ျငိမ္းခ်မ္းေရးနိုဘယ္လ္ဆု အီးယူကို ခ်ီးျမွင့္

ဒီနွစ္အတြက္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး နိုဘယ္လ္ဆုကို ယူရိုပီယံ ယူနီယံလို့ ေခၚတဲ့ ဥပေရာပသမဂၢကို ေပးအပ္လုိက္ပါတယ္။

ဆုေ႐ြးခ်ယ္ေရး ေကာ္မတီက ဥေရာပသမဂၢဟာ စစ္ျဖစ္ေနတဲ့ ဥေရာပတုိက္ၾကီးကို ျငိမ္းခ်မ္းေအာင္ ေဆာင္ၾကဥ္းေပးနုိင္တယ္လို့ ခ်ီးက်ဴးစကားဆုိပါတယ္။

သမုိင္းကို ျပန္ၾကည့္ရင္ ကမၻာစစ္ၾကီးနွစ္ခုစလံုးဟာ ဥေရာပတုိက္က စတင္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ နိုဘယ္လ္ဆုေကာ္မတီက  ဒုတိယကမၻာစစ္အျပီးနဲ့ ဘာလီတံတုိင္းျပိုအျပီး၊ အရင္ ဆုိဗီယက္အဖြဲ့၀င္ ကြန္ျမူနစ္ နိုင္ငံေဟာင္းေတြရဲ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရနဲ့ တည္ျငိမ္ေရးအတြက္ ဥေရာပသမဂၢရဲ့ စြမ္းေဆာင္နုိင္ခဲ့တာေတြကို ခ်ီးက်ဴးသြားပါတယ္။

အီးယူးရဲ့ အစကေတာ့ ျပင္သစ္ကလို့ ေျပာရမွာပါ။ ၁၉၅၁ ခုနွစ္မွာ ျပင္သစ္၊ အေနာက္ဂ်ာမနီ၊ လူဇင္ဘတ္၊ ဘယ္လ္ဂ်ီယံ၊ အီတလီနဲ့ နယ္သာလန္ စတဲ့ နိုင္ငံ ၆ နုိင္ငံပါ၀င္တဲ့  ဥေရာပ ေက်ာက္မီးေသြးနဲ့ သံမဏိထုတ္လုပ္ေသာ နုိင္ငံမ်ားအသိုက္အ၀န္းကို စတင္ဖြဲ့စည္းလုိက္ပါတယ္။

အုိင္ဒီယာကေတာ့ ဒီနိုင္ငံေတြ အခ်င္းခ်င္းအၾကားမွာ ဓာတ္သတၱုေတြနဲ့ ပတ္သက္လုိ့ လက္၀ါးၾကီး အုပ္တာေတြ ေပၚေပါက္ျပီး၊ ပဋိပကၡေတြကို ဦးတည္မသြားေစဖို့ဆုိတဲ့  ရည္႐ြယ္ခ်က္နဲ့ပါ။  ဥေရာပညီညြတ္ေရးရဲ့ ဗိသုကာတေယာက္အျဖစ္ လူေတြ အသိအမွတ္ျပုၾကရတဲ့ ျပင္သစ္လူမ်ဳိး Jean Monnet က စခဲ့တဲ့ အုိင္ဒီယာပါ။

အဲဒီေနာက္ အဲဒီ ၆ နုိင္ငံက ေရာမျမို့မွာ ဥေရာပ စီးပြားေရးအသုိက္အ၀န္း ဆုိတဲ့ စာခ်ဳပ္ကို ခ်ဳပ္ဆုိနုိင္ခဲ့ျပီး အခုေတာ့ ဥေရာပသမဂၢမွာ အဖြဲ့၀င္ ၂၇ နုိင္ငံ ႐ွိေနပါျပီ။

ဒီနုိင္ငံအားလံုးၾကားမွာ တေျပညီနီးပါး၊ ျငိမ္းခ်မ္းေရး၊ ခ်မ္းသာၾကြယ္၀မႈနဲ့ စီးပြားေရး တုိးတက္မႈေတြက သမုိင္းမွာ မၾကံုစဖူး ေအာင္ျမင္မႈရေနပါတယ္။

အီးယူရဲ့ ဘံုေဈးကြက္ကေတာ့ ၁၉၅၇ ခုနွစ္ မတ္လ ၂၅ ရက္ေန့မွာ တည္ေထာင္ပါတယ္။ အဲဒီတုန္းက အေနာက္ဂ်ာမနီ၊ ျပင္သစ္၊ အီတလီ နယ္သာလန္၊ ဘယ္လဂ်ီယံ၊ လူဇင္ဘတ္တို့က ထူေထာင္ပါတယ္။

၁၉၇၃ ခုနွစ္မွာ ျဗိတိန္၊ အုိင္ယာလန္၊ ဒိန္းမတ္တို့လည္း ေဈးကြက္ထဲကို ၀င္ေရာက္လာၾကပါတယ္။ ၁၉၈၀ ျပည့္လြန္နွစ္ေတြမွာေတာ့ အရင္ အာဏာ႐ွင္နုိင္ငံေတြ ျဖစ္ခဲ့ၾကတဲ့ ဂရိ၊ စပိန္၊ ေပၚတူဂီတို့ ၀င္ေရာက္လာၾကပါတယ္။

၁၉၈၉ ခုနွစ္မွာ ကြန္ျမူနစ္၀ါဒ က်ဆံုးသြားတဲ့ သေကၤတျဖစ္တဲ့ ဘာလင္တံတုိင္းအျပိုမွာ စစ္ေအးေခတ္က ကြဲေနတဲ့ ဥေရာပေဒသလည္း  ဒီမိုကေရစီအသိုက္အ၀န္းအျဖစ္ တစုတစည္းတည္း ျပန္ျဖစ္လာပါတယ္။

တခ်ဳိ့ေလ့လာသူေတြကေတာ့ ဥေရာပသမဂၢဟာ အေအာင္ျမင္ဆံုး ျငိမ္းခ်မ္းတဲ့နည္းနဲ့ အစိုးရအေျပာင္းအလဲေတြရဲ့ စံျပျဖစ္သလုိ၊ ျပည္သူေတြရဲ့ ဘ၀ေတြကလည္း လြန္ခဲ့တဲ့ နွစ္ေပါင္း ၅၀ ထက္က စာရင္ ပိုျပီးေတာ့ တုိးတက္ေကာင္းမြန္ခ့ဲတယ္လို့ ဆုိပါတယ္။

ဥေရာပသမဂၢရဲ့ ေအာင္ျမင္မႈေတြ႐ွိသေလာက္ တနိုင္ငံ ေပၚလစီတမ်ဳိးနဲ့ နုိင္ငံေတြရဲ့ အစုအေပါင္းျဖစ္တာေၾကာင့္ ျပဿနာေတြလည္း ႐ွိပါတယ္။

အီးယူရဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြထဲမွာ ဘံုစိုက္ပ်ဳိးေရးဆုိင္ရာ ေပၚလစီကေတာ့ အျငင္းအပြားရဆံုးပါပဲ။ ေပၚလစီကေတာ့ လယ္သမားေတြအတြက္ ေဈးနႈန္းေတြ တည္ျငိမ္ဖို့ ခ်မွတ္ထားတာပါ။

ဒါေပမယ့္ ေ၀ဖန္သူေတြကေတာ့ ေပၚလစီေၾကာင့္ ထုတ္လုပ္မႈေတြမွာ အလြန္အကြ်ံျဖစ္ေအာင္ တြန္းအားေပးျပီး၊ ထုတ္လုပ္မႈစရိတ္ကို အဆအတန္ျဖစ္ေစတယ္။ အဲဒီကေနတဆင့္ စားသံုးသူေတြအတြက္ စားေသာက္ကုန္ေတြ ေဈးျမင့္ဖို့ ျဖစ္ေစတယ္လုိ့ ဆုိပါတယ္။

ေနာက္ထပ္ ေပၚလစီကေတာ့ အီးယူရဲ့ ေငြေရးေၾကးေရးဆုိင္ရာ ေပၚလစီပါပဲ။ ၂၀၀၂ ခုနွစ္က စလုိ့့ အီးယူနုိင္ငံေတြၾကားမွာ ယူရိုေငြတမ်ဳိးတည္းကို သံုးျပီး စီးပြားေရးနဲ့ နုိင္ငံေရးပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္မႈကို နီးကပ္သြားဖို့ ရည္႐ြယ္ခ်က္ကို ထားခဲ့ပါတယ္။

ဒီ နုိင္ငံအားလံုး ေငြေၾကးတမ်ဳိးတည္း ေပၚလစီအေပၚ အခုနွစ္ပုိင္း ေငြေၾကး အက်ပ္အတည္းကာလမွာ တခ်ဳိ့ အီးယူနုိင္ငံေတြက အျပစ္တင္စရာ ျဖစ္လာပါတယ္။

ေနာ္ေ၀ဂ်ီယံ နိုဘယ္လ္ဆုေကာ္မတီကေတာ့ ေလာေလာဆယ္ ဥေရာပ တုိက္ၾကီးမွာ ေငြေၾကးအက်ပ္အတည္းနဲ့ လူမႈေရးမျငိမ္သက္မႈေတြ ႐ွိေနေပမယ့္ အီးယူသမဂၢဟာ နွစ္ေပါင္း ၆၀ ေလာက္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး၊ သင့္ျမတ္ေရး၊ ဒီမုိကေရစီနဲ့ လူ့အခြင့္အေရးအတြက္ ေဆာင္႐ြက္ခဲ့တဲ့အေပၚမွာ အသိအမွတ္ျပုခ်ီးျမွင့္တာလို့ နိုဘယ္လ္ေကာ္မတီရဲ့ ဥကၠ႒က ဆုိပါတယ္။
ဆုအျဖစ္ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁ ဒဿမ ၂ သန္းကို ဒီဇင္ဘာလ ၁၀ ရက္ေန့ ေနာ္ေ၀နုိင္ငံ ေအာ္စလိုမွာ အခမ္းအနားနဲ့  ခ်ီျမွင့္မွာျဖစ္ပါတယ္။

by ေနသြင္ (ဒီဗီြဘီ)