည္နယ္အစုိးရ အဖဲြ႕တို႔၏ လြတ္လပ္ေသာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ား ျဖင့္ ေဆာင္႐ြက္ပိုင္ခြင့္ေပးရပါမည္ ။ လူအရင္းအျမစ္မ်ားကို ဖံြ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေစရန္ ေဖာ္ထုတ္အသံုးခ်ရန္ လြတ္လပ္စြာ လုပ္ ေဆာင္ပိုင္ခြင့္မ်ား ေပးရပါမည္ ။ ၎ျပည္နယ္တြင္ ျပည္တြင္းျပည္ပ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈမ်ားကို လြတ္လပ္ စြာ စီမံလုပ္ေဆာင္ခြင့္႐ွိရပါမည္ ။ ျပည္နယ္တစ္ခု၏ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား သယံဇာတမ်ားကို ဗဟိုအစိုးရမွ ခ်ဳပ္ကိုင္ထား၍ ကခ်င္ျပည္နယ္ အသံုးစာရိတ္ (budget) ကို ျပည္ေထာင္စုက စီမံခန္႔ခဲြေပးေနေသာ အေနအထားကို မည္သည့္ျပည္နယ္ ကမွ် လက္ခံႏိုင္လိမ့္မည္မဟုတ္ပါ ။ ပညာေရး ၊က်န္းမာေရး စေသာ .. က႑အသီးသီးကိုလည္း လြတ္လပ္စြာ စီမံခန္႔ခဲြခြင့္ ေပးရပါမည္ ။ ဆိုလိုသည္မွာ ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္ အစိုးရေက်ာင္းမ်ားကို ျပည္ေထာင္စု အစိုးရမွ သြားေဆာက္ေပးသည္ ဆိုသည့္ ကိစၥမွာ ျပည္ေထာင္စု ဟု အမည္ခံထားသည့္ ႏိုင္ငံတစ္ခုတြင္ ျဖစ္ေေကာင္းသည့္ ကိစၥမဟုတ္ပါ ။ ထိုနည္းတူ လမ္းေဖာက္ျခင္း တံတားေဆာက္ျခင္း စသည့္ကိစၥမ်ားကို ျပည္ေထာင္စုက အစစ အရာရာ လိုက္လုပ္ေပးေနရမည္မဟုတ္ ပါ ။ ျပည္ေထာင္စု ႏိုင္ငံတစ္ခုတြင္ ျပည္နယ္မ်ားသည္ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရ၏ လက္ေ၀ခံမဟုတ္ၾကပါ ။ မည္သည့္ေနရာ တြင္ လမ္းေဖာက္မည္ ၊ မည္သည့္ေနရာတြင္ တံတား ေဆာက္မည္ ။ မည္သည့္ ေနရာတြင္ ေက်ာင္း ေဆာက္မည္ ၊ မည္သည့္ ေနရာတြင္ေဆးေပးခန္းလိုအပ္သည္။မည္သည့္ေနရာတြင္ေဆး႐ံုေဆာက္လုပ္သင့္သည္၊ ျ
ပည္နယ္တိုးတက္ဖံြ႕ျဖိဳး ေရး အတြက္ မည္သည့္စီမံကိန္းမ်ားကိုလုပ္ေဆာင္မည္ စသည့္အခ်က္မ်ားကို ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ ျပည္နယ္အစိုးရအဖဲြ႕ တို႔မွ စီမံခန္႔ခဲြပိုင္ခြင့္ကို အျပည့္အ၀ ေပးအပ္ရပါမည္ ။
ျပည္ေထာင္စု အစိုးရသည္ ျပည္နယ္တစ္ခုတြင္ ႏိုင္ငံေတာ္အဆင့္ စီမံကိန္းတစ္ခုကို လုပ္ေဆာင္လိုပါကျပည္နယ္ သူ ျပည္နယ္သားမ်ားအား ကိုယ္စားျပဳေသာ အာဏာပိုင္အဖဲြ႕အစည္းႏွင့္ ညွိႏႈိင္းေဆာင္႐ြက္ရပါမည္ ။သို႔ေသာ္ ထိုသို႔ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရ မွ လုပ္ေဆာင္ေသာ စီမံခ်က္မ်ားသည္ ျပည္နယ္အတြက္ အက်ိဳးထက္ အျပစ္ကပိုမ်ားသည့္ စီမံကိန္းမ်ားျဖစ္လွ်င္ ျပည္နယ္သူ ျပည္နယ္သားမ်ားက လက္ခံၾကလိမ့္မည္ မဟုတ္ပါ ။ ျပည္နယ္တစ္ခုမွ တန္ဖိုးထားေသာ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ပ်က္ျပားေစမည့္ စီမံခ်က္မ်ား(ဥပမာအားျဖင့္ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကဲ့သို႔ေသာ ကိစၥရပ္မ်ား)၊ ျပည္နယ္ ဓေလ့ထံုးတမ္းစဥ္လာမ်ား ယဥ္ေက်းမႈစံမ်ားႏွင့္ မကိုက္ညီေသာ စီမံခ်က္မ်ားဆိုပါက လက္ခံႏိုင္ၾကလိမ့္မည္ မဟုတ္ပါ ။ ထိုသို႔ ျပည္နယ္သူ ျပည္နယ္သား မ်ားက လက္မခံ ေသာ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားကိုျပည္ေထာင္စုအစိုးရက တစ္ဘက္သတ္ ဆံုးျဖတ္ လုပ္ေဆာင္ျခင္း သို႔မဟုတ္ အတင္းအၾကပ္ လိုက္နာ လုပ္ေဆာင္ေစျခင္းတို႔ကို လုပ္ေဆာင္ခြင့္မ႐ွိပါ ၊ လက္ခံလာ ေအာင္ ညွိႏႈိင္းျခင္းျဖင့္သာ လုပ္ေဆာင္ရပါမည္ ။ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရမွ ျပည္နယ္တစ္ခုခုသို႔ ႏိုင္စီးလႊမ္းမိုးျခင္းျဖင့္ လုပ္ေဆာင္ ျခင္းသည္ ျပည္ေထာင္စု စစ္စစ္ စနစ္ အသြင္ သ႑ာန္ မွ ေသြဖီသြားေစပါလိမ့္မည္ ။
ဤသည္မွာ တိုင္းရင္းသားမ်ား လိုခ်င္ေသာ စစ္မွန္ေသာ ျပည္ေထာင္စု စနစ္ျဖစ္ပါသည္ ။ ဤသည္ပင္လွ်င္ federal state စနစ္ျဖစ္ပါသည္ ။ ဖက္ဒရယ္စတိတ္ မူ၀ါဒ ဆိုသည္မွာ ႏိုင္ငံေရးပုေရာဟိတ္အခ်ိဳ႕ လိုရာဆဲြ အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ဆိုသကဲ့သို႔ ျပည္နယ္တစ္ခုသည္ ျပည္ေထာင္စုမွ သီးျခားခဲြထြက္သြားျခင္းကို ဆိုလိုသည္မဟုတ္ပါ ။ ယူဂိုဆလား ဗီးယား ျပည္ေထာင္စုမွ ျပည္နယ္မ်ား ခဲြထြက္သြားၿပီး သီးျခားႏိုင္ငံမ်ား အျဖစ္ထူေထာင္ ရပ္တည္ၾကျခင္းမ်ိဳးမဟုတ္ပါ ။ မိမိတို႔ ျပည္နယ္တြင္ မိမိတို႔ ဓေလ့ထံုးတမ္းစဥ္လာမ်ားႏွင့္ ကိုက္ညီေသာ ဥပေဒ မ်ားကို ခ်မွတ္၍ မိမိတို႔ၾကမၼာကို မိမိတို႔ လြတ္လပ္စြာ ဖန္တီးႏိုင္ခြင့္ကို ဆိုလိုပါသည္ ။ မိမိတို႔ ၾကမၼာ မိမိတို႔ ဖန္တီးခြင့္ ဆိုသည္ မွာလည္း ၎တို႔ ျပည္နယ္မွ သယံဇာတ မ်ား ၊သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္မ်ား ၊ ယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့ထံုးတမ္းစဥ္လာမ်ားကို ၎တို႔ ဘာသာ လြတ္လပ္စြာ စီမံခန္႔ခဲြလိုျခင္း ဟု ႐ွင္းလင္းစြာ နားလည္ၾကရမည္ျဖစ္ပါသည္ ။ ယေန႔ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံ ေတာ္ ဆိုသည္ မွာ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ မွ စတင္သေႏၶတည္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ ။ မည္သည့္တိုင္းရင္းသားမွ် ျပည္ေထာင္စု မွ ခဲြထြက္ လိုသည္ဟု မေျပာၾကပါ ။မေတာင္းဆုိၾကပါ ။ ျပည္ေထာင္စု ဟု အမည္ခံလွ်က္ ဗဟိုအစိုးရမွ တိုက္႐ိုက္ေသာ္လည္းေကာင္း သြယ္၀ိုက္ ၍ ေသာ္လည္းေကာင္း လႊမ္းမိုးသည္ကို မခံလိုၾကျခင္းသာ ျဖစ္ပါသည္ ။ ျပည္ေထာင္စုအတြင္ တိုင္းႏွင့္ ျပည္နယ္ ၊ မခဲြျခား ဘဲ တန္းတူညီမွ် အခြင့္အေရးကို ရလိုၾကျခင္းသာျဖစ္ပါသည္ ။
ဤမွ်ဆိုလွ်င္ ယခင္ တိုင္းရင္းသားမ်ားႏွင့္ ျဖစ္ပြားေနေသာ တိုက္ပဲြမ်ားသည္ အေျခခံဥပေဒ ဆုိင္ရာ ျပႆနာ (Constitution Crisis) ျဖစ္သည္ ဆိုသည္ကို ေကာင္းစြာသိ႐ွိႏိုင္ပါသည္ ။ ထိုသို႔ အနာသိၿပီဆိုပါက ကုသရန္ ေဆး႐ွိပါ သည္ ။ ယခု ကခ်င္တိုင္းရင္းသားမ်ား ႏွင့္ျဖစ္ပြားေနေသာ စစ္ပဲြမ်ားကို အျမန္ဆံုးရပ္စဲ၍ စစ္မွန္ေသာ ျငိမ္းခ်မ္းေရးကို ေဖာ္ ေဆာင္ႏိုင္ရန္မွာ ၂၀၀၈ ဖဲြ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒတြင္ ထည့္သြင္းထားေသာ အခ်က္မ်ားမွ မည္သည့္ အခ်က္မ်ားအား ျပင္ ဆင္ရန္လိုသည္ ။ မည္သည့္အခ်က္မ်ားကို ျဖဳတ္ပယ္ရမည္ ၊ မည္သည့္ အခ်က္မ်ားကို ထည့္သြင္းရမည္ ၊ဆိုသည့္ အခ်က္ မ်ား ကို တိုင္းရင္းသားမ်ား (ကခ်င္ေခါင္းေဆာင္မ်ား) ႏွင့္ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြး၍ ညွိႏႈိင္းျပင္ဆင္သြားရမည္ ျဖစ္ပါသည္ ။ ထိုသို႔ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ရန္မွာ ဖဲြ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ခံု႐ံုးကို ကိုယ္စားျပဳႏိုင္သည့္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကို ျငိမ္းခ်မ္းေရး ကိုယ္စား လွယ္ အဖဲြ႕တြင္ ပါ၀င္ေစ ရမည္ျဖစ္ပါသည္ .။ ထိုသို႔မပါ၀င္ပါက ဦးေအာင္မင္းကဲ့သို႔ပင္ ေနာက္တစ္ဖန္ ဘယ္ေန႔ဘယ္ရက္ တြင္မွ ျပန္ေဆြးေႏြး ၾကပါမည္ ဟု ရက္ခ်ိန္းသတ္မွတ္၍ ျပန္လာရပါဦးမည္သာျဖစ္ပါသည္ ။ (ထို႔ေၾကာင့္ပင္ ဖဲြ႕စည္းပံု အေျခခံခံု႐ံုးကို ႏႈတ္ထြက္ထားေစၿပီး KIO နဲ႔ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ဘယ္လိုသြားေဆြးေႏြးၾကမွာလည္း ဟု စာေရးသူက ေမးခြန္းထုတ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္ ။)
အခ်ိဳ႕က စိုးရိမ္ေနသည္မွာ သီးျခားလြတ္လပ္ေသာ ျပည္နယ္ (federal state) ခြင့္ျပဳလွ်င္ လြတ္လပ္ေသာ fede ral state army ကို ထူေထာင္လာမည္ကို စိုးရိမ္ၾကပါသည္ ။ ျပည္နယ္မ်ားသည္ ျပည္ေထာင္စု ႏိုင္ငံတစ္ခုတြင္ ႏိုင္ငံေတာ္ ကာကြယ္ေရး အတြက္ တစ္ခုတည္းေသာ တပ္မေတာ္သာ ႐ွိရမည္ဟူေသာ မူကိုလက္ခံၾကရပါမည္ ။ သို႔ေသာ္ ျပည္နယ္ အတြက္ ျပည္နယ္ ျပည္သူ႔ရဲတပ္ဖဲြ႕ကို လြတ္လပ္စြာ ဖဲြ႕စည္းႏိုင္ခြင့္႐ွိရပါမည္ ။ ျငိမ္းခ်မ္းေရးအစစ္အမွန္ကို တည္ေဆာက္ ႏိုင္ခ်ိန္တြင္ ယခုလက္နက္စဲြကိုင္ထားၾကေသာ တုိင္းရင္းသားမ်ားသည္ မိမိတို႔ျပည္နယ္တြင္းတရားဥပေဒစိုးမိုးေရး၊ျပည္နယ္ တြင္းေအးခ်မ္းသာယာေရးတို႔အတြက္ ျပည္နယ္ ျပည္သူ႔ရဲတပ္ဖဲြ႕အျဖစ္အသြင္ေျပာင္းၾကမည္ျဖစ္ပါသည္ ။ ထို႔အျပင္ နယ္ျခား ေစာင့္တပ္မ်ား ဖဲြ႕စည္းရာတြင္ ျပည္နယ္တပ္မ်ား အျဖစ္ျဖင့္ ျပည္ေထာင္စု တပ္မေတာ္တြင္ ပါ ၀င္ၾကရမည္ ျဖစ္ပါသည္ ။ ဤအခ်က္ကို ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးပဲြမ်ားတြင္ အေက်အလည္ထည့္သြင္း ေဆြးေႏြးၾကရပါမည္ ။
ဤသည္မွာ ျငိမ္းခ်မ္းေရး အမွန္တကယ္လုိလားသူတို႔ေလ်ာက္ၾကရမည့္လမ္းျဖစ္ပါသည္ ။ ျငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြး သည္ဆိုသည္မွာ ဤမူ ဤေဘာင္မ်ားျဖင့္ ေဆြးေႏြးမည္ဟု တစ္ဘက္ဘက္က ႀကိဳတင္သတ္မွတ္သြား၍ ရစေကာင္းသည္ မဟုတ္ပါ ။ ႏွစ္ဦး ႏွစ္ဘက္ေတြ႕ဆံုၿပီးမွ ဤကိစၥကို ဤသို႔ေဆြးေႏြးၾကမည္ စသည္ျဖင့္ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဘက္လက္ခံႏိုင္ေသာ မူ ေဘာင္ မ်ားကို ခ်မွတ္ရပါသည္ ။ သို႔မွသာ ေဆြးေႏြးမႈအသြင္သ႑ာန္မွန္မည္ျဖစ္ပါသည္ ။ ထို႔အျပင္ ႏွစ္ဘက္အဖဲြ႕တိုင္း တြင္ အျပည့္အ၀ဆံုးျဖတ္ေပးႏိုင္သည့္ပုဂၢိဳလ္မ်ားပါ၀င္လာရမည္ ျဖစ္ပါသည္ ။ ျငိမ္းခ်မ္းေရးအဖဲြ႕ေခါင္းေဆာင္ဆိုသည္မွာ ျပန္တိုင္ပင္ပါဦးမည္ဟု ခဏခဏထုတ္ေျပာေနရလွ်င္ အလုပ္မျဖစ္ပါ ။ ထိုသို႔ျပဳျခင္းသည္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပဲြကို တမင္ ေႏွာင့္ေႏွးၾကန္႔ၾကာေစသည့္ ရည္႐ြယ္ခ်က္ဟု တစ္ဘက္ဘက္က ထင္ျမင္ယူဆသြားလွ်င္ ေနာက္ေနာင္ ထပ္မံ ေဆြးေႏြး မႈမ်ားျပဳလုပ္ရန္ ခက္ခဲသြားေစပါလိမ့္မည္ ။ ထိုအခါတြင္ ေရာဂါတစ္ခုကို အျမစ္ျပတ္ မကုသဘဲ ျမွင္း၍ ကုသ သျဖင့္ ေရာဂါပိုးက ေဆးႏွင့္ယဥ္ပါးသြားျခင္းကဲ့သို႔ ေနာက္တိုးျပႆနာမ်ားေပၚေပါက္လာပါလိမ့္မည္ ။
ျငိမ္းခ်မ္းေရးဆုိသည္မွာ ျပည္သူျပည္သားတိုင္း ခံုမင္ေတာင့္တေသာ အရာျဖစ္ ပါသည္ ။ ျငိမ္းခ်မ္းျခင္းကို ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ျခင္းသည္ အလြန္ပင္ ေကာင္းခ်ီးနုေမာ္ သာဓုေခၚထိုက္ေသာ အမႈကိစၥျဖစ္ပါသည္ ။ ျငိမ္းခ်မ္းေရးသံတမန္ (ျငိမ္းခ်မ္းမႈကို အမွန္တကယ္တည္ေဆာက္ေပးႏိုင္ေသာသံတမန္) ဟူသည္မွာလည္း အတိုင္းမသိ မြန္ျမတ္ေသာ ဂုဏ္ပုဒ္ကို ပိုင္ဆိုင္ပါသည္ ။ အႏွစ္ႏွစ္အလလက ေတာက္ေလာင္ခဲ့ေသာ ျပည္တြင္းစစ္မီးကို အၿပီးတိုင္ျငိမ္းေပးႏိုင္ေသာ ျငိမ္းခ်မ္းေရး သံတမန္ေကာင္းမ်ားကို ျပည္သူလူထုက အေမွ်ာ္လင့္ႀကီးေမွ်ာ္လင့္ေနပါသည္ ။ ကိုယ့္ေသြးကိုယ့္သား ညီအကို ေမာင္ႏွမခ်င္း ရက္စက္စြာ သတ္ျဖတ္ေနၾကရေသာ အဓိပၸါယ္မဲ့ စစ္ပဲြမ်ား အျမန္ဆံုး အဆံုးသတ္ေရးကိုလည္း အေတာင့္တႀကီး ေတာင့္တေနပါသည္ ။
ဤအခ်ိန္မ်ိဳးတြင္ မိမိတို႔အား အပ္ႏွင္းထားေသာ အခြင့္အာဏာမ်ားကို မွန္ကန္စြာ အသံုးခ်လွ်က္ ျပည္သူတစ္ရပ္လံုး ေရဆာေရငတ္သလိုေတာင့္တေနေသာ ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးကို အျမန္ဆံုးေဖာ္ေဆာင္ ႏိုင္ၾကပါေစေၾကာင္း ဆႏၵျပဳလိုပါသည္ ။ အစိုးရဟူသည္မွာ တုိင္းသူျပည္သားကို ရင္၀ယ္သားကဲ့သို႔ မွတ္ရမည္ ဆိုသည့္ စကား အတိုင္း ျပည္ေထာင္စု အစိုးရအေနျဖင့္ ျပည္နယ္အသီးသီး၏ လိုလားေတာင့္တခ်က္မ်ားအား ေသခ်ာစြာ ေလ့လာ ဆန္းစစ္လွ်က္ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဘက္ လက္ခံႏိုင္ေသာ နည္းလမ္းမ်ားျဖင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးကို တည္ေဆာက္ႏိုင္ၾကပါေစေၾကာင္း ထပ္ေလာင္း ဆႏၵျပဳလုိက္ရပါသည္ ။
ထင္လင္းဦး(Wisdom Villa)
“ ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးကို အမွန္တကယ္တည္ေဆာက္လိုၾကလွ်င္ ”
Reviewed by သစ္ထူးလြင္
on
13:22
Rating:
9 comments:
ျငိမ္းခ်မ္းေရးဟုဆိုေသာစကားစုသည္အေျပာလြယ္သေလာက္အလုတ္ခက္ေသာစကားစုျဖစ္ပါသည္၊နွစ္ဘက္စလံုးမွေျပာေနျကေသာအမွန္မ်ားျကားခံစားရသူမွာျပည္သူမ်ားပင္ျဖစ္ေနသည္မွာေတြ ့ေနျကျမင္ကြင္းပင္ျဖစ္ပါသည္၊သို ့ေသာ္လည္းယေန ့ခ်ိန္ထိတိုင္ျပည္သူ ့အတြက္ဟုပင္နွစ္ဖက္ေခါင္းေဆာင္မ်ားဆိုေနျမဲမွာဝမ္းနည္းဖြယ္ျမင္ေတြ ့ေနရေသာလုတ္ပုံလုတ္နည္းအေဟာင္းျကီးျဖစ္ေနဆဲပင္ယူဆမိပါသည္။
တုိင္္းျပည္ တစ္ဝွမ္း ေဘးမသမ္း ေအးခ်မ္း ႀကပါေစ။ ကုိယ့္တုိင္း ကုိယ္ျပည္ ေမတၲာ တည္ ယုံႀကည္ ပါရေစ ။ အဲဒါ က ေလာက ပါ လ ဓမၼ ေဒသနာ ေပ ။
၂၀၀၈ ဖ့ြဲစည္းပံုကိုျပင္ဖို့ဆိုတာ အငိုလြယ္သေလာက္ ရႈိက္ဖို့ခက္ဆိုသလို အစကနဦးေရးဆြဲစဥ္ကထဲက အလြယ္တကူျပင္မရေအာင္ အုပ္ခ်ဳပ္သူလူတန္းစားေတြြကို အကာအကြယ္ေပးဖိ့ု တမင္ဖန္တီးထားေရးထားသလိုမိိ်ဳး ျဖစ္ေနတာပါ ႏိုင္ငံတကာမွာ ဖ့ဲြစည္းပုံအေျခခံဥပေဒဆိုတာ ႏိုင္ငံသားတဦးျခင္းစီရ့ဲ အေျခခံရပိုင္ခြင့္ အက်ိဳးစီးပြားကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ဖိ့ူ ေရးဆြဲျပဌာန္းတာပါ အခု ၂၀၀၈ ဖ့ြဲစည္းပုံနဲ့ေတာ့ အေတာ္ေလးကြာခ်ားေနတာကို လူအေတာ္မ်ားမ်ားက သတိထားမိႀကပါတယ္ ဒါေပမ့ဲဒီအႀကပ္အတည္းကို ဘယ္လိုေက်ာ္ျဖတ္မလဲဆိုတာကေတာ့ အေတာ္ေလးကိုစိတ္ဝင္စားဖိ့ုေကာင္းပါတယ္ ဘာေႀကာင့္လဲဆိုေတာ့အေတာ့္ကိုခက္ခဲနက္နဲသိမ္ေမ့ြတ့ဲပုစာၦတစ္ပုဒ္ျဖစ္ေနလို့ပဲ ဝန္ႀကီးဦးေအာင္မင္း အပါအဝင္ျငိမးခ်မ္းေရးကိုလိုလားတ့ဲပုဂၢိဳလ္ေတြမွာဖ့ဲြစည္းပုံဆိုင္ရာအႀကပ္အတည္းျပင္ လုံေလာက္တ့ဲလုပ္ပိုင္ခြင့္အခြင့္အာဏာ ဟာလည္းျပည့္စုံလုံေလာက္မႈမရွိပါဘူး ဒီေတာ့ေဆြေနြးပြဲေတြရ့ဲအေျဖဟာ လက္ေတြ့ႀကႀက ထင္သေလာက္မတိုးတက္ဘူးဆိုတာ အဆန္းတႀကယ္ကိစၥေတာ့မဟုတ္ပါဘူး ဒီေတာ့ ေဒၚစု အပါဝင္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ႀကီး ေတြရ့ဲ ျပည္သူလူထုေတြအေပၚ ထားတ့ဲေစတနာ ကသာကိုယ့္နိုင္ငံ ကိုယ့္လူမ်ိဳး အျခင္းျခင္း ေသြးေခ်ာင္းစီးသတ္ျဖတ္မႈေတြကို အခ်ိန္တိုတိုအတြင္းမွာ ရပ္တန့္ေပးႏုိင္မွာပါ အတိတ္ကျဖစ္ခ့ဲတာေတြကို ေမ့ထားျပီး ပစၥဳပၸန္မွာ အေကာင္းဆုံးလက္တြဲျပီး အေကာင္ထည္ေဖာ္ႏိုင္ခ့ဲႀကမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ရာဇဝင္တြင္တ့ဲ သူရဲေကာင္းမ်ားအျဖစ္ ေမာ္ကြန္းတြင္ရာဇ္ႀကမွာပါ
ဒီ post အတြက္ level ညီတဲ႔ အတိုက္အခံ post တခုေလာက္ တက္လာရင္ အရမ္းေကာင္းမယ္ ေရးထားတဲ့ စာသားေတြ အဆင့္ျမင့္တယ္ လက္ခံဖို႕ ဆိုရင္ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ အဆင့္ျမွင့္ဖို႔ ေသေသခ်ာခ်ာေလ့လာရအံုးမယ္
အဲဒါေၾကာင့္ နွုိင္းယွဥ္စဥ္းစားၾကည့္လို႔ရမယ့္ အတိုက္အခံ post တခုေလာက္
တက္လာေစခ်င္တယ္
ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ေတြနဲ႔ ကိုယ္ပိုင္တိုင္းရင္းသားအာဏာရွင္ သန္းႀကြယ္သူေဌးႀကီး ေတြ ေပၚလာမွာ စိုးရိမ္ေနမိတယ္
စာေရးသူေရးတဲ႔ထဲကအခ်ိဳ႔အခ်က္ေတြကိုလက္ခံနိုင္ေပမဲ႔ရည္ရြယ္ခ်က္ကအစိုးရရဲ႔ျငိမ္းခ်မ္းေရးေဖၚေဆာင္ေနတဲ႔အခ်က္ေတြကိုအျပစ္တင္လိုေဇာမ်ားေနတာေတြ႔ရပါတယ္၊ေကအိုင္အို/ေကအိုင္ေအကေရာျငိမ္းခ်မ္းေရးတစ္ကယ္လိုခ်င္တယ္ဆိုရင္ေလာေလာဆယ္အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးကိုဘာလို႔မလုပ္နိုင္တာလဲ၊ကခ်င္ျပည္နယ္မွာကခ်င္စစ္တပ္ေထာင္ရင္တစ္ျခားတိုင္းရင္းသားေတြကိုေရာေထာင္ခြင္႔ေပးမွာလား၊ဖြဲ႔စည္းပံုဆိုတာတစ္ခ်ိန္ခ်ိန္လိုအပ္ခ်က္ေပၚမူတည္ျပီးေျပာင္းရမွာအမွန္ဆိုေပမဲ႔ခ်က္ျခင္းၾကီးေျပာင္းဆိုတာကအေျခအေနကိုရွဳတ္ေထြးေအာင္ဖန္တီးေနတာမဟုတ္ဘူးလား၊တစ္ကယ္ျပည္သူမ်က္နွာၾကည္႔မယ္ဆိုရင္အစိုးရကမ္းလွမ္းခ်က္ကိုမစဥ္းစားသင္႔ဘူးလား၊အစိုးရကေကအိုင္အိုကိုမတိုက္နိုင္ေတာ႔လို႔အေလ်ာ႔ေပးတာလို႔ယူဆေနတာလား၊ေကအိုင္ေအရဲ႔စစ္ဘုရင္၀ါဒကိုေထာက္ခံခ်င္တဲ႔သေဘာလား၊စာေရးသူကိုယ္တိုင္ျငိမ္းခ်မ္းေရးကိုအေကာင္အထည္ေဖၚမယ္ဆိုရင္ဘယ္လိုလုပ္ဘို႔စိတ္ကူးထားပါသလဲ၊ေကအိုင္ေအရဲ႔ေနာက္ခံသမိုင္းနဲ႔ရည္ရြယ္ခ်က္ကိုၾကည္႔ရင္ျပည္နယ္ဖြံံ႔ျဖိဳးတိုးတက္ဘို႔အဓိကလား၊အဖြဲ႔အစည္းအက်ိဳးအဓိကလား၊သူ႔ကိုဘယ္သူကဘယ္လိုရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ေနာက္ကပံ႔ပိုးေနသလဲ၊ဒါေတြကိုတိတိက်က်မေဖၚျပဘဲလုပ္ေနသူေတြလုပ္နိုင္သမ်ွၾကိဳးစားမွဳေတြကိုအေကာင္းမျမင္ဘဲအျပစ္တင္ေ၀ဖန္ေနတာဟာသေဘာရိုးမဟုတ္ဘဲအေမွာင္႔ပေယာဂပူးကပ္ေနသလားစဥ္းစားစရာပါ၊ျငိမ္းခ်မ္းေရးကိုျငိမ္းျငိမ္းခ်မ္းခ်မ္းေနခ်င္တဲ႔သူတိုင္းလိုလားပါတယ္၊စစ္သားေတြလည္းျငိမ္းခ်မ္းေရးကိုျမတ္နိုုးပါတယ္၊ဘာေၾကာင္႔ဆိုသူတို႔ကအရင္အသက္ေပးလုပ္ေနရတဲ႔သူေတြမို႔ပါ၊စစ္ကိုအရြံမုန္းဆံုးကစစ္သားေတြဘဲဆိုတာနားလည္ေပးပါ၊ျပီးရင္စစ္ပြဲၾကားေရာက္ေနတဲ႔ျပည္သူေတြေပါ႔၊စစ္ဘုရင္၀ါဒကိုအားေပးေနရင္ျငိမ္းခ်မ္းေရးသမားလို႔ကိုယ္႔ကိုကိုယ္အမွြန္းမတင္ေစခ်င္ပါဘူး၊ဘယ္သူ႔ဘယ္သူအျပစ္ေျပာမေနဘဲကိုယ္တိုင္ေကာင္းေအာင္အရင္လုပ္ျပပါလို႔တိုက္တြန္းခ်င္ပါတယ္
ျငိမ္းခ်မ္းေစခ်င္ယင္ တပ္မေတာ္လဲလက္နက္မပို့နဲမတက္နဲ့ ေကအိုင္ေအလဲကိုယ့္ဟာကိုယ္ေန လြတ္ေတာ္မွေဆ့ြးေနြး မနက္ဖန္ေအးျပီ
ကခ်င္ ကို စစ္တပ္က မသြားရင္ စစ္ျဖစ္ စရာ မရွိဘူး။
ၿပည္ပရန္ ကာကြယ္ စရာရွိ တာမွ မဟုတ္တာ။
တိုင္းရင္းသား သန္းၾကြယ္ သေဌး ျဖစ္ မွာက ေနာက္။
အခု စစ္ တိုင္းမႈး ေတြခ်မ္းသာ ေနျပီ ေလ။ရဲေဘာ္ ကနင္း
ျပား ဘဲ။ၿပည္သူ က ဒုတ္ခ ပင္လယ္ေဝ ေနျပီ ေလ။
က်ေနာ္ ကေတာ့ စာေရးသူေရးသားတဲ့အခ်က္ေတြကိုေထာက္ခံပါတယ္။ စစ္သားေတြလဲ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလိုခ်င္တယ္ဆိုတာမွန္ေပမယ့္
အဲဒါတကယ္ စစ္ေၿမၿပင္ထဲေရာက္ေနတဲ့ စစ္သားေတြပါ။ထုိင္ခံုေပၚေရာက္ရင္
ေတာ့ လူေတြဟာေၿပာင္းလဲသြားၾကပါတယ္။ယခုဦးသိန္းစိန္ ႏွင့္တကြ သူ႕ပါတီေနာက္မွာ ၾကိဳးကိုင္သူရွိေနေသးတယ္ဆိုတာအရမ္းထင္ရွားပါတယ္။ KIO ေရာစစ္တပ္ေရာဘယ္သူမွ စစ္မတိုက္ခ်င္ပါဘူး။ဒီအၾကပ္အတည္းမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကိုေဖာ္ေဆာင္ဖုိ႕ဆိုတာ အင္မတန္ခက္ခဲပါတယ္။ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကိုအမွန္တကယ္ေဖာ္ေဆာင္နိုင္သူ ဟာဦးသိန္းစိန္ဘဲၿဖစ္ၿဖစ္ အေမစုဘဲၿဖစ္ၿဖစ္ က်ေတာ္တို႕ နုိုင္ငံရဲ႕ Hero အသစ္တစ္ေယာက္ၿဖစ္လာမွာပါ။ ဒါေပမဲ႕ အေမစု ဟာ အမတ္တစ္ေယာက္သာၿဖစ္ေသးတဲ့အတြက္ လုပ္ပိုင္ခြင့္ေဘာင္အရမ္းက်ဥ္းေနပါတယ္။
Post a Comment